Krótkie omówienie ksiąg obowiązkowych (ST) J
(za www.info.biblia.pl [strona ‘trochę’ tendencyjna ;) , ale to czasem jest zabawne] i Wikipedią)
Doskonale zobrazowany „czas akcji” - http://www.biblia.info.pl/przeglad_historii_biblijnej.html
Stary Testament (Ksiega Rodzaju; Ksiega Wyjscia; Ksiega Psalmów; Ksiega Hioba;
Ksiega Koheleta; Piesn nad Piesniami; Ksiega Izajasza; Ksiega Jeremiasza)
Księga składa się z 50 rozdziałów i dzieli na dwie części.
Pierwsza część (rozdziały 1-11) opisuje historię pierwotną, odpowiada m.in. na pytania o początek ludzkości i źródło grzechu. Jest kompilacją dwóch źródeł: jahwistycznego i kapłańskiego, które wykorzystują częściowo materiały mitologiczne.
· Bóg stwarza świat oraz pierwszych ludzi, Adama i Ewę
· Pierwotny stan szczęścia w ogrodzie Edenu, upadek (grzech pierworodny) i wygnanie ludzi z raju;
· Zabójstwo Abla przez Kaina;
· Zepsucie ludzkości i potop (Noe);
· Budowa wieży Babel;
Druga część (rozdziały 12-50) poświęcona jest historii patriarchów: od Abrahama do Józefa, oraz ponawianego przymierza z Bogiem. Do źródeł J i P dołączona jest tradycja elohistyczna (E).
· Historia Abrahama i Izaaka:
o Powołanie Abrama przez Boga;
o Abram w Egipcie;
o Błogosławieństwo króla Melchizedeka;
o Obietnica licznego potomstwa;
o Narodziny Izmaela, pierworodnego syna Abrama;
o Przymierze z Bogiem, obrzezanie, zmiana imienia na Abraham;
o Zniszczenie Sodomy i Gomory;
o Narodziny Izaaka i oddalenie Izmaela;
o Ofiarowanie Izaaka Bogu w kraju Moria;
o Śmierć i pogrzeb Sary, żony Abrahama;
o Małżeństwo Izaaka z Rebeką;
· Historia Jakuba:
o Narodziny Ezawa i Jakuba;
o Jakub oszustwem zdobywa pierworództwo i błogosławieństwo ojca;
o Jakub w Charanie, praca dla stryja Labana i małżeństwo z jego córkami - Rachelą i Leą;
o Walka Jakuba z kimś, kto być może był Bogiem;
o Pojednanie Jakuba z Ezawem;
o Dwunastu synów Jakuba;
· Historia Józefa:
o Bracia sprzedają Józefa kupcom izmaelickim;
o Józef niewolnikiem Potifara;
o Józef w więzieniu;
o Objaśnienie snu faraona i powierzenie urzędu zarządcy Egiptu;
o Pierwsza wizyta braci w Egipcie;
o Józef ucztuje z braćmi i poddaje ich próbie;
o Pojednanie i osiedlenie się domu Jakuba w Egipcie;
o Charakterystyka rządów Józefa w Egipcie;
o Błogosławieństwo Jakuba dla swoich synów, śmierć Jakuba i Józefa.
Adam i Ewa, Kain i Abel, Noe, Abraham i Sara, Lot, Izaak i Rebeka, Jakub i Ezaw, Rachela i Lea, Józef i jego bracia (dwunastu synów Jakuba; Izraela, od których wywodzi się dwanaście pokoleń Izraela).
Księgi Rodzaju dzieją się na Środkowym (Bliskim) Wschodzie: w Mezopotamii (Iran, Irak), na obecnym terytorium Izraela, Jordanii Libanu i Egiptu.
Przed rokiem 2000 przed Chr. do około roku 1650 przed Chr.
Księga Wyjścia
Część 1: Bóg uwalnia Izraelitow z niewoli w Egipcie 1-15
1. Izraelici w Egipcie
2. Narodziny Mojżesza
3. Bóg objawia się Mojżeszowi - "Jestem, który Jestem"
4. Spotkania Mojżesza z faraonem (rola brata Mojżesza, Aarona)
5. Plagi egipskie:
· krew w wodach Nilu
· żaby
· komary
· muchy
· śmierć bydła
· epidemia
· grad
· szarańcza
· ciemności
· śmierć pierworodnych, ustanowienie Paschy
6. Ucieczka Izraelitów z Egiptu
7. Przejście przez Morze Czerwone
Część 2: Podróż do góry Synaj 16-18
8. Narzekania Izraelitów, zesłanie manny i przepiórek, wytryśnięcie wody ze skały
9. Mojżesz na górze Synaj
Część 3: Bóg zawiera przymierze ze swoim narodem i daje mu prawa życia 19-24
10. 10 przykazań i dalsze prawa
Część 4: Specjalny namiot (Przybytek) dla Boga oraz reguły kultu 25-40
11. Zasady budowy przybytku, obchodzenia świąt itd.
12. Odstępstwo Izraelitów, kult złotego cielca
13. Budowa Przybytku
Mojżesz, jego brat Aaron i siostra Mirtam, faraon - król Egiptu
· Uratowanie niemowlęcia - Mojżesza 2
· Bóg wzywa Mojżesza, by ten został przywodcą swego narodu 3
· Dziesięć plag 7-12
· Pierwsza Pascha 12
· Przejście Morza Czerwonego 14
· Bóg przekazuje swemu narodowi Dziesięć Przykazań 20
· Bóg proponuje warunki przymierza, które Izrael przyjmuje 23-24
· Historia złotego cielca 32
· Zbudowanie specjalnego namiotu Boga (Przybytku) 36
Księgi Wyjścia rozgrywają się w Egipcie (delta Nilu i na półwyspie Synajskim)
Około 100 lat; w przybliżeniu 1325-1225 przed Chr.
Księga Psalmów
Księga Psalmów [Ps], Psałterz, Psałterz Dawidowy (hebr. Sefer Tehillim – księga pieśni pochwalnych, gr. psallein oznacza śpiew przy akompaniamencie instrumentu strunowego zwanego psalterion) - zbiór 150 utworów poetyckich w języku hebrajskim (tylko 58 z nich to mizmor, czyli literalnie ‘psalmy’ – utwory przeznaczone do wykonywania przy akompaniamencie instrumentu strunowego)
Psalmy są zróżnicowane pod względem gatunkowym, można wyróżnić:
· lamentacje (wspólnotowe i indywidualne),
· hymny (pochwalne i dziękczynne),
· pieśni ufności,
· pieśni pochwalne i dziękczynne (indywidualne i zbiorowe?)
· psalmy "królewskie",
· psalmy mądrościowe i dydaktyczne,
· prorockie.
Chrześcijanie upatrują w wielu psalmach proroctw dotyczących życia i mesjańskiego posłannictwa Jezusa Chrystusa.
Psalmy wyrażają wszystkie stany emocjonalne. Elementem jednoczącym Psalmy jest głęboka wiara i miłość do Boga [heh, ale to nie takie proste, bo tam się też wkurzają na Boga – nie ma tam typowej ‘pobożności’, jest WIARA – żywa relacja człowieka z Bogiem, różnie się objawiająca; i to jest właśnie piękne… - dopisek mój ;)].
W tradycji żydowskiej Psałterz jest podzielony, analogicznie do Pięcioksięgu, na pięć ksiąg, z których każda kończy się doksologią lub błogosławieństwem:
1. Pierwsza księga zawiera 41 Psalmów, wszystkie imiennie przypisywane Dawidowi, z wyjątkiem Psalmów 1, 2, 10 i 33, które, mimo że anonimowe, przypisywane mu były tradycyjnie. Krytycy zgadzają się, że, mimo iż autorstwo Dawida nie może zostać formalnie potwierdzone, jest to prawdopodobnie najstarsza część Księgi Psalmów.
2. Druga księga zawiera 31 Psalmów (42-72).
3. Trzecia księga zawiera 17 Psalmów (73-89).
...
iza02042000