Wirusy.pdf

Wirusy

BUDOWA:

Pojedynczą cząsteczkę wirusa nazywamy WIRIONEM.

Składa się on najczęściej z:

- białkowej otoczki (KAPSYDU) i zawartego w niej kwasu nukleinowego. Może nim być

DNA lub RNA.

- KWAS NUKLEINOWY stanowi najważniejszą część wirusa, wystarczającą zwykle dla

zainfekowania komórki gospodarza. Jego budowa często odbiega od tej, którą

obserwujemy u organizmów żywych (zawierać może często bardzo rzadko spotykane,

nietypowe nukleotydy, a jego struktura druchorzędowa może być różna).

- Obok typowych dwuniciowych, spiralnie zwiniętych cząsteczek DNA, może występować

jednoniciowa forma, u innych może występować nietypowa dwuniciowa cząsteczka RNA

TYPY – wyróżniamy szereg typów morfologicznych wirusów, z których najważniejsze to:

- WIRIONY BRYŁOWE – posiadają kształt regularnego dwudziesto – lub

dwunastościanu. Ich otoczka zbudowana jest z niewielkiej liczby powtarzających się

elementów białkowych (białek) – zwanych KAPSOMERAMI. Czasami posiadają

dodatkową otoczkę zewnętrzną zbudowaną z lipidów (stanowi ona zazwyczaj

pozostałość błony komórkowej lub jądrowej gospodarza „zabieraną” przez wydostającą

się na zewnątrz cząsteczkę wirusa.

- WIRIONY SPIRALNE – zwykle mające postać pałeczki, zbudowane ze spiralnie

ułożonych kapsomerów. Podobnie jak wyżej wymieniane mogą być dodatkowo „okryte”

lipidową otoczką.

- WIRIONY O ZŁOŻONEJ BUDOWIE, np. BAKTERIOFAGI – (wirusy bakterii),

posiadające szereg towarzyszących, różnie zbudowanych elementów. Posiadają:

GŁÓWKĘ – stanowi osłonę kwasu nukleinowego, zwykle o regularnej,

dwudziestościennej budowie, OGONEK – zbudowany z odmiennych białek, jego

zakończenie ma formę specyficznie zbudowanej płytki, wykazującej aktywność

enzymatyczną oraz specjalne, czułkowate WYROSTKI (CZUŁKI) umożliwiające

przyczepienie się wirionu do powierzchni komórek bakterii.

Liczne, powstające w komórce cząsteczki wirusa tworzącego czasem duże krystaliczne

lub parakrystaliczne AGREGATY w jej cytoplazmie lub jądrze, znane cytologom pod

nazwą WKRĘTÓW WIRUSOWYCH.

„CYKLE ŻYCIOWE”:

W procesie namnażania bardzo charakterystyczny jest brak materialnej łączności między

wirionem infekującym komórkę a wirionem potomnym. Wirus po wniknięciu do komórki

gospodarza zachowuje się jak jego funkcjonalna część składowa, ale w zasadniczy

sposób zmienia program działania komórki, dostosowuje go do swoich potrzeb: komórka

nie przeprowadza właściwych sobie procesów życiowych, nie odtwarza podobnych do

siebie komórek, lecz tworzy mnóstwo cząsteczek wirusowych (wirionów). Często proces

ten bywa dla komórki tak szkodliwy, że powoduje jej śmierć.

Poza komórką wirus jest martwą cząstką nukleinowo – białkową – nie jest aktywny i nie

wykazuje żadnych cech żywej materii. W żywej komórce gospodarza ujawniają się

równie inne cechy wirusa:

- zdolność przekazywania cech dziedzicznych

- zdolność do przystosowania się do warunków otoczenia

- zdarzają się także mutacje

wirusy nie mają natomiast własnej przemiany materii – nie odżywiają się, nie oddychają,

nie są zdolne do zdobywania energii.

CHOROBY WIRUSOWE:

Wirusy są raczej silnie wyspecjalizowanymi, bezwzględnymi pasożytami, które uzyskały

możliwość zaistnienia i funkcjonowania dopiero po pojawieniu się form żywych o budowie

komórkowej.

- OSPA

- PARALIŻ DZIECIĘCY

- WŚCIEKLIZNA

- PRYSZCZYCA

- ŻÓŁTA FEBRA

- AIDS

- EBOLA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: