Woj PODLASKIE.doc

Herb Województwa Podlaskiego przedstawia na tarczy czerwonej dwudzielnej w pas, w polu górnym Orła srebrnego z dziobem złotym, takimi łapami oraz złotą koroną na głowie, w polu dolnym rycerz na koniu białym, w zbroi srebrnej i w takim szyszaku, z mieczem srebrnym o złotej rękojeści wzniesionym w prawej ręce, na lewym ramieniu trzymającego tarczę błękitną z podwójnym krzyżem złotym na błękitnym polu. Ostroga rycerza i uprząż końska złote, siodło i czaprak koński błękitne.

Województwo  położone jest w północno-wschodniej części kraju, w geograficznym środku Europy. Przez jego środek przepływa Narew. Stolicą jest Białystok.

Znajduje się na terenie Niziny Podlaskiej, Pojezierza Suwalskiego i Niziny Mazowieckiej.

Województwo podlaskie graniczy z:

Białorusią 260 km

Litwą ok. 100 km

Rosją

województwem lubelskim

województwem mazowieckim

województwem warmińsko-mazurskim

Największe miasta

Ludność
* Białystok - 292 150
* Suwałki - 69 113
* Łomża - 63 880

Mapa z zaznaczonymi powiatami:

W rozległych lasach i puszczach (Puszcza Białowieska, Augustowska, Knyszyńska, Zielona), z których niektóre jako jedyne w Europie zachowały swój pierwotny charakter, można spotkać bogactwo unikatowej fauny i flory. Szata roślinna regionu jest niezwykle bogata i urozmaicona, co sprzyja bogactwu świata zwierząt. Spotkać tu można łosie, wilki, rysie i żubry żyjące w Puszczy Białowieskiej i Knyszyńskiej.
Ochroną prawną objęto blisko 40% powierzchni województwa. Szczególnym uznaniem cieszą się 4 podlaskie parki narodowe - najstarszy w Polsce Białowieski Park Narodowy, a także o największej powierzchni czyli Biebrzański Park Narodowy. Dwa pozostałe parki narodowe to Wigierski i Narwiański.
Ochrona przyrody i środowiska naturalnego w województwie podlaskim obejmuje także 3 parki krajobrazowe, 85 rezerwatów przyrody oraz 2051 pomników przyrody.

              Krajobraz urozmaicony, ukształtowany na północy podczas zlodowacenia bałtyckiego, na pozostałym obszarze podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Najwyższe wzniesienia na północy to Rowejska Góra (298 m n.p.m), gdzie dominuje krajobraz pagórkowaty pojezierny. Pojezierza: Zachodniosuwalskie, Wschodniosuwalskie, Ełckie) oraz sandrowy pojezierny (Równina Augustowska); w środkowej i południowej części przeważają równiny peryglacjalne (wysoczyzny: Kolneńska, Białostocka, Wysokomazowiecka, Drohiczyńska, Wzgórza Sokólskie, Międzyrzecze Łomżyńskie, Równina Bielska), urozmaicone wcinającymi się w nie kotlinami i dolinami rzek, na zachodzie leży skraj sandrowej Równiny Kurpiowskiej. Na powierzchni przeważają piaski, żwiry, gliny morenowe, a w dolinach i kotlinach rzek iły, piaski i torfy rzeczne.

              Klimat w porównaniu z innymi rejonami Polski jest bardziej surowy, a Suwałki, są nazywane "polskim biegunem zimna". Jest on pod silnym wpływem mas powietrza kontynentalnego; średnia roczna temperatura powietrza poniżej 7°C, w części północno-wschodniej poniżej 6,5°C. Jest to jeden z chłodniejszych obszarów w kraju (zimy najchłodniejsze w Polsce, poza górami, o temp. poniżej 5,5°C); amplitudy temperatur powyżej 23°C, większe niż przeciętne w kraju. Opady wynoszą średnio 550 mm na południu województwa, do 700 na północy. Z warunków klimatycznych wynika długi okres zalegania pokrywy śnieżnej (ponad 3 miesiące) oraz skrócony okres wegetacyjny roślin 190-205 dni.
Województwo podlaskie należy do najczystszych ekologicznie regionów Polski.

              Podlaskie jest województwem najbardziej zróżnicowanym w Polsce pod względem etnicznym i kulturowym. Od stuleci sąsiadują tu różne narodowości i wyznania: Poza ludnością polską mieszkają tu Litwini (ok. 6 tys.), Tatarzy (ok. 0,5 tys.), Żydzi, Białorusini (ok. 48 tys.), Rosjanie, Ukraińcy i Romowie.

              Występuje tu najliczniejsze w Polsce skupisko ludności prawosławnej (ok. 300 tys.), w Grabarce znajduje się ośrodek pielgrzymek prawosławnych (dane z 1999 roku).

              Województwo podlaskie jest regionem o ogromnym, nie w pełni wykorzystanym, potencjale turystycznym (niska ilość miejsc noclegowych, brak infrastruktury). Małe miasteczka, ciekawe budowle, miejsca kultu religijnego i wspaniała przyroda tworzą klimat i niepowtarzalny urok województwa.

              Według GUS baza noclegowa województwa to 176 obiektów, w tym 99 całorocznych. 37 to obiekty hotelarskie. W sumie baza noclegowa województwa to 11,7 tys. miejsc. W hotelach i obiektach turystycznych funkcjonowało 167 placówek gastronomicznych.

Najwięcej obiektów turystycznych znajduje się na północy i wschodzie regionu w powiatach: augustowskim suwalskim, hajnowskim, sejneskim i w Białymstoku.

W 2006 roku nocowało w nich 403,9 tys. turystów. W tym 88,9 tys. gości z zagranicy. Najwięcej turystów przyjechało z: Estonii, Białorusi, Niemiec i Litwy.

WAŻNIEJSZE ZABYTKI WOJEWÓDZTWA

Średniowiecze

·   Katedra św. Michała Archanioła i Jana Chrzciciela w Łomży (1504-1526)

Renesans

·   Ruiny Monaster Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu (XVI-XVIII w.)

Barok

·   Klasztor dominikanów z kościołem Nawiedzenia NMP w Sejnach (1610-1619)

·   Stary Kościół Farny w Białymstoku (1617-1626)

·   Synagoga (1642) i Dom Talmudyczny w Tykocinie (XVIII w.)

·   Klasztor karmelitów trzewiczkowych z kościołem Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim (poł. XVII w.)

·   Zespół Pałacowo-Parkowy Branickich w Białymstoku (XVII-XVIII w.)

·   Letnia rezydencja Branickich w Choroszczy (1752-1759)

·   Kościół Świętej Trójcy w Tykocinie (1742-1750)

·   Kościół Wniebowzięcia NMP w Siemiatyczach (1719-1727)

·   Klasztor dominikanów z kościołem św. Jana Chrzciciela i św. Szczepana Męczennika w Choroszczy (poł. XVIII w.)

·   Zespół klasztorny O.O. Kapucynów w Łomży (1770-1798)

·   Ratusz w Bielsku Podlaskim

·   Pałac w Pawłowiczch koło Sokółki

·   Synagoga w Orli

·   Klasztor Bernardynów w Tykocinie (1771-1791)

Klasycyzm

·   Kościół pw. Narodzenia NMP i św. Mikołaja w Bielsku Podlaskim (1780)

·   Sobór św. Mikołaja w Białymstoku (1843-1846)

·   Kościół św. Anny w Kolnie (1834-1839)

·   Konkatedra św. Aleksandra w Suwałkach (1825)

·   Kościół św. Antoniego w Sokółce (1848)

·   Cmentarz Katedralny w Łomży

Wiek XIX

·   Pałac Lubomirskich w Białymstoku (II poł. XIX w.)

·   Pałac Hasbacha w Białymstoku (koniec XIX w.)

·   Zespół pałacowo-parkowy Buchholtzów w Supraślu (1892-1903)

·   Zespół fabryczny Beckera w Białymstoku (XIX/XX)

·   Zespół klasztorny SS. Benedyktynek w Łomży (1863 r.)

·   Kościół Wniebowzięcia NMP w Łomży (1877 r.)

·   Kościół Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie (1879 r.)

·   Kościół Trójcy Przenajświętszej w Grajewie (1882 r.)

·   Kościół św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckim (1888 r.)

·   Gmach Seminarium w Łomży (1866 r.)

·   Ratusz w Łomży (1822-23)

·   Liczne zabytki przy ul Dwornej w Łomży

·   Dwór w Wojnówce

Wiek XX

·   Bazylika Wniebowzięcia NMP w Białymstoku (1900-1905, neogotycka)

·   Kościół św. Wojciecha w Białymstoku (1906-1912, neoromański)

·   Kościół św. Rocha w Białymstoku (1926-1947, modernistyczny)

·   Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Augustowie (1905-1911, eklektyczny)

·   Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej zamku w Tykocinie (XV w.)

·   Cmentarz żydowski w Tykocinie (XVI w.)

·   i Świętego Kazimierza w Mońkach (1921-1935, neobarokowy)

Katedra Łomżyńska                                                          Monaster Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu

Synagoga w Orle                                                                                                        Barokowy Pałac Bronickich

Konkatedra św. Aleksandra w Suwałkach

ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Województwo Podlaskie to nie tylko Podlasie, którego historyczną, północną granicę wyznaczała dolina Biebrzy, ale i Suwalszczyzna oraz wschodnia część Mazowsza. Wszędzie witają turystów gościnni i dumni mieszkańcy. Dumni ze swojej historii oraz umiejętności zgodnego przez wieki sąsiedztwa wielu narodów - Polaków, Żydów, Białorusinów, Ukraińców, Tatarów, Litwinów, Niemców i Rosjan. Nie przypadkowo w tym miejscu spotkania kultury wschodu i zachodu powstał międzynarodowy język esperanto. Mieszkańcy województwa mogą też być dumni z szacunku do przyrody i praw nią rządzących. Najlepiej to widać nad Biebrzą, gdzie nikt nie ogłasza alarmu, pomimo, że rzeka wylewa co roku na szerokości kilku kilometrów. Najcenniejsze obszary przyrodnicze regionu chronione są w czterech parkach narodowych i trzech krajobrazowych. Piękny, zróżnicowany krajobraz oprócz turystów, przyciąga fotografów i twórców filmowych - tutaj kręcono m.in. "Nad Niemnem", "Pana Tadeusza", "Kronikę wypadków miłosnych", czy "Karate po polsku". Wędrówkę po Podlasiu i Suwalszczyźnie ułatwia ponad 3000 km dobrze oznakowanych szlaków turystycznych. Niektóre z nich pokrywają się ze szlakami międzynarodowymi i mając tylko dowód osobisty podróż można kontynuować na Litwie. Niezapomnianych wrażeń dostarczają spływy: kajakami Czarną Hańczą i Narwią oraz tratwami po Biebrzy. Coraz większą popularnością cieszą się szlaki konne przez największe polskie puszcze - Augustowską i Knyszyńską. Amatorzy mocniejszych wrażeń mogą skorzystać z balonu, samolotu lub motolotni. Z każdym rokiem rozszerza się baza noclegowa, zwłaszcza jeżeli chłodzi o gospodarstwa agroturystyczne, które coraz częściej oferują dużo więcej niż tylko nocleg. Nad Biebrzą i Bugiem, niezapomniane wrażenie pozostawia obserwacja przepływających rzekę stad krów, w Puszczy Białowieskiej - odwiedziny żubrów-samotników. U innych gospodarzy można samodzielnie upiec sękacza, utkać tkaninę, czy ulepić naczynie z gliny.

AKTYWNA TURYSTYKA

Osobom, które chciałyby wykorzystać czas wypoczynku w sposób aktywny województwo podlaskie oferuje wiele możliwości.

Szlaki rowerowe

Obecnie na ponad 206 km oznakowanego szlaku rowerowego w kolorze czerwonym, od Białowieży do Goniądza turystę prowadzi sieć tablic informacyjnych, drogowskazów i znaków drogowych, opatrzonych rozpoznawalnym logo. Dzięki nim wycieczka rowerowa jest łatwa i przyjemna. W wielu punktach na szlaku można wypożyczyć kajaki, popływać tradycyjną łodzią „pychówką”, pojeździć konno, czy wynająć kwaterę agroturystyczną. O różnych porach roku każdy może uczestniczyć w atrakcyjnych imprezach cyklicznych.

Kajakarstwo

Województwo podlaskie to także raj dla miłośników kajakarstwa. Do najczęściej uczęszczanych przez kajakarzy rzek należą: Czarna Hańcza, Rospuda, Biebrza, Narew, Supraśl, Bug. Trasa spływu Narwią liczy 150 km, rozpoczyna się w Puszczy Białowieskiej, a kończy w Tykocinie. Po drodze można spotkać się z kulturą pięciu narodowości i grup etnicznych zamieszkałych na Podlasiu. Niezapomnianych wrażeń dostarczają rejsy Kanałem Augustowskim stanowiącym unikatowe w skali europejskiej dzieło budownictwa wodnego, które w pierwszej połowie XIX wieku połączyło dorzecza Wisły i Niemna. W latach międzywojennych Kanał Augustowski stał się atrakcją turystyczną jako malowniczy krajobrazowo szlak kajakowy, żeglarski i komunikacji statkami pasażerskimi. Dzisiaj eksploatacją Kanału zajmuje się Żegluga Augustowska oferująca w sezonie regularne rejsy na trasach o różnej długości.

KRÓTKI OPIS WIĘKSZYCH MIAST

Białystok to stolica województwa, centrum kulturalne i edukacyjne regionu. Jego najważniejszym i najpiękniejszym zabytkiem jest Pałac Branickich stanowiący jedną z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich epoki saskiej w Polsce. Bez ograniczeń można zwiedzać barokowy park pałacowy położony na dwóch kondygnacjach.

Ciechanowiec – z muzeum prezentującym dzieje rolnictwa w północno-wschodniej Polsce, które zdobyło tytuł Podlaskiej Marki Roku 2005 w kategorii Miejsce

Drohiczyn – pierwsza stolica województwa podlaskiego. Jego malownicze okolice wielokrotnie służyły jako plenery polskich filmów,

Łomża – jedno z najstarszych miast w regionie z wspaniałą zabytkową katedrą z początku XVI wieku,

Nowogród – słynący z jednego z największych skansenów w Polsce zawierającego tysiące eksponatów ilustrujących kulturę kurpiowską,

Tykocin – nazywany „perłą polskiego baroku”, z jedną z najstarszych i największych synagog w Polsce

Sejny - stolica pięknej Ziemi Sejneńskiej znajduje się tam Dom Litewski i Konsulat Republiki Litwy. Mieszka w nim też kilka rodzin starowierców.