Kobiety we współczesnej armii-W czółenkach na poligonie.pdf

/11.07.2006 14:08

W czółenkach po poligonie

Problemy, z jakimi zmagają się kobiety w polskiej armii. Czy faktycznie tak mało istotne?

Męska bielizna i maszynka do golenia – to część zestawu, który dostają,

wyjeżdżając na misję do Iraku... polskie kobiety - żołnierze. Na szczęście,

mężczyźni nie są wyposażani w zamian w typowo damskie akcesoria do higieny

osobistej.

W armii powinno się myśleć o strategii, uzbrojeniu i szkoleniu, a nie rozważać krój

pantofelka – takie głosy pojawiły się siedem lat temu po jednym z pierwszych spotkań

Rady ds. Kobiet w Siłach Zbrojnych, na której poruszono kwestię niewygodnych butów i

za małych mundurów dla pań w wojsku. Wielu osobom, nie tylko w armii, problem wydał

się błahy i niewart zainteresowania. Posypały się docinki, że dopuszczenie pań do służby

skutkuje dyskusjami o tym, co jest dla nich najważniejsze, czyli o strojach. I rozmowy na

ten temat ucichły.

Od lekarza do dowódcy

Nie znaczy to, że problem rozwiązano – po prostu przestano o nim mówić. Same kobiety

uznały, że interesowanie się mundurami i innymi „drobiazgami” jest powierzchownym

postrzeganiem ich spraw w armii. – Też tak myślałam – przyznaje płk Beata Laszczak,

pełnomocnik ministra obrony ds. wojskowej służby kobiet – teraz jednak zmieniłam

zdanie. Realia wojskowe kształtowali przez dziesięciolecia mężczyźni – to dla nich szyto

mundury, żywiono ich i kwaterowano. Kiedy w tym hermetycznym środowisku pojawiły

się kobiety, zaczęły mówić o swoich, czasami innych niż mężczyzn, potrzebach. Zdarzało

się, że słyszały: „chciałyście przyjść do wojska, to się dostosujcie, mamy przecież

równouprawnienie”. – Jednak idea równouprawnienia nie polega na zasadzie „wszystkim

po równo” i zgodnie z nią kobieta nie musi nosić za dużych męskich ubrań – dodaje pani

pełnomocnik.

15 lat obecności pań w powojennej armii i siedem w szkołach wojskowych wydaje się

wystarczającym okresem, aby specyficzne ze względu na płeć potrzeby kobiet były

dostrzegane i zaspokajane. Mimo to problem nie znika, a nawet się rozszerza. Nie tylko

z powodu wzrostu liczby kobiet – kiedy powstała Rada było ich 270, teraz prawie 800. –

Dawniej panie służyły przede wszystkim w korpusie medycznym i przez większość czasu

chodziły w fartuchach, wkładając czasem mundury wyjściowe – wyjaśnia kmdr por.

Bożena Szubińska, przewodnicząca Rady ds. Kobiet. Teraz dziewczyny trafiły „do linii” i

muszą być zaopatrywane jak żołnierze.

Ciężka stopa służbowa

Mówi się: „za mundurem panny sznurem” – tylko ten mundur musi się dać nosić.

Niestety, właśnie on jest najczęstszym powodem narzekań pań. Z wyjściowym nie ma

kłopotu, ponieważ jest specjalnie dla kobiet szyty, na co każda z nich, rozpoczynając

służbę, dostaje ryczałt. Dużo gorzej jest z mundurami polowymi. Nie dość, że w męskim

kroju, to jeszcze wydawane są skompletowane, i albo góra, albo dół nie pasuje. Poza

tym, brakuje niewielkich rozmiarów. Nie jest to zresztą tylko bolączka pań, ale także ich

koledzy o nietypowej sylwetce napotykają takie kłopoty. Co prawda w przypadku

niemożności dopasowania munduru istnieje możliwość zwrotu kosztów poprawek

krawieckich, jednak czasem nawet one nie pomagają.

Drugim bolesnym problemem, i to całkiem dosłownie, są buty. – Czółenka, które

dostajemy, to zupełne nieporozumienie. Są brzydkie i toporne, a co bardziej istotne

uciskają i nie sposób wytrzymać w nich kilka godzin – skarżą się dziewczyny na

wojskowych uczelniach. Byłoby lepiej, gdyby wszystkie panie dostawały pieniądze i

kupowały sobie buty same, według wyznaczonych kryteriów. Za to wśród obuwia do

munduru polowego brakuje małych rozmiarów. „Do tego są za ciężkie i powodują żylaki”

– czytamy w odpowiedzi na jedną z ankiet rozesłanych przez płk Laszczak do kobiet. W

tych ankietach panie narzekały też na niedostosowanie do nich warunków sanitarnych w

jednostkach, m.in. brak zamykanych natrysków i toalet. Najbardziej kuriozalna sytuacja

dotyczy misji. Z relacji uczestniczek poprzednich zmian w Iraku wynika, że otrzymują

identyczne wyposażenie jak mężczyźni, m.in. krem i maszynkę do golenia oraz męską

bieliznę.

Stanik moro

– Wyobraźcie sobie, że przychodzicie do pracy w sfeminizowanym szpitalu i dostajecie

damski fartuch i buty, a na wasze protesty odpowiadają, że liczy się wydana sztuka. Na

pewno stwierdzilibyście, że instytucja nie jest przygotowana na przyjęcie mężczyzn.

Właśnie tak czują się w armii panie – tłumaczyła płk Laszczak panom zebranym na

spotkaniu służb mundurowych i logistycznych poświęconym m.in. zaopatrzeniu kobiet.

Rozwiązaniem części kłopotów wydaje się zastąpienie wydawanych przedmiotów

równoważnikiem – tak jak teraz w przypadku bielizny dla kandydatek na żołnierzy

zawodowych. Można by też pozostawić decyzji samych zainteresowanych, także panom,

czy wolą zestaw środków higieny, czy pieniądze. Jednak ustalenie ekwiwalentu

wszystkiego nie rozwiąże, na co wskazują obecnie przepisy. Zgodnie z rozporządzeniem

MON w sprawie równoważników pieniężnych przysługujących w zamian za

umundurowanie i wyekwipowanie, wysokość równoważnika oblicza się na podstawie

norm przedmiotów umundurowania określonych w przepisach o warunkach i normach

umundurowania oraz wyekwipowania żołnierzy zawodowych i kandydatów na nich. Jak

sama nazwa wskazuje, równoważnik powinien choć w znacznej części rekompensować

koszty zakupu danego przedmiotu. Zdaniem pań tak nie jest.

Przykładem może być np. równoważnik na rajstopy, przyznawany słuchaczce szkoły

wojskowej – ma on wystarczyć na 12 sztuk na dwa lata, czyli jedna para na dwa

miesiące. Każda pani wie, że taka „żywotność” rajstop jest trudno osiągalna. Podobnie

jak kupno stanika za niepełne 34 zł, chyba że na ulicznym straganie lub w przecenie w

supermarkecie. Podobnie jest ze środkami higieny. Słuchaczkom szkół wojskowych

wypłaca się co miesiąc równoważnik niewiele przekraczający 28 zł. Zresztą ceny są za

niskie nie tylko przy kobiecych akcesoriach – miesięcznie na szczoteczkę do zębów

wypada 0,45 zł. Ponieważ dentyści zalecają jej zmianę co trzy miesiące, szczoteczka

musi kosztować mniej niż 1,50 zł. – Taki komplet toaletowy powinny opracować same

panie lub choć określić jego wartość. Można też szukać porady w innych służbach

mundurowych – uważa kmdr Szubińska. Wystarczy zresztą spojrzeć na przykładowy

zestaw ankietowy, aby zobaczyć rozbieżności. Przy naliczaniu równoważnika pomyślano

np. o podpaskach, ale już nikt nie wpadł na mokre chusteczki czy wkładki higieniczne.

Nadzieje na jesień

– Moim zdaniem te wszystkie problemy można rozwiązać i liczę, że uda się zmienić

niesatysfakcjonujące nas przepisy – mówi pani pełnomocnik. Tak samo wydają się

myśleć służby mundurowe. W Sztabie Generalnym WP usłyszeliśmy, że będą się

zastanawiać, co zrobić, aby ułatwić paniom służbę. Zaproponowano, żeby

rozporządzania i inne przepisy dotyczące zaopatrzenia kobiet były konsultowane z

pełnomocnikiem. Dobrze by też było, gdyby kobiety mogły testować nowe wzory

umundurowania. Postanowiono również uczulić służby logistyczne na problem braku

małych rozmiarów. Specjaliści z logistyki przypominali jednak, że ewentualne

wprowadzanie nowych wzorów butów czy mundurów trwa długo – wiele czasu

pochłaniają procedury przetargowe i badania, a ponadto na każdą zmianę podrażającą

koszty trzeba znaleźć źródła finansowania.

Mimo to kmdr Szubińska liczy na przełom i rozpoczęcie po wakacjach intensywnych prac

nad umundurowaniem i pozostałymi nieuregulowanymi sprawami. Miejmy nadzieję, że

faktycznie ta, zdawałoby się niewielka, ale tak naprawdę istotna kwestia, zostanie

wreszcie załatwiona. Pozostaje jednak pytanie – dlaczego nie pomyślano o tym

wcześniej?

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: