Spacerem po Ustce
ZWIEDZAMY MIASTO
ATRAKCJE W USTCENa nadmorskiej promenadzie czeka na Ciebie mnóstwo atrakcji, począwszy od restauracji i kawiarni, a skończywszy na koncertach gwiazd polskiej estrady, festiwalach muzycznych i wielu konkursach. Festyny, biesiady przy ogniskach, grillowanie z właśnie poznanymi, jakże interesującymi ludźmi i wiele innych form przyjemnego spędzania czasu. ...a kiedy liczne towarzystwo wyda Ci się zbędne, możesz zaszyć się w małej winiarni gdzie, przy lampce wina doczekasz końca dnia w towarzystwie najbliższej Ci osoby. Główne atrakcje Ustki > Promenada nadmorska > Połączenie promowe na Bornholm > Prom przez kanał portowy – połączenie z plażą zachodnią > Latarnia morska, ul. Limanowskiego, do zwiedzania od godz. 9.00 > Wieża widokowa – obserwatorium, ul. Limanowskiego > Wycieczki BUSEM do Słowińskiego Parku Narodowego i Skansenu w Klukach. Zapisy w Centrum Informacji Turystycznej, ul. Marynarki Polskiej 87. Wyjazdy w poniedziałek, środę i piątek. Koszt przejazdu 25,00 zł. > Wycieczkowy wynajem autokaru – Centrum, Kultury, Rekreacji i Promocji w Ustce, ul. Grunwaldzka 35, tel. (059) 814 55 86, 814 47 69 > Riksze, ul. Wczasowa Proponujemy również odwiedzić najbliższe okolice celem poznania walorów przyrodniczych i kulturowych. Wędrówki piesze, przejażdżki rowerowe, konne oraz spływy kajakowe to aktywny rozwój sił fizycznych, poprawa stanu psychicznego, dobre samopoczucie i bogaty program pobytu. Zanim wyruszą Państwo na wycieczkę wyznaczonym szlakiem turystycznym warto dowiedzieć się co ciekawego kryją okolice Ustki. Na usteckie safari należy obowiązkowo zabrać ze sobą aparat fotograficzny lub kamerę. Będzie co wspominać. "Pas pobrzeża na wschód od Ustki" Teren zajmuje 3 336 ha, położony jest pomiędzy miejscowościami Ustką a Rowami i dalej drogą publiczną do Objazdy przez Wytowno do Przewłoki. Główną atrakcją krajoznawczą jest wybrzeże wydmowe i klifowe. W klifowych odsłonięciach widoczne są gleby kopalne barwy czarnej, których wiek datowany jest od ok. 1000 do 10000 lat. W Poddąbiu i Dębinie wysokość klifu wynosi od 14 do 35 m. W Poddąbiu kilkadziesiąt lat temu na długości 150 m i 70 m w głąb lądu powstało osuwisko. Obecnie teren porośnięty jest młodą buczyną nadmorską. Tutaj od strony plaży można wejść po schodach na koronę klifu, na wysokość 30 m n.p.m. Na plaży są liczne głazy o średnicy ponad 1 m. Rowy są wsią rybacką i letniskową położoną u ujścia rzeki Łupawy, między obszarem chronionego krajobrazu a Słowińskim Parkiem Narodowym. Są tu liczne obiekty wypoczynkowe, punkty gastronomiczne, camping, pola namiotowe, a przy hotelu "Przymorze" otwarty basen kąpielowy. Objazda jest wsią wymienianą w dokumentach z 1281 roku. We wsi jest zespół pałacowo-parkowy z ciekawym drzewostanem: dwa modrzewie syberyjskie, jodła biała, która nie znosi zanieczyszczeń powietrza, wiśnia wonna, buk czerwonolistny, aleja grabowa i ozdobne klony. Obok parku, na wzniesieniu jest kościółek szachulcowy z 1606 roku, przebudowany w XVIII wieku oraz mały cmentarz przykościelny. Na wyposażeniu kościółka jest dzwon z 1655 roku i dwa lichtarze 1692 roku. Na obszarze chronionego krajobrazu wyznaczony jest: > Czerwony szlak turystyki pieszej jako fragment szlaku Nadmorskiego Ustka - Rowy 16 km. > Szlaki przejażdżek konnych po plaży, duktami leśnymi borów nadmorskich i ścieżkami polnymi. Skorzystać można z usług stadniny koni "Anka" w Przewłoce. "Pas pobrzeża na zachód od Ustki " Teren zajmuje 7 520 ha, położony jest w bezpośrednim sąsiedztwie brzegu Bałtyku na długości 25 km od przedmieść Ustki do Jarosławca i dalej do osady Wicie nad Jeziorem Kopań. Następnie granica obszaru chronionego krajobrazu przebiega przez Naćmierz, Korlino, Królewo, na północ od Złakowskich Błot i Zaleskich Bagien, na południe od Jeziora Modła i do Lędowa. Okolice Wicka Morskiego są poligonem wojskowym gdzie wstęp jest ograniczony. Teren jest do pokonania po uprzednim uzgodnieniu z dowództwem i w grupach zorganizowanych. W krajobrazie zaznaczają się tereny bagienne, Jezioro Wicko i mocno zarastające Jezioro Modła. Z Ustki do rezerwatu ornitologicznego i wodnoroślinnego "Jezioro Modła" jest 7 km. Miejsce to jest ostoją mewy śmieszki oraz drapieżnej mewy srebrzystej. Wiosną lub jesienią zobaczyć można bardzo rzadko występującego w Polsce łabędzia małego oraz stada gęsi białoczelnej, liczne rybitwy czarne i zwyczajne, bąki, remizy, kwiczoły. Osobliwe to miejsce. Przy pomocy lornetki, kamery lub aparatu fotograficznego upolować można interesujące gatunki zwierząt. Duże zainteresowanie wzbudza również roślinność wodna i szuwarowa. Jarosławiec - ma około 300 stałych mieszkańców. W ciągu sezonu turystycznego przybywa tu 6 500 wczasowiczów. W centrum osady jest latarnia morska o wysokości 33,3 m, która wysyła światło na odległość 23 mil morskich. Osobliwością miejscowości jest położenie nadmorskie, przystań rybacka, brzeg piaszczysty i żwirowy, płaski lub klifowy. Na koronie klifu rośnie krzaczasty rokitnik zwyczajny będący pod prawną ochroną gatunkową. Przed silną abrazją morską brzeg jest silnie ufortyfikowany opaską betonową, gwiazdoblokami i dużymi głazami. Wędrując plażą piaszczystą 2 km w kierunku można znaleźć okruchy bursztynu, białe muszelki sercówki i piaskołaza. Latem, w toni wodnej przy brzegu lub na plaży w zagłębieniach z wodą znajdują się meduzy o szklistej i przeźroczystej masie. Na wydmach dojrzeć można mikołajka nadmorskiego- roślinę będąca pod ochroną. Na obszarze chronionego krajobrazu wyznaczony jest: > Czerwony szlak turystyki pieszej jako fragment szlaku Nadmorskiego. Ustka - Wodnica - Pęplino - Starkowo - Marszewo - Karlino - Jarosławiec - 33,5 km. Rezerwat "Buczyna nad Słupią" - 3 km na południe od Ustki Z Ustki do rezerwatu leśnego można dojść czerwonym lub żółtym szlakiem turystycznym. Ochroną objęty jest kompleks leśny o powierzchni 18,92 ha położony na dnie i prawym zboczu doliny Słupi. Rzeka silnie meandrując podcina prawy brzeg przez co jest on bardzo stromy. Wysokość między dnem doliny, a jej krawędzią dochodzi do 12 m. Strome zbocza porośnięte są starymi, potężnymi bukami. Teren wysoczyzny moreny dennej porozcinany jest głębokimi parowami z kwaśną buczyną niżową, żyzną buczyną niżową, lasem dębowo - grabowym, a na dnie doliny porastają łęgi olszowe, łęgi wiązowo - jesionowe oraz olszyny bagienne. Dla miłośników botaniki wielką gratką jest znalezienie rzadko spotykanych roślin takich jak: kokorczyk wątły, złoć pochwolistny oraz chroniony kruszczyk szerokolistny. Słowiński Park Narodowy Światowy rezerwat biosfery - 22 km na wschód od Ustki. Słowiński Park Narodowy, o powierzchni 18 069 ha, z otuliną 21 608 ha, położony jest na środkowym wybrzeżu, między nadmorskimi miejscowościami Rowami, a Łebą. Jezioro Łebsko, Gardno, Dołgie Wielkie i Dołgie Małe zajmują 53% powierzchni wodnej Parku. Wydmy i podmokłe, bagienne zagłębienia międzywydmowe stanowią 14% powierzchni. Największe pole ruchomych wydm o wysokości 25 - 35m jest w pobliżu Łeby i ma powierzchnię ok. 500 ha. W Rąbce są udostępnione pomieszczenia, w których można poznać tajemnice przyrody Słowińskiego Parku. Ciekawym punktem widokowym jest wieża na Górze Rowokół 115m n.p.m., latarnia morska w Czołpinie skąd okolice można podziwiać z wysokości 75m n.p.m. oraz punkty kulminacyjne na ruchomych wydmach. Piaszczyste pagóry wędrują na wschód z prędkością 5-10 m rocznie i są wyższe od zasypywanych lasów. W Smołdzinie mieści się Dyrekcja Parku Narodowego i bardzo interesujące Muzeum Przyrodnicze (tel. 0-597 - 117509). Ekspozycje tworzą okazy bogatego świata roślin i zwierząt z plaż, wydm, wód morskich i jezior. W Klukach jest Muzeum Wsi Słowińskiej gdzie zrekonstruowano zagrody gospodarcze Słowińców, dawnej kaszubskiej grupy etnicznej. Parterowe, wspierane na kamieniach chałupy miały konstrukcję szkieletową. Dachy kryte były trzciną. Do zwiedzania udostępnione są checze (budynki gospodarzy), w których obejrzeć można przedmioty gospodarstwa domowego oraz narzędzia codziennej pracy w polu, na jeziorze i w morzu. Sezon turystyczny rozpoczyna się 1 maja, imprezą folklorystyczną CZARNE WESELE. W soboty i niedziele organizowane są interesujące pokazy wypieku chleba wiejskiego, a następnie jego konsumpcja ze smalcem domowej roboty. W innych obejściach jest pokaz techniki krycia dachu trzciną, naprawy sieci przy pomocy kleszczki, wykonywane są wyroby z wikliny lub korzeni, prezentowane jest hafciarstwo, tkactwo i garncarstwo. Wokół słychać muzykę i śpiew kaszubskich zespołów ludowych. Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego i w jego otulinie wyznaczone są szlaki turystyki pieszej: > czerwony Nadmorski Rowy - północny brzeg Jeziora Gardno - Jezioro Dołgie Wielkie - Czołpino - brzeg morza - Łącka Góra - Rąbka - Łeba 36,5 km. > żółty Słowińców Gardna Wielka - Smołdzino - Kluki - Izbica - Łeba 39,0 km. > niebieski Doliną Łupawy Gardna Wielka - Rowokół - Stojęcino - Żelkowo 15 km. > czarny - łącznikowy Szlak ten poprowadzony jest wschodnim brzegiem Jeziora Gardno i łączy miejscowość Gardnę Wielką ze szlakiem czerwonym Nadmorskim 4,5 km. > zielony Rowy - Jezioro Dołgie Małe - brzeg morza - Rowy 18 km „Kraina w kratę” "Kraina w kratę" położona jest na terenie gmin: Słupsk, Smołdzino, Sławno, Postomino i Ustka a jej stolica jest Swołowo (19 km na południe od Ustki) - pomorska wieś europejskiego dziedzictwa kulturowego. Nazwa krainy dotyczy dawnego budownictwa o konstrukcji kratownicowej, której cechą charakterystyczną są czarne elementy drewniane tworzące kratę i bielone wapnem wypełnienia. Wieś Swołowo, w której zachowało się najwięcej budynków o konstrukcji ryglowej, położona jest w centrum regionu z charakterystycznym budownictwem szachulcowym. Tu najstarszym obiektem jest tzw. kurna chata z końca XVII i początku XVIII wieku na posesji nr 39. Miejscowi gospodarze rozpoczęli hodowlę osobliwej odmiany łaciatej trzody chlewnej tzw. pstrej złotnickiej i stąd powiedzonko - "Kraina w kratkę - świnki w łatkę". Park Krajobrazowy "Dolina Słupi" - 24 km na południe od Ustki. Park Krajobrazowy o powierzchni 37 040 ha położony jest 5 km na południe od Słupska w dorzeczu rzeki Słupi i górnej Łupawy. Dyrekcja Parku i Muzeum Przyrodnicze mieszczą się w Słupsku ul. Szarych Szeregów 14 (tel./fax: 0-59 842-98-29). Walory tego obszaru to: urozmaicona rzeźba terenu, piękne krajobrazy, na które składają się bory sosnowe, dąbrowy i buczyny, liczne jeziora, zbiorniki zaporowe ( Krzynia, Konradowo, Cicha Woda), rzeki, przebogaty świat zwierząt oraz świat roślin. Cenne przyrodniczo są jeziora lobeliowe. Fauna to wiele rzadkich i cennych gatunków. Na terenie Parku Krajobrazowego jest kilka rezerwatów: Grodzisko Borzytuchom, Jezioro Małe i Duże Sitno, Gołębia Góra, Gniazdo Orła Bielika. Szlaki turystyki pieszej > Szlak żółty Doliną Słupi. Ustka - Słupsk - Lubuń - Dębnica Kaszubska -Gałąźnia Mała - Gałęzowo - Gołębia Góra - Bytów 95 km. > Szlak zielony Krajobrazów młodoglacjalnych Kołczygłowy - Jezioro Skotawsko Duże - Łupawsko - Jerzkowice - Czarna Dąbrówka 41,5 km. > Szlak niebieski Kraina lasów i jezior. Jasień - Żukówko - Parchowo - Bytów 34,5 km.
Historia Miasta
ZAPRASZAMY...
Ustka... pachnie wakacjami, słońcem, plażą i sosnowym lasem. Kojarzy się z odpoczynkiem, relaksem, urlopem po całorocznej pracy. Przyjeżdżasz tu by zregenerować siły, odprężyć umysł, spędzić kilka lub kilkanaście dni z dala od nerwowego , pędzącego w zawrotnym tempie życia. Szukasz spokoju i ciszy? Czy potrzebujesz rozrywki? A może wakacje to dla Ciebie czas przygód i aktywnego wypoczynku? W Ustce każdy odnajdzie to, czego oczekiwał! Zacznijmy od prezentacji miasta... Ustka – to małe, nadmorskie kąpielisko na środkowym wybrzeżu o niepowtarzalnych warunkach krajobrazowych. Miasto położone u ujścia rzeki Słupi, 150 km na zachód od stolicy województwa – Gdańska i 18 km na północ od stolicy powiatu – Słupska. Wybierając Ustkę spośród miast nad Bałtykiem wybieracie Państwo bezpośredni kontakt z przyrodą i niezapomniane wrażenia gdyż Ustka... to morze w trafnym wyborze! Zapraszamy Państwa na spacer po naszym uroczym i pełnym niespodzianek mieście. Ustka to nie Rzym, Biskupin czy Kraków lecz też ma swoją historię. Mało znaną, skomplikowaną lecz na pewno bardzo interesującą. Spacer proponujemy rozpocząć od ... DWORZEC Kolej żelazna dotarła do Ustki w 1878 roku. Szyny dowożono do Ustki morzem, a żwir na nasypy wybierano spod morskiej wydmy przy plaży zachodniej. Dworzec zbudowano w miejscu, gdzie przez wieki meandrowała Słupia; tuż przed budową przekopano dla niej sztuczne koryto, którym płynie do dziś. Pierwszy pociąg osobowy z Ustki do Słupska wyruszył 1 października 1878 roku. Jechał planowo 35 minut, czyli niewiele dłużej niż obecnie. Obecny Budynek dworca to efekt gruntownej rozbudowy z 1911 roku. KOŚCIÓŁ - PAMIĘĆ O TRAGEDIACH Gdy w 1885 roku rozpoczynano jego budowę, niektórzy mieszkańcy Ustki protestowali przeciwko temu, że nowy kościół ma stanąć za wsią, na pustej wydmie. Budowa trwała tylko trzy lata.. Wewnątrz wiele elementów przeniesionych ze starego usteckiego kościółka, który stał w kapitańskim zaułku tuż przy porcie, m.in. ołtarzowy krucyfiks z XVII wieku oraz wielki krzyż z Chrystusem. Organy to jedno z nielicznych już dzieł znanej w Europie manufaktury V`lknerów. POCZTA ...I DYLIŻANSY Gmach usteckiej poczty ma 125 lat. Pamięta jeszcze czasy powozów pocztowych. Prawdopodobnie ma też niejedną tajemnicę. Zbudował go w 1875 roku Franz Draheim, właściciel firmy budowlanej, która później wzniosła m.in. ustecki kościół. Ruch pocztowy między Ustką i Słupskiem przez pierwszy rok istnienia gmachu obsługiwały jeszcze dyliżansy, które od około 1840 roku przewoziły również pasażerów. Kursowały dwa razy w tygodniu, potem codziennie.. Na pokonanie dystansu Ustka – Słupsk dyliżans potrzebował prawie dwóch godzin . (ul. Marynarki Polskiej 47) ZAUŁEK KAPITAŃSKI Niewielki placyk w miejscu, gdzie ul. Marynarki Polskiej skręca do portu. Wokół zachowało się jeszcze kilka starych kamienic. Ich fundamenty są dużo starsze; mogą mieć setki lat! Od 1357 do 1889 roku stał tu średniowieczny kościółek pod wezwaniem Jana Chrzciciela i Świętego Mikołaja, patrona kupców i żeglarzy. Miał on dość wysoką wieżę, która służyła żeglarzom jako punkt nawigacyjny. Wokół stały kamienice najznamienitszych mieszkańców Ustki - kapitanów statków. Stąd nazwa „Kapitański Zaułek”. Oficjalnie miejsce to nazywano Placem Kościelnym. Kościółek rozebrano w 1889 roku. Mógł bowiem pomieścić tylko 200 osób i stał się za ciasny. Doszło do sytuacji, że miejsca zajmowano godzinę przed nabożeństwem. Jego obrys do dziś znaczą stare lipy, rosnące na skwerze. BAZA MORSKICH RATOWNIKÓW Nadmorskie „czerwone szopy” były kiedyś dla żeglarzy tym, czym dla zbłąkanych wędrowców są górskie schroniska. Służyły ratowaniu życia. W związku z wielką liczbą katastrof, w 1867 roku zbudowano w Ustce stację ratowniczą. To właśnie ten budynek z czerwonej cegły, zwieńczony krzyżem maltańskim – godłem ratowniczym. Druga taka stacja stała także po przeciwnej stronie kanału portowego. W środku była stajnia dla koni, wielki wóz z łodzią wiosłową dla 11 wioślarzy i mniejszy z wyrzutnią rakiet. Gdy dostrzeżono statek w niebezpieczeństwie, uderzano w dzwon. Zbiegali się ratownicy, zaprzęgali konie do wozów (gdy do miejsca katastrofy trzeba było przejechać kilka kilometrów plażą) lub spuszczali łodzie do kanału portowego i wyruszali na ratunek. USTECKIE SPICHLERZE Zachowały się zarówno po wschodniej, jak i po zachodniej stronie portu. Wciąż jeszcze przypominają, że w malowniczej epoce żaglowców i parowców Ustka była ważnym ośrodkiem międzynarodowego handlu; m.in. zbożem i spirytusem. Pod koniec XIX wieku, słupscy i usteccy kupcy zastąpili stare spichlerze z muru pruskiego solidnymi budowlami z cegieł. Najstarsze są trzy takie budowle po wschodniej stronie portu. Wewnątrz warto zwrócić uwagę na potężne drewniane belki, stanowiące element konstrukcji. W tym samym czasie przy zachodnim nabrzeżu wzniesiono magazyny spirytusowe. Ustka od lat 80. XIX wieku służyła jako port wywozowy tego produktu pomorskich gorzelni. Tylko w 1887 roku statki różnych bander wywiozły z Ustki aż 5 milionów litrów spirytusu. LATARNIA MORSKA Jej światło widać na morzