Gruca Kamil - Panowie z Pitchfork.pdf - książki - nubiska

Kamil Gruca

PANOWIE z PITCHFORK

Przebaczcie teraz, dostojni słuchacze, Jeśli

zuchwały, ale płytki umysł Śmie wam przed oczy

przedmiot wielkiej treści Na tak nikczemnym

stawiać rusztowaniu.

William Shakespeare, Król Henryk V, w tłumaczeniu Stanisława Barańczaka Prolog

czyli słów kilka o Francji początków XV wieku ok 1415 przyniósł królestwu Francji oficjalne za-Rk

ończenie wojny domowej i nie tylko oficjalne rozpoczęcie wojny z Anglią. Od 1392 roku, kiedy to

pojawiły się pierwsze objawy choroby psychicznej króla Karola VI, sytuacja polityczna w kraju nie

była stabilna.

Szaleństwo władcy, przeplatane okresami poczytalności, prowadziło do problemów z rządzeniem.

Na początku piętnastego wieku w okresach zwanych absencją monarchy dwie postaci wyrosły na

czołowych przywódców królestwa. Pierwszą z nich był Ludwik ksią-

żę Orleanu, młodszy brat króla, nominowany regentem.

Człowiek o ogromnej ambicji, wielkich zdolnościach dy-plomatycznych i niewielkiej ojcowiźnie,

którą przekazał

mu Karol V. Ta charakterystyka wystarcza, by zrozumieć dążenia odsuniętego od wielkiej polityki

zdolnego księ-

cia, który dzięki szaleństwu brata mógł zyskać na znacze-niu, i rzeczywiście udało mu się to osiągnąć.

Skupiwszy wokół siebie potężnych arystokratów i wziąwszy sobie żonę z bajecznie bogatego

mediolańskiego rodu Yiscon-7

tich, książę stał się bardzo wpływowy. Zapędy Ludwika hamował jednak nie mniej ambitny i bardzo

potężny człowiek, książę Burgundii Jan bez Trwogi. Miał on w swoim władaniu najbardziej

rozwinięte w tamtym rejonie świata hrabstwo Flandrii, a ponadto bogate terytoria na północy i

środkowym wschodzie kraju. Będąc księciem krwi królewskiej (jego dziadkiem był Jan II Dobry),

nie miał zamiaru dzielić swoich wpływów z nikim, a hołd oddawał jedynie królowi.

Dość szybko ogromne królestwo Francji okazało się zbyt małe dla owych dwóch możnych, których

konflikt interesów i wzajemna nienawiść, skrzętnie ukrywana pod uroczystymi obietnicami przyjaźni

i dozgonnego przymierza, ujawniły się dobitnie w 1407 roku. Wkrótce po tym, gdy Ludwik Orleański

pod nieobecność w stolicy Jana bez Trwogi obsadził gros najważniejszych stanowisk pań-

stwowych swoimi sprzymierzeńcami, doszło do bezpre-cedensowego wydarzenia. Kilkunastu

wynajętych morderców zmasakrowało na paryskiej ulicy Vieille du Tempie jadącego z nielicznym

orszakiem Ludwika. Niedługo potem książę Burgundii przyznał się publicznie, że zlecił

to zabójstwo, lecz prędko znalazł dla swojego postępku dobre wyjaśnienie. Przez dobre mamy tu na

myśli: takie, które długo uznawano za wystarczające. W 1408 roku doktor teologii Jean Petit wygłosił

w Paryżu wielogo-dzinną mowę obronną. Postawił w niej niezwykle śmiałą tezę dotyczącą

tyranobójstwa. Stwierdził, że nie tylko nie jest ono naganne, ale wręcz winno być postrzegane jako

obowiązek moralny dobrego księcia.

Mimo że przemówienie doktora miało postać sylogizmu, a sylogizm ów był poprawny, nie wszyscy

zgodzili się z opinią uczonego. Poszło, jak to często bywa w nie-zawodnych rozumowaniach, o

przesłanki. Mniej więcej połowa wielkich możnych nie chciała przystać na to, że Ludwik Orleański

był tyranem. Wielu duchownych widziało natomiast problem w uznaniu przesłanki większej, z której

wynikało, że czasami dobrze jest kogoś zabić, co jednak popadało w konflikt z dziesięciorgiem

przykazań.

Zgody nie było, ale z drugiej strony nie było też ludzi, którzy śmieliby się przeciwstawić księciu

Burgundii. Nawet król był bezradny, a co więcej, przez większość czasu, jak się wyżej powiedziało,

niepoczytalny. Wyszło więc na to, że rządy sprawował „tyranobójca".

W 1411 roku dorosły już syn zamordowanego księ-

cia, Karol Orleański, wyrósł na człowieka na tyle silnego, by sprzeciwić się zabójcy ojca. Wybuchła

wojna domo-wa między stronnictwem Burgundii a sprzymierzeńcami Orleanu, których od nazwiska

jednego z ich najokrutniej -

szych przywódców zwano Armaniakami. Podczas trwających latami zmagań zawarto wiele

rozejmów, wielokrotnie przyrzeczono sobie przyjaźń i przymierze, a na-stępnie rozejmy zrywano, a

słowa nie dotrzymywano.

Nawet król dał przykład niezdecydowania, raz stając po jednej, raz po drugiej stronie (a mówimy o

decyzjach podjętych w okresie poczytalności). Żadne stronnictwo nie powstrzymało się od wezwania

na pomoc zamorskich sąsiadów z Anglii. Sąsiedzi natomiast przyglądali się temu zamieszaniu z

wielkim zainteresowaniem i cze-9

kali. W końcu w 1415 nastał pokój, który choć chwiej-ny, miał potrwać dość długo. Ostatecznie

żadni Francuzi nie byli zadowoleni: ani przegrani Burgundczycy, co nie dziwne, ani też ogromnie

wyczerpani zmaganiami Armaniakowie, którzy ostatecznie pozyskali królewską przychylność.

Zadowoleni byli natomiast sąsiedzi, któ-

rych młody i bardzo wojowniczy król, Henryk V, postanowił wpaść z sąsiedzką wizytą...

Gruca Kamil - Panowie z Pitchfork.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: