EdW 05 2000.pdf

Poczta

W rubryce „Poczta” zamieszczamy fragmenty Wa−

szych listów oraz nasze odpowiedzi na pytania i pro−

pozycje. Elektronika dla Wszystkich to nasze wspól−

ne pismo i przez tę rubrykę chcemy zapewnić jak

najżywszy kontakt redakcji z Czytelnikami. Prosimy

o listy z oczekiwaniami w stosunku do nas, z propo−

zycjami tematów do opracowania, ze swoimi proble−

mami i pytaniami. Postaramy się w miarę możliwo−

ści spełnić Wasze oczekiwania.

Specjalną częścią „Poczty” jest kącik tropicieli

chochlika drukarskiego „Errare humanum est”.

Wśród Czytelników, którzy nadeślą przykłady błę−

dów, będą co miesiąc losowane nagrody w postaci

kitów z serii AVT−2000. Piszcie więc do nas, bardzo

cenimy Wasze listy, choć nie na wszystkie możemy

szczegółowo odpowiedzieć. Jest to nasza wspólna

rubryka, dlatego będziemy się do Was zwracać po

imieniu, bez względu na wiek.

Pozdrawi amy: Wojciecha Sroczyńskiego, Leszka Kozłowskiego

z Wrocławia, Piotra Pawlaka z Piaseczna, Jerzego Dąbrowskie−

go z Lublina, Łukasza Szewczyka z Lwówka Śląskiego, Jana

Wadasa z Głogowa, Kamila Jarosza z Lasek Warszawskich, Da−

riusza Stasiaka, Mariusza Kowalewskiego z Biskupca, Ryszarda

Zalewskiego ze Zgorzelca, Wiesława Krzemińskiego z Pabianic,

Krzysztofa Kraskę z Przemyśla, Andrzeja Kubca z Reńskiej

Wsi, Janusza Skowrońskiego z Broku i Sławomira Maciejew−

skiego ze Zduńskiej Woli.

Z przykrością musimy poinformować, że niestety nie jesteśmy

w stanie spełnić wszystkich oczekiwań. Nie mamy możliwości cza−

sowych a niekiedy także technicznych. Cenimy sobie jednak Wasze

sugestie i prośby, poddajemy je analizie i jeśli powtarzają się w in−

nych listach lub ankietach, zrealizujemy je na łamach EdW.

Fragment innego listu: Szanowna Redakcjo. Jeżeli nie wysłuchacie

moich próśb odnośnie artykułów o komputerach, to przyjadę do

Warszawy (bilet mam za darmo, bo jeszcze pracuję na PKP), odnaj−

dę siedzibę AVT i publicznie popełnię samobójstwo strzelając sobie

z... gumki wyciągniętej z bielizny. Kończąc życzę całej Korporacji

AVT dużo zdrowia i jeszcze więcej pomysłów na łamy EdW i EP.

Janusza Kata ze Stalowej Woli

Dziękujemy za pozdrowienia. Mamy nadzieję, że BASCOM College

przyczyni się do tego, że gumka od bielizny zostanie na swoim miejscu.

Uwagi do rubryki Errare humanum est przysłali ostatnio:

Paweł Zieliński z Nowej Sarzyny, Piotr Kuśmierczuk z Gościna,

Paweł Duc z Pietrzykowic, Łukasz Podgórnik z Dąbrowy Tarnow−

skiej, Czesław Szutowicz z Włocławka, Kamil Herman z Jastrzę−

bia, Andrzej Raźniak z Chrzanowa, Dariusz Kątny z Tych, Michał

Miszewski z Warszawy i Ryszard Piotrowski z Chrzanowa.

Bardzo nas cieszy, że nasze WSPÓLNE pismo jest rzeczywiście

Elektroniką dla W SZYSTKICH . Przekonują nas o tym fragmenty po−

niższych listów, za które serdecznie dziękujemy.

Nagrody otrzymują: Paweł Duc z Pietrzykowic i Paweł Zieliński

z Nowej Sarzyny.

Czytelnicy pytają co jakiś czas: czy można na pytania konkursowe

w EdW lub na ankietę odpowiedzieć pocztą elektroniczną?

Odpowiadamy: Jak najbardziej MOŻNA. Od kwietnia funkcjonuje

nowa skrzynka e−mailowa przeznaczona specjalnie do tego celu:

konkursy@edw.com.pl

Zachęcamy wszystkich mających dostęp do Internetu do posługiwa−

nia się tym kontaktem. Jeżeli ktoś chciałby na konkurs (np. Szkoły

Konstruktorów) przesyłać także schematy i rysunki – najlepiej prze−

słać je w postaci plików .cdr ewentualnie w formatach .jpg lub .gif.

Informujemy, że głównym adresem e−mailowym EdW jest adres

edw@edw.com.pl

W dalszym ciągu otrzymujemy mnóstwo pilnych listów i e−maili

dotyczących pomocy w przygotowaniu prac dyplomowych, jak

również w znalezieniu informacji na temat nietypowych kostek

oraz ich cen. Np. jeden z Czytelników w swoim liście zwrócił się

z prośbą o udzielenie szczegółowych informacji na temat 33 róż−

nych zagadnień.

List zakończył stwierdzeniem: Będę bardzo wdzięczny, jeśli Redak−

cja zechce poświęcić trochę czasu i odpowie mi na powyższe pytania

(moje osobiste) – najlepiej listownie.

Mam 11 lat. Wasze pismo to dla mnie żyła złota. Tak Trzymać!

Witek Wojciechowski , Nowy Dwór Maz.

Szkoda, że takiego miesięcznika nie było w latach 50. (mam 66 lat).

Osobiście nie nadążam, uważam, że EdW jest wspaniała.

Zenon Smólczyński , Kalisz

Szanowny Panie Redaktorze

Jestem Panu bardzo wdzięczny za szybką odpowiedź i spieszę do−

nieść, że elektroniką zajmuję się od 45 lat. Jestem emerytem

i mam nareszcie czas coś sobie skonstruować. (...) Mam wszystkie

schematy urządzeń, które Pan w swoim czasie publikował, a inte−

resuje mnie wszystko, począwszy od wykrywaczy metali do urzą−

dzeń pomiarowych.

Z poważaniem

Czesław Dawidowicz

Gdy jest pełnia, zamieniam się w elektronicznego potwora i wysy−

sam wiadomości z EdW.

Michał Kazimierski , Tomaszów Mazowiecki

Elektronika dla Wszystkich

Poczta

Myślę, że rubryka “Poczta” w “Elektronice dla Wszystkich” jest

istotnym łącznikiem między Redakcją a Czytelnikami. Pismo,

które prowadzi żywy, autentyczny dialog z czytelnikami ma du−

szę. Pismo takie inspiruje do działania, zarówno siebie, jak

i Czytelników. I wreszcie, tylko takie pismo może spokojnie

wejść do XXI wieku.

Witold Wojnowski , Wąbrzeźno

Dzień Dobry

Na początku chciałbym bardzo podziękować za upominek. Szczegól−

nie osobie, która wylosowała moją kartkę z odpowiedzią.

Muszę Was pochwalić, ponieważ – można by tak powiedzieć –

dzięki Wam dostałem piontala z urządzeń elektronicznych (przed−

miot zawodowy). A tak dokładniej, to za referat, w którym mia−

łem napisać o przetwornicach. Wreszcie skorzystałem z EdW do

celów naukowych. Wystarczyło sięgnąć na półkę, poszukać po−

trzebnych rzeczy, a później już tylko przepisać. Pomogliście mi.

Dziękuję Wam za to.

Łukasz Bodniewicz

Piszę do Pana jako hobbysta elektronik ze stażem czterdziestolet−

nim. Z zawodu jestem muzykiem, lecz bakcyla elektroniki załapałem

jeszcze w szkole podstawowej. Pamiętam, jaką radochę miałem przy

uruchamianiu pierwszego radia (był to oczywiście detektor z samo−

dzielnie wykonanym kryształkiem) w wieku dwunastu lat. Potem przy−

szła kolej na konstrukcje bardziej zaawansowane − oczywiście lampo−

we. Pamiętnym był dzień, w którym dostałem w prezencie jeden tran−

zystor TC−1 i zastosowałem go do wzmacniacza radiowego. Nigdy też

nie zapomnę wielkiego mojego zdumienia, gdy znajomy przywiózł zza

“żelaznej kurtyny” dwie sztuki diod LED (świeci, a zimne). W swoim

stażu elektronicznym mam zrobionych około 100 sztuk wzmacniaczy

akustycznych, bardzo dużo układów samochodowych, domowych,

Życzymy dalszych “piontali” i mamy nadzieję, że podczas przepi−

sywania z EdW coś zawsze zostanie w pamięci.

Dziękujemy za liczne pozdrowienia i życzenia. Obok można zoba−

czyć kartkę pocztową nadesłaną przez anonimowego “wdzięcznego

czytelnika” aż z Karaibów.

Elektronika dla Wszystkich

Poczta

a także umilających życie, urządzeń mrugających, grających i doku−

czających.

Pismo Wasze sprawia mi dużą radość. Od pierwszego numeru

każde czytam “od deski do deski”. Pomaga mi to powoli przejść do

techniki cyfrowej. Trochę mi to idzie ciężko, ale gdy człowiek przez

30 lat siedział w nałogu, to teraz może mieć problemy.

Pochwalam Wasze pismo − faktycznie jest ono przeznaczone dla

szerokiego grona odbiorców, niezależnie od wieku. Mało reklam (to

się chwali) i rysunki płytek od strony ścieżek. To dobry pomysł,

gdyż wiekszość elektroników hobbystów robi płytki “na piechotę”.

Postaram się od czasu do czasu podrzucić Wam jakieś moje “pa−

tenty”. Na razie wysyłam dwie krzyżówki z hasłami nieco żartobli−

wymi (humoru nigdy za wiele). Łączę bardzo gorące pozdrowienia

− Jerzy Śliwak

ten temat. Pomimo tego, iż nie budowałem sam układów typu ‘Pi−

pek dręczyciel’, jemu podobnych i nie miałem okazji doświadczyć

ich działania, to jestem w stanie sobie wyobrazić, do jakiego sta−

nu mogą doprowadzić człowieka. W pełni się zgadzam z panem

doktorem i mogę podpisać się oboma rękoma pod jego listem do

Rzecznika Praw Obywatelskich. W sposób dojrzały patrzy na świat

i taką postawę trzeba popierać. Natomiast to, co prezentuje p.

Wojnowski jest dla mnie zupełnie nie do przyjęcia. Jego poglądy,

przedstawione na łamach pisma, świadczą wybitnie o infantyli−

zmie i niedojrzałości emocjonalnej. Dowodem tego jest przedsta−

wione hasło, cyt.:“Niech ‘Pipek’ stanie się znakiem rozpoznaw−

czym pisma ‘Elektronika dla Wszystkich’“. Naprawdę, godne po−

żałowania.

Przykro mi, że redakcja przyklaskuje autorowi listu, obdarzając go

upominkiem „być może w postaci któregoś ‘pipka’“. Co chce w ten

sposób osiągnąć? Tanią reklamę? Kilogramy i megabajty listów

opiewających doskonałość kolejnych kitów szkodzących ludziom, od

dzieciaków mających mleko pod nosem? A pan, panie Raabe, niech

się poważnie zastanowi zanim opublikuje następny układ pipkopo−

dobny. Nie czyń drugiemu, co Tobie niemiłe.

Z poważaniem

Piotr Wronowski

Jesteśmy również otwarci na krytykę. Kolejny list jest kontynu−

acją polemiki na temat Pipka−Dręczyciela i naszego udziału w tej

“aferze”.

Redakcjo!

Bardzo mnie zaskoczył, i to w sposób negatywny, list pana Witol−

da Wojnowskiego zamieszczony w 3/2000 numerze EdW. Nie za−

brałem wcześniej głosu w tej sprawie, jednak teraz czuję, że jest to

mój obowiązek. Na początku chciałbym zaznaczyć, że nie wszyscy

czytelnicy mają takie zdanie jak ww. Przeczytałem list pana dr inż.

Pawła Hempowicza i byłem szczerze zadowolony,że ktoś poruszył

P.S. Nie liczę na to, że powyższy list ukaże się na łamach pisma.

Mam jednak nadzieję, że zostanie rozważony przez Redaktora Na−

czelnego i osoby zainteresowane.

Elektronika dla Wszystkich

Poczta

wiadomości, szyfrowanie itp.) i zasięg dwukierunkowy. Nawet jeśli

było by to mniej niż 2km, byłoby

to już coś, bo np. x.25 potrafi przekazywać pakiety między urządze−

niami, więc dałoby się zwiększyć taki zasięg w mieście np. do 6km.

zaciekawiony elektroniką Szperacz

Do głębokiej refleksji skłoniło nas pytanie – czy elektronika jest

trudna? Co Wy o tym sądzicie? Może zechcecie napisać?

Właśnie kupiłem numer EdW, jako że nie jestem elektronikiem

w ogóle, a bardziej zajmuję się komputerami. Chciałem wiedzieć,

czy elektronika jest trudna. Przeczytałem gazetę prawie od deski do

deski, poza tel. gsm, bo raczej art. był „mocno“ podstawowy.

Mam pytanie. Czy nie zechcielibyście odpowiedzieć laikowi na dwa

proste pytania.

1. Czy trudno (drogo) byłoby zrobić jakieś proste urządzenia podłą−

czane bezpośrednio do sieci ethernet (np. termometr el. światłoczuły

itp.)?

W swej naiwności rozumuję tak, że biorę jakiś procesor (są chyba ta−

kie, które mają wszystko w jednej kości), podłączam zasilanie i pro−

gramuję procesor, aby udawał kartę ethernetu. Byłby to taki sprzęto−

wy server np. temperatury. Ciekawie by było mieć możliwość zrobie−

nia czegoś takiego na stronie www (a u nas temperatura taka a taka

;−)

2. Komunikacja − czy trudno jest zrobić pager dwustronny do kompute−

ra?

(pod wpływem jakiegoś zestawu o nazwie pager)

Chodzi o to, czy mając coś małego w kieszeni mógłbym mieć dostęp

do komputera. Czasem wystarczą bardzo małe informacje. (np. se−

rver nie działa, brak łączności itp.). Zasięg czegoś takiego musiałby

być minimum 1km, więc chyba w grę wchodzi pasmo 2400 lub jakieś

inne (tu się mało znam), widziałem tylko podpisy pod radiotelefona−

mi (uproszczona rejestracja i brak rej.) Prędkość takiego urządzenia

też nie musiałaby być duża, myślę, że 300b/s wystarczy. Najważniej−

sze, aby dało się to oprogramować (różne protokoły przekazywanie

Elektronika dla Wszystkich

Skrzynka

Porad

W rubryce przedstawiane są odpowiedzi na pytania

nadesłane do Redakcji. Są to sprawy, które naszym

zdaniem zainteresują szersze grono czytelników.

Jednocześnie informujemy, że Redakcja nie jest

w stanie odpowiedzieć na wszystkie nadesłane py−

tania, dotyczące różnych drobnych szczegółów.

W nawiązaniu do Skrzynki Porad z EdW 7/99 chciałbym

się dowiedzieć, jak podłączyć V/A do układu ICL7135?

Kostka ICL7135 zasilana jest typowo napięciem symetrycznym

±5V, czyli podobnie jak ICL7107. Obwody wejściowe kostki

ICL7135 i wielu innych z tej rodziny (ICL, MAX), są zbudowane

podobnie, wobec tego sposoby podłączenia są takie jak układu 7107.

jest informacja o górnej częstotliwości granicznej. Ucho młodego

człowieka, który jeszcze nie zrujnował sobie słuchu w dyskotekach

może słyszeć składowe o częstotliwościach do 16...18kHz. Już po

trzydziestce daje się jednak zauważyć pogarszanie słuchu, i górna

granica słyszalności spada do 13...15kHz, a nawet do 10kHz. Stali

bywalcy dyskotek już w młodym wieku silnie osłabiają słuch i to

w nieoczekiwanie głębokim stopniu. Na pewno nie są więc w stanie

docenić subtelności przekazu.

Przed laty przyjmowano, zresztą jak najbardziej słusznie, że

ZNIEKSZTAŁCENIA NIELINIOWE zaczynają być zauważalne dopiero

wtedy, gdy zawartość harmonicznych przekracza 1%. Zawartość

zniekształceń poniżej 0,1% uważano za luksus.

Z czasem okazało się, że podane trzy parametry są niewystarcza−

jące, by w pełni scharakteryzować wzmacniacz. Moc okazała się pa−

rametrem najmniej ważnym. Przykładowo, dziś audiofile płacą

ogromne pieniądze za lampowy wzmacniacz o mocy... 2 x 15W.

Okazało się także, że pasmo przenoszenia nie daje pełnej infor−

macji o właściwościach wzmacniacza. Chodzi o przenoszenie złożo−

nych przebiegów impulsowych, tak istotnych w przekazie muzycz−

nym. W zasadzie czym wyższa górna częstotliwość graniczna, tym

wzmacniacz szybszy. Jednak wzmacniacze o jednakowej częstotli−

wości granicznej miewają zupełnie inne charakterystyki impulsowe.

Aby pełniej scharakteryzować wzmacniacz w tym zakresie, podaje

się parametr zwany SZYBKOŚCI Ą ZMIAN NAPIĘCIA WYJŚCIOWEGO

(ang. slew rate), który wynosi od kilku do kilkudziesięciu woltów na

mikrosekundę. Czym jest większy, tym lepiej. Przy przenoszeniu

przebiegów impulsowych ważne jest nie tylko szybkie wypchnięcie

membrany głośnika, ale także spowodowanie, by nie drgała ona po−

tem w sposób przypadkowy, tylko wiernie odtwarzała szybki impuls.

Tu istotną rolę odgrywa coś, co ma związek z rezystancją wyjścio−

wą. W katalogach podaje się jednak nie rezystancję wyjściową (która

jest rzędu ułamków oma), tylko WSPÓ Ł CZYNNIK T Ł UMIENIA (ang.

DF− damping factor).

Istotnym parametrem są także szumy. W katalogach podaje się

POZIOM SZUMÓW WEJŚCIOWYCH (ang. input noise, input referred

noise) lub STOSUNEK SYGNA Ł / SZUM (ang. SNR − signal to noise ra−

tio). Niestety, w tym zakresie łatwo o nadużycia. Jeśli zmierzy się

stosunek maksymalnego sygnału użytecznego (przy pełnej mocy)

do szumów, to wynik liczbowy, podawany w decybelach, będzie

rewelacyjny, niewątpliwie powyżej 100dB. W rzeczywistości jed−

nak wzmacniacz pracuje w warunkach domowych ze znacznie

mniejszą mocą, rzędu 1W, i stosunek sygnał/szum okazuje się być

znacznie mniejszy. Dlatego bardziej uczciwe jest podanie stosunku

Co to jest ujemna rezystancja?

Przy “normalnej”, czyli dodatniej rezystancji wraz ze wzrostem

napięcia rośnie prąd (zgodnie z prawem Ohma jeśli napięcie jest

większe, to prąd też jest większy). W ujemnej rezystancji przy

zwiększaniu się napięcia prąd... maleje. Przy zmniejszaniu napięcia

– rośnie. Niestety, nie można kupić oporników o ujemnej rezystancji.

Faktem jest natomiast, że niektóre elementy (dioda tunelowa, ne−

onówka czy nawet tyrystor) w szczególnych warunkach zachowują

się jak ujemna rezystancja i są (raczej były) wykorzystywane przede

wszystkim w układach generatorów. Układy zachowujące się jak re−

zystor o kontrolowanej, ujemnej rezystancji buduje się z wykorzy−

staniem wzmacniaczy operacyjnych. Takie konstrukcje są jednak

bardzo rzadko stosowane.

Jakie parametry opisują wzmacniacz muzyczny? Jaki ma−

ją wpływ na jakość dźwięku i w jakich granicach powinny

się mieścić?

Pytania wbrew pozorom wcale nie są łatwe. Dawniej podstawowymi

parametrami wzmacniacza były:

− maksymalna moc wyjściowa,

− pasmo przenoszenia,

− poziom zniekształceń nieliniowych.

M OC WYJŚCIOWA posiadanego wzmacniacza była i jest przez nie−

których traktowana jako parametr kluczowy. Liczni młodzi miłośnicy

sprzętu grającego do dziś z dumą podkreślają moc posiadanego

wzmacniacza. Zupełnie bezsensownie zresztą. Do warunków domo−

wych, do rozkoszowania się pięknem muzyki nie jest potrzebny

wzmacniacz mający moc ponad 100W − całkowicie wystarczy

wzmacniacz o mocy kilku, kilkunastu watów. Jeśli dla kogoś najważ−

niejsza jest moc (i osiągana głośność), nie powinien czytać dalszych

akapitów.

P ASMO PRZENOSZENIA było i jest mniej ważnym parametrem. Nie−

wtajemniczonym wydaje się, że pasmo powinno wynosić

20Hz...20kHz. Tymczasem ogromna większość kolumn głośniko−

wych przenosi częstotliwości powyżej 40...60Hz. Niższych tonów ty−

powe kolumny nie są w stanie skutecznie przenieść. Bardziej istotna

Elektronika dla Wszystkich

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: