Historia integracji Europejskiej
Unia Europejska stanowi ukoronowanie półwiecza procesów integracyjnych w Europie.[1] Historia zjednoczenia Europy jest swoistym ewenementem w dziejach tego kontynentu. To przejście od formy narodu do formy wspólnoty narodów dokonało się po raz pierwszy na drodze pokojowej poprzez powstanie Unii Europejskiej. Zjednoczenie Europy posiada charakter dobrowolnych układów poszczególnych państw, które wyraziły chęć współpracy w szerszym zakresie niż tylko wymiana międzynarodowa. Historyczny początek procesu zjednoczenia Europy nie da się określić jedną datą lub jakimś zdarzeniem. Jest kilka faktów, które miały istotny wpływ na utworzenie Unii Europejskiej:[2]
Powojenne początki
Historia integracji Europy w okresie po II wojny światowej liczy sobie już ponad pięćdziesiąt lat. U jej podłoża legły przede wszystkim względy polityczne: rezygnacja ze stosowania przemocy w stosunkach międzynarodowych i potrzeba współdziałania państw przy odbudowie Europy ze zniszczeń wojennych. Pomysł stworzenia „Stanów Zjednoczonych Europy” padł po raz pierwszy z ust Winstona Churchila , ówczesnego premiera Wielkiej Brytanii, w słynnym przemówieniu wygłoszonym przez niego w Zurychu we wrześniu 1946r. Nieomal równolegle zaczęły się pojawiać również inne koncepcje zacieśniania współpracy między europejskimi państwami. Były one z dużym zaangażowaniem i przekonaniem lansowane przez grono wybitnych polityków, których zwykło się obecnie nazywać „Ojcami Europy”. Zalicza się do nich m.in.: Konrada Adenauera z Niemiec, Leona Bluma, Roberta Schumana i Jeana Moneta z Francji, Paula Henriego Spaaka z Belgii oraz Alcide’a de Gaspariego z Włoch. Na zwołanym z inicjatywy europejskich polityków, intelektualistów oraz licznych stowarzyszeń narodowych i ponadnarodowych kongresie europejskim w Hadze, w maju 1948r., przyjęto deklarację polityczną wzywającą do zjednoczenia państw europejskich. W październiku 1948r. powstała w Brukseli organizacja pod nazwą Ruch Europejski (European Movement), której celem było propagowanie idei integracji Europy. Data 5 maja 1949r. zapisała się w historii powstaniem Rady Europy (Council of Europe), pierwszej europejskiej, międzyrządowej organizacji współpracy, której państwami założycielskimi były Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania, Włochy i kraje skandynawskie.[3]
Celem Rady Europy stało się umacnianie i rozwój demokracji, ochrona praw człowieka, sprawiedliwie rozwiązywanie problemów społecznych i popieranie europejskiej tożsamości kulturowej. Polska została przyjęta do Rady Europy 26 listopada 1991r., a organizacja ta liczy obecnie 43 członków.
W warunkach potęgującej się tzw. Zimnej wojny na przełomie lat 40. i 50., a także w obliczu zróżnicowanych interesów państw Europy Zachodniej, Rada Europy okazała się organizacją niewystarczającą dla urzeczywistnienia idei integracji europejskiej. Pojawiły się wówczas propozycje zacieśnienia współpracy przede wszystkim gospodarczej, wraz z realizacją których można byłoby łatwiej podjąć współpracę polityczną. Twórcom tych koncepcji chodziło głównie o to, aby związać kraje zachodnioeuropejskie, w tym Niemcy i Francję, pod względem ekonomicznym, co stałoby się gwarancją trwałego pokoju w Europie. W ramach tego nurtu myślenia, 9 maja 1950r. Robert Schuman, ówczesny francuski minister spraw zagranicznych przedstawił swój plan (nazwany później planem Schumana) utworzenia wspólnoty węgla i stali. Propozycja ta została przyjęta: 18 kwietnia 1951r. sześć państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy („Szóstka”)[4] podpisało w Paryżu traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali – EWWiS (European Coal and Steel Community – ESCC). Na mocy tej umowy, zwanej traktatem paryskim, która weszła w życie 23 lipca 1952r., sektory węglowy i stalowy krajów członkowskich zostały poddane wspólnej międzynarodowej kontroli; powołano też do życia ponadpaństwowe organy EWWiS: Wysoką Władzę, Radę Ministrów, Zgromadzenie Parlamentarne, Trybunał Sprawiedliwości oraz Radę Ekonomiczno – Społeczną. Przewodnictwo nad Wysoką Władzą powierzono Jeanowi Monnetowi, francuskiemu komisarzowi ds. planowania. Traktat o EWWiS stał się fundamentem dalszej integracji europejskiej. Podpisany na pięćdziesiąt lat, wygasł 23 lipca 2002r. i z tym dniem sektory węgla i stali zostały objęte reżimem Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską a aktywa i pasywa EWWiS włączono do ogólnego, wspólnego budżetu.
Następnych kilka lat przyniosło próby rozszerzenia współpracy na sferę polityczną i militarną. W 1952r. podpisano w Paryżu Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Obronnej, ale nie wszedł on ostatecznie w życie, z uwagi na zgłaszane przez poszczególne państwa obawy przed ograniczeniem ich suwerenności. Dwa lata później, 23 października 1954r. z inicjatywy Anthony’ego Edena, ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, podpisano traktat powołujący do życia Unię Zachodnioeuropejską – UZE (Western European Union – WEU) – organizację o charakterze międzyrządowym, zajmującą się problematyką militarną, Traktat ten wszedł w życie w maju 1995r. przy czym UZE nie została powiązana w żadnym sensie z istniejącą EWWiS ani też później utworzoną Europejską Wspólnotą Gospodarczą.[5]
Traktaty rzymskie
Następny etap europejskiej integracji został zapoczątkowany konferencją „na szczycie” w Mesynie w czerwcu 1955r. Powołano do niej specjalny komitet międzyrządowy pod przewodnictwem Paula Henrie Spaaka, belgijskiego ministra spraw zagranicznych, w celu przygotowania propozycji rozszerzenia zakresu integracji. Raport tego komitetu znany pod nazwą raportu Spaaka, stał się podstawą kilkunastomiesięcznych negocjacji które zaowocowały podpisaniem 25 marca 1957r. dwóch traktatów rzymskich. Jeden z nich ustanowił Europejską Wspólnotę Gospodarczą - EWG (European Economic Community – EEC), przemianowaną na mocy traktatu Maastricht z 1992r. na Wspólnotę Europejską – WE (European Community – EC), a drugi powołał do życia Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (European Atomic Energy Community – EURATOM). Sygnatariuszami obu traktatów było sześć państw założycielskich EWWiS. EWG miała w założeniu doprowadzić do powstania unii celnej, a następnie wspólnego rynku towarów, usług, siły roboczej i kapitału, natomiast Europejska Wspólnota Energii Atomowej miała zapewnić wspólną kontrolę nad przemysłem nuklearnym w Europie, pod kątem wykorzystania go wyłącznie do celów pokojowych. Oba traktaty weszły w życie 1 stycznia 1958r. W ten sposób doszło do powstania istniejących obok siebie trzech Wspólnot Europejskich, o tym samym składzie członkowskim. Wszystkie trzy Wspólnoty miały osobowość prawną i były podmiotami prawa międzynarodowego. W odróżnieniu od ustalonego w traktacie założycielskim 50 – letniego okresu istnienia EWWiS, czas funkcjonowania Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej nie został w traktatach rzymskich określony.
Równolegle do traktatów rzymskich podpisano konwencję o wspólnych instytucjach, która miała na celu doprowadzenie do stworzenia jednolitych organów dla wszystkich Wspólnot Europejskich. Udało się to od razu zrobić tylko w przypadku Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego i Trybunału Sprawiedliwości, które stały się instytucjami wspólnymi dla tych trzech organizacji. Dopiero na mocy Traktatu o fuzji z 8 kwietnia 1965r. zakończono proces łączenia wspólnotowych organów. Zdecydowano, że Rada Ministrów będzie służyć wszystkim trzem organizacjom, podobnie jak Komisja Wspólnot Europejskich. Zmieniono nazwę Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego na Parlament Europejski oraz utworzono Komitet Stałych Przedstawicieli Rządowych (Committee of the Permanent Representatives – COREPER). Traktat ten zaczął obowiązywać od 1 lipca 1967r.[6]
Etapy rozszerzenia WE
Możliwość rozszerzenia Wspólnot Europejskich jest przewidziana w powołujących je do życia traktatach. W praktyce, proces przyjmowania nowych członków był zwykle dość trudny i wymagał czasu.
Wielka Brytania podejmowała dwukrotnie nieudane próby przystąpienia do Wspólnot Europejskich – w 1961r. i w 1967r. Ostatecznie uzyskała ona akces dopiero z początkiem 1973r. razem z Danią i Irlandią, na mocy podpisanych układów przystąpieniowych z 22 stycznia 1972r. Było to tzw. Pierwsze rozszerzenie Wspólnot Europejskich. Norwegia, które również wynegocjowała taki układ, nie weszła do Wspólnot Europejskich z powodu negatywnego wyniku krajowego referendum.
Jako kolejne europejskie państwo, a akces do WE zaczęła w 1975r. ubiegać się Grecja. Stosowny traktat podpisano 28 maja 1979r. a wszedł on w życie 1 stycznia 1981r. Następnymi kandydatami do członkowstwa były Hiszpania i Portugalia. Traktaty o przystąpieniu zawarto z nimi 12 czerwca 1985r., a nabrały one mocy obowiązującej 1 stycznia 1986r.
Kolejna runda rozszerzenia Wspólnot Europejskich (lub Unii Europejskiej – zgodnie z terminologią obowiązującego już wówczas traktatu z Maastricht) objęła Austrię, Finlandię i Szwecję. Stosowne traktaty zostały podpisane 1 lutego 1994r., a weszły w życie 1 stycznia 1995r. Norwegia, negocjująca członkostwo razem z trzema wspomnianymi krajami, po raz drugi w historii zrezygnowała z przystąpienia do UE na skutek wyniku referendum.
W rezultacie stopniowego rozszerzenia listy członków, zainteresowanie Wspólnot Europejskich zwróciło się znacznie bardziej niż pierwotnie w stronę południa, a następnie – północy europejskiego kontynentu. W miarę jednolite struktura Wspólnot, składających się początkowo z krajów rozwiniętych. Uległa zróżnicowaniu wraz z przystąpieniem znacznie uboższych państw południowych i Irlandii. Skłoniło to z czasem Wspólnoty do przyjęcia polityki mającej na celu wspieranie rozwoju uboższych regionów i krajów, w oparciu o zasadę solidarności.[7]
Jednolity Akt Europejski
W pierwszej połowie lat 70. Proces integracji europejskiej postępował jeszcze w miarę pomyślnie. W kwietniu 1972r. stworzono tzw. Węża walutowego, który miał zapobiec nadmiernym wahaniom kursów walut państw członkowskich, a w 1973r. powstał Europejski Fundusz Współpracy Walutowej. Pięć lat później, od marca 1978r., współpraca walutowo utworzonego Europejskiego Systemu Walutowego – EWS (European Monetary System – EMS). W 1975r. powołano do życia nową instytucję WE – Trybunał Obrachunkowy, którego głównym zadaniem stała się kontrola budżetu Wspólnot.
Zła koniunktura gospodarcza w drugiej połowie lat 70. Wywarła jednak niekorzystny wpływ na proces europejskiej integracji. Zaostrzyły się ujawnione w łonie Wspólnot Europejskich trudności strukturalne, doszło do poważnych kłopotów budżetowych, kryzysu Wspólnej Polityki Rolnej, uwidoczniła się niedoskonałość wspólnych instytucji. Interesy narodowe zaczęły dochodzić coraz bardziej do głosu, a wspólny rynek nie funkcjonował w sposób należyty. Te trudności usiłowano rozwiązać we wczesnych latach 80. Na szczycie Fontainebleau, w czerwcu 1984r., udało się zlikwidować impas w sprawach związanych z rolnictwem i budżetem, a także powołano dwa komitety: do spraw zmian instytucjonalnych (zwany komitetem Dooge’a) i ds. narodów Europy (komitet Adonnino). Komitety te opracowały odnośne raporty: pierwszy postulował szybkie stworzenie w pełni zintegrowanego rynku wewnętrznego, drugi – doprowadzenie do powstania „Europy Obywateli” .
Na spotkaniu Rady Europejskiej w Mediolanie, czerwcu 1985 roku, Komisja Europejska przedstawiała Białą księgę w sprawie rynku wewnętrznego. Oba raporty opracowane na zamówienie szczytu w Fontainebleau oraz wspomniana Biała księga stały się podstawą dalszych dyskusji w Luksemburgu, w grudniu 1985r. W wyniku dokonanych uzgodnień podpisano 17 lutego 1986r. w Luksemburgu i 28 lutego 1986r. w Hadze Jednolity Akt Europejski – JAE (Single European Act), modyfikujący traktaty rzymskie. Dokument ten znany jest przede wszystkim dzięki programowi dojścia przed 1993r. do w pełni jednolitego, wolnego od wszelkich barier rynku wewnętrznego. Jednolity Akt Europejski wprowadził zarazem istotne zmiany instytucjonalno – prawne. Stworzył on m.in. podstawę prawną do funkcjonowania Rady Europejskiej i Europejskiej Współpracy Politycznej oraz zwiększył uprawnienia Parlamentu Europejskiego. Ponadto JAE włączył do Traktatu o EWG współpracę m.in. w dziedzinie polityki społecznej, ochrony środowiska i badań naukowych.[8]
Traktat z Maastricht
Wraz z procesem dochodzenia do rynku wewnętrznego, uwidaczniała się coraz bardziej potrzeba ustanowienia unii gospodarczej i wprowadzenia wspólnego pieniądza, warunkującego właściwe funkcjonowanie tego rynku. W styczniu 1998r. francuski premier Balladur przedstawił propozycję stworzenia Unii Gospodarczej i walutowej, a w lutym tego samego roku Hans Dietrich Genscher , minister spraw zagranicznych Niemiec, wystąpił z koncepcją utworzenia europejskiego obszaru walutowego i Europejskiego Banku Centralnego. Podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Hannowerze w czerwcu 1988r. powołano specjalny komitet, pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa, ówczesnego przewodniczącego Komisji Wspólnot Europejskich, do zbadania tych projektów i przedstawienia odpowiednich finansów. Raport Komisji (znany później jako raport Delorsa) został przyjęty na szczycie w Madrycie w czerwcu 1989r. Zawierał on rekomendację 3 – stopniowego wprowadzenia Unii Gospodarczej i Walutowej. Pierwszy etap rozpoczął się, zgodnie z propozycją zawartą w raporcie, 1 lipca 1990r.
Równolegle, we wspólnotach Europejskich toczyła się dyskusja na temat stworzenia unii politycznej. Uwidoczniły się kontrowersje co do ewentualnych, ponadpaństwowych kompetencji przyszłej unii. Tym niemniej, na szczycie w Strasburgu w grudniu 1989r. przyjęto jako cel strategiczny utworzenie Unii Europejskiej. Postulowana w raporcie Delorsa konferencja międzyrządowa w sprawie Unii Gospodarczej i Walutowej rozpoczęła się 14 i 15 grudnia 1990r. w Rzymie. Negocjacje na ten temat, a także w kwestii możliwego zbliżenia się do unii politycznej, trwały ponad dwa lata i zakończyły się podpisaniem 7 lutego 1992r. w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej. Na mocy tego traktatu, Unia Europejska jest z budowana na trzech tzw. Filarach:
· Pierwszy z nich uważany za wspólnotowy, bazujący na zmodyfikowanym Traktacie o EWG
(nazwanym obecnie Traktatem o WE) objął m.in. gospodarkę, handel, politykę społeczną, ochronę środowiska, kulturę itd. W ramach pierwszego filaru wprowadzono też instytucje „obywatelstwa europejskiego”. Nazwa „Europejska Wspólnota Gospodarcza” została w Traktacie zmieniona na „Wspólnota Europejska”. Powołano ciało doradcze – Komitet Regionów, stworzono podstawy prawne do utworzenia Europejskiego Instytutu Monetarnego, a także instytucji europejskiego rzecznika praw obywatelskich. Przewidziano trzy etapy dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej – UGIW (Economic and Monetary Union – EMU), a w protokole do traktatu z Maastricht zapisano tzw. Kryteria konwergencji, spełnienie których miało warunkować przejście poszczególnych krajów do trzeciego najważniejszego etapy EMU. Ten trzeci etap rozpoczął się 1 stycznia 1999r., a w procesie dochodzenia do wspólnej europejskiej waluty – euro – uczestniczyło dwanaście państw członkowskich UE ( Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia i Włochy). Trzy lata później – 1 stycznia 2002r. – euro weszło w tych krajach do powszechnego obiegu, zastępując waluty narodowe.
· Drugim filarem Unii Europejskiej jest Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa (Traktat z Maastricht przewidział m.in. połączenie w przyszłości struktur Unii Zachodnioeuropejskiej i Unii Europejskiej).
· Trzecim filarem UE jest współpraca w sferze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Filar drugi i trzeci należą do dziedziny współpracy międzynarodowej, a podejmowanie decyzje muszą zapadać na zasadzie jednomyślności.[9]
Traktat amsterdamski
Wraz z rozpadem systemu komunistycznego, zmianami systemowymi w krajach Europy Środkowej i Wschodniej oraz aspiracjami tych państw do integracji z Europą Zachodnią, Unia Europejska stanęła wobec perspektywy rozszerzenia na wschód. Taka możliwość została po raz pierwszy oficjalnie potwierdzona podczas szczytu UE w Kopenhadze w czerwcu 1993r. a w grudniu 1994r., w Essen, Rada Europejska przyjęła odnośną strategię. W Kopenhadze, za jeden z warunków rozszerzenia Unii Europejskiej uznano sprawne funkcjonowanie Unii, pomimo ewentualnego, znacznego zwiększenia liczby jej członków.
Już w traktacie z Maastricht, w art. N przewidziano zwołanie konferencji międzyrządowej, celem dokonania przeglądu zapisów m.in. o procedurze współdecydowania Rady i Parlamentu Europejskiego, Wspólnej Polityce Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz hierarchii aktów prawnych. Postanowiono więc przeprowadzić adaptację i konsolidację obowiązujących traktatów, dokonując równocześnie pewnych zmian instytucjonalnych, niezbędnych z punktu widzenia stworzenia warunków do rozszerzenia Unii Europejskiej na Wschód. Przygotowania do konferencji międzyrządowej prowadzone były w ramach tzw. Grupy Refleksyjnej pod przewodnictwem Carlosa Westendorpa, hiszpańskiego sekretarza stanu ds. integracji europejskiej. Sporządzony przez tę grupę raport stał się przedmiotem obrad szczytu UE w Madrycie w grudniu 1995r., podczas którego postanowiono zwołać konferencję międzyrządową (rozpoczęła się ona w Turynie 29 marca 1996r.). Podjęto zarazem decyzję o ograniczeniu zakresu tematycznego tej konferencji do problematyki zbliżenia Unii Europejskiej do jej obywateli, usprawnienia systemu instytucjonalnego UE w kontekście przyszłego rozszerzenia, a także przyznania Unii zwiększonego mandatu w dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa oraz współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. W rezultacie prac tej konferencji, parafowano podczas spotkania Rady Europejskiej 17 czerwca 1997r. w Amsterdamie nowy traktat, nazwany później Traktatem amsterdamskim (Amsterdam Treaty). Został on formalnie podpisany 2 października 1997r.[10] Traktat ten obejmuje następujące uchwały:
a) Polepszenie współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, a także rozszerzenie kompetencji EUROPOLU,
b) Powołanie Wydziału Analiz i Planowania na potrzeby polityki zagranicznej i bezpieczeństwa z sekretarzem generalnym na czele,
c) Rozszerzenie uprawnień współdecyzyjnych Parlamentu Europejskiego,
d) Włączenie rozdziału o zatrudnieniu do Traktatu o Unii Europejskiej,
e) Potwierdzenie terminu i kryteriów wprowadzenia unii walutowej.[11]
Traktat amsterdamski mówi o fundamentalnych prawach obywateli, stopniowym ustanawianiu strefy wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, zawiera dyspozycje dotyczące współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych, wprowadza nowe zapisy na temat zatrudnienia, polityki socjalnej, ochrony środowiska naturalnego, zdrowia i konsumentów, podejmuje problematykę obywatelstwa europejskiego, podkreśla wagę stosowania zasady subsydiarności i proporcjonalności, zawiera postanowienia wzmacniające drugi filar UE oraz wprowadza dość ograniczone zmiany, jeśli chodzi o instytucje Unii Europejskiej i obowiązujące proces decyzyjny. Zupełnie nowym zapisem Traktatu amsterdamskiego jest postanowienie przewidujące możliwość skorzystania w pewnych sytuacjach z formuły „ściślejszej współpracy” przez pragnące tego kraje, dla realizacji wspólnych celów.
Traktat amsterdamski wszedł w życie 1 maja 1999r. W wykonaniu jednego z jego postanowień w sferze Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, na szczycie Unii Europejskiej w Kolonii 3 – 4 czerwca 1999r., uzgodniono kandydata, który sprawuje przewidzianą w Traktacie funkcję Wysokiego Przedstawiciela do spraw WPZB, w randze Sekretarza Generalnego Rady. Jest nim były sekretarz generalny NATO, Javier Solona, który objął nowe stanowisko po zakończeniu swej misji w NATO, z początkiem 2000r.
Postanowienia traktatu amsterdamskiego, zwłaszcza te, które wzmocniły II i III filar Unii Europejskiej, czyli Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa oraz współpracę w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i sądownictwa, okazały się bardzo przydatne po tragicznych wydarzeniach w Nowym Jorku 11 września 2001r. Państwa Unii Europejskiej przystąpiły na mocy tych postanowień do zdecydowanej i skoordynowanej walki z terroryzmem międzynarodowym.[12]
Rozszerzenie UE na Wschód
Wśród krajów Unii Europejskiej panowała dość powszechna zgoda, że Traktat Amsterdamski nie dokonał niezbędnych zmian instytucjonalnych w UE pod kątem przyszłego rozszerzenia Unii na Wschód. W związku z tym, na szczycie w Kolonii w czerwcu 1999r. uzgodniono zwołanie w 2000r. kolejnej konferencji międzyrządowej w tej sprawie. Otwarcie konferencji nastąpiło podczas spotkania rady ds. Ogólnych 14 lutego 2000r. w Brukseli.
Tymczasem w końcu marca 1998r. proces rozszerzenia Unii Europejskiej rozpoczął się formalnie z udziałem wszystkich dziesięciu krajów kandydujących z tego regionu (Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry). Jednocześnie podjęto negocjacje akcesyjne z Cyprem.
Do pierwszej fali negocjujących krajów zaliczono, zgodnie z rekomendacją Komisji Europejskiej: Czechy, Estonię, Polskę, Słowenię, Węgry oraz Cypr. Negocjacje między tymi krajami rozpoczęły się 31 maja 1998 roku.
Komisja Europejska, przygotowując ramy finansowe dla działalności Wspólnot Europejskich w latach 2000 – 2006, przyjęła założenie, że rozszerzenie UE o gotowe do tego kraje Europy Środkowej i Wschodniej mogłoby nastąpić już z początkiem 2002r. i zarezerwowała w unijnym budżecie stosowne środki. Propozycje Komisji sformułowane w dokumencie „Agenda 2000”, dotyczące spraw budżetowych, a zarazem reformy polityki strukturalnej i modyfikacji Wspólnej Polityki Rolnej, zostały – po wprowadzeniu pewnych zmian – zaakceptowane na szczycie w Berlinie 24 – 25 marca 1999r. W lipcu tegoż roku Komisja Europejska zdecydowała o rozdziale nowych funduszy przedakcesyjnych, które państwom starającym się o członkowstwo w Unii Europejskiej mają pomóc przystosować ich gospodarkę do wymogów unijnych.
Na szczycie Unii Europejskiej w Helsinkach, w dniach 10 – 11 grudnia 1999r., oficjalnie zaproszono do negocjacji kandydatów tzw. Drugiej fali: Bułgarię, Litwę, Łotwę, Rumunię, Słowację oraz Maltę, znosząc zarazem podział kandydatów na grupy. Negocjacje z tymi kandydatami rozpoczęły się 15 lutego 2000r. Turcja uzyskała w Helsinkach status kraju kandydującego do członkostwa w Unii Europejskiej.[13]
Rok później, na szczycie UE w Nicei, w dniach 7 – 10/ 11 grudnia 2000r. Rada Europejska zatwierdziła strategię rozszerzenia Unii zaproponowaną w listopadzie 2000r. przez Komisję Europejską, wraz z zarysem harmonogramu negocjacji akcesyjnych ( na okres do połowy 2002r.), umożliwiający krajom, które rozpoczęły negocjacje w lutym 2000r. nadrobienie opóźnień w stosunku do pierwszej szóstki. Przyjęta strategia miała umożliwić Unii - zgodnie ze stwierdzeniem Radu Europejskiej – „osiągnięcie pod koniec 2002r. stanu gotowości do powitania tych nowych państw, które będą gotowe do członkostwa, w nadziei, że będą one mogły uczestniczyć w następnych wyborach do Parlamentu Europejskiego”.
...
Mariolka15