część 3a.doc

• 5.18. Aby sporządzić plan terenu w skali 1:10 000, zrobiono zdjęcie ze śmigłowca, który wzniósł się na wysokość h = 2000 m. jaka była ogniskowa obiektywu aparatu fotograficznego, za pomocą którego uzyskano zamierzo­ny  efekt ?

• 5. 19. Przesuwając soczewkę między ekranem a przedmiotem, wzdłuż osi optycznej soczewki, w dwóch jej położeniach otrzymano ostry obraz przed­miotu na ekranie. W pierwszym położe­niu soczewki wysokość obrazu była równa H1 = 3 cm, a w drugim - H2 = 1 2 cm. Jaka jest wysokość przedmiotu h?

• 5.20. Soczewka o ogniskowej f=16 cm tworzy na ekranie obraz przed­miotu powiększony p1 = 8 razy. Nie zmieniając odległości między przedmio­tem i ekranem, usunięto soczewkę i wsta­wiono inną w takie miejsce, że na ekra­nie powstał obraz przedmiotu powięk­szony p2 = 2 razy. Jaka jest ogniskowa drugiej soczewki?

• 5.21. Przesuwając przedmiot i ekran, wykonano pomiary odległości y soczewki od ekranu, na którym uzyskiwano obrazy przedmiotu o różnych powiększeniach p. Na wykresie na rysunku 5.9 przedstawiono zależności  p(y). Oblicz ogniskową soczewki.

Rys. 5.9

• 5.22. Dwa punktowe źródła świa­tła znajdują się w odległości a = 40 cm od siebie. Między nimi w odległości b=10 cm od jednego z nich znajduje się soczewka skupiająca. Jaka jest ognisko­wa tej soczewki, jeżeli obrazy obydwóch źródeł światła się pokrywają?

• 5.23. Promienie świetlne rozcho­dzące się z punktowego źródła padają­ce na soczewkę skupiającą dają wiązkę rozbieżną, w której skrajne promienie tworzą kąt a = 90° (rysunek 5.10.). Od­ległość źródła od soczewki x = 3 cm, a średnica soczewki d = 8 cm. Jaka jest ogniskowa soczewki?

Rys. 5.10

• 5.24. Na rysunku 5.11. pokaza­no punktowe źródło światła wirujące ze stałą szybkością v wokół osi optycznej soczewki skupiającej. W jakiej odległo­ści od soczewki i z jaką szybkością po­rusza się obraz tego źródła? Środek okrę­gu, po którym porusza się źródło znaj­duje się w odległości x = 3 f, gdzie f jest ogniskową soczewki.

Rys.5.11

• 5.25. Wzdłuż osi optycznej soczewki o ogniskowej f = 10 cm umiesz­czono krótki patyczek, którego jeden ko­niec znajduje się w odległości x1 = 12 cm, a drugi w x2 = 14 cm od soczewki. Ile razy jest powiększony obraz patyczka?

• 5.26. Na drodze zbieżnej wiązki światła ustawiono soczewkę o ognisko­wej f= 10 cm, co spowodowało, że wiązka została skupiona w odległości y = 5 cm za soczewką. Gdzie skupiłaby się wiązka, gdyby nie było soczewki?

•5.27. Jak zmieni się ogniskowa soczewki płasko-wypukłej położonej płaską stroną na powierzchni wody? Współczynnik załamania materiału so­czewki jest większy od współczynnika załamania wody.

a) zmaleje

b) nie zmieni się

c) wzrośnie

d) soczewka stanie się soczewką rozpraszającą

•5.28. Ze szkła o współczynniku załamania n= 1,5 wykonano soczewkę płasko-wypukłą tak, że promień krzywi­zny części wypukłej R= 25 cm. Jaka jest ogniskowa soczewki umieszczonej w powietrzu?

• 5.29. Zamrażając wodę w odpo­wiedniej foremce, uzyskano płasko-wypukłą soczewkę z lodu, którego współ­czynnik załamania d, = 1,31. Promień krzywizny wypukłej części soczewki /?= 10 cm. Jak zmienią się właściwości fi­zyczne soczewki po włożeniu jej do wody o temperaturze f = 0° C w porów­naniu z właściwościami tej soczewki w powietrzu? Współczynnik załamania wody n2 = 1,33.

a) soczewka stanie się soczewką rozpraszającą

b) odległość ogniskowa soczewki nieco zmaleje, ale soczewka bę­dzie nadal skupiała światło

c) jej właściwości się nie zmienią

d) odległość ogniskowa soczewki nieco wzrośnie, ale pozostanie1 ona soczewką skupiającą

• 5.30. Punktowe źródło światła umieszczono w ognisku soczewki roz­praszającej. Do soczewki przystawiono drugą soczewkę skupiającą, co spowo­dowało, że wiązka światła po przejściu przez obydwie soczewki była równoległa. Jaki powinien być stosunek ogniskowej soczewki skupiającej do ogniskowej soczewki rozpraszającej?

a)      fs : fr = 0,5

b)     fs : fr = 1

c)      fs : fr = 2

d)     fs : fr = 5

• 5.31. Umieszczona w powietrzu soczewka dwuwypukła wykonana ze szkła o współczynniku załamania ns = 1,5 charakteryzowana jest ogniskową f = 10 cm. Soczewkę zanurzono w wodzie o współczynniku załamania nw = 1,33. Jaka jest ogniskowa soczewki, gdy znajduje się ona w wodzie?

• 5.32. Pewien gatunek szkła ma współczynnik załamania promieni fioletowych n1 = 1,8, a czerwonych n2=l,75. Z tego szkła wykonano soczewkę dwuwypukłą o promieniach krzywizny R1=R2=R=0,40 m. W jakiej odległości od siebie znajdują się ogniska tej soczewki dla promieni fioletowych i czerwonych?

• 5.33. Dwuwypukła soczewka o promieniach krzywizn R1 = 12,5 cm  i R2 = 25 cm tworzy w odległości y = 25 cm obraz pewnego przedmiotu oddalonego od soczewki o x= 100 cm. Jaki jest współczynnik załamania cieczy, do której włożono soczewkę, jeżeli ognisko­wa soczewki w tej cieczy  f= 1 m?

• 5.34. Oblicz ogniskową soczew­ki dwuwypukłej znajdującej się w po­wietrzu o promieniach krzywizn R1 = 20 cm, R2 = 80 cm, wykonanej z krysz­tału NaCl o współczynniku załamania światła n= 1,54.

• 5.35. Z tego samego szkła wykona­no dwie soczewki. Jaka jest zdolność sku­piająca soczewki 2., jeśli wiadomo, że zdol­ność skupiająca soczewki 1. D1 = 4 D?

Rysunek 5.12.

a) D2 = -8 D

b) D2 = -4 D

c) D2 = 4D

d) D2 = 8 O

• 5.36. Dwie soczewki skupiające ...