europ-orzeczenia_omowienie.pdf

PrzeglĢd wybranych tez orzeczeı ETS omawianych na ęwiczeniach z prawa europejskiego 2008/2009

1 sprawa van Gend & Loos 1963-02-05, C 26/62 ____________________________________________________________________ 2

1.1 [porzĢdek prawny Wsplnoty] _____________________________________________________________________________2

1.2 [bezpoĻrednio skuteczny przepis prawa wsplnotowego]________________________________________________________2

1.3 [przedmiot interpretacji prawa wsplnotowego] ______________________________________________________________3

2 sprawa Flaminio Costa v. ENEL 1964-07-15, C 6/64 _______________________________________________________________ 3

2.1 [porzĢdek prawny Wsplnoty] _____________________________________________________________________________3

2.2 [moc prawa wsplnotowego- zasada pierwszeıstwa] ___________________________________________________________3

2.3 [charakter praw wynikajĢcych z TWE- zasada pierwszeıstwa] __________________________________________________3

2.4 [bezpoĻrednio skuteczny przepis prawa wsplnotowego]________________________________________________________3

3 sprawa Simmenthal 1976-07-14, C 106/77 _______________________________________________________________________ 4

3.1 [bezpoĻrednie stosowanie prawa wsplnotowego]______________________________________________________________4

3.2 [pierwszeıstwo prawa wsplnotowego Î istota i uzasadnienie] ___________________________________________________4

3.3 [rola sĢdw krajowych]___________________________________________________________________________________4

4 sprawa Internationale Handelsgesellschaft 1970-12-17, C 11/70______________________________________________________ 4

4.1 [prawo wsplnotowe a Konstytucja paıstwa] _________________________________________________________________4

4.2 [kryteria kontroli prawa wsplnotowego] ____________________________________________________________________4

5 wyrok TK z dnia 11 maja 2005 r. Sygn. akt K 18/04 w sprawie zgodnoĻci Traktatu Akcesyjnego z KonstytucjĢ RP ______________ 5

5.1 [kolizja norm prawa wsplnotowego i norm konstytucyjnych] ___________________________________________________5

5.2 [Znaczenie Konstytucji RP w obowiĢzujĢcym po akcesji porzĢdku normatywnym] _________________________________5

6 sprawa Gabrielle Defrenne v. Sabena ___________________________________________________________________________ 6

6.1 [horyzontalny skutek postanowieı TWE] ____________________________________________________________________6

6.2 [adresat norm TWE- implementacja dyrektywy na pþaszczyŅnie krajowej oraz na pþaszczyŅnie wsplnotowej]___________6

6.3 [zmiana postanowieı TWE przez wsplnotowe prawo pochodne lub porozumienie paıstw] __________________________6

7 sprawa Yvone van Duyn v. Home Office 1974-12-04, C 41/74 ________________________________________________________ 7

7.1 [bezpoĻredni skutek TWE] ________________________________________________________________________________7

7.2 [bezpoĻredni skutek dyrektywy]____________________________________________________________________________7

8 sprawa M.H. Marshall v. Southampton and South-West Hampshire Area Health Authority 6.02.1984 _______________________ 7

8.1 [bezpoĻredni skutek dyrektywy]____________________________________________________________________________7

8.2 [zasada estoppel] _________________________________________________________________________________________7

8.3 [zasada emanacji paıstwa] ________________________________________________________________________________8

9 sprawa Foster i inni przeciwko British Gas Plc 1990-07-12, C 188/89__________________________________________________ 8

9.1 [bezpoĻredni skutek dyrektywy] [zasada estoppel]_____________________________________________________________8

9.2 [zasada emanacji paıstwa] ________________________________________________________________________________8

10 sprawa Paola Faccini Dori przeciwko Recreb Srl 1994-07-14, C 91/92 _________________________________________________ 8

10.1 [brak skutku horyzontalnego dyrektywy] _________________________________________________________________8

10.2 [Skutek poĻredni dyrektywy]____________________________________________________________________________9

10.3 [odpowiedzialnoĻę odszkodowawawcza Paıstwa] ___________________________________________________________9

11 sprawa Franz Grad przeciwko Finanzamt Traustein 1970-10-06, C 9/70 ______________________________________________ 10

11.1 [bezpoĻredni skutek decyzji] ___________________________________________________________________________10

12 sprawa Colson and Elisabeth Kamann 10 April 1984 Case 14/83.____________________________________________________ 10

12.1 [dyrektywa Î zobowiĢzanie Paıstwa Czþonkowskiego]______________________________________________________10

12.2 [poĻredni skutek dyrektywy: prowsplnotowa interpretacja prawa krajowego] _________________________________10

13 sprawa Marleasing S.A. przeciwko La Comercial International de Alimentacion S.A 1990-11-13, C 106/89 __________________ 11

13.1 [poĻredni skutek dyrektywy: prowsplnotowa wykþadania prawa krajowego Î sposb implementacji dyrektywy]_____11

14 sprawa Andrea Francovich i Danila Bonifaci i inni przeciwko Republice Wþoskiej C-6/90 i C-9/90 _________________________ 11

14.1 [skutek bezpoĻredni, zasada estoppel]]___________________________________________________________________11

14.2 [bezpoĻrednioĻę i bezwarunkowoĻę przepisu a swoboda paıstwa czþonkowskiego w wyborze Ļrodkw] _____________11

14.3 [zadanie sĢdw krajowych w stosowaniu prawa wsplnotowego] _____________________________________________11

14.4 [zasada odpowiedzialnoĻci paıstwa za szkody wyrzĢdzone jednostkom poprzez naruszenie prawa wsplnotowego] ________11

14.5 [podstawa obowiĢzku naprawienia szkody przez paıstwo czþonkowskie w TWE]________________________________12

14.6 [przesþanki odpowiedzialnoĻci paıstwa]__________________________________________________________________12

14.7 [podstawa materialna i formalna odpowiedzialnoĻci paıstw czþonkowskich]____________________________________12

15 sprawa Factortame 19.06.1990 C-213/89 _______________________________________________________________________ 12

15.1 [stosowanie Ļrodkw tymczasowych przeciwko paıstwu przez sĢdy] __________________________________________12

16 sprawa Brasserie du Pechur v. Niemcy 5.03.1996 C-46/93, 48-93 ____________________________________________________ 13

16.1 [bezpoĻredni skutek a prawo do odszkodowania] __________________________________________________________13

16.2 [Ņrdþa zasady odpowiedzialnoĻci paıstwa] _______________________________________________________________13

16.3 [odpowiedzialnoĻę paıstwa za szkodħ a konstytucyjny podziaþ wþadz] _________________________________________13

16.4 [przesþanki prawa jednostki do odszkodowania - charakter] _________________________________________________13

16.5 [przesþanki prawa jednostki do odszkodowania Î katalog]___________________________________________________13

16.5.1 [naruszona norma prawna jest dla jednostek Ņrdþem uprawnieı] _____________________________________________14

16.5.2 [postħpowanie paıstwa wyczerpuje znamiona naruszenia prawa] _____________________________________________14

16.5.3 [bezpoĻredni zwiĢzek przyczynowy miħdzy naruszeniem ciĢŇĢcego na paıstwie zobowiĢzania a poniesionĢ przez

poszkodowanego szkodĢ] ____________________________________________________________________________________14

16.6 [wymagania co do zasad odszkodowania w ustawodawstwie krajowym ] ______________________________________14

16.7 [odpowiedzialnoĻę paıstwa czþonkowskiego a udowodnienie winy]____________________________________________14

16.8 [okres objħty odszkodowaniem] __________________________________________________________________________14

1 sprawa van Gend & Loos 1963-02-05, C 26/62

(zmiana ceþ, klasyfikacji celnej na ureaformaldehyd z RFN)

1.1 [porzĢdek prawny Wsplnoty]

Powierzone Trybunaþowi na mocy art. 177 [234] TWE zadanie, polegajĢce na zapewnieniu jednolitej interpretacji Traktatu przez sĢdy i

trybunaþy krajowe potwierdza, Ňe paıstwa uznaþy, Ňe prawo wsplnotowe moŇe byę powoþywane przez podmioty indywidualne przed

sĢdami krajowymi . MoŇna z tego wyciĢgnĢę wniosek, Ňe Wsplnota stanowi nowy porzĢdek prawa miħdzynarodowego, na rzecz

ktrego paıstwa czþonkowskie ograniczyþy, choę w ograniczonym zakresie, swoje suwerenne prawa, i ktrego treĻę wiĢŇe nie tylko

paıstwa czþonkowskie, ale i ich obywateli . NiezaleŇnie od ustawodawstwa paıstw czþonkowskich, prawo wsplnotowe nie tylko nakþada

na podmioty indywidualne obowiĢzki, ale takŇe moŇe przyznawaę im prawa, ktre stajĢ siħ elementem ich dorobku prawnego . Prawa

te powstajĢ nie tylko wtedy, gdy zostajĢ przyznane wprost przez Traktat, ale rwnieŇ wynikajĢ z jasno sformuþowanych obowiĢzkw,

jakie Traktat nakþada na podmioty indywidualne, paıstwa czþonkowskie oraz instytucje Wsplnoty.

THE CONCLUSION TO BE DRAWN FROM THIS IS THAT THE COMMUNITY CONSTITUTES A NEW LEGAL ORDER OF

INTERNATIONAL LAW FOR THE BENEFIT OF WHICH THE STATES HAVE LIMITED THEIR SOVEREIGN RIGHTS ,

ALBEIT WITHIN LIMITED FIELDS, AND THE SUBJECTS OF WHICH COMPRISE NOT ONLY MEMBER STATES BUT ALSO

THEIR NATIONALS. INDEPENDENTLY OF THE LEGISLATION OF MEMBER STATES, COMMUNITY LAW THEREFORE NOT

ONLY IMPOSES OBLIGATIONS ON INDIVIDUALS BUT IS ALSO INTENDED TO CONFER UPON THEM RIGHTS WHICH

BECOME PART OF THEIR LEGAL HERITAGE . THESE RIGHTS ARISE NOT ONLY WHERE THEY ARE EXPRESSLY

GRANTED BY THE TREATY, BUT ALSO BY REASON OF OBLIGATIONS WHICH THE TREATY IMPOSES IN A CLEARLY

DEFINED WAY UPON INDIVIDUALS AS WELL AS UPON THE MEMBER STATES AND UPON THE INSTITUTIONS OF THE

COMMUNITY

1.2 [bezpoĻrednio skuteczny przepis prawa wsplnotowego]

Art. 12 [25] TWE zawiera jasny i bezwarunkowy zakaz, ktry nie jest pozytywnym, ale negatywnym obowiĢzkiem. Paıstwa czþonkowskie

nie majĢ moŇliwoĻci uchylenia siħ od jego wykonania, co mogþoby uzaleŇnię jego realizacjħ od podjħcia jakiegoĻ Ļrodka prawnego na

podstawie prawa krajowego. Charakter tego przepisu sprawia, Ňe moŇe on wywoþywaę bezpoĻrednie skutki w stosunkach prawnych

pomiħdzy paıstwami czþonkowskimi a ich obywatelami.

Realizacja art. 12 [25] TWE nie wymaga jakiejkolwiek interwencji legislacyjnej ze strony paıstw . Fakt, Ňe na mocy tego przepisu to

paıstwa czþonkowskie sĢ zwiĢzane negatywnym obowiĢzkiem nie oznacza, Ňe ich obywatele nie mogĢ czerpaę z niego korzyĻci.

A CLEAR AND UNCONDITIONAL PROHIBITION WHICH IS NOT A POSITIVE BUT A NEGATIVE OBLIGATION. THIS

OBLIGATION, MOREOVER, IS NOT QUALIFIED BY ANY RESERVATION ON THE PART OF STATES WHICH WOULD

MAKE ITS IMPLEMENTATION CONDITIONAL UPON A POSITIVE LEGISLATIVE MEASURE ENACTED UNDER NATIONAL

LAW

1.3 [przedmiot interpretacji prawa wsplnotowego]

By ustalię, czy przepisy umowy miħdzynarodowej wywoþujĢ tak daleko idĢce skutki, naleŇy wziĢę pod uwagħ ich ducha, systematykħ oraz

treĻę. (THE SPIRIT, THE GENERAL SCHEME AND THE WORDING OF THOSE PROVISIONS )

2 sprawa Flaminio Costa v. ENEL 1964-07-15, C 6/64

(nacjonalizacja ENEL przez Wþochy, F.Costa: wþaĻciciel akcji i odbiorca energii)

2.1 [porzĢdek prawny Wsplnoty]

W odrŇnieniu do zwykþych umw miħdzynarodowych, Traktat ustanawiajĢcy EuropejskĢ Wsplnotħ GospodarczĢ powoþaþ do Ňycia wþasny

system prawny , ktry z dniem wejĻcia w Ňycie postanowieı Traktatu, staþ siħ integralnĢ czħĻciĢ systemu prawnego paıstw

czþonkowskich i ktry jego sĢdy majĢ obowiĢzek stosowaę . PowoþujĢc do Ňycia na czas nieokreĻlony Wsplnotħ, posiadajĢcĢ wþasne

instytucje, osobowoĻę i zdolnoĻę prawnĢ oraz prawo wystħpowania na arenie miħdzynarodowej, a zwþaszcza poprzez wyposaŇenie jej w

rzeczywiste uprawnienia wynikajĢce z ograniczenia suwerennoĻci przez paıstwa czþonkowskie i przekazania kompetencji na rzecz

Wsplnoty , paıstwa czþonkowskie ograniczyþy swoje suwerenne prawa i w ten sposb stworzyþy system prawny, ktry wiĢŇe zarwno

te paıstwa jak i ich obywateli . Wprowadzenie do systemu prawnego kaŇdego paıstwa czþonkowskiego przepisw wydawanych przez

Wsplnotħ, a mwiĢc oglniej litery i ducha Traktatu, uniemoŇliwia paıstwom czþonkowskim przyznanie pierwszeıstwa

jednostronnym lub pŅniejszym przepisom przed systemem prawnym przyjħtym przez nie na zasadzie wzajemnoĻci . Przepisy tego

rodzaju nie mogĢ byę sprzeczne z tym systemem prawnym. Prawo wynikajĢce z Traktatu, bħdĢce niezaleŇnym Ņrdþem prawa, nie moŇe

byę, ze wzglħdu na swj szczeglny i wyjĢtkowy charakter, uchylane przez przepisy prawa krajowego, bez wzglħdu na ich moc, bez

pozbawienia go jego charakteru jako prawa wsplnotowego i bez zakwestionowania podstaw prawnych, na ktrych opiera siħ

Wsplnota . Dokonany przez paıstwa czþonkowskie transfer praw i obowiĢzkw z ich wþasnych systemw prawnych na rzecz

wsplnotowego systemu prawnego prowadzi do trwaþego ograniczenia ich praw suwerennych .

2.2 [moc prawa wsplnotowego- zasada pierwszeıstwa]

Wprowadzenie do systemu prawnego kaŇdego paıstwa czþonkowskiego przepisw wydawanych przez Wsplnotħ, a oglniej litery i ducha

Traktatu, pozbawia paıstwa czþonkowskie moŇliwoĻci przyznania jednostronnym lub pŅniejszym aktom prawnym pierwszeıstwa przed

systemem prawnym przyjħtym przez nie na zasadzie wzajemnoĻc i (1. nakaz przyznania pierwszeıstwa prawu wsplnotowemu) . Takie akty

nie mogĢ byę sprzeczne z tym systemem prawnym (2. zakaz sprzecznoĻę). Moc prawa wsplnotowego nie moŇe rŇnię siħ w poszczeglnych

paıstwach czþonkowskich, w zaleŇnoĻci od ich systemw krajowych, bez naraŇenia na szwank osiĢgniħcia celw Traktatu, wymienionych w

art. 5 ust. 2 [10] TWE oraz bez dyskryminacji zakazanej przez art. 7 [12] TWE.

THE INTEGRATION INTO THE LAWS OF EACH MEMBER STATE OF PROVISIONS WHICH DERIVE FROM THE

COMMUNITY , AND MORE GENERALLY THE TERMS AND THE SPIRIT OF THE TREATY , MAKE IT IMPOSSIBLE FOR

THE STATES, AS A COROLLARY, TO ACCORD PRECEDENCE TO A UNILATERAL AND SUBSEQUENT MEASURE OVER A

LEGAL SYSTEM ACCEPTED BY THEM ON A BASIS OF RECIPROCITY . SUCH A MEASURE CANNOT THEREFORE BE

INCONSISTENT WITH THAT LEGAL SYSTEM

2.3 [charakter praw wynikajĢcych z TWE- zasada pierwszeıstwa]

Prawa wynikajĢce z Traktatu bħdĢcego niezaleŇnym Ņrdþem prawa, nie mogĢ byę, ze wzglħdu na ich szczeglny i oryginalny charakter,

uchylane przez postanowienia prawa krajowego (3. niemoŇnoĻę uchylenia normy wsplnotowej przez normħ krajowĢ), w jakiejkolwiek

formie, bez pozbawienia Traktatu jego charakteru jako prawa wsplnotowego oraz bez zakwestionowania podstaw prawnych samej

Wsplnoty.

THE LAW STEMMING FROM THE TREATY, AN INDEPENDENT SOURCE OF LAW , COULD NOT, BECAUSE OF ITS SPECIAL

AND ORIGINAL NATURE, BE OVERRIDDEN BY DOMESTIC LEGAL PROVISIONS, HOWEVER FRAMED.

2.4 [bezpoĻrednio skuteczny przepis prawa wsplnotowego]

Art. 37 ust. 2 [31] TWE zawiera jasno okreĻlony zakaz . Nie jest to obowiĢzek czynienia czegoĻ, lecz obowiĢzek powstrzymania siħ od

dziaþania. ObowiĢzek ten jest bezwarunkowy, jego wykonanie nie jest uzaleŇnione od dziaþania paıstw czþonkowskich . Przepis ten jest

bezpoĻrednio skuteczny w stosunkach prawnych miħdzy paıstwami czþonkowskimi a ich obywatelami. Taki jasno sformuþowany zakaz,

ktry wszedþ w Ňycie na terytorium Wsplnoty w momencie wejĻcia w Ňycie Traktatu, i w ten sposb staþ siħ integralnĢ czħĻciĢ systemu

prawnego paıstw czþonkowskich, stanowi czħĻę systemu prawnego tych paıstw i bezpoĻrednio dotyczy ich obywateli, ktrym przyznaje

prawa podmiotowe podlegajĢce ochronie ze strony sĢdw krajowych

THIS OBLIGATION IS NOT ACCOMPANIED BY ANY RESERVATION WHICH MIGHT MAKE ITS IMPLEMENTATION

SUBJECT TO ANY POSITIVE ACT OF NATIONAL LAW. THIS PROHIBITION IS ESSENTIALLY ONE WHICH IS CAPABLE OF

PRODUCING DIRECT EFFECTS ON THE LEGAL RELATIONS BETWEEN MEMBER STATES AND THEIR NATIONALS.

3 sprawa Simmenthal 1976-07-14, C 106/77

(opþaty weterynaryjne i zdrowotne nakþadane na importowanĢ woþowinħ)

3.1 [bezpoĻrednie stosowanie prawa wsplnotowego]

BezpoĻrednie stosowanie przepisw prawa wsplnotowego oznacza, Ňe muszĢ byę one caþkowicie i jednolicie stosowane we wszystkich

paıstwach czþonkowskich , od dnia wejĻcia w Ňycie do momentu utraty mocy obowiĢzujĢcej.

Z tego powodu, przepisy te sĢ bezpoĻrednim Ņrdþem prawa i obowiĢzkw dla wszystkich adresatw bħdĢcych stronami stosunkw

prawnych regulowanych przez prawo wsplnotowe , bez wzglħdu na to, czy sĢ to paıstwa czþonkowskie czy podmioty indywidualne.

Konsekwencja ta dotyczy takŇe kaŇdego sĢdu krajowego, ktrego zadaniem jako organu paıstwa czþonkowskiego jest ochrona , w

ramach swojej jurysdykcji, praw przyznanych podmiotom indywidualnym przez prawo wsplnotowe.

3.2 [pierwszeıstwo prawa wsplnotowego Î istota i uzasadnienie]

Zgodnie z zasadĢ prymatu prawa wsplnotowego (THE PRINCIPLE OF THE PRECEDENCE OF COMMUNITY LAW), relacja

pomiħdzy postanowieniami Traktatu oraz bezpoĻrednio stosowanymi przepisami wydawanymi przez instytucje z jednej strony, a prawem

krajowym paıstw czþonkowskich z drugiej jest taka, Ňe z dniem wejĻcia w Ňycie tych

postanowieı i przepisw, nie tylko automatycznie nie stosuje siħ sprzecznych z nimi przepisw prawa krajowego, ale takŇe - w stopniu

w jakim tworzĢ one integralnĢ czħĻę porzĢdku prawnego obowiĢzujĢcego na terytorium kaŇdego paıstwa czþonkowskiego - wyklucza siħ

moŇliwoĻę przyjħcia przez ustawodawcħ krajowego nowych przepisw, ktre byþyby sprzeczne z prawem wsplnotowym. Uznanie, Ňe

krajowe przepisy naruszajĢce sferħ, w ramach ktrej Wsplnota wykonuje swoje prawotwrcze uprawnienia lub ktre w inny sposb sĢ

sprzeczne z postanowieniami prawa wsplnotowego, wywoþujĢ jakiekolwiek skutki prawne, prowadziþoby do pozbawienia skutecznoĻci

bezwarunkowych i nieodwoþalnych obowiĢzkw przyjħtych przez paıstwa czþonkowskie na mocy Traktatu, naraŇajĢc w ten sposb na

szwank podstawy Wsplnoty.

3.3 [rola sĢdw krajowych]

Z powyŇszego wynika, Ňe kaŇdy sĢd krajowy musi, w ramach swojej jurysdykcji, stosowaę prawo wsplnotowe w caþej rozciĢgþoĻci oraz

chronię prawa , ktre prawo to przyznaje podmiotom indywidualnym. W konsekwencji nie moŇe stosowaę przepisw prawa krajowego,

ktre sĢ sprzeczne z

prawem wsplnotowym, bez wzglħdu na to czy zostaþy one wydane przed, czy po wydaniu przepisw wsplnotowych.

Zgodnie z powyŇszym, z prawem wsplnotowym sprzeczny jest jakikolwiek przepis prawa krajowego lub praktyka legislacyjna,

administracyjna lub sĢdowa, ktra mogþaby obniŇyę efektywnoĻę prawa wsplnotowego, pozbawiajĢc sĢd, uprawniony do stosowania tego

prawa, moŇliwoĻci

niezastosowania przepisw prawa krajowego, ktre mogþyby pozbawię przepisw prawa wsplnotowego ich peþnej mocy i skutecznoĻci.

SĢd krajowy, wezwany do zastosowania w ramach swojej jurysdykcji przepisw prawa wsplnotowego, ma obowiĢzek zapewnię peþnĢ

skutecznoĻę tych przepisw, nie stosujĢc, jeŇeli jest to konieczne, jakichkolwiek sprzecznych z nimi przepisw prawa krajowego , bez

wzglħdu na datħ ich wydania. Nie jest konieczne, by sĢd najpierw domagaþ siħ lub oczekiwaþ uchylenia takich przepisw na drodze

ustawodawczej lub w inny przewidziany w Konstytucji sposb.

4 sprawa Internationale Handelsgesellschaft 1970-12-17, C 11/70

(system depozytowy w handlu mĢczkĢ kukurydzianĢ)

4.1 [prawo wsplnotowe a Konstytucja paıstwa]

Odwoþanie siħ do zasad prawnych lub pojħę wystħpujĢcych w prawie krajowym w celu dokonania oceny waŇnoĻci Ļrodkw przyjħtych przez

instytucje wsplnotowe mogþoby wywrzeę niekorzystny wpþyw na jednolitoĻę i skutecznoĻę prawa wsplnotowego. WaŇnoĻę tego rodzaju

Ļrodkw

moŇna oceniaę wyþĢcznie w Ļwietle prawa wsplnotowego. W rzeczywistoĻci, prawo majĢce swe Ņrdþo w Traktatach, bħdĢce

samodzielnym Ņrdþem prawa, nie moŇe byę ze wzglħdu na swj charakter uchylane przez normy prawa krajowego niezaleŇnie od ich

rangi, bez podwaŇania charakteru tego prawa jako prawa wsplnotowego i bez poddawania w wĢtpliwoĻę podstaw, na ktrych

opiera siħ Wsplnota . Zatem waŇnoĻę przepisw wsplnotowych lub skutki, jakie wywoþujĢ wewnĢtrz paıstwa czþonkowskiego, nie mogĢ

byę podwaŇane przez zarzut niezgodnoĻci z prawami podstawowymi lub zasadami zawartymi w Konstytucji danego paıstwa.

4.2 [kryteria kontroli prawa wsplnotowego]

NaleŇy zbadaę, czy wydajĢc tego rodzaju przepisy nie naruszono analogicznych gwarancji, wynikajĢcych z prawa wsplnotowego.

Poszanowanie praw podstawowych stanowi integralnĢ czħĻę oglnych zasad prawa, chronionych przez ETS . W ramach struktury i

celw Traktatu naleŇy zapewnię ochronħ tego rodzaju prawom, wynikajĢcym z tradycji konstytucyjnych wsplnych paıstwom

czþonkowskim . NaleŇy zatem ustalię, w Ļwietle wĢtpliwoĻci podniesionych przez Verwaltungsgericht, czy system depozytw

gwarancyjnych naruszyþ prawa o charakterze podstawowym, ktre powinny byę poszanowane w ramach wsplnotowego systemu

prawnego.

5 wyrok TK z dnia 11 maja 2005 r. Sygn. akt K 18/04 w sprawie zgodnoĻci Traktatu Akcesyjnego z KonstytucjĢ RP

5.1 [kolizja norm prawa wsplnotowego i norm konstytucyjnych]

Taka sprzecznoĻę nie moŇe byę w polskim systemie prawnym w Ňadnym razie rozwiĢzywana przez uznanie nadrzħdnoĻci normy

wsplnotowej w relacji do normy konstytucyjnej. Nie mogþaby teŇ prowadzię do utraty mocy obowiĢzujĢcej normy konstytucyjnej i

zastĢpienia jej normĢ wsplnotowĢ ani do ograniczenia zakresu stosowania tej normy do obszaru, ktry nie zostaþ objħty regulacjĢ

prawa wsplnotowego .

W takiej sytuacji do polskiego ustawodawcy naleŇaþoby podjħcie decyzji albo o zmianie Konstytucji, albo o spowodowaniu

zmian w regulacjach wsplnotowych, albo Î ostatecznie Î decyzji o wystĢpieniu z Unii Europejskiej. Decyzjħ tħ winien podjĢę suweren,

ktrym jest Nard Polski, lub organ wþadzy paıstwowej, ktry w zgodzie z KonstytucjĢ moŇe Nard reprezentowaę.

Normy Konstytucji w dziedzinie praw i wolnoĻci jednostki wyznaczajĢ minimalny i nieprzekraczalny prg, ktry nie moŇe ulec

obniŇeniu ani zakwestionowaniu na skutek wprowadzenia regulacji wsplnotowych. Konstytucja peþni w tym zakresie swĢ rolħ

gwarancyjnĢ , z punktu widzenia ochrony praw i wolnoĻci w niej wyraŅnie okreĻlonych, i to w stosunku do wszystkich podmiotw czynnych

w sferze jej stosowania. Wykþadnia áprzyjazna dla prawa europejskiegoÑ ma swoje granice. W Ňadnej sytuacji nie moŇe ona prowadzię

do rezultatw sprzecznych z wyraŅnym brzmieniem norm konstytucyjnych i niemoŇliwych do uzgodnienia z minimum funkcji

gwarancyjnych, realizowanych przez Konstytucjħ. Trybunaþ Konstytucyjny nie uznaje wiħc moŇliwoĻci zakwestionowania mocy

obowiĢzujĢcej normy konstytucyjnej przez sam fakt wprowadzenia do systemu prawa europejskiego sprzecznej z niĢ regulacji

wsplnotowej.

5.2 [Znaczenie Konstytucji RP w obowiĢzujĢcym po akcesji porzĢdku normatywnym]

RekapitulujĢc dotychczasowe uwagi, Trybunaþ Konstytucyjny stwierdza, Ňe nadrzħdnoĻę Konstytucji w stosunku do caþego

porzĢdku prawnego, w obszarze suwerennoĻci Rzeczypospolitej Polskiej, przejawia siħ w kilku pþaszczyznach.

Po pierwsze, proces integracji europejskiej zwiĢzany z przekazywaniem kompetencji w niektrych sprawach organom

wsplnotowym (unijnym) ma oparcie w samej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Mechanizm przystĢpienia Rzeczypospolitej do Unii

Europejskiej znajduje wyraŅnĢ podstawħ prawnĢ w regulacjach konstytucyjnych. Jego waŇnoĻę i skutecznoĻę uzaleŇniona jest od speþnienia

konstytucyjnych elementw procedury integracyjnej, w tym rwnieŇ Î procedury przekazywania kompetencji.

Po drugie, nadrzħdnoĻę Konstytucji znajduje potwierdzenie w konstytucyjnie okreĻlonym mechanizmie kontroli

konstytucyjnoĻci Traktatu akcesyjnego oraz aktw stanowiĢcych jego integralne skþadniki. Mechanizm ten zostaþ oparty na tych

samych zasadach, na jakich Trybunaþ Konstytucyjny orzekaę moŇe o zgodnoĻci z KonstytucjĢ ratyfikowanych umw miħdzynarodowych. W

takiej sytuacji przedmiotem kontroli stajĢ siħ takŇe, jakkolwiek poĻrednio, inne akty prawa pierwotnego Wsplnot i Unii

Europejskiej stanowiĢce zaþĢczniki do Traktatu akcesyjnego.

Po trzecie, przepisy (normy) Konstytucji jako aktu nadrzħdnego i stanowiĢcego wyraz suwerennej woli narodu nie mogĢ utracię

mocy obowiĢzujĢcej bĢdŅ ulec zmianie przez sam fakt powstania nieusuwalnej sprzecznoĻci pomiħdzy okreĻlonymi przepisami

(aktami wsplnotowymi a KonstytucjĢ). W takiej sytuacji suwerenny polski ustrojodawca konstytucyjny zachowuje prawo

samodzielnego zadecydowania o sposobie rozwiĢzania tej sprzecznoĻci, w tym rwnieŇ o celowoĻci ewentualnej zmiany samej

Konstytucji.

Zasada pierwszeıstwa prawa wsplnotowego w stosunku do prawa krajowego jest silnie eksponowana przez orzecznictwo

Trybunaþu SprawiedliwoĻci Wsplnot Europejskich.

Taki stan rzeczy jest uzasadniany celami integracji europejskiej oraz potrzebami tworzenia wsplnej europejskiej przestrzeni

prawnej. Zasada ta stanowi niewĢtpliwie wyraz dĢŇeı do zagwarantowania jednolitego stosowania i egzekucji prawa europejskiego. Nie ona

jednak Î na zasadzie wyþĢcznoĻci Î determinuje ostateczne decyzje podejmowane przez suwerenne paıstwa czþonkowskie w

warunkach hipotetycznej kolizji pomiħdzy wsplnotowym porzĢdkiem prawnym a regulacjĢ konstytucyjnĢ. W polskim systemie

prawnym decyzje tego typu winny byę podejmowane zawsze z uwzglħdnieniem treĻci art. 8 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z art. 8 ust. 1

Konstytucji pozostaje ona najwyŇszym prawem Rzeczypospolitej.

Podsumowanie: recypowanie prawa europejskiego do polskiego porzĢdku prawnego:

1. koncepcja wieloskþadnikowej struktury systemu prawa:

- prawo krajowe (pr. wew.) + akty prawa miħdzynarodowego (pr. zew.) + prawo wsplnotowe (nie w peþni zew. bo poza

akceptowaniem traktatw Î aspekt zew, wystħpuje rwnieŇ aspekt wew.- udziaþ w stanowieniu prawa przez przedstawicieli RzĢdw, w tym

Polskħ w Radzie UE i PE).

- koncepcja ta zostaþa ustanowiona w Konstytucji i zaakceptowana w referendum oglnokrajowym (akceptujĢcym Konstytucjħ)

- zmiana koncepcji = zmiana Konstytucji

- ustawodawca konstytucyjny suwerennie przesĢdziþ o wiĢŇĢcym charakterze umw miħdzynarodowych na wiele lat przed

przejħciem Traktatu Akcesyjnego.

2. Koncepcja jednolitego systemu prawa:

Umowy miħdzyn. (w tym um. o przekazaniu pewnego zakresu kompetencji w niektrych sprawach, organizacji lub organowi

miħdzynarodowemu, za uprzednia zgodĢ wyraŇonĢ w ustawie) po jej ratyfikacji staje siħ skþadnikiem systemu prawa.

3. PodwyŇszone wymogi ratyfikacji dla umw o przekazanie kompetencji:

Konstytucja przewiduje szczeglny tryb zwiĢzania siħ prawem wsplnotowym - 2/3 wiħkszoĻci gþosw w Sejmie i Senacie albo

referendum oglnokrajowe.

4. Udziaþ Suwerena w podejmowaniu decyzji o przekazie kompetencji organizacji/organowi miħdzynarodowemu:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: