NEW ART HISTORY
Scharakteryzuj nurt „New Art History”
Myśl marskistowska przeszła transformację w drugiej połowie XX w. (nowa lewica lat 60.) Na gruncie klasycznego marksizmu za prymarne uważane były stosunki produkcji i własności utrzymywane w Bazie – tu miały zachodzić najważniejsze relacje władzy. Każda zmiana społeczna wynikać miała ze zmian w bazie. Nadbudowa była natomiast tylko ideologiczna. W nowym namyśle nad problematyką marksistowską zmieniła się perspektywa widzenia ideologii związanej ze stosunkami władzy. Zaciera się granica między bazą a nadbudową, między którymi mediuje ideologia. Nadrzędne hasło Marksa byt określa świadomość zostaje zamienione na Ideologia określa świadomość.
■ ogólne pojęcie, które obejmuje szereg tendencji ostatnich dwudziestu lat, które dążą do zakwestionowania dotychczasowego modelu historii sztuki
■ inspiracje metodologiczne szły w parze z dyskursem strukturalizmu i szeroko rozumianego postmodernizmu, poststrukturalizmu, marksizmu, neomarksizmu, psychoanalizy, neopsychoanalizy, feminizmu, gender studies, semiotyki, dekonstrukcji
■ dyskursywne przemagania między różnymi ruchami na gruncie NAH – odbicie w zróżnicowanej, dynamicznej i transformatywnej strukturze
■ radykalne formuły postulatu przebudowania tradycyjnej historii sztuki
■ uwikłanie NAH w szerszą debatę polityczną
■ polityczna intencja NAH
■ impuls płynący z natchnienia marksistowsko-antykapitalistycznego
■ feministyczny antypatriarchalizm
■ konieczny, polityczny wymiar NAH
■ radykalizm polityczny NAHu budzi wiele kontrowersji
■ rdzeń przekonań większości nurtów NAH to zakwestionowanie tradycyjnego paradygmatu historii sztuki co motywowane było pobudkami „klasowymi” i „płciowymi” – z jednej strony podważenie burżuazyjnej utrwalającej kapitalistyczne stosunki i „męskiej” historii sztuki
■ geneza: po raz pierwszy pojawiło się pojęcie NEW ART HISTORY w tytule konferencji organizowanej przez czasopismo Block – 1982
■ już w 1974 r. odnowy historii sztuki żądał T.J. Clark – rewitalizacja tradycyjnego modelu historii sztuki poprzez osadzenie w kontekście społecznym, który stawia nowe pytania o sztukę, całkiem inne niż te zadawane w klasyczny sposób w historii dyscypliny
■ pod koniec lat 70. Clark związał się z ośrodkiem w Leeds, twierdzą myśli marksistowskiej
■ 1978 – kurs społecznej historii sztuki na uniwersytecie w Leeds
■ zainteresowanie marksizmem w Wielkiej Brytanii na przełomie lat 60. i 70.
■ prekursorski artykuł Perry’ego Andersona Elementy kultury narodowej o potrzebie powołania do życia radykalnej teorii społecznej
■ na początku lat 70. powstało czasopismo Screen
■ John Tagg – jeden z wydawców czasopisma Block (1979/1980)
○ Art history and difference – artykuł Tagga
○ krytyka umiarkowanych poglądów Clarka
○ postulat większej radykalności
○ można uogólnić, że Clark optował za odnową metodologiczną historii sztuki, podczas gdy Tagg żądał radykalnej redefinicji historii sztuki
○ krytyka prób zakreślenia eklektycznej uniwersalnej metodologii opierającej się na marksizmie, psychoanalizie i feminizmie – miało to prowadzić do zubożenia potencjału każdej z tych dziedzin
○ krytyka zmiany metodologii w wymiarze ciągłego reprodukowania tego samego kanonu dzieł jedynie przy zmianie interpretacji – należy połączyć to z refleksją nad kanonem i paradygmatem sztuki
○ postawienie dziełu pytania what does it do (włączone w siatkę dyskursu)
■ 1986 – The new art history – antologia
○ analiza NAH
○ wprowadzenie perspektywy feministycznej
○ Lynda Nead
■ krytykuje klasyfikację feminizmu jako modnego dyskursu intelektualnego, nowej metodologii w ramach instytucji akademii
■ feminizm według niej dokonał identyfikacji historii sztuki jako formy patriarchalnej kultury i rozpoczął kwestionowanie jej wartości i idei – feminizm nie może być tylko pojęciem różnych dla tradycyjnej historii sztuki
■ feminizm ma własne cele, również w znacznym stopniu polityczne, jest systemem przekonań politycznych, a nie środkiem do nadania tradycyjnym problemom nowego systemu pojęć
■ dwa zasadnicze nurty w NAH
○ umiarkowany – modernizacja historii sztuki nowymi systemami pojęć
○ radykalny – historia sztuki jako instrument walki politycznej
■ nurt umiarkowany: Norman Bryson (Word and image, Vision and painting)
○ inspiracje językoznawstwem i semiotyką
○ krytyka perceptualizmu Gombricha, negatywnej tradycji dla NAH
■ Bryson wyróżnił dwa aspekty NAH: kontekstowy i hermeneutyczny
■ nurt kontekstowy: Michael Baxandall, Svetlana Alpers
■ nurt hermeneutyczny: skupienie na problematyce aktu interpretacji
■ środowisko czasopisma October
○ lewicowa, rewizjonistyczna historia sztuki
○ Douglas Crimp – problematyka queerowa, kwestia ideologii
○ Rosalind Kraus reprezentowała perspektywę bardziej intelektualną niż ideologiczną
■ powstało ryzyko autodestrukcji historii sztuki, skoro każda próba naukowego dyskursu mogła przeradzać się w formę mistyfikacji
■ istniały tendencje, by historię sztuki wtopić w nurt nauk nad kulturą wizualną, w której nie byłoby wartościującego rozróżnienia między sztuką a nie-sztuką; jednakże myśliciele o takim nastawieniu często nie mieli warsztatu historyka sztuki
■ Rosalind Kraus sprzeciwiła się wobec takim autodestrukcyjnym tendencjom
geometric_queen