Foniatria

Źródło :   http://www.magazynorl.pl/artykul11198709689,3,,Dysfonia-i-chrypka.html

Dysfonia i chrypka

dr med. Anna Domeracka-Kołodziej

prof. dr hab. med. Barbara Maniecka-Aleksandrowicz

Źródło:

Magazyn Otorynolaryngologiczny , 2004 I-III, tom III, zeszyt 1, no 9

Dysfonią nazywa się wielopostaciowe zaburzenia głosu dotyczące wszystkich składowych akustycznych, tzn. częstotliwości, poziomu głośności, czasu trwania i barwy, występujących pojedynczo lub zespołowo w różnych zestawieniach. Składową dysfonii może być chrypka jako wyróżniająca się cecha głosu (Maniecka-Aleksandrowicz 1990).

Dysfonia jest odwrotnością eufonii głosu. W ocenie percepcyjnej głos prawidłowy jest dźwięczny i czysty, pozostaje taki również po wysiłku, nie zawiera komponentów szumowych, jest bogaty rezonansowo, jest tworzony z nastawieniem miękkim, ma wysokość odpowiednią do płci i wieku, ma natężenie odpowiednie do sytuacji, w czasie wypowiedzi zmiany natężenia i wysokości występują płynnie, stosownie do treści wypowiedzi, artykulacja jest prawidłowa, wyrazista.

W dysfoniach ulegają zmianom: sposób tworzenia i emisji głosu, jego charakter, średnie położenie i zakres, czas fonacji, natężenie głosu i wydolność głosowa. Ta sytuacja powoduje w mowie głośnej wtórne nieprawidłowości o charakterze fonetycznym. Zmianie ulegają: siła artykulacji głosek dźwięcznych, ich barwa, ich iloczasy, akcenty i melodia mowy. Dysfonie mogą przybierać formy hiperfunkcyjne, hipofunkcyjne i mieszane (dysfunkcyjne).

Uogólniając można powiedzieć, że przyczyną dysfonii mogą być:
- organiczne schorzenia samej krtani, a przede wszystkim fałdów głosowych,
- patologia pozakrtaniowa,
- zaburzenia procesu fonacji, który jest złożony i zależny od wielu czynników.

DYSFONIE ORGANICZNE są ściśle związane ze zmianami patologicznymi, schorzeniami,które można diagnozować, definiować i opisać. Ich przykładem mogą być dysfonia z powodu raka fałdu głosowego i dysfonia po chordektomii z tego powodu. Po ich wyleczeniu dysfonia ustępuje lub zmienia swoje składowe. Stawiając rozpoznanie tego rodzaju patologii, należy najpierw wymienić jednostkę chorobową, a następnie zdefiniować dysfonię (np. naciek nowotworowy prawego fałdu głosowego z dysfonią umiarkowanego stopnia lub stan po chordektomii prawostronnej z dysfonią ciężkiego stopnia, albo guzki głosowe miękkie z dysfonią hiperfunkcyjną lekkiego stopnia.

DYSFONIE CZYNNOŚCIOWE są wynikiem zaburzenia mechanizmów fonacyjnych wynikających przede wszystkim z a) nieprawidłowego działania mięśni wewnątrz- i zewnątrzkrtaniowych, z zaburzeniami ich napięcia, zakresu i precyzji ruchów, b) zakłócenia stosunków pomiędzy napinaniem i rozluźnianiem mięśni antagonistycznych, z zaburzeniami równoczesnej i harmonijnej współpracy. Przyczyną dysfonii czynnościowych może być również zaburzona koordynacja oddechowo-fonacyjno-artykulacyjna.

Perelló (1962) wyróżnia dwie duże grupy dysfonii wywołanych nieprawidłowościami mechanizmów fonacji. Nazywa je fonoponozami i fononeurozami.

Przyczyną fonoponoz są nieprawidłowości konstytucjonalne narządu głosu, schorzenia narządu oddechowego, schorzenia ogólne, brak kontroli słuchowej pochodzenia obwodowego i ośrodkowego, nieprawidłowe nawyki fonacyjno-artykulacyjne, przeciążenia narządu głosu, praca głosem w nieodpowiednich warunkach higienicznych. Według ogólnie panujących poglądów, u osób pracujących głosem dysfonia wyprzedza pojawienie się zmian organicznych na fałdach głosowych (Pruszewicz 1990).

Źródłem fononeuroz są zmiany psychogenne. Spotyka się je u osób ze zmianami osobowości, skłonnych do reakcji konwersyjnych, histerycznych. Występują jako skutek działania ostrego lub przewlekłego stresu. Objawami tego typu dysfonii w zakresie układu mięśniowego (wewnętrznego i zewnętrznego) krtani są: hiperfunkcja (hiperkineza), hipofunkcja (hipokineza) oraz postacie mieszane, dysfunkcje (dyskinezy).

W ustalaniu rozpoznania pierwotnej dysfonii czynnościowej należy się kierować oceną hiperfunkcji, hipofunkcji lub dysfunkcji na poziomie głośni. Nieprawidłowości funkcjonalne w zakresie przedsionka krtani czy w zakresie jej mięśni zewnętrznych lub innych, np. mięśni szyi, twarzy, klasyfikuje się jako wtórne. Przy rozpoznawaniu typu dysfonii należy się opierać na danych uzyskanych z wywiadu, wynikach laryngoskopii, stroboskopii i ocenie percepcyjnej oraz akustycznej głosu. Pomocniczo można wykorzystać badania radiologiczne i elektromiograficzne.

W dysfonii hipofunkcyjnej błona śluzowa fałdów głosowych jest prawidłowa lub przekrwiona, na ich powierzchni górnej mogą być widoczne naczynia. Przy fonacji kształt szpary głośni może być normalny albo może występować szczelina tylna, podłużna lub owalna. Natomiast przy oddychaniu szpara głośni może być normalna, może mieć kształt rombu lub pseudoguzków tylnych. W badaniu stroboskopowym stwierdza się zwiększoną amplitudę drgań, wyraźnie zaznaczoną komponentę pionową, wyraźne przesunięcie brzeżne, drgania mogą być nieregularne, a zamknięcie w części międzywięzadłowej niepełne. Głos ma nastawienie chuchające, czas fonacji jest skrócony, średnie położenie głosu i zakres głosu są obniżone. Jest to głos cichy, bezdźwięczny, męczliwy, z mniejszą lub większą chrypką. Cechy te obserwuje się zarówno przy ocenie percepcyjnej, jak i w badaniach akustycznych.

W dysfoniach hiperfunkcyjnych błona fałdów głosowych (często o przekrwionym wolnym brzegu) może być normalna, ale częściej jest nierówna i pogrubiała, pokryta gęstym śluzem. Szybko pojawia się wtórna współfonacja fałdami przedsionkowymi. Przy fonacji fałdy głosowe zwierają się mocno, przykrywają je fałdy kieszonki, a nagłośnia się pochyla. W stroboskopii obserwuje się zmniejszenie amplitudy drgań, słabo zaznaczone brzeżne przesunięcie krawędziowe, drgania są nieregularne, wyczerpujące się, zamknięcie fonacyjne może być niepełne w tylnej części głośni. Głos jest tworzony z nastawieniem twardym, średnie położenie może być podwyższone, ale spotyka się również obniżone, występuje chrypka, dwutonowość (nierzadko drugi ton pochodzi z fałdów kieszonki),zmniejszona jest dźwięczność głosu, a czas fonacji skrócony.

Analizując trudności z ustaleniem rozpoznania dysfonii czynnościowej Perelló (1962) zauważa m.in., że jest ono stawiane wtedy, kiedy w badaniu laryngoskopowym nie stwierdza się żadnego schorzenia krtani, natomiast w badaniu stroboskopowym wykrywa się zmiany, głos jest zmienny w zależności od sposobu fonacji, a jego jakość jest generalnie zła.

Koufman i Blalock (1991) zaproponowali własny podział czynnościowych zaburzeń głosu. Są to:
1) konwersyjna afonia/dysfonia
2) nawracająca chrypka
3) zwarciowy falset
4) zespół przeciążenia głosu
5) pooperacyjna dysfonia
6) nawracająca afonia.

Kryteria diagnostyczne tego podziału zostały oparte na:
a) danych z wywiadu
b) badaniu laryngoskopowym
c) ocenie głosu
d) występowaniu innych objawów towarzyszących zaburzeniom głosu.

U pacjentów narażonych zawodowo na przeciążenie narządu głosu interesujące w tej klasyfikacji jest wyróżnienie w punkcie 4 (zespół przeciążenia głosu) dodatkowych pięciu typów patologii, oznaczonych literami A, B, C, D, E, z których dwie (A i B) to fonoponozy, a trzy (C, D,i E) to ich konsekwencje w postaci zmian organicznych na fałdach głosowych (guzki głosowe,zmiany przerostowo-polipowate, polipowate modzele lub owrzodzenia kontaktowe).

4A - Zespół przeciążenia głosu ze zwiększonym napięciem zmęczeniowym to dysfonia długotrwała, o zmiennym, przerywanym charakterze.

Cechy charakterystyczne: głos ma nieprawidłową wysokość, jest obniżony, szorstki, chrapliwy, skala głosu jest obniżona, atak głosowy jest twardy. Pacjenci odczuwają zmęczenie głosowe, bóle, dyskomfort w okolicy krtani oraz mięśni szyi. Mięśnie zewnętrzne krtani są napięte. Na poziomie głośni przy fonacji pozostaje szpara o różnym kształcie. Badanie stroboskopowe ukazuje obraz dysfonii hiperfunkcyjnej pierwotnej lub wtórnej.

4B - Przeciążenie głosu z zespołem Bogart - Bacall charakteryzuje się dużym obniżeniem częstotliwości podstawowej, wzmożoną męczliwością głosu mówionego, brakiem koordynacji oddechowo-fonacyjnej oraz wzmożonym napięciem mięśni związanych z krtanią, mięśni szyi i żwaczy. W etiologii tego zespołu wymienia się długotrwały stres oraz długotrwałe, świadome obniżanie głosu. Stałą składową jest ból napiętych mięśni.

Rozpoznanie dysfonii opiera się głównie na stwierdzeniu nieprawidłowości głosu za pomocą metod odsłuchowych, testów percepcyjnych (obecnie najpopularniejsza jest skala GRBAS) oraz metod akustycznych: spektrografii z określeniem stopnia chrypki wg Yanagihary i parametrycznych analiz głosu, w tym Wieloparametrycznej Analizy Głosu - (Voice Program Multi Dimensional, MDVP). Pomocne są ukierunkowane wywiady w formie ankiet, w tym samoocena możliwości głosowych pacjenta, laryngoskopia, wideolaryngoskopia, stroboskopia, niekiedy badania radiologiczne,elektromiograficzne, biochemiczne. Tak więc, dysfonia wymaga przeprowadzania wielokierunkowych i kompleksowych badań głosu, źródła głosu (krtani), a także oceny ogólnego stanu pacjenta,zarówno fizycznego, jak i psychicznego (Rammage i in. 1992, Bless i Baken 1992, Wiskirska-Woźnica 2002).

Niezbędne metody badania w przypadkach dysfonii to wg Hirano (1989):
1) badania laryngoskopowe
2) badania wibracji fałdów głosowych
3) badania głosu percepcyjne i analizy akustyczne
4) badania pola głosowego i częstotliwości podstawowej (F0)
5) badania wydolności układu oddechowego
6) badania aerodynamiczne
7) badania obrazowe (radiologiczne, TK, MR, USG)
8) badania elektromiograficzne
9) badania słuchu.

CHRYPKA jako cecha akustyczna głosu może być składową dysfonii (Maniecka-Aleksandrowicz 1990). W historii badań nad tym zjawiskiem wykorzystano wiele metod akustycznych, kinematograficznych, aerodynamicznych i elektrofizjologicznych, aby wyjaśnić jej fenomen i patofizjologię głosu zachrypniętego. Zawsze jednak ostatecznej i całościowej oceny dokonywano głównie na podstawie subiektywnych odczuć klinicystów, czego skutkiem jest wprowadzenie do opisu tej patologii wielu obrazowych terminów, jak np.: szorstki, chropowaty, ochrypły, chrapliwy, zgrzytliwy, piskliwy. Chrypka należy do najczęstszych objawów świadczących o nieprawidłowościach przede wszystkim krtani, może być również objawem zaburzeń pozakrtaniowych.

Według definicji Unii Foniatrów Europejskich (UEF), której komisja zbierała się przez kilka lat, dyskutując jej fenomen, chrypka jest to "...zjawisko akustyczne powstające jako efekt nieprawidłowej wibracji fałdów głosowych połączonej ze szmerem powietrza nieregularnie(turbulentnie) przechodzącego przez głośnię".

Chrypka słyszalna jest przy emisji samogłosek, głosek dźwięcznych, przy chrząkaniu i kaszlu. Nieprawidłowa czynność fonacyjna wpływa na zmianę barwy artykułowanych głosek, w wyniku czego są one swoiście zniekształcone akustycznie, chociaż nie tracą zrozumiałości ani znaczenia. Chrypka może, ale nie musi, występować w całej skali głosu. Specyfiką aktorów jest mówienie ponad chrypką. Jest to przede wszystkim objaw schorzeń organicznych krtani - jej błony śluzowej, mięśni, stawów i nerwów. Jest to też ważny objaw zaburzeń czynnościowych krtani. Może być także objawem schorzeń ogólnych, zaburzeń emocjonalnych i psychicznych.

Definicja chrypki przyjęta przez UEF niewiele się różni od definicji Yanagihary z 1966 r., który miał w swoich badaniach nad chrypką wielkich poprzedników: Moore´a (1957), Flanagana (1958), van Ledena (1964) i Isshikiego (1982) (cyt. za: Maniecka-Aleksandrowicz 1990).Wszyscy oni, prowadząc studia nad chrypką, podkreślali udział w tym zjawisku składowych szumowych, biorących początek w turbulentnych przepływach przez głośnię przy jej niedostatecznym zamknięciu. Podnosili kwestię nieregularności drgań fałdów głosowych, a także utratę przez widmo składowych harmonicznych. W latach 60., na podstawie szybkiego filmowania fałdów głosowych van Leden, Moore, Timcke, Dunker, Schlossheuer (cyt. za: Maniecka-Aleksandrowicz 1990) zauważali, że ze zjawiskiem chrypki wiążą się częste i gwałtowne zmiany regularności drgań fałdów głosowych. Potwierdzały to badania glottograficzne, fotoelektryczne, ultrasonograficzne. W latach 80. wprowadzenie do badań głosu systemów komputerowych oraz możliwość pomiarów amplitudy i okresów pomiędzy kolejnymi drganiami fałdów głosowych (wtedy to wprowadzono terminy "jitter" i "shimmer") (prace Horiego, Iwaty, Imaizumiego, Kitajimy; cyt. za: Maniecka-Aleksandrowicz 1990) pozwoliły na udowodnienie, że w chrypce występują nieprawidłowe wibracje fałdów.

Yanagihara (1966) ustalił, że akustyczne cechy chrypki są zdeterminowane przez współzależność następujących czynników:
a) występowanie składowych szumowych w pasmach częstotliwości głównych formantów każdej samogłoski
b) występowanie składowych szumowych w częstotliwościach ponad 3000 Hz
c) redukcja składowych harmonicznych w wysokich częstotliwościach.
Na podstawie badań analitycznych i syntetycznych Yanagihara stwierdził także, że wyżej wymienione cechy chrypki znacznie wyraźniej występują w samogłoskach "a", "e", "i", aniżeli w samogłoskach "o", "u". Uwidacznia się to wyraźnie na sonogramie wąskopasmowym.

Do oceny stopnia chrypki niezbędna jest znajomość pasm formantowych samogłosek (zakresy częstotliwości o wzmocnionej energii akustycznej) (tab. 1).

Krtań

Krtań (łac. larynx) łączy gardło z tchawicą i stanowi narząd głosowy. U mężczyzn widoczna jest w postaci tzw. jabłka Adama. Krtań położona jest w środkowej części szyi poniżej nasady języka i kości gnykowej, z którymi połączona jest aparatem więzadłowo-mięśniowym, co powoduje widoczne przemieszczanie się krtani podczas mówienia. Jej położenie względem odcinka szyjnego kręgosłupa szacuje się na C4-C6 a wielkość na 5-6cm. Do przodu krtań przylega do powięzi szyi, gruczołu tarczowego oraz mięśni szyi.

Budowa krtani opiera się na szkielecie utworzonym z chrząstek: 3 nieparzystych, 3 parzystych i dodatkowych. Chrząstka tarczowata jest największą i nieparzystą chrząstką chroniącą aparat głosowy. Zbudowana jest z dwóch symetrycznych blaszek połączonych ze sobą kątem otwartym ku tyłowi i niewiele pochylonych do przodu. Między połączeniem obu blaszek znajduje się wcięcie tarczowe górne. U mężczyzn bardziej uwidocznione.

Chrząstki krtani

U mężczyzn krtań jest bardziej uwidocznione. Na chrząstce, po jej obu stronach, znajdują się przyczepy m.in. zwieracza dolnego gardła, a także połączenia więzadłowe i mięśniowe (mięsień tarczowo-nalewkowy, tarczowo-nagłośniowy, głosowy) między płytkami chrząstki. Połączenia górnego brzegu chrząstki tarczowej z kością gnykową powodują odpowiadające sobie ruchy tych dwóch struktur.

Brzeg dolny połączony jest z położoną poniżej chrząstką pierścieniowatą. Oba brzegi tylne chrząstki uwypuklają się ku górze i dołowi, jako rogi górne i dolne. Niżej położona chrząstka pierścieniowata wyglądem swym przypomina sygnet, gdzie przednia część przyjmuje postać łuku, tylna zaś płytki. W obrębie łuku znajdują się przyczepy dla mięśnia pierścienno-tarczowego i zwieracza dolnego gardła. Brzeg dolny chrząstki połączony jest za pomocą więzadła z tchawicą.

Na tylnym górnym brzegu chrząstki pierścieniowatej leżą chrząstki nalewkowate, przypominające trójścienne ostrosłupy. Stanowią one miejsce przyczepu dla mięśnia pierścienno-nalewkowatego, nalewkowatego oraz przede wszystkim więzadła głosowego.

Wierzchołek każdej z chrząstek zagina się ku tyłowi i do środka łącząc z chrząstkami różkowatymi. Inne, chrząstki klinowate w postaci dwóch niewielkich chrząstek występujących niestale znajdują się ku przodowi od chrząstek różkowatych.

Z kolei chrząstka nagłośniowa jest pojedynczą strukturą stanowiącą rusztowanie dla nagłośni. Ma kształt zakrzywionego listka i znajduje się do tyłu od nasady języka i kości gnykowej. Ogranicza ona wejście do krtani. Z jej brzegów bocznych ku tyłowi do chrząstek nalewkowatych biegną fałdy błony śluzowej zwane fałdami nalewkowo-nagłośniowymi. Dolna część nagłośni łączy się odpowiednim więzadłem z powierzchnią tylną chrząstki tarczowatej.

Jama krtani

Jama krtani utworzona jest przez chrząstki tworzące ścianę przednią (chrząstka nagłośniowa, kąt chrząstki tarczowatej, więzadło tarczowo-nagłośniowe, łuk chrząstki pierścieniowatej i więzadło pierścienio-tarczowe), ścianę boczną (łuk chrząstki pierścieniowatej, chrząstki nalewkowate, klinowate i różkowate) oraz ścianę tylną (chrząstka pierścieniowata, mięsień nalewkowaty). Podzielona została na jamę górną, pośrednią i dolną.

Jama górna obejmuje wejście do krtani zwężające się ku dołowi ograniczone przez nagłośnię, fałdy nalewkowo-nagłośniowe i chrząstki nalewkowate od tyłu. Poniżej fałdów nalewkowo-nagłośniowych aż do fałdów przedsionkowych wyróżnia się przedsionek krtani. Jama pośrednia ograniczona jest od góry fałdami przedsionkowymi od dołu zaś wargami głosowymi krtani, pomiędzy którymi znajdują się kieszonki krtaniowe. Natomiast wargi głosowe, przyśrodkowe powierzchnie chrząstek nalewkowatych tworzą szparę głośni, która utworzona jest przez dwie części, część międzybłoniastą (między fałdami głosowymi) oraz tylną zawartą miedzy chrząstkami nalewkowatymi. Jej wielkość mieści się w granicach 17-23mm. Ostry i wolny brzeg warg głosowych zwany jest fałdami głosowymi (tzw. strunami głosowymi). Jama dolna krtani stanowi przejście w tchawicę.

Wytwarzanie głosu jest fundamentalną formą komunikacji wśród ludzi. Podstawową rolę w tym procesie odgrywają mięśnie napinające wargi i więzadła głosowe, modyfikujące przepływ powietrza przez krtań, czego odzwierciedleniem jest wysokość, barwa i siła dźwięku. Napięcie fałdów głosowych modulowane jest przez miesień pierścienno-tarczowy i mięsień głosowy. Rozszerzanie szpary głośni możliwe jest dzięki mięśniowi pierścienno-nalewkowatemu tylnemu. Zaś zwężenie przy udziale mięśni: pierścienno-nalewkowatemu bocznemu, tarczowo-nalewkowatemu, nalewkowatemu. Za zamknięcie wejścia do krtani odpowiedzialne są mięsień nalewkowo-nagłośniowy i tarczowo-nagłośniowy.

Błona śluzowa krtani posiada dosyć wiotką budowę i z tego względu łatwo dochodzi w tym miejscu do obrzęków, które w groźnych sytuacjach przerywają dopływ powietrza. Nabłonek występuje w postaci nabłonka wielowarstwowego migawkowego poza miejscami tj. nagłośnia, fałdy głosowe i powierzchnia przyśrodkowa chrząstek nalewkowatych, gdzie występuje nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący.

Unaczynienie tętnicze krtani pochodzi z tętnicy tarczowej górnej (t. krtaniowa górna, gałąź pierścienno-tarczowa) i dolnej (t. krtaniowa dolna). Odpływ żylny krwi towarzyszy tętnicom. Unerwienie krtani stanowi nerw krtaniowy górny zaopatrujący mięsień pierścienno-tarczowy i dolny zaopatrujący pozostałe mięśnie krtani.

W obrębie krtani odpływ chłonki odbywa się poprzez węzły szyjne głębokie oraz szyjne głębokie dolne do pnia chłonnego.

Budowa krtani
Krtań będąca górnym odcinkiem drogi oddechowej od góry łączy się z gardłem a ku dołowi przechodzi w tchawicę (ryc. 8-3). Trzy chrząstki nieparzyste (tarczowata, pierścieniowata i nagłośniowa) i trzy parzyste (nalewkowate, różkowate i klinowate) tworzą rusztowanie krtani. Nieparzysta chrząstka tarczowata tworzy na szyi charakterystyczną wyniosłość zwaną "jabłkiem Adama". Chrząstki krtani połączone są z kością gnykową, tchawicą i między sobą więzadłami. Część jednego z więzadeł łącząca chrząstkę tarczowatą z pierścieniową tworzy więzadła głosowe, które ograniczają szparę głośni. Mięśnie wewnętrzne krtani rozszerzają i zwężają szparę. Krtań jako całość pokryta jest błoną śluzową typu oddechowego.
Do celów klinicznych krtań dzieli się na trzy piętra:

·         piętro górne tzw. przedsionek krtani ograniczony od przodu wolnym brzegiem nagłośni, bocznie przez fałdy nalewkowo-nagłośniowe i od tyłu przez nalewki (chrząstki nalewkowate), ku dołowi dochodzi do poziomu fałdów głosowych,

·         piętro środkowe to szpara głośni ograniczona przez fałdy głosowe,

·         piętro dolne to okolica poniżej fałdów głosowych zwana okolicą podgłośniową.

Czynności krtani

Krtań poza tym, że jest odcinkiem drogi oddechowej, jest narządem głosu. Czynność głosowa jest wynikiem drgania więzadeł głosowych zwanych fałdami głosowymi. Wysokość głosu zależy od długości fałdów głosowych, ich napięcia, częstości drgań i ciśnienia wydechowego powietrza. Barwa głosu uzależniona jest od budowy gardła, jamy nosowej i częściowo zatok przynosowych.

 

Badanie krtani
Badanie krtani wykonuje się przy użyciu lusterka krtaniowego, w którym ogląda się odbity obraz krtani (ryc. 8-4 i 8-5) i jest to tzw. laryngoskopia pośrednia. Lusterko ustawione jest na wysokości podniebienia miękkiego pod kątem około 30 stopni w stosunku do linii poziomej. Krtań bada się podczas wydawania dźwięków (fonacji) i oddychania, oceniając jej budowę i ruchomość. Podczas badania krtani ocenia się również część krtaniową gardła. Badanie w większości przypadków nie wymaga znieczulenia. W przypadku występowania nadmiernych odruchów ze strony gardła stosuje się znieczulenie miejscowe - powierzchniowe z użyciem lignokainy podanej strzykawką, lub przy pomocy tzw. watotrzymacza. Znieczula się powierzchniowo nerw krtaniowy górny przebiegający w błonie śluzowej zachyłka gruszkowatego.

Badanie bezpośrednie krtani nazywa się laryngoskopią bezpośrednią. Wykonywane jest przy użyciu tzw. laryngoskopu, który składa się z uchwytu i tzw. łyżki odchylającej nagłośnię. Laryngoskopia bezpośrednia z użyciem mikroskopu krtaniowego wykonywana jest zawsze w znieczuleniu ogólnym. Ocenę napięcia fałdów głosowych wykonuje się przy użyciu lampy stroboskopowej - badanie to wykonywane jest przede wszystkim przez lekarzy foniatrów.

Krtań

Budowa krtani:

·         a) kość gnykowa

·         b) chrząstka tarczowata

·         c) chrząstka pierścieniowa

·         d) błony i wiązadła

·         e) chrząstki tchawicy

Krtań zbudowana jest z 9 chrząstek połączonych ze sobą mięśniami i wiązadłami.

Nagłośnia jest to chrząstka zamykająca wejście do krtani w czasie połykania pokarmu.

Krtań podobnie jak jamę nosową wyściela nabłonek z rzęskami. Ma to na celu oczyszczanie powietrza z pyłów.

mgr Aleksandra Monika Kuczynska

nauczyciel j. polskiego / logopeda

Szkoły Podstawowej nr 4 im. H. Sienkiewicza w Grajewie

ZABURZENIA CZYNNOSCIOWE GŁOSU

Zaburzenia głosu i mowy stanowia wa_ny problem kliniczny. Czestosc wystepowania wad mowy

u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym wynosi 20-30%. Nie mniej wa_ny problem kliniczny

stanowia zaburzenia głosu, które sa czeste zarówno w populacji osób dorosłych, jak i dzieci. Według

niektórych autorów zaburzenia głosu moga wystepowac a_ u 50% populacji dzieci w wieku szkolnym i

przyjmowac forme wielopostaciowa dotyczaca wszystkich składowych akustycznych lub zmianom ulegaja

pojedynczo lub zespołowo w ró_nych zestawieniach: sposób emisji, charakter głosu, zakres głosu, czas

fonacji.

I Czym sa czynnosciowe zaburzenia głosu?

Wsród osób z zaburzeniami głosu znaczny odsetek stanowia osoby z tzw. zaburzeniami czynnosciowymi.

Nie stwierdza sie ...