prace z wykorzystaniem elektronarzędzi.pdf

(109 KB) Pobierz
okladka 2_03.p65
PROMOTOR 2/03
O CENA RYZYKA ZAWODOWEGO
PRZY PRACACH Z WYKORZYSTANIEM
ELEKTRONARZĘDZI
Ocenę ryzyka przeprowadzono opracowaną przez autora metodą, która jest modyfikacją do−
stępnej w literaturze metody Risk Score. Ocena została przeprowadzona zespołowo przez firmę
Proeduko z Gąbina (więcej informacji – 0 603 915 365).
a podstawie dokonanego
przeglądu i udostępnio−
nych informacji zidentyfikowa−
no zagrożenia, sytuacje wy−
padkowe i zdarzenia niebez−
pieczne, które mogą wystąpić
podczas realizacji prac, tj. eks−
ploatacji elektronarzędzi. Dla
usystematyzowania zagroże−
nia zostały odpowiednio pose−
gregowane. Do identyfikacji
zagrożeń wykorzystane zosta−
ły listy kontrolne oraz doku−
mentacje techniczne. Po do−
konaniu identyfikacji zagrożeń
zweryfikowano je i sprawdzo−
no, czy wszystkie zostały
uwzględnione. Na pytania za−
warte w listach kontrolnych
odpowiedzieli zarówno pra−
cownicy, jak również zespół
oceniający. Ponadto pracowni−
cy określili ewentualne nie−
bezpieczne wydarzenia oraz
ich konsekwencje. W przypad−
ku zdarzeń, które miały miej−
sce w okresie ich dotychcza−
sowej pracy zawodowej, po−
dali częstotliwość i rzeczywi−
ste skutki. Bardzo ważną infor−
macją był staż pracy na danym
stanowisku.
W zastosowanej metodzie
miarą ryzyka jest wartość
wskaźnika
Wartość P
10
6
3
1
0,5
0,2
0,1
Opis
Bardzo prawdopodobne
Całkiem możliwe
Mało prawdopodobne, możliwe
Tylko sporadycznie możliwe
Możliwe do pomyślenia
Praktycznie możliwe
Teoretycznie możliwe
Szansa w %
50
10
1
10 -3
10 -4
10 -5
10 -6
WR=P E S
gdzie:
P – wartość liczbowa, zależna od
prawdopodobieństwa (szan−
sy) wystąpienia zdarzenia
niepożądanego (tab.1.),
S – potencjalne skutki zagroże−
nia (tab. 2.),
E – ekspozycja na zagrożenie
(tab. 3.).
Tab. 1. Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niepożądanego
Wartość S
100
40
15
7
3
1
Szacowanie straty
Poważna katastrofa
Katastrofa
Bardzo duża
Duża
Średnia
Mała
Straty ludzkie
Wiele ofiar śmiertelnych
Kilka ofiar śmiertelnych
Jedna ofiara śmiertelna
Ciężkie uszkodzenie ciała
Absencja
Udzielenie pierwszej pomocy
W zależności od wyliczonego
wskaźnika WR oceniam wartość
ryzyka (tab. 4.).
Do oceny ryzyka zawodowego
stosuję skalę pięciostopniową.
Tab. 2. Potencjalne skutki zagrożenia
M ODEL RYZYKA
E
(ekspozycja)
8
Opis
ekspozycji
Stała
E
(ekspozycja)
2
Opis
ekspozycji
Okazyjna
(raz w miesiącu)
Minimalna
(kilka razy w roku)
Znikoma
(raz w roku)
Po zebraniu i analizie niezbęd−
nych informacji zespół oceniają−
cy opracował model ryzyka.
Częsta
(codzienna)
Sporadyczna
(raz na tydzień)
Tab. 3. Ekspozycja na zagrożenia
1
Rodzaje zagrożeń:
3
0,5
– uderzenie obrabianym materia−
łem,
OSZACOWANIE
RYZYKA ZAWODOWEGO
W zależności od WR
WR powyżej 400
DOPUSZCZALNOŚĆ
RYZYKA ZAWODOWEGO
Kategoria ryzyka
niedopuszczalne
NIEZBĘDNE DZIAŁANIA
bardzo duże
Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia
ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania
w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast. Planowana praca
nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego
do poziomu dopuszczalnego.
Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest
zmniejszenie ryzyka zawodowego.
Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszania poziomu ryzyka
zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej
na tym samym poziomie.
Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań.
200 < WR e 400
duże
70 < WR e 200
średnie
dopuszczalne
20 e WR e 70
małe
WR poniżej 20
bardzo małe
Tab. 4. Ogólne zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące działań wynikających z oceny tego ryzyka (oszacowanie w skali 5−stopniowej)
14
N
6
22740533.007.png 22740533.008.png 22740533.009.png
PROMOTOR 2/03
– uszkodzenie ciała przez ostre
wirujące elementy,
– hałas,
– porażenie prądem elektrycznym,
– pochwycenie przez ruchome
elementy,
– uszkodzenie ciała przez odrzu−
cony klucz,
– pożar, wybuch,
– uszkodzenie ciała przez pyły lub
odpryski materiału,
– uszkodzenie wzroku w wyniku
niewłaściwego oświetlenia.
– urazy kończyn dolnych, zwłasz−
cza stłuczenia.
narzędzi, nieuszkodzonych
tarcz szlifierskich,
– stosowanie ekranów prze−
ciwodpryskowych,
– stosowanie właściwej wen−
tylacji,
– stosowanie właściwego
oświetlenia,
– prowadzenie niezbędnej do−
kumentacji eksploatowa−
nych elektronarzędzi.
Przy ocenie ryzyka przyjęto
różny czas ekspozycji na nara−
żenie. Wynika to z nw. przyczyn:
– niektóre elektronarzędzia są
stosowane tylko sporadycz−
nie (nie codziennie),
– tylko niektóre prace wykonywa−
ne są w bardzo specyficznych
warunkach (np. szczególnego
zagrożenia, na powietrzu czy też
w pobliżu materiałów palnych).
Prawdopodobieństwo zajścia
zdarzeń niepożądanych jest rów−
nież zróżnicowane, a wynika to
z faktu, że stan techniczny narzę−
dzi jest bardzo różny; dwa z nich
(wiertarki) będą w najbliższym
czasie wycofane z eksploatacji i
zastąpione nowymi.
W proponowanej metodzie
miara ryzyka całkowitego jest
zależna od ocen cząstkowych,
nie jest jednak ich średnią.
Ostatecznie ustala ją (na pod−
stawie otrzymanych wyników)
zespół oceniający. Ryzyko cał−
kowite dla ocenianego stanowi−
ska przyjęto jako duże; jednak
po wycofaniu z eksploatacji
dwóch niesprawnych wiertarek
można przyjąć, że jest to ryzyko
średnie.
Sposoby ochrony przed
zagrożeniami:
– dopuszczanie do pracy tylko
pracowników o odpowied−
nich kwalifikacjach i stanie
zdrowia oraz przeszkolonych
w zakresie bezpieczeństwa
i higieny pracy,
– stosowanie odpowiednich dla
danej operacji metod pracy,
– optyczne bieżące kontrolo−
wanie stanu technicznego
elektronarzędzi,
– prawidłowe mocowanie na−
rzędzi w uchwytach,
– prawidłowe mocowanie obra−
bianych materiałów,
– stosowanie dopuszczalnych
prędkości obrotowych i ob−
wodowych narzędzi,
– terminowe przeprowadzanie
okresowych badań technicz−
nych elektronarzędzi,
– znajomość instrukcji bez−
piecznej pracy i obsługiwa−
nych urządzeń,
– stosowanie tylko ostrych,
właściwych dla danej pracy
K ARTA ANALIZY RYZYKA
Możliwe skutki zagrożeń:
Przedstawiona metoda oce−
ny ryzyka umożliwia analizę
wpływu poszczególnych zda−
rzeń niepożądanych na bez−
pieczeństwo pracy elektrona−
rzędziami. Zaangażowanie do
oceny pracowników zwięk−
szyło u nich świadomość wy−
stępujących zagrożeń i jedno−
cześnie przyczyniło się do ich
skuteczniejszego ogranicze−
nia przez samych pracowni−
ków natychmiast po zidenty−
fikowaniu.
Zastosowana metoda eliminu−
je podstawowe wady jakościo−
wej metody wg PN−N−18001 i
PN−N−18002.
– porażenie prądem elektrycz−
nym (obrażenia ciała, śmierć),
– ciężkie urazy, śmierć,
– schorzenia dróg oddechowych,
–powstanie chorób narządu
słuchu,
– zwyrodnienia i zniekształcenia w
układzie kostnym,
– odgniecenia kolan,
– zaburzenia naczyniowo−rucho−
we, zwłaszcza palców rąk,
– stłuczenia, skaleczenia, rany cię−
te, kłute, szarpane,
– otarcia, przygniecenia,
– złamania, zwichnięcia,
– urazy oczu,
Wg PN–N–18001 ryzyko
zawodowe to prawdopodo−
bieństwo wystąpienia niepożą−
danych zdarzeń związanych
z wykonywaną pracą, powodu−
jących straty, w szczególności
wystąpienia u pracowników
niekorzystnych skutków zdro−
wotnych w wyniku zagrożeń
zawodowych występujących
w środowisku pracy lub sposo−
bu wykonywania pracy.
Do analiz i ocen bezpieczeń−
stwa pracy, zwłaszcza ilościo−
wych, konieczne jest dokonanie
wyboru wielkości, które mogą
być potraktowane jako miary ry−
zyka określające pośrednio po−
ziom bezpieczeństwa.
(miara ryzyka) = (miara zawod−
ności) × (miara zagrożenia)
Jedną z miar jest prawdopo−
dobieństwo (c) pojawienia się
strat nie mniejszych niż c, przy−
padające na przyjętą jednost−
kę czasu funkcjonowania okre−
ślonego systemu, którym
może być np. stanowisko pra−
cy albo całe przedsiębiorstwo.
Model ryzyka
Do przeprowadzenia analizy
ryzyka konieczne jest opraco−
wanie modelu ryzyka, tzn.
układu odwzorowującego
w uproszczony sposób zjawi−
ska i procesy zachodzące
w rzeczywistym układzie.
Na model ryzyka składają się:
– zbiory zagrożeń, tj. zbiory ro−
dzajów i miejsc możliwego
ryzyka,
– opisy przyczyn i skutków za−
grożeń,
– opisy możliwości wystąpie−
nia określonych zagrożeń
i określonych skutków.
Analogicznie do metod ana−
lizy ryzyka wyróżniamy dwa ro−
dzaje modeli ryzyka, różniące
się formą opisu możliwości
wystąpienia zdarzeń wywołu−
jących określone stany zagro−
żeń i możliwości wystąpienia
określonych skutków:
a.modele jakościowe (opisy
słowne),
b.modele ilościowe (opisy ma−
tematyczne, np. wartość
oczekiwana lub prawdopo−
dobieństwo).
Każdy model ryzyka możemy
podzielić na dwie podstawowe
części:
a. model zawodności, tj. opis
rodzajów i miejsc oraz przy−
czyn i możliwości wystąpie−
nia określonych zdarzeń nie−
pożądanych,
b.model zagrożeń, tj. opis
skutków zdarzeń niepożąda−
nych i opis możliwości ich
wystąpienia.
16
22740533.010.png
 
PROMOTOR 2/03
Tab. 5. Karta analizy ryzyka
Zagrożenie
Przyczyny zagrożenia
Możliwe skutki zagrożenia
P E S WR Kategoria ryzyka
Sposoby uniknięcia ryzyka
Prąd elektryczny
Przewód zasilający niewłaści-
wie chroniony przed uszko-
dzeniami mechanicznymi
Możliwość natrafienia na
przewody elektryczne pod
napięciem podczas wierce-
nia w ścianach
Kontakt pracownika z meta-
lowymi elementami elektro-
narzędzia, które mogą zna-
leźć się pod napięciem
Stosowanie elektronarzędzi
nieposiadających certyfikatu
Stosowanie elektronarzędzi
bez aktualnych badań kon-
trolnych (oraz bez kartoteki)
Porażenie prądem elektrycznym
3
6
15
270
duże
Zabezpieczać przewody zasilające,
szczególnie po zmianie miejsca pracy
Porażenie prądem elektrycznym
1
2
15
30
małe
Stosować w razie potrzeby detektory
napięcia. Wyłączać odpowiednie obwo-
dy zasilające, korzystać z dokumenta-
cji budowlanej
Wyposażyć elektronarzędzia w
sprawne uchwyty z materiałów
izolacyjnych
Porażenie prądem elektrycznym
1
6
15
90
średnie
Porażenie prądem elektrycznym
3
6
15
270
duże
Pozyskać certyfikat lub dokonać oce-
ny zgodności
Prowadzić badania kontrolne, opraco-
wać instrukcję bhp w zakresie stoso-
wania elektronarzędzi, prowadzić kar-
toteki poszczególnych urządzeń
Utrzymywać elektronarzędzia
w czystości, opracować tabliczki
(na podstawie DTR) i zamocować
ją do urządzenia
Porażenie prądem elektrycznym
3
2
15
90
średnie
Stosowanie elektronarzędzi
bez czytelnej tabliczki zna-
mionowej (brak znajomości
parametrów technicznych);
dotyczy jednej wiertarki
Wymiana narzędzi (elemen-
tów roboczych) bez odłącza-
nia elektronarzędzi z sieci
zasilającej
Stosowanie elektronarzędzi
niezabezpieczonych przed
zamoczeniem
Przeciążanie elektronarzędzi
Brak znajomości prędkości roboczej
– możliwość uszkodzenia tarczy szlifier-
skiej – możliwość ciężkich obrażeń ciała
przeciążenie urządzenia – poparzenie
3
3
15
135
średnie
Obrażenia ciała: przecięcie kończyn gór-
nych, obcięcie palców
1
6
3
18
bardzo małe
Zalecić odłączanie elektronarzędzi
z sieci podczas wymiany narzędzi ro-
boczych
Porażenie prądem elektrycznym
3
1
15
45
małe
Nie eksploatować elektronarzędzi na
powietrzu w czasie opadów
Pożar, poparzenie
1
6
7
42
małe
Stosować właściwe techniki pracy za-
pewniające odpowiedni docisk narzę-
dzia do materiału, stosować ostre na-
rzędzia robocze i o zalecanej średnicy
Wyłączyć z eksploatacji ewentualnie
naprawić i uzyskać protokół z prze-
prowadzonych badań kontrolnych
Naprawić i uzyskać protokół z prze-
prowadzonych badań kontrolnych
Wymienić uszkodzone przedłużacze
na sprawne i kompletne
Wyposażyć stanowisko w elektrona-
rzędzia III klasy ochronności
Niestosowanie lub niespraw-
ność ochron przeciwporaże-
niowych
Uszkodzony osprzęt elek-
tryczny
Stosowanie niesprawnych
przedłużaczy
Niestosowanie w sytuacjach
skrajnego zagrożenia zasi-
lania elektronarzędzi napię-
ciem bezpiecznym lub po-
przez transformator separa-
cyjny
Błędne podłączenia elek-
tryczne; przy samodzielnych
naprawach
Używanie elektronarzędzi
wyeksploatowanych, po-
nadnormatywny czas eksplo-
atacji, niestosowanie w skraj-
nych przypadkach środków
ochrony indywidualnej słuchu
Stosowanie niesprawnych
narzędzi roboczych (możli-
wość wyrwania materiału
i odrzucenia go w kierunku
pracownika (obróbka drob-
nych elementów)
Brak lub niewłaściwe moco-
wanie obrabianego materiału
Stosowanie niesprawnych,
tępych narzędzi roboczych
Porażenie prądem elektrycznym
3
6
15
270
duże
Porażenie prądem elektrycznym
6
3
15
270
duże
Porażenie prądem elektrycznym
6
2
15
180
średnie
Porażenie prądem elektrycznym
10
1
15
150
średnie
Porażenie prądem elektrycznym
6
1
15
90
średnie
Zakazać ślusarzom napraw elektro-
narzędzi we własnym zakresie
Hałas
Powstanie chorób narządu słuchu, zwy-
rodnienia i zniekształcenia w układzie
kostnym, zaburzenia naczyniowo-rucho-
we, zwłaszcza palców rąk
3
3
7
63
małe
Dokonać przeglądu i ewentualnej
wymiany zużytych łożysk, przestrze-
gać nakazu stosowania ochronników
słuchu
Uderzenie
obrabianym
materiałem
Urazy zewnętrzne i wewnętrzne
3
6
3
54
małe
Stosować właściwe techniki pracy
zapewniające odpowiedni docisk
narzędzia do materiału, stosować
ostre narzędzia robocze i o zaleca-
nej średnicy
Urazy zewnętrzne i wewnętrzne
10
3
3
90
średnie
Wymienić zużyte szczęki imadła
Uszkodzenie
ciała przez
elementy
narzędzi
Poparzenie nagrzanym materiałem lub
narzędziem
6
6
1
36
małe
Stosować właściwe techniki pracy za-
pewniające odpowiedni docisk narzę-
dzia do materiału, stosować ostre na-
rzędzia robocze i o zalecanej średnicy
Pobierać z magazynu tylko nie-
zbędną liczbę narzędzi roboczych
Układanie wielu narzędzi
jedne na drugich, nadmiar
nieużywanych narzędzi na
stanowisku pracy,
nieporządek na stanowisku
Brak lub uszkodzone osłony
Drobne rany, otarcia naskórka
3
6
1
18
bardzo małe
Urazy ciała (do śmiertelnych włącznie),
uderzenia, np. rozerwaną tarczą
Urazy ciała uderzenia, np. wysuniętym
samoczynnie z uchwytu narzędziem
Urazy ciała (do śmiertelnych włącznie),
uderzenia odrzuconym z uchwytu kluczem
3
2
15
90
średnie
Wycofać z eksploatacji narzędzia nie-
kompletne (bez osłon i zabezpieczeń)
Wycofać z eksploatacji narzędzia nie-
sprawne technicznie
Wywiesić znaki przypominające o obo-
wiązku wyjmowania klucza z uchwy-
tu przed rozpoczęciem pracy
Zawsze przenosić narzędzia wyłączo-
ne spod napięcia, nie użytkować
przy niesprawnym wyłączniku
Stosowanie narzędzi z nie-
sprawnymi uchwytami
Pozostawianie klucza
w uchwycie
3
2
7
42
małe
1
6
15
90
średnie
Niezamierzone uruchomie-
nie elektronarzędzia
Obrażenia ciała: przecięcie kończyn gór-
nych, obcięcie palców
0,2
6
7
8.4
bardzo małe
17
22740533.001.png 22740533.002.png 22740533.003.png
PROMOTOR 2/03
Zagrożenie
Przyczyny zagrożenia
Możliwe skutki zagrożenia
PESR Kategoria ryzyka
Sposoby uniknięcia ryzyka
Rozerwanie się tarczy prze-
cinarki
Ciężkie urazy, śmierć
0,5
6
15
45
małe
Stosować wyłącznie tarcze posia-
dające odpowiedni atest, prze-
strzegać doboru tarcz pod wzglę-
dem obrotów i średnicy
Wycofać z eksploatacji narzędzia nie-
sprawne technicznie
Stosowanie elektronarzędzi
o niesprawnych rękojeściach
Utrata panowania nad elektronarzę-
dziem, wypadnięcie urządzenia z rąk, ob-
rażenia ciała: przecięcie kończyn gór-
nych, obcięcie palców
Utrata panowania nad elektronarzę-
dziem, wypadnięcie urządzenia z rąk, ob-
rażenia ciała: przecięcie kończyn gór-
nych, obcięcie palców
Utrata panowania nad elektronarzę-
dziem, wypadnięcie urządzenia z rąk, ob-
rażenia ciała: przecięcie kończyn gór-
nych, obcięcie palców
Ciężkie uszkodzenia ciała, np. pochwy-
cenie włosów i ich wyrwanie
6
2
7
84
średnie
Użytkowanie elektronarzędzi
brudnych, zaoliwionych, ze
śladami wycieków oleju
6
3
7
126
średnie
Nie eksploatować elektronarzędzi
brudnych i zaoliwionych, przestrzegać
zasady czyszczenia brudnego sprzę-
tu technicznego
Zapewnić pracownikowi w razie po-
trzeby asekurację drugiej osoby
Praca w pozycji wymuszonej,
niegwarantującej utrzymania
równowagi
2
3
7
42
małe
Pochwycenie
przez wirujące
elementy
Pożar, wybuch
Nieodpowiedni ubiór, nieza-
kryte włosy
3
6
7
126
średnie
Przestrzegać nakazu stosowania
odzieży roboczej i nakrycia głowy przy
pracach grożących pochwyceniem
Nie stosować elektronarzędzi w po-
bliżu palnych płynów, gazów, wypo-
sażyć stanowisko pracy w elektrona-
rzędzia o stopniu ochrony EX
Przestrzegać nakazu stosowania
ochron oczu i twarzy
Stosowanie elektronarzędzi
w pobliżu palnych płynów,
gazów
Pożar, wybuch, śmierć pracownika
3
1
15
45
małe
Uszkodzenia
ciała przez
pyły lub
odpryski materiału
Niestosowanie przez pra-
cowników ochron oczu, twa-
rzy, dróg oddechowych
Brak skutecznie działającej
wentylacji
Urazy oczu
3
6
7
126
średnie
Schorzenia dróg oddechowych
0,2
6
7
8.4
bardzo małe
Przestrzegać nakazu stosowania
ochron indywidualnych, sprawdzać
skuteczność działania urządzeń filtru-
jących powietrze
Stale utrzymywać przejścia, zachowy-
wać dostęp do miejsc wykonywania
czynności, składować narzędzia i ma-
teriały w miejscach do tego przeznaczo-
nych, utrzymywać czystość podłoża
Przestrzegać czystości okien i spraw-
ności oświetlenia sztucznego
Upadki,
potknięcia
Brak ładu i porządku w miej-
scu pracy, nierówne podłoże
Złamania, zwichnięcia, skaleczenia
3
6
3
54
małe
Oświetlenie
Oświetlenie naturalne
i sztuczne
Uszkodzenie wzroku
1
6
7
42
małe
18
22740533.004.png 22740533.005.png 22740533.006.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin