scenariusze_zajec_klasy_1-3.pdf

Z ENERGIĄ

ZA PAN BRAT

Scenariusze zajęć dla nauczyciela

oraz karty pracy

dla uczniów szkoły podstawowej

(klasy 1-3)

Opracowanie metodyczne Robert Szewczyk

Opracowanie graficzne Jan Smolik (Republika Czech) i vma project

Druk: Oficyna Drukarska Jacek Chmielewski

Z ENERGIĄ

Szanowny Nauczycielu!

Oddajemy w Twoje ręce zestaw scenariuszy zajęć na temat poszanowania energii przygotowanych przez Krajową Agencję

Poszanowania Energii S.A. Tematy zostały tak dobrane, aby logicznie przeprowadzić ucznia od zagadnień ogólnych

(ocieplenie globalne) do zagadnień szczegółowych, praktycznych i odnoszących się do jego własnych doświadczeń

(oszczędzanie energii w domu i w szkole).

Zasadniczym celem tych zajęć powinno być uświadomienie uczniom własnych możliwości oszczędzania energii, nie tylko

z pobudek ekologicznych, ale również ekonomicznych (możliwość oszczędzania pieniędzy szczególnie w domu).

Wszystkie ćwiczenia, zadania i projekty, które proponujemy mogą być wykonywane opcjonalne i wybierane pod kątem czasu,

możliwości i zainteresowań. Poszczególne tematy mogą być realizowane na jednej lub kilku jednostkach lekcyjnych, albo też

w formie projektów wykonywanych przez uczniów w domu (ale pod kontrolą nauczyciela lub rodziców). Zajęcia z dziedziny

poszanowania energii można realizować jako zajęcia uzupełniające lub rozszerzające program nauczania (np. przyrody,

geografii, biologii, przedsiębiorczości, wychowania obywatelskiego). Z proponowanych scenariuszy można również

skorzystać w czasie zajęć pozalekcyjnych (np. na kółkach przedmiotowych) oraz w trakcie zielonych szkół lub innych wycieczek

fakultatywnych.

Zachęcamy do korzystania z niniejszych materiałów i życzymy powodzenia w pracy dydaktycznej.

Temat 1: Ciepło, cieplej, gorąco!

Słowa kluczowe i definicje

Pogoda, atmosfera, gazy szklarniowe, ocieplenie globalne, energia.

Pogoda - jest to całokszałt zjawisk atmosferycznych występujących w pewnym okresie nad jakimś obszarem. Na pogodę

składają się m.in.: temperatura powietrza, ciśnienie, wiatry, opady, zachmurzenie.

Atmosfera - mieszanina gazów (powietrze) otaczająca Ziemię.

Gazy szklarniowe - gazy, które wchodzą w skład atmosfery charakteryzujące się całkowitą przepuszczalnością promie-

niowania słonecznego, które ogrzewa Ziemię i zatrzymujące promieniowanie, które odbija się od powierzchni Ziemi.

Zwiększona ilość tych gazów w atmosferze uniemożliwia ucieczkę promieniowania w kosmos i zawraca je ku powierzchni

Ziemi, co powoduje wzrost temperatury powietrza. Do naturalnie występujących gazów szklarniowych zaliczamy: parę

wodną i dwutlenek węgla (który wydychają zwierzęta i ludzie).

Ocieplenie globalne - wzrost temperatury powietrza na powierzchni Ziemi.

Energia - możliwość wykonania jakiegoś działania.

Scenariusz lekcji

1) Cel zajęć:

– Wyjaśnienie, czym jest atmosfera i pogoda;

– Wyjaśnienie, czym są gazy szklarniowe i jak wpływają na życie na Ziemi;

– Zapoznanie ze zjawiskiem ocieplenia globalnego;

– Wskazanie na rolę uczniów w procesie ochrony atmosfery.

2) Osiągnięcia ucznia

Uczeń:

- rozumie, czym jest atmosfera i jakie zjawiska zachodzą w niej przy powierzchni Ziemi;

- potrafi wyjaśnić działanie gazów szklarniowych;

- zna i rozumie przyczyny zjawiska ocieplenia globalnego;

- podaje przykłady własnych działań, które mogą ograniczyć ocieplenie globalne;

3) Metody i formy pracy: pogadanka, dyskusja, „burza mózgów“.

4) Środki dydaktyczne: karty pracy (załączniki do wyboru przez nauczyciela), schemat działania gazów szklarniowych

w atmosferze (rysunek nauczyciela na tablicy), schemat przyczynowo-skutkowy ocieplenia globalnego.

5) Przebieg zajęć:

Część wstępna

Wprowadzenie: Z pewnością potraficie opisać pogodę, która dzisiaj panuje.

Na podstawie odpowiedzi nauczyciel ustala elementy, które wchodzą w skład pogody (odwołujemy się do wiedzy szkol-

nej i pozaszkolnej - doświadczeń ucznia). Na tej podstawie definiujemy atmosferę.

