Układnerwowy.docx

Układ sympatyczny

Układ nerwowy dzieli się na dwa odrębne układy:

§         Ośrodkowy układ nerwowy

§         Obwodowy układ nerwowy

Obwodowy układ nerwowy podporządkowany jest ośrodkowemu układowi nerwowemu poprzez związany z nim system połączeń nerwowych.

Obwodowy układ nerwowy dzieli się na dwa zasadnicze układy:

o       Układ somatyczny (animalny)

o       Układ autonomiczny

Układ somatyczny jest zależny od naszej woli i pozwala na wykonywanie dowolnych czynności. Układ autonomiczny nie jest podporządkowany naszej woli.

Układ autonomiczny dzieli się na dwa przeciwstawne układy tj.

·         układ sympatyczny zwany adrenergicznym lub współczulnym

·         układ parasympatyczny zwany cholinergicznym lub przywspółczulnym

UKŁAD AUTONOMICZNY

Działa przeciwstawnie do układu współczulnego. Odpowiedzialny jest za odpoczynek organizmu i poprawę trawienia.

Jest on aktywny w czasie odpoczynku i powoduje następujące reakcje organizmu. Działają względem siebie antagonistycznie np.przyśpiesza akcje serca,uruchamia się układ który powoduje ,że serce zwalnia.

Autonomiczny układ nerwowy reguluje czynności wszystkich narządów wewnętrznych. Stan pobudzenia w ośrodkach autonomicznych powoduje wyzwolenie impulsu nerwowego, który przedostaje się za pomocą nerwów autonomicznych do ich zakończeń, znajdujących się w narządach wykonawczych.

Synapsa – jest to styk między komórkami nerwowymi (neuronami) w OUN, w zwojach oraz między neuronem a komórką efektora (narządu wykonawczego). W synapsie następuje przekazanie stanu czynnościowego z komórki na komórkę (przekaźnictwa synaptyczne). Synapsa składa się z błony presynaptycznej, która należy do zakończenia nerwowego, szczeliny synaptycznej i błony postsynaptycznej, tj. błony następnej komórki. W kolbce synaptycznej znajdują się pęcherzyki synaptyczne zawierające mediator.

UKŁAD AUTONOMICZNY SYMPATYCZNY

W tym układzie występują trzy rodzaje włókien nerwowych: włókna przedzwojowe, zwój włókien nerwowych, włókna pozazwojowe.

Jest to tzw. układ stresu (walka i ucieczka). Jest on aktywny w czasie stresu i powoduje następujące reakcje organizmu:

szybsza praca serca,

ü      zwiększenie dostawy glukozy do mięśni i mózgu przez rozkład glikogenu w wątrobie,

ü      rozszerzenie źrenic,

ü      wzmaga skurcz mięśni gładkich,

ü      zwiększa agregację płytek krwi (trombocytów),

ü      zahamowanie perystaltyki jelit,

ü      podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi poprzez zwężenie naczyń krwionośnych mięśni szkieletowych,

ü      rozkurcz mięśni gładkich naczyń skórnych (skóra ciepła i czerwona),

ü      skurcz mięśni gładkich naczyń mięśni szkieletowych (szybsze zaopatrywani mięśni w tlen),

ü      zwiększenie oporu obwodowego w naczyniach tętniczych,

ü      wydzielanie łez,

ü      rozszerzenie mięśni oskrzeli w płucach,

Mózg tworzy pięć podstawowych części:

KRESOMÓZGOWIE – tworzy półkule mózgowe, które są ważną częścią mózgu.
Wyróżniamy półkulę prawą i lewą, oddzielone są podłużną szczeliną. Każda półkula podzielona jest przez bruzdy na cztery płaty: czołowy, ciemieniowy, skroniowy, potyliczny. Półkule od strony zewnętrznej są korą mózgową (tzw. Istota szara ), a ich wnętrze tworzy ISTOTA BIAŁA, utworzona z mielinowych aksonów, komórek neuronowych ułożonych w wiązki.
KORA MÓZGOWA – jest pofałdowana i podzielona funkcjonalnie na trzy rejony: pola czuciowe, pola ruchowe, pola kojarzeniowe. W korze mózgowej znajdują się liczne ośrodki odpowiedzialne za różne funkcje. W płacie potylicznym są ośrodki wzrokowe. W płacie skroniowym ( nad uchem ) są ośrodki słuchowe. W płacie czołowym znajdują się ośrodki termiczne oraz mechaniczne. Kora mózgowa posiada ośrodki wyższych czynności mózgowych : ośrodek pamięci, świadomości, pisania, kojarzenia, myślenia

MIĘDZYMÓZGOWIE – tworzy wzgórze i podwzgórze. Wzgórze przekazuje impulsy czuciowe i ruchowe do kory mózgowej. Ułożone niżej podwzgórze stanowi ośrodek regulujący pracę narządów wewnętrznych. W tej części znajdują się gruczoły dokrewne: przysadka i szyszynka oraz ośrodki: głodu, sytości, termoregulacji, pragnienia, agresji oraz pobudliwości seksualnej.

ŚRÓDMÓZGOWIE – tutaj przekazywane są z narządów zmysłów wrażenia słuchowe oraz wzrokowe.

MÓŻDŻEK- podobnie jak kresomózgowie, jest podzielony na dwie półkule. Pokryty substancją szarą i licznymi bruzdami. Jest drugą pod względem wielkości częścią mózgu. Odpowiada ona za koordynacje mięśniową i ruchową, znajdują się w tej części ośrodki równowagi.
Rdzeń przedłużony nazywamy zamózgowiem. Znajdują się w nim ośrodki odruchów bezwarunkowych. Ta właśnie część kontroluje pracę serca, proces wymiany gazowej, kichanie, kaszel i wydzielanie potu. Rdzeń przedłużony, śródmózgowie i międzymózgowie tworzą pień mózgu – wydłużoną część która stanowi podstawę, na której opiera się cały mózg.
 

Impuls nerwowy – przekazywanie informacji od receptora przez układ nerwowy do efektora, czyli zmiana potencjału elektrycznego wzdłuż neuronu.

Punkty zetknięcia między końcami poszczególnych neuronów nazywane są synapsami, a długie, cienkie części komórki nerwowej - aksonami.

–             

SYNAPSAmiejsce przekazywania impulsu nerwowego z jednego neuronu na drugi lub na narząd wykonawczy (gruczoł, mięsień). Po dotarciu fali depolaryzacji do kolbki presynaptycznej dochodzi do wydzielenia mediatora (acetylocholina, noradrenalina, dopamina) z pęcherzyków synaptycznych do szczeliny synaptycznej.

 Łuk odruchowy - to droga jaką przebywa impuls nerwowy od receptora bodźca poprzez neuron czuciowy, kojarzeniowy oraz ruchowy do efektora. Łuk odruchowy składa się z: receptora, dośrodkowej drogi doprowadzającej do neuronów czuciowych, ośrodka nerwowego, drogi odprowadzającej do efektora. W łuku odruchowym impuls nerwowy z receptora zawsze wędruje neuronem czuciowym do ośrodkowego układu nerwowego.

CUN czyli mózg i rdzeń przedłużony, ochronę mózgu stanowi czaszka oraz opony mózgowe –twardówkowa ,pajęczynówkowa, naczyniówkowa

(funkcja amortyzująca), natomiast rdzeń jest chroniony przez kręgosłup.

Początek formularza

Gruczoły dokrewne – produkują hormony wprost do krwi. Podwzgórze i przysadka są to gruczoły dokrewne regulujące prace innych gruczołów dokrewnych. Jednym z tych gruczołów jest tarczyca.

Tarczyca –TSH odpowiada za przemianę materii, czyli za wapniową.

Niedoczyn tarczycy objawia się:

-          nadmierna suchość skory (łuszczenie, pieczenie, ściąganie),

-          rogowacenie z zaciemnieniami na łokciach i kolanach,

-          łamliwość paznokcia, rozdwajanie się,

-          grzybice i zakażenia bakteryjne,

-          łamliwe włosy, przerzedzenie włosów z jednoczesnym częstym przetłuszczaniem się skory głowy, częste występowanie łupieżu,

-          suchość skory pięt i stop, nadmierne rogowacenie i skłonność do pękania pięt,

-          zdarzają się obrzęki w obrębie twarzy i podudzia.

Nadczyn tarczycy:

-          gorące ręce, skora gorąca, wilgotna, aksamitna, nie ma rogowacenia,

-          dobry apetyt, a szybko się chudnie,

-          duża nerwowość,

-          na szyi można wyczuć tarczyce,

-          skora po zabiegi zaczerwieniona,

-          zdarzają się obrzęki w części koleinowej (skorka pomarańczowa),

-          skora wrażliwa na wszelkie zabiegi.

Nadnercza:

a)      rdzeń – hormon stresu (adrenalina), jest pochodzenia nerwowego, gdy się denerwujemy skora robi się blada, podwyższenie ciśnienia krwi, stężenie cukru we krwi.

b)     kora – wpływają na gonady i jajniki.

Trzustka – wydziela insulinę i glucagon.

-          stopa cukrowa (najczęściej kończą się amputacja, trzeba uważać żeby nie zaciąć nogi podczas zabiegu).

Gonady – czyli jajniki i jądra.

Jajniki wydzielają estrogeny, a jądra androgeny. Gdy za dużo estrogenów u mężczyzn, występuje trądzik, a u kobiet nadmiar estrogenu zdolność do obrzęków i celulitu. U mężczyzn nadmiar estrogenów występuje rzadki zarost, inna budowa ciała, ładna cera.

Przysadka-hormony pobudzające inne gruczoły dokrewneDół formularza

Przytarczyce-parathormon

Szyszynka-wydziela melatoninę

Grasica-w okresie dojrzewania