AKSJOLOGIA – NAUKA O WARTOŚCIACH
KODEKS, ETYKA, ETYKA ZAWODOWA, KODEKS ETYCZNY PTPS – DYLEMATY ETYCZNE W PRAKTYCE PRACY SOCJALNEJ
ETYKA – DZIEDZINA REFLEKSJI FILOZOF, KTÓREJ PRZEDMIOTEM SĄ WARTOŚCI I ZASADY MORALNE, NAUKA O MORALNOŚCI
ETYKA ZAWODOWA – SPISANE NORMY, ODPOWIADAJĄCE NA PYT JAK ZE WZGL MORALNYCH PRZEDSTAWICIELE DANEGO ZAWODU POWINNI A JAK NIE POSTĘPOWAĆ. ZEBRANE W ZESPOŁY NORM, KODEKSY, PRZYSIĘGI, ŚLUBOWANIA
KODEKS ETYCZNY – KATALOG POWINNOŚCI, REGULUJĄCY ZACHOWANIA PRZEDSTAWICIELI OKREŚL. ZAWODU. KLASYFIKUJE ZACHOWANIA JAKO DOZWOLONE I NIEDOZWOLONE W ODNIESIENIU DO CZYNNOŚCI ZAWODOWYCH JAK I WOBEC PRZEDMIOTU DZIAŁAŃ
POLSKIE TOW. PRACOWNIKÓW SOCJ W 1988 USTALIŁO SWÓJ KODEKS
UST O POMOCY SPOŁ ZAWIERA MINI KODEKS – ART 119 – PRAC SOCJ JEST ZOBOW PRZY WYKONYWANIU SWOICH ZADAŃ POSTĘPOWAĆ W NAST SPOSÓB: KIEROWAĆ SIĘ ZASADAMI ETYKI ZAWODOWEJ; KIER SIĘ ZAS DOBRA OSÓB I RODZIN, KTÓRYM SŁUŻY, POSZANOWANIA ICH GODNOŚCI I PRAWA TYCH OSÓB DO SAMOSTANOWIENIA; PRZECIWDZIAŁAĆ PRAKTYKOM NIEHUMANITARNYM, DYSKRYMINACJI; UDZIELAĆ OSOBOM ZGŁASZAJĄCYM SIĘ PEŁNEJ INF O PRZYSŁUGUJĄCYM IM ŚWIADCZENIACH I DOSTĘPNYCH FORMACH POMOCY; ZACHOWAĆ W TAJEMNICY INF UZYSKANE W TOKU CZYNNOŚCI ZAWODOWYCH, TAKŻE PO USTANIU ZATRUDNIENIA, CHYBA ŻE DZIAŁA PRZECIW DOBRU OS. TRZECICH
KONIECZNOŚĆ DOKONYWANIA WYBORU MIĘDZY DZIAŁANIEM ŚCIŚLE OKREŚLONYM PRZEPISAMI A DZIAŁANIEM SKUTECZNYM. DYLEMAT WYNIKAJĄCY Z WYRAŹNEGO I ODCZUWALNEGO BRAKU SPÓJNOŚCI MIĘDZY PRZEPISAMI A PRAKTYKĄ PRACY SOCJALNEJ
DYLEMAT – SYTUACJA WYMAGAJĄCA DOKONANIA TRUDNEGO WYBORU POMIĘDZY DWOMA RÓŻNYMI ROZWIĄZANIAMI
SENS DZIAŁANIA CZŁOWIEKA, KTÓRY STOI PRZED DYLEMATEM POLEGA NA TYM, ŻE MUSI WYBRAĆ WYJŚCIE KORZYSTNIEJSZE, MNIEJSZE ZŁO.
W JĘZ POTOCZNYM DYLEMAT = I TAK ŹLE I TAK NIEDOBRZE
F.REAMER OPISUJĄC DYLEMATY ETYCZNE WIĄŻE JE Z OBSZARAMI DZIAŁANIA PRAC SOCJ: 1. ZWIĄZANE Z PRAKTYKĄ BEZPOŚREDNIĄ (OBSŁUGA KLIENTA I JEGO RODZINY); 2. ZW Z POLITYKĄ SPOŁECZNĄ I PROGRAMEM POMOCY SPOŁ; 3. ZW ZE STOSUNKAMI Z PRZEDSTAWICIELAMI WŁASNEJ PROFESJI; 4 ZWIĄZ Z KONFLIKTEM MIĘDZY WARTOŚCIAMI OSOBISTYMI A ZAWODOWYMI; 5. ZW Z PRZEDST PROFESJI PRAC SOCJ IINNYM PROFESJOM;
1. WĄTPLIWOŚCI I ROZTERKI PRZEŻYWANE PRZEZ PRAC SOCJ PRZY OGROMNEJ RÓŻNORODNOŚCI SYTUACJI JE WYWOŁUJĄCYCH, SPROWADZAJĄ SIĘ DO PYT: JAK DZIAŁAĆ? JAK POMAGAĆ SKUTECZNIE? JEST TO NIEPEWNOŚĆ WPISANA W CHARAKTER I SPECYFIKĘ TEGO ZAWODU – NIEPEWNOŚĆ CO DO SŁUSZNOŚCI DOKONYWANYCH WYBORÓW. CZY TO CO ROBIĘ JEST DLA TEGO CZŁW DOBRE? NIE JESTEŚMY NIGDY PEWNI SŁUSZNOŚCI PODJĘTEJ DECYZJI. CZY ABY NIE SZKODZĘ? CZY MOJA POMOC NIE POGARSZA SYTUACJI W RODZINIE?
UST O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY W RODZINIE DZ.U. 13.07.2010 ZE ZM ART.12A W RAZIE BEZPOŚREDNIEGO ZAGROŻENIA ŻYCIA LUB ZDROWIA DZIECKA W ZWIĄZKU Z PRZEMOCĄ W RODZINIE PRAC SOCJ WYKONUJĄC OBOW SŁUŻBOWE MA PRAWO ODEBRAĆ DZIECKO RODZINIE I UMIEŚCIĆ JE U INNEJ NIEZAMIESZKUJĄCEJ WSPÓLNIE OSOBY BLISKIEJ. NIEZWŁOCZNIE POWIADOMIĆ SĄD RODZINNY, NIE PÓŹNIEJ NIŻ 24H.
KONIECZNOŚĆ DOKONYWANIA WYBORU MIĘDZY DZIAŁANIEM ŚCIŚLE OKREŚLONYM PRZEPISAMI A DZIAŁANIEM SKUTECZNYM
ŹRÓDŁEM TEGO RODZAJU DYLEMATÓW JEST WYRAŹNY I ODCZUWALNY BRAK SPÓJNOŚCI MIĘDZY PRZEPISAMI A PRAKTYKĄ PRACY SOCJALNEJ
ODNOSZĄ SIĘ DO: PROBLEMU PRAWDOMÓWNOŚCI WOBEC KLIENTA- CZY ZAWSZE UDZIELAĆ PEŁNYCH INF CZY ZATAIĆ COŚ DLA DOBRA KLIENTA; FINALIZOWANIE ŚWIADCZEŃ WBREW ŻYCZENIOM KLIENTA, ZAPEWNIANIE USŁUG, KONFLIKT MIĘDZY WOLNOŚCIĄ DANEJ OS A POCZUCIEM ODPOWIEDZIALNOŚCI PRACOWNIKA SOCJ; PROBLEM UTRZYMANIA TAJEMNICY ZAWODOWEJ, GDY W GRĘ WCHODZI DOBRO KLIENTA; DYLEMAT PODWÓJNEGO MANDATU (URZĘDNIK I ADWOKAT SWOJEGO KLIENTA); DYL. USTALENIA JEDNOOSOBOWEGO GOSP DOMOWEGO
2. ODNOSZĄ SIĘ DO: ROZDZIELANIA OGRANICZONYCH I TRUDNO DOSTĘPNYCH ZASOBÓW; DECYZJA O TYM, KOMU POMÓC
3. ODNOSZĄ SIĘ DO: ZGŁASZANIA WYKROCZEŃ, BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PRZEZ INNYCH PRAC SOCJ; CZY I JAK REAGOWAĆ NA NEGATYWNE POST INNYCH PRAC SOCJ; RELACJE MIĘDZY PRAC SOCJ A PRZEŁOŻONYM
4.ODNOSZĄ SIĘ DO: WARTOŚCI WYZNAWANE PRZEZ PRAC SOCJ MOGĄ POZOSTAWAĆ W KONFLIKCIE Z OSOBISTYMI CZY RELIGIJNYMI WARTOŚCIAMI KLIENTA; PRAC SOCJ MUSI DECYDOWAĆ, CZY W RAZIE SPRZECZNOŚCI WAŻNIEJSZE SA ZAS OSOBISTE CZY ZAWODOWE
5. ODNOSZĄ SIĘ DO: BRAK POSTRZEGANIA PRAC SOCJ JAKO PARTNERA; BRAK POMOCY, ZROZUMIENIA, ZAINTERESOWANIA ZE STRONY INNYCH PROFESJI (LEKARZ, POLICJANT, KURATOR, PIELĘGNIARKA)
W KAŻDYM PRZYPADKU PRAC SOCJ MUSI ROZWAŻYĆ ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTA, PRACODAWCY, PROFESJI I OSÓB TRZECICH W PRÓWNANIU Z WYMOGAMI WŁASNEGO SUMIENIA
Z DYLEMATAMI ETYCZNYMI PRAC SOCJ PRÓBUJĄ RADZIĆ SOBIE NA 3 SPOSOBY: POZOSTAJĄ W ZGODZIE Z WŁASNYM SUMIENIEM; DOSTOSOWUJĄ SIĘ DO PRZEPISÓW POZOSTAJĄC W KONFLIKCIE Z SAMYM SOBĄ; PRÓBUJĄ CZĘŚCIOWO DOSTOSOWAĆ SYSTEM WŁASNYCH WARTOŚCI DO PRZEPISÓW ORAZ NAGIĄĆ PRZEPISY DO WŁASNEGO SUMIENIA
WARTOŚCI PRACY SOCJALNEJ:
1. GODNOŚĆ OSOBY – RELACJE ZAWODOWE PRAC SOJ ZBUDOWANE SĄ NA POSZANOWANIU GODNOŚCI LUDZKIEJ I WARTOŚCI POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK. CZŁOWIEK POSTRZEGANY JEST JAKO WARTOŚĆ NAJWYŻSZA, JEST NIEPOWTARZALNY I NIEZASTĘPOWALNY. GODNOŚĆ MA NADRZĘDNE MIEJSCE W KATALOGU WARTOŚCI PRAC SOCJ, GDYŻ WSZELKA DZIAŁALNOŚĆ POMOCOWA MA SŁUŻYĆ UMOŻLIWIENIU LUDZIOM ŻYCIA W GODNYCH WARUNKACH
2. WOLNOŚĆ OSOBY. JEST ŚCIŚLE ZWIĄZANA Z GODNOŚCIĄ. JEJ WYRAZEM W PRACY SOCJ MA BYĆ ZAS SAMOSTANOWIENIA. KODEKS ETYCZNY PTPS MÓWI WPROST O PRAWIE CZŁW DO SAMOSTANOWIENIA. PRAC SOCJ MUSI SZANOWAĆ DECYZJE I WYBORY KLIENTA A TAKŻE JEGO PRAWO DO WSPÓŁUCZESTNICTWA ORAZ WSPÓŁKSZTAŁTOWANIA PROCESU INTERWENCJI. F. HOLLIS „KONIECZNA JEST WOLNOSĆ MYŚLENIA, WYBORU, WOLNOŚĆ OD POTĘPIENIA I PRZYMUSU, POZWALAJĄCA POPEŁNIAĆ BŁĘDY ORAZ DZIAŁAĆ W SPOSÓB MĄDRY. SIŁA POZWALAJĄCA ROZUMIEĆ I DZIAŁAĆ WEDŁUG WŁASNEGO ROZEZNANIA POJAWIA DIĘ TYLKO WTEDY, GDY RZECZYWIŚCIE MA SIĘ MOŻLIWOŚĆ KORZYSTANIA Z WOLNOŚCI KIEROWANIA WŁASNYMI MYŚLAMI I ZACHOWANIAMI
3. SAMOREALIZACJA / SAMOSPEŁNIENIE / SAMOURZECZYWISTNIENIE. DEFINIOWANA JAKO OPTYMALNA REALIZACJA POTENCJALNYCH MOŻLIWOŚCI DANEJ OSOBY W CIĄGU JEJ ŻYCIA. KAŻDA OS POWINNA MIEĆ ZAGWARANTOWANE WARUNKI PEŁNEGO URZECZYWISTNIENIA SWOICH MOŻLIWOŚCI ROZWOJOWYCH. WIĄŻE SIĘ Z ZACHOWANIEM WŁASNEJ INDYWIDUALNOŚCI, BYCIA INNYM OD POZOSTAŁYCH UCZESTNIKÓW ŻYCIA SPOŁECZNEGO.
4. RÓWNOŚĆ I SPRAWIEDLIWOŚĆ SPOŁECZNA. KODEKS ETYCZNY PTPS MÓWI O DBAŁOŚCI O RÓWNOŚĆ SZANS JAKO JEDNEJ Z NACZELNYCH IDEI PRACY SOCJ. IMPLIKUJE TO PRZYJMOWANIE WSZYSTKICH KLIENTÓW TAKIMI JAKIMI SĄ BEZ PREFEROWANIA WYBRANYCH KATEGORII JEDNOSTEK LUB GRUP SPOŁECZNYCH. MÓWI TEŻ O ZAANGAŻOWANIU NA RZECZ SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ. O DĄŻENIU DO OSIĄGNIĘCIA SPR SPOŁ MÓWIĄ MIĘDZYNARODOWY KODEKS ETYCZNY UCHWALONY PRZEZ MIĘDZYNARODOWĄ FEDERACJĘ PRAC SOCJ ORAZ KODEKS KANADYJSKIEGO STOW PRAC SOCJ. RÓWN I SPR SPOŁ MAJĄ BYĆ OSIĄGANE PRZEZ SYSTEMATYCZNE PRZEKSZTAŁCANIE INSTYTUCJI I ULEPSZANIE PRAWA, ZWŁASZCZA W ZAKRESIE TZW PRAWA SOCJ
5. WARTOŚĆ PRAW CZŁW. PODKREŚLANA W KONTEKŚCIE SPR SPOŁ. WG DUBOIS CIĘŻKO UTRZYMAĆ SPR SPOŁ KIEDY PRAWA CZŁW I OBYW SĄ ŁAMANE. NACZELNĄ WARTOŚCIĄ JEST DOBRO DRUGIEGO CZŁOWIEKA, POSTRZEGANEGO JAKO AUTONOMICZNA JEDNOSTKA STANOWIĄCA NAJWYŻSZE DOBRO BEZ WZGLĘDU NA SYTUACJĘ, OSOBOWOŚĆ, PRZEKONANIA ITP. POSTRZEGANIE DRUGIEGO CZŁW JAKO DOBRA NAJWYŻSZEGO ORAZ GOTOWOŚĆ DO NIESIENIA MU POMOCY TO DWA KANONY ETYCZNE WYZNACZAJĄCE CHARAKTER I SPOS POSTĘPOWANIA PRAC SOCJ.
kacha1982