Kancelar.pdf

(3319 KB) Pobierz
䬀愀渀挀攀氀愀爀椀攀 漀欀爀攀猀甀 欀猀椀攀最椀 眀瀀椀猀眀 眀 倀爀甀猀愀挀栀 䬀爀氀攀眀猀欀椀挀栀
516491027.001.png
NACZELNA DYREKCJA ARCHIWÓW PAÑSTWOWYCH
ARCHIWUM PAÑSTWOWE W TORUNIU
KANCELARIE OKRESU KSIÉGI WPISÓW
W PRUSACH KRÓLEWSKICH
MateriaÆy sesji odbytej 20-21 listopada 1992 roku
w Archiwum Pañstwowym w Toruniu
pod redakcjå ANDRZEJA TOMCZAKA
Wydawnictwo DiG
WARSZAWA 1994
WARSZAWA 1994
516491027.002.png
Praca finansowana przez Naczelnå Dyrekcjæ Archiwów Pañstwowych
i Komitet Badañ Naukowych (grant nr 1-0393/91-01)
Na okÆadce filigran z herbem Torunia w papierze czerpanym na przeÆomie
XVII-XVIII wieku w Lubiczu, za¥ na stronie czwartej znak wodny
z herbem Torunia, wystæpujåcy w papierze wytwarzanym w koñcu XVI stulecia
w Pruskiej £åce. Reprodukcje filigranów wg J. Siniarska-Czaplicka, Filigrany
z herbem Torunia , Toruñ 1986, druk Towarzystwa Bibliofilów im. J. Lelewela
Opracowanie redakcyjne
Izabella Rdzanek
Opracowanie graficzne
SÆawomir Górzyñski
© Naczelna Dyrekcja Archiwów Pañstwowych, Warszawa 1994
ISBN 83-85490-26-6
Obj. ark. wyd. 10,2, nakÆad 500 egz.
SkÆad i Æamanie: Wydawnictwo DiG
tel. 23-70-04, tel./fax 23-82-87
Druk: BIUTEX Sp. z o.o.
SPISTREÿCI
Katarzyna Klare, Wanda Klesiñska Stan badañ i moºliwo¥ci
badawcze nad kancelariå miasta Elblåga w okresie staropolskim
Ks. Alojzy Szorc Kancelarie Dominium Warmiñskiego do koñca
Maciej GoÆembiowski Kancelaria kapituÆy cheÆmiñskiej
Witold Szczuczko Recesy w kancelarii miasta Elblåga
Roman T. Marchwiñski Rejestry podskarbich pruskich na tle
Tadeusz Brzeczkowski Kancelaria i registratura akt luªnych
Aniela Przywuska Przydatno¥ì zasobu Archiwum
w Gdañsku do badañ nad kancelariå
Waldemar Choråºyczewski Akta i ksiægi okresu ksiægi wpisów
Jan Buda Akta i ksiægi okresu ksiægi wpisów
z Prus Królewskich w Archiwum Pañstwowym w Bydgoszczy.
Janusz Tandecki Edycje ¥redniowiecznych ksiåg wpisów
516491027.003.png
Wstæp
7
Kancelarie okresu ksiægi wpisów w Prusach Królewskich
ISBN 83-85490-26-4
Wstæp
Badania nad kancelariami posiadajå wielorakie znaczenie. Kancelaria,
czynno¥ci kancelaryjne (aktotwórcze) i produkt tych czynno¥ci (akta) stano-
wiå same w sobie pewne okre¥lone zjawisko historyczne, så fragmentem
procesu historycznego, wymagajå wiæc osobnego zbadania. Moºna wiæc i na-
leºy studiowaì dzieje kancelarii niejako dla nich samych, dostrzegajåc jednak
róºnorodne aspekty kancelarii, która — w okresie staropolskim — byÆa nie
tylko miejscem organizowania produkcji aktowej, ale i de facto urzædem,
skupiajåc za¥ personel o wysokim poziomie wyksztaÆcenia stawaÆa siæ nieraz
waºnym czynnikiem kulturotwórczym. Ståd takºe wynikÆo zainteresowanie
dziejami kancelarii ze strony historyków kultury oraz (mniejsze jednak) —
historyków administracji.
Historyków interesowaÆy badania kancelarii przede wszystkim z innego
punktu widzenia. Mediewi¥ci, operujåcy niewielkå liczbå zachowanych ªró-
deÆ, dåºyli do maksymalnego ich wyzyskania i budowali wÆasne narzædzia dla
ich „obróbki”. W ten sposób powstaÆa takºe tradycyjna dyplomatyka jako
nauka pomocnicza historii, badajåca kancelarie i ich wytwory dla uÆatwienia
krytyki okre¥lonego typu ªródeÆ. Po dzi¥ dzieñ ten aspekt ªródÆoznawczy
studiowania kancelarii ¥redniowiecznych, a takºe nowoºytnych wysuwany
bywa przez historyków na pierwsze miejsce.
Ale kancelarie — te ze schyÆku ¥redniowiecza i nowoºytne — nie tylko
wytwarzaÆy akta kierowane nastæpnie do róºnych adresatów, ale teº znacznå
czæ¥ì wÆasnej produkcji aktowej zaczæÆy przechowywaì u siebie i doÆåczaì do
tej wÆasnej produkcji takºe wpÆywy z zewnåtrz. Innymi sÆowy, w kancelariach
czy na ich zapleczu zaczæÆy narastaì okre¥lone zespoÆy aktowe. Dzi¥ stanowiå
one, o ile siæ zachowaÆy, czæ¥ì zasobu archiwów historycznych. ZrozumiaÆe
jest wiæc zainteresowanie kancelariami ze strony archiwistyki: to przecieº
studia nad okre¥lonå kancelariå pozwalajå uchwyciì genezæ zespoÆu archi-
walnego, czæsto odtworzyì jego budowæ, zrozumieì komplikacje. I jakºe czæsto
uÆatwiajå wybór odpowiednich metod opracowania.
PeÆne monograficzne badania nad kancelariami powinny moºliwie szeroko
uwzglædniaì róºnorodne spojrzenia na przedmiot badañ, powinny wiæc staì
516491027.004.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin