Identyfikacja czynników niebezpiecznych dla zdrowia, szkodliwych i uciążliwych na stanowisku :
Rolnik
Rolnictwo jest jednym z najniebezpieczniejszych zawodów w Polsce. Każdego roku dochodzi do ponad 1000 wypadków głównie na skutek pochwycenia przez wał przegubowo- teleskopowy. Najczęstszym źródłem tych wypadków jest brak podstawowych zasad przestrzegania bezpieczeństwa podczas użytkowania tegoż wała.
Potencjalne zagrożenia podczas pracy z wałem oraz sposoby ich eliminacji :
– nigdy nie wolno pracować w stanie nietrzeźwości lub złego samopoczucia, zwiększa to szanse na wystąpienie wypadku
– przed rozpoczęciem użytkowania ciągnika razem z maszynami napędzanymi wałem niezwłocznie zapoznaj się z zasadami bezpiecznej obsługi
– pracuj tylko z wałem oznaczonym znakiem bezpieczeństwa (B), oznacza to że wał spełnia wymagania bezpieczeństwa
– wał powinien być osłonięty na całej długości nieuszkodzoną osłoną oraz posiadać łańcuszki zabezpieczające przed obracaniem się
– nigdy nie rozpoczynaj pracy z uszkodzoną lub niekompletną osłoną, taką osłonę należy jak najszybciej wymienić na nową
– wszystkie czynności związane z wymianą lub regulacją wału wykonuj przy wyłączonym silniku
– przed montażem tegoż wału, należy przesmarować poszczególne jego części, następnie przez rozsuwanie sprawdzić czy teleskopowanie odbywa się prawidłowo
– podczas pracy z takimi wałami ubieraj się prawidłową odzież roboczą przylegającą do ciała nie używając rękawic, gdyż mogą one zostać wciągnięte przez wał
Ciągnik rolniczy, podstawowy pojazd i narzędzie do prac polowych, trudno dziś sobie wyobrazić pracę na roli bez niego. Częsta i nieodpowiednia praca ciągnikiem zwiększa szanse na wypadek.
Przed przystąpieniem do obsługo ciągnika należy zapoznać się z zasadami bezpiecznej pracy, a pochodzący z importu powinien mieć instrukcję w języku polskim,
obsługa ciągnika powinna być wykonywana przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i przeszkolenie,
przed uruchomieniem ciągnika i pracy na nim, należy sprawdzić poprawność działania wszystkich mechanizmów, oraz osłon zabezpieczających. Regulowanie poszczególnych mechanizmów należy przeprowadzać tylko przy wyłączonym silniku.
W Polsce ciągniki nowo zarejestrowane muszą posiadać kabinę i ramę ochronną.
– w kabinie ciągnika nie należy przewozić narzędzi luzem lub innych przedmiotów, które mogłyby by być niebezpieczne podczas ewentualnego wypadku.
– W środku może przebywać tylko kierowca, chyba że ciągnik jest wyposażony w dodatkowe siedzenie, a w dokumencie rejestracyjnym jest przewidziane przewożenie pasażera
– w czasie eksploatacji ciągnika niedopuszczalne jest : wskakiwanie lub zeskakiwanie na maszynę w ruchu; sprawdzanie stanów oleju lub otwieranie korka wlewu przy rozgrzanym silniku; rozłączanie napędu lub wyłączenie motoru podczas jazdy ze stoków; uruchamianie sprzętu w pomieszczeniach zamkniętych, gdyż istnieje możliwość zatrucia spalinami;
– należy dbać o odpowiedni stan techniczny schodków wejściowych do kabiny
– w przypadku parkowania ciągnika na pochyłym terenie należy zaciągnąć hamulec ręczny oraz włączyć bieg przeciwny do kierunku staczania się
– ciągnięcie ciągnika za pomocą liny holowniczej lub łańcucha zamontowaną zbyt wysoko liną, może być przyczyną przewrócenia się do tyłu nawet na równym terenie
Transport w rolnictwie
Produkcja w rolnictwie od zawsze szła w parze z ciągłym transportem, nie tylko w obrębie gospodarstwa ale także po drogach publicznych, często na duże odległości.
Zasady BHP przy transporcie w rolnictwie :
– cały zestaw transportowy musi być sprawny tzn. (oświetlenie, układ hamulcowy), posiadać badania techniczne, dowód rejestracyjny.
Obowiązkowy jest też trójkąt umieszczony z tyłu przyczepy, który zwiększa bezpieczeństwo na drogach publicznych
– przewożone materiały objętościowe powinny być umieszczone i przymocowane, za pomocą uniwersalnych ściągaczy taśmowych, w taki sposób aby nie spadały i nie zagrażały dla innych uczestników drogi
– na transportowanych ziemiopłodach, burakach, ziemniakach, drewnie, nie wolno przewozić osób ani żadnych przedmiotów
– przyczepy wyposażone w hamulce typu bezwładnościowego mogą być agregatowane razem z ciągnikiem, pod warunkiem że łączna masa razem z ładunkiem nie przekroczy 5000 kg.
– W razie holowania dwóch przyczep , układy hamulcowe powinny być połączone
– niedopuszczalne jest wywrotu ładunku w kierunku pochylenia terenu; nierównomierne rozmieszczenie ładunku lub przekraczania jego ładowności
– wioząc wysoki ładunek należy jechać łagodnie bez gwałtownych hamowań, skrętów, ruszania
– skrzynie przyczep lub wywrotek powinny być zabezpieczone ze wszystkich stron sworzniami
– do przewożenia zwierząt najlepiej stosować przyczepy przeznaczone do tego celu, a w razie przyczepy ogólnego zastosowania należy je przystosować do rodzaju przewożonych zwierząt
– przyczepę należy wyposażyć w schodki, drabinki i uchwyty, a także dbać o nie, aby były solidnie przymocowane oraz na bieżąco czyszczone ze smarów, błota
– dla ułatwienia sprzęgania przyczepy z ciągnikiem należy montować przyczepy podwieszane na sprężynach, albo wyposażone w podpórki, a ciągnik wyposażyć w szybkosprzęg
– zastosowanie sprężyny w dyszlu przyczepy nie tylko ułatwi, ale wyeliminuje udział drugiej osoby, która jest narażona na przygniecenie w czasie sprzęgania
– w czasie zwózki należy zabierać ze sobą na pole długą drabinę, aby po załadunku użyć jej do zejścia; nie wolno zeskakiwać z przyczepy oraz wchodzić po dyszlach i kołach
– przy podnoszeniu ciężarów należy pamiętać zasadę „zgięte nogi, proste plecy, płynnie do góry i do przodu” ; niedopuszczalne jest też podnoszenie ciężarów większych niż 50 kg. Dla mężczyzn i 25kg. Dla kobiet.
Obsługa Zwierząt
Gospodarstwo rolne opiera się na zwierzętach hodowlanych, dlatego jest znaczne niebezpieczeństwo w prowadzeniu hodowli. Zasady bezpiecznej obsługi zwierząt są w większości lekceważone przez rolnika. Jest bardzo duży odsetek osób rannych przy obsłudze zwierząt.
Obsługą zwierząt powinny się zajmować osoby dorosłe, zdrowe, o łagodnym usposobieniu, lubiące pracę ze zwierzętami
– nie wolno ich straszyć oraz wykonywać gwałtownych ruchów, może to doprowadzić do agresywnych reakcji w stosunku do człowieka,oraz wydawać dźwięki, mogące niepokoić zwierzę
– zabronione jest palenie tytoniu oraz obsługiwać zwierzęta wstanie nietrzeźwym lub w złym samopoczuciu
– ważne jest aby w miarę możliwości zwierzęta były obsługiwane przez stale te same osoby, oraz aby nie uczestniczyły one przy wykonywaniu bolesnych zabiegów weterynaryjnych
– zabiegi pielęgnacyjne kopyt lub racice należy przeprowadzać po uprzednim unieruchomieniu kończyn
– zwierzęta, które mają skłonność do gryzienia, powinny mieć nałożone kagańce, a wykazujące skłonność do kopania, umieszczone w boksach
– niedopuszczalny jest wypas buhajów nie uwiązanych oraz w pobliżu krów
– przed wykonywaniem doju krowa powinna być „uprzedzona” że się do niej zbliżamy poprzez głos lub dotyk; dojenie powinno być wykonywane starannie oraz spokojnie i bezboleśnie; zawsze należy doić z tej samej strony
– prowadząc krowy na pastwisko zalecane jest używanie takich łańcuchów i linek, które nie spowodują urazu rąk
W pomieszczeniach inwentarskich podłoga korytarza powinna być nienasiąkliwa i antypoślizgowa, a szerokość korytarza umożliwiać stosowanie technicznych środków dowozu i aplikowania pasz oraz łatwy i bezpieczny dostęp do zwierząt.
– narzędzia ostre w chwili nieużywania powinny być ułożone i znajdować się w miejscu do tego przeznaczonym
– kanały odprowadzające ścieki i gnojowicę powinny być odpowiednio zabezpieczone, a drzwi otwierać się na zewnątrz, oraz niedopuszczalne jest zamontowanie progów, bo brak ich chroni zwierzęta przed kontuzjami
Podczas obsługi pasieki należy unikać drażnienia pszczół, a w szczególności wykonywanie gwałtownych ruchów.
– przy pracy w pasiekach należy używać specjalnej odzieży ochronnej oraz podkuszacza
– przegląd uli powinno przeglądać w dni pogodne, w godzinach przedpołudniowych, a także unikać przechodzenia przed wlotem ula
– w przypadku podejrzenia choroby zwierzęcia przenoszonej na ludzi, dodatkowo trzeba zastosować środki chroniące górne drogi oddechowe jak, rękawice i buty gumowe; wszelkie skaleczenia i otarcia należy bezwzględnie odkazić i założyć opatrunek
Elektryka w pomieszczeniach
Na zapleczu pomieszczeń inwentarskich powinna się znajdować apteczka pierwszej pomocy dla pracowników oraz zwierząt. Posiłki powinno się spożywać w oddzielnym pomieszczeniu po uprzednim umyciu rąk i twarzy.
Zasady bezpieczeństwa przy użytkowaniu urządzeń i instalacji elektrycznych :
Użytkowanie instalacji elektrycznej oraz urządzeń powinno się odbywać zgodnie z przeznaczeniem
– przy zasilaniu pomieszczeń jak obora, chlewnia należy stosować wyłączniki różnicowoprądowe
– niedopuszczalne jest dokonywanie przeróbek i napraw we własnym zakresie lub połączeń prowizorycznych, należy zlecić osobom wykwalifikowanym
– należy zadbać o dobry stan wszelkich pokryw i osłon zabezpieczających przed dostępem osób niepowołanych, aby były zawsze zamknięte i oznaczone
– urządzenia elektryczne będące pod napięciem nie wolno dotykać dłońmi, szczególnie mokrymi
– pracując elektronarzędziami należy unikać klękania na betonie ziemi, a także opierania się o uziemione przedmioty(stalowe konstrukcje, rury CO)
– przed użytkowaniem urządzeń elektrycznych należy zaopatrzyć się w buty z grubej izolacji w podeszwie, a kable o ile to możliwe być przeprowadzone górą nad miejscem przejazdu lub przechodzenia
– przejeżdżając pod liniami elektromagnetycznymi wysokimi maszynami należy sprawdzić wcześniej czy przejazd nie spowoduje przerwania przewodu
– układając sterty lub stogi należy zachować co najmniej 2m. Odległości od skrajnych przewodów naziemnych, a co najmniej 40m. Od linii wysokiego napięcia
– silniki elektryczne zamontowane w maszynach lub poza nimi, także chłodziarki, parniki śrutowniki powinny być podłączone do gniazd ze stykiem ochronnym
–
holubeczek