Wstęp 2
Rozdział 1. Zarządzanie kadrami i znaczenie tego procesu w funkcjonowaniu firmy. 3
1.1. Wprowadzenie do problematyki zarządzania kadrami– rys historyczny. 3
1.2. Wolny rynek i rynek pracy 5
1.3. Problemy kadrowe wynikające ze zmian na rynku pracy. 7
1.4. Cechy charakteru a efektywność pracy. 8
2. Procesy rekrutacji 10
2.1. Dobór zewnętrzny i wewnętrzny. 10
2.2. Jak zbudować ofertę aby dotarła do najlepszych? 17
2.2.1.Ogłoszenia w gazetach 18
2.2.2. Ogłoszenia w czasopismach fachowych 20
2.2.3. Internet 20
2.2.4. Rekrutacja w szkołach wyższych 21
2.2.5. Rejonowe urzędy pracy 22
2.3. Życiorys i list motywacyjny czy referencje ? 23
2.4. Rozmowa kwalifikacyjna jako metoda badania cech charakteru. 28
2.5. Testy psychologiczne i Assesment Centre – alternatywne metody rekrutacji. 30
2.6. Selekcja na podstawie zebranych danych. 35
2.7. Zatrudnienie tymczasowe jako metoda sprawdzenia pracownika 38
2.8. Alternatywne formy zatrudnienia 39
3. Tworzenie profili osobowych przyszłych pracowników. 43
4. Badania własne 45
4.1 Opis badania 45
4.2. Wyniki badań 46
4.3.1. Analiza części ogólnej 49
4.3.2. Przedstawiciel handlowy. 50
4.3.3. Menadżer. 50
4.3.4. Konsultant. 51
5. Podsumowanie 52
6. Literatura 53
7. Załączniki 53
Każdy pracodawca wie, że siła każdego przedsiębiorstwa, jego zdolność do przetrwania i rozwoju tkwi w ludziach. Od kwalifikacji i lojalności pracowników zależy pozycja i sukces organizacji. Jakże istotne jest zatem pozyskiwanie odpowiedniej kadry dopasowanej do wymogów firmy, pracowników, którzy na poszczególnych stanowiskach z sukcesem będą realizować wyznaczone cele. Jednak wyszukanie takich osób, które spełnią wszystkie kryteria narzucone przez pracodawcę ze względu na charakter pracy i stanowiska wcale nie jest rzeczą prostą. Jak z tłumu ubiegających się o pracę wyłonić tych najlepszych? Cóż, istnieje wiele możliwości. Która jednak jest najlepsza?
Cel pracy
W mojej pracy chciałbym ukazać jak istotny jest sprawnie przeprowadzony proces rekrutacji w funkcjonowaniu firmy. W rozdziale pierwszym postaram się przedstawić zarys funkcjonowania firmy na wolnym rynku, jak rozwijała się dziedzina zarządzanie zasobami ludzkimi, i postaram się udowodnić, jak istotną pełni ona rolę w funkcjonowaniu firmy. W drugim rozdziale chciałbym przedstawić kolejne etapy rekrutacji. Za pomocą badań przeprowadzonych za pomocą ankiety, chcę zbadać, jakie cechy charakteru kandydata, są pożądane przy rekrutacji na konkretne stanowisko. i udowodnić, że są one uzależnione od rodzaju stanowiska. Wybrane przeze mnie stanowiska to konsultant, menadżer i przedstawiciel naukowy.
Funkcjonowanie organizacji zawsze wymagało kierowania ludźmi, zarówno ich rekrutacja jak i dostosowywanie ich kompetencji do pełnienia określonych ról w przedsiębiorstwie. Istotne z punktu widzenia funkcjonowania zespołu są także warunki ofiarowywane pracownikom, takie jak wynagrodzenie czy dodatki. W stosunku do przyszłości należy zdawać sobie także sprawę z prawdopodobnych przekształceń organizacji, co wymaga zmiany zatrudnienia i kwalifikacji pracowników. Sposoby działania w perspektywie czasu stopniowo ulegały profesjonalizacji.
W historii postulaty dotyczące roli człowieka zmieniały się wraz z rozwojem zarządzania. Obecnie postrzeganie ma charakter bardziej złożony i zróżnicowany, z wielką różnorodnością możliwych zachowań w poszczególnych organizacjach, lub działach koncernów.
W podejściach ekonomicznych kierowanie ludźmi nabrało również zasadniczego znaczenia z powodu rosnącego braku elastyczności czynnika pracy. Wraz z przekształceniami warunków społecznych koszty osobowe stały się bardziej stałe niż zmienne, co wymaga traktowania ludzi jako zasobów podlegających optymalizacji w pewnym okresie. Tak, więc kierowanie o charakterze społecznym jest zarówno wynikiem walki społecznej jak i rezultatem potrzeb w sferze produkcyjnej. Ponadto kierowanie to często zawiera się w rosnącej złożoności operacyjnej i strategicznej. Powoduje to coraz większą wzajemna współzależność zmian technologicznych, analizy ekonomicznej i praktyki w sferze zarządzania. Wynika ono także z określonej ideologii i współdziałania między ludźmi.
Od 1920 roku wyodrębniamy okres związany z rozwojem "naukowej" organizacji pracy oraz kierunku instytucjonalnego i psychospołecznego w teorii organizacji i zarządzania, jest ono zgodne z zasadami racjonalistycznymi tzw. " tayloryzmu". Charakteryzuje się on dwojakim podziałem pracy: jednocześnie horyzontalnym, czyli szczegółowy podział zadań; oraz wertykalny, a więc rozdzielający szczebel wykonawczy i koncepcyjny. Taki podejście ma swoje konsekwencje:
· Płaca związana jest z prawem popytu i podaży na rynku pracy tak więc pracownika zatrudnia się do wykonania określonych zadań;
· Od strony prawnej uznaje się jedynie indywidualne umowy o pracę i nierówno prawne pertraktacje prowadzące do jej zawarcia;
· Motywacja do pracy na przede wszystkim charakter finansowy;
· Organizacja pracy charakteryzuje się bezpośrednim nadzorem i stałą kontrolą wykonywania zadań;
Na skutek walki prowadzonej przez związki zawodowe oraz nacisku lub regulacji władz rządowych pojawiło się prawo socjalne. Tworzy ono obowiązujące zasady, utrzymujące w równowadze rynek pracy, powstrzymując zaostrzanie się konkurencji w zakresie kosztów osobowych. Kodeks pracy, w wyniku walki związków zawodowych i natężania konfliktów społecznych, stopniowo się wzbogacał. Istnieją również przepisy prawne, usiłujące kształtować inaczej niż dotychczas reguły gry ekonomicznej, wzmacniając kompetencje pracowników poprzez kształcenie zawodowe, modyfikując wzajemne relacje między kapitałem i pracą - udział pracowników w zarządzaniu czy akcjonariat pracowniczy lub rozwijając możliwość wyrażania opinii i negocjacji wewnętrznych. Uzupełnieniem rozbudowanych ram prawnych są umowy zbiorowe podpisywane przez reprezentatywne stowarzyszenia pracodawców i związków zawodowych.
Ludzie reagują w zależności od sposobu kierowania nimi. Angażują się aktywnie w zbiorowy wysiłek, innym razem ograniczają to zaangażowanie do minimum, przyczyniając się do niesprawnego funkcjonowania organizacji lub konfliktów z współpracownikami. Aby więc sprawnie kierować kadrami trzeba jednocześnie rozumieć i uszanować charakterystyczne cechy istoty ludzkiej: jej potrzeby sposoby postrzegania rzeczywistości, sposoby jej działania. Pierwszym etapem, na który możemy poznać pracownika od strony jego charakteru jest etap rekrutacji.
W każdym przedsiębiorstwie, istnieją grupy pracowników, bardziej lub mniej usatysfakcjonowanych, a w konsekwencji lepiej lub gorzej przystosowanych do realizacji zadań osobowych. G. Odiorno wyróżnia 6 podstawowych grup pracowników w każdej firmie. W prawidłowo funkcjonującej organizacji występują wszystkie, ale tylko we właściwych proporcjach nie stanowią problemu. Grupy wyróżnione przez Odiorno to:
· Gwiazdorzy ( wyróżniają się bardzo dużymi ambicjami, poszukiwaniem nowych rozwiązań i podejmowaniem trudnych zadań) . Oni powinni stanowić około 5% pracowników firmy.
· Konie pociągowe – na ich barkach spoczywa główny ciężar codziennych zadań, bez nich firma nie może sprawnie funkcjonować. To najliczniejsza grupa – 45%.
· Przeciętniacy – wykonuję zadania poniżej swoich możliwości, są grupą do pozyskania lub stracenia, gdy pozostawimy ich samym sobie. Stanowią około 25% ogółu pracowników.
· Sportowcy – pracują źle, ale wykorzystywani są do dział typu akcyjnego. Ta grupa to 10%.
· Uczniacy – mają duży potencjał sprawności, pracownicy nowo przyjęci, stanowią 10%.
· Pniaki, niektórzy uważają, że firma może się bez nich obejść. W prawidłowo funkcjonującej firmie, wg Odiorno powinno ich być 5%.
Każda z tych grup osiąga inny stopień i różną formę przystosowania zatrudnienia.
Osoby takie jak Pniaki, na pewno nie są pożądanymi pracownikami w firmie, jednak można się na nich patrzeć z psychologicznego punktu widzenia, jako na osoby, które mogą wpływać na większe zadowolenie ze swojej pracy „koni pociągowych”. Osoba pilnie pracująca, patrząc się na „Pniaka” widzi, iż jego praca jest większa, co powoduje, że widzi dla siebie większą możliwość awansu – i jeszcze pilniej pracuje.
Rynkiem możemy nazwać instytucję lub mechanizm umożliwiający kontakt osobom posiadającym dobra i usługi, czyli producentów z chętnymi do ich zakupu konsumentami. Rynek pomaga ustalić optymalną dla konsumentów i producentów cenę i ilość produktu. Nieodłącznym elementem rynku jest konkurencja. Prawa rynku kształtowane są przez popyt i podaż zaś sam rynek kształtuje procesy gospodarcze, których celem jest spowodowanie rozwoju gospodarczego. Jest on także "polem manewru" dla producentów, a wymagania konsumentów czynnikiem napędzającym produkcję i nowe technologie. Gospodarka, która w głównej mierze opiera się na wolnym rynku, nazywamy wolnorynkową.
Gospodarka rynkowa jest systemem gospodarczym, w którym alokacja zasobów czynników wytwórczych pomiędzy alternatywne możliwości ich wykorzystania a także podział wytworzonych produktów pomiędzy poszczególne jednostki dokonuje się głównie za pośrednictwem rynku, przy niewielkim wpływie państwa. W gospodarce rynkowej decyzje dotyczące tego, co i w jakich ilościach będzie produkowane, w jaki sposób, tzn. przy użyciu, jakich metod technicznych, oraz dla kogo (tak zwane kardynalne pytania ekonomii), podejmowane są przez suwerenne podmioty gospodarcze, kierujące się własnym interesem i postępujące zgodnie z zasadami racjonalności gospodarowania. Podstawą podejmowania tych decyzji są informacje płynące z rynku: m.in. ceny dóbr i usług, ceny czynników wytwórczych, płace, stopy procentowe, stopy zysku, kursy papierów wartościowych, walut oraz oczekiwania podmiotów gospodarczych, co do ich kształtowania się w przyszłości.
Decyzje te mogą być w pewnym stopniu modyfikowane przez państwo w związku z ustalaniem przez nie np. stóp podatkowych, nakładaniem (lub zmianą) ceł, ustalaniem minimalnych lub maksymalnych cen, minimalnych płac, ograniczaniem wahań kursów walutowych, kształtowaniem systemu ubezpieczeń, zakresu opieki socjalnej itp.
Skrajną postacią gospodarki rynkowej byłaby gospodarka wolnorynkowa, pozbawiona całkowicie wpływu państwa - taka jednak współcześnie nie istnieje. Podstawą gospodarki rynkowej jest prywatna własność czynników wytwórczych. Polska znajduje się obecnie na etapie kształtowania się gospodarki rynkowej.
Rynkiem, na którym przedmiotem wymiany są usługi świadczone przez siłę roboczą nazywamy rynkiem pracy. Rynek pracy w znaczeniu ogólnym składa się z pojedynczych rynków pracy, dotyczących siły roboczej o określonych kwalifikacjach. Na każdym z tych rynków czynnikiem równoważącym popyt i podaż pracy jest płaca równowagi, której poziom jest zróżnicowany.
Popyt na pracę ze strony pracodawców uzależniony jest w krótkim okresie (przy braku możliwości zmiany techniki i technologii) od relacji pomiędzy płacą równowagi a krańcową produktywnością pracy. Przedsiębiorcy opłaca się zwiększać zatrudnienie dotąd, dopóki dodatkowy przychód, jaki osiągnie z zatrudnienia kolejnego pracownika, będzie większy niż koszt jego zatrudnienia.
W długim okresie czynnikiem określającym popyt na pracę jest relacja pomiędzy płacą a ceną kapitału. Praca i kapitał w pewnym zakresie zastępują się w procesie produkcji - relatywne podrożenie pracy (np. wzrost płac przy niezmiennych cenach kapitału) może skłonić przedsiębiorcę do zastosowania nowej technologii oszczędzającej pracę, co spowoduje zmniejszenie jego popytu na pracę.
Podaż pracy uzależniona jest od zasobów siły roboczej oraz od relacji pomiędzy ukształtowaną na rynku płacą a "ceną" wolnego czasu. Zmiany popytu na pracę i podaży pracy prowadzą do zmian poziomu płacy równowagi.
We współcześnie funkcjonującej gospodarce miarą sukcesu bywa zwykle zwycięski wyścig z czasem, który pozostaje pracodawcy na podjęcie stosownych decyzji i działań na rzecz antycypowania i adaptowania się do zmian zachodzących na zewnątrz organizacji. To właśnie poziom elastyczności wewnętrznego rynku pracy w aspekcie ilościowo-jakościowym i czasowo-przestrzennym, determinuje pozycję pracodawcy wobec wyzwań czasu.
Zmiany w gospodarce wymuszają zmiany funkcjonowania firmy a więc m. in. ewoluowanie wartości firmy. Łączenie gospodarowania kadrami z wartością firmy wywołuje potrzebę rozwiązania problemu ich wymiarowania. Zazwyczaj sprowadza się go do udziału kosztów pracy w strukturze nakładów firmy. Ocena wielkości tego składnika jest problematyczna, ponieważ brakuje rozeznania, czy koszty pracy są zawyżone czy właściwe. Księgowa ewidencja kosztów w firmie daje jedynie podstawowe informacje. Ocena poziomu nakładów finansowych obszaru pracy powinna wyprzedzać porównanie z innymi firmami i diagnozę stanu zatrudnienia. Istotne znaczenie ma rozeznanie, jakie zmiany w zatrudnieniu mogą zwiększyć rentowność przedsiębiorstwa oraz jakie korzyści osiągnie ono z tytułu zmiany kosztów pracy. Jeśli dysponujemy odpowiednimi danymi wyjściowymi, w wariantowaniu rachunku i jego przeprowadzaniu można powtórzyć się kategorią krańcowej produktywności. Krańcowa produktywność pracy jest przydatna do opisu rynku pracy i analizy zachowań pracodawców. Trudno od nich wymagać utrzymania zatrudnienia na niezmienionym poziomie, gdy przekształcenia organizacyjne lub postęp techniczny wymuszają zmiany tego poziomu, co oznacza najczęściej konieczność redukcji zatrudnienia. Jego nadwyżka ma tendencję do utrwalania się, tworząc jeden za najboleśniejszych społecznych problemów, jakim jest bezrobocie. Zjawisko to jest czynnikiem stymulującym powstawanie rynku pracy, w którym występuje bardzo wysoki podaż siły roboczej, co jest sytuacją niezwykle korzystną z punktu widzenia rekrutacji pracowników do firmy. Taki model rynku pracy możemy zaobserwować obecnie w Polsce. Daje to pracodawcom możliwość pozyskiwania pracowników o wyjątkowo wysokich kwalifikacjach. Odpowiednio zaprogramowany proces rekrutacji daje szansę na realizację wyżej wymienionego celu. Z kolei, gdy na rynku w danym sektorze występuje podaż miejsc pracy czy w sensie ogólnym czy też w ramach określonej dziedziny czy specjalizacji spada siła nabywcza płac. Trudno wtedy oczekiwać na zatrudnienie wysoko kwalifikowanego pracownika na warunkach umowy o pracę (umowa czasowa, umowa zlecenie) oraz warunkach finansowych korzystniejszych dla pracodawcy. Trudniej wtedy jest przeprowadzić bardziej wymagającą rekrutację. Również późniejsze negocjacje indywidualne prowadzone w momencie zatrudniania mogą być dłuższe i bardziej skomplikowane ze względu na popyt na wartościowe zasoby ludzkie u konkurencji.
Pierwszym celem kierowania kadrami jest znalezienie odpowiednich ludzi, aby spełniać oraz wykonywać funkcje i zadania organizacji. Ze względu na indywidualne w zakresie sprawności zawodowej i satysfakcji z pracy ludzie w różny sposób wykonują powierzone sobie zadania, różne są ich drogi zawodowe, kariery.
Organizacja, ażeby opracować strategie swego rozwoju, musi dokładnie znać możliwości swoich pracowników, przewidywać i kierować zmianami w polityce personalnej, kreować i kształcić nowe kadry. Każdy człowiek, jako pracownik, osiąga inny stopień i różna formę przystawania zawodowego. Nieprzystosowanie może być całkowite lub fragmentaryczne do wybranych elementów lub sytuacji pracy, gdy nie może on sprostać niektórym wymaganiom. Głównym zadaniem organizacji jest, więc dokonanie właściwego doboru ludzi do stanowisk pracy. System oddziaływań na kandydata do pracy lub pracownika, mający na celu uzyskanie największego stopnia jego przystosowania zawodowego, nazywamy doborem zawodowym. Gdy uzyskamy najwyższy stopień przystosowania osiągniemy maksymalną efektywność pracy przy stosunkowo niskich kosztach i największej satysfakcji z pracy.
Pierwszym warunkiem właściwego doboru kadr jest sporządzenie szczegółowej charakterystyki zawodowej i osobowościowej poszukiwanego pracownika. Dokładną charakterystykę tego etapu przedstawiam w rozdziale 3 podrozdział 1.
Tak, więc dobór zawodowy poprzedzony jest na ogół charakterystyką stanowisk pracy, opisem standardów wykonania zadań zawodowych i związanych z nimi standardów kwalifikacyjnych dla kluczowych stanowisk w przedsiębiorstwie. Składa się on z szeregu etapów, których celem jest maksymalne wykorzystanie kwalifikacji zawodowych, wiedzy i uzdolnień każdego pracownika. Procedura doboru kadr powinna zawierać następujące etapy:
· Określenie teraźniejszych lub przyszłych potrzeb kadrowych przedsiębiorstwa, z uwzględnieniem liczby i rodzaju poszukiwanych pracowników;
· Stworzenie profilu zawodowego i osobowościowego pożądanego kandydata na podstawie analizy wakującego stanowiska pracy;
· Zdefiniowanie kryteriów selekcji kandydatów;
· Wybór źródeł rekrutacji ( wewnętrzna, zewnętrzna)
· Wybór adekwatnych do form rekrutacji;
· Wybór metod oraz procedury selekcji;
· Przeprowadzenie selekcji kandydatów;
· Podjęcie decyzji o zatrudnieniu;
· Określenie warunków umowy i jej podpisanie;
· Wprowadzenie nowego pracownika na stanowisko: wdrożenie do zadań i integracja z zespołem;
...
ejacho