Krzyżówka (załącznik 1)

Rozwiązana krzyżówka:

1) Kro P le

2) W O da

3) Śnie G

4) R O sa

5) D eszcz

6) Chmur A

Rozwiązanie: POGODA

Pytanie: Zastanówmy się, jak działalność ludzi może wpływać na atmosferę?

Burza mózgów, wypowiedzi uczniów zapisujemy na tablicy [np. przemysł, rolnictwo, transport - odpowiedzi mogą mieć

szczegółową formę, np. spaliny samochodowe - rolą nauczyciela jest ich uogólnienie).

Wyjaśnienie: Jednym ze składników tworzących atmosferę są gazy, które występują w niej w bardzo małych ilościach -

dzięki ich obecności temperatura powietrza przy powierzchni Ziemi jest odpowiednia dla istnienia i rozwoju życia.

Nauczyciel podaje definicję oraz przykłady gazów szklarniowych. Odwołuje się do zasady działania szklarni (jeżeli szklar-

nia znajduje się w pobliżu szkoły może tam zabrać klasę).

Gazy te działają w atmosferze podobnie, jak szklarnia, której szklane ścianki przepuszczają promieniowanie słoneczne i za-

trzymują je wewnątrz, nie pozwalając uciec. Jeżeli byliście kiedyś w szklarni wiecie, że panująca tam temperatura powie-

trza jest wyższa niż na zewnątrz. Naukowcy obliczyli, że gdyby nie było gazów szklarniowych na Ziemi panowałaby przez

cały czas ujemna temperatura powietrza.

Pytanie: Zastanówmy się, czy wówczas byłoby możliwe powstanie życia na naszej planecie?

Dyskusja moderowana przez nauczyciela, której wynikiem jest stwierdzenie, że życie nie byłoby wówczas możliwe.

Wyjaśnienie: Jednym z gazów, który zatrzymuje promieniowanie w atmosferze i powoduje podniesienie się temperatury

powietrza jest para wodna, która tworzy chmury.

Doświadczenie 1: Tworzymy chmury (załącznik 2).

Przeprowadzenie doświadczenie wymaga nadzoru nauczyciela lub rodziców!

Część zasadnicza

Wprowadzenie: Z powodu wzrostu ilości gazów szklarniowych wytwarzanych przez ludzi podnosi się temperatura powie-

trza na Ziemi (niczym w szklarni). Takie zjawisko nazwiemy globalnym (bo dotyczy całego globu) ociepleniem.

Ćwiczenie 2: Wiart i chmury

Opis

Cele

Postępowanie

Kluczowe problemy

Materiały

Przebieg ćwiczenia

Gra ruchowa skupiająca się na zagadnieniu zmian klimatycznych pod wpływem działalności człowieka.

Utrwalenie i poszerzenie wiedzy nabytej w czasie zajęć.

Koordynacja, analiza, klasyfikacja.

Efekt cieplarniany, wzrost efektu cieplarnianego, zmiany klimatu, postępowanie ludzi, zużycie energii.

Lista krótkich zdań (prawdziwych i fałszywych) na temat zmian klimatycznych.

Uczniowie zostają podzieleni na dwie drużyny (wiatr i chury). Nauczyciel głośno odczytuje zdania. Kiedy czyta zdanie, które

jest prawdziwe, wiatry gonią chmury. Jeżeli odczytane zdanie jest fałszywe chmury łapiąwiatry.

Przykładowe zdania:

Para wodna jest gazem szklarniowym.

Życie na Ziemi jest możliwie dzięki atmosferze.

Temperatura powietrza na Ziemi wzrasta.

Gazy szklarniowe wytwarzane są także w wyniku działalności ludzi

Spaliny samochodowe nie zanieczyszczają powietrza.

Pytanie: Dlaczego globalne ocieplenie jest niebezpieczne?

Uczniowie podają przykłady, nauczyciel naprowadza ich na właściwe odpowiedzi.

Przykłady zjawisk, które mogą zaistnieć w wyniku podniesienia się temperatury powietrza na Ziemi:

1) Więcej opadów atmosferycznych; częstsze i gwałtowniejsze sztormy.

Podwyższona temperatura powietrza może być przyczyną zwiększenia ilości opadów. W niektórych regionach na Ziemi,

w innych natomiast może sprawić, że zabraknie wody.

2) Więcej susz i pożarów.

Wyższa temperatura powietrza zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia susz i zagrożenie wybuchania wielkich pożarów.

3) Klęska głodu i niedożywienia.

W wielu regionach świata (np. w Afryce i Azji) obniży się wysokość zbiorów zbóż, które są podstawą wyżywienia ludności.

4) Fale gorąca i epidemie.

Częste fale gorąca mogą prowadzić do zwiększonej liczby zgonów, tak jak miało to miejsce w Europie w lecie 2003 roku.

Choroby, które rozwijają się w gorącym klimacie (np. malaria) rozprzestrzenią się.

5) Topnienie lodowców i wcześniejsze odwilże.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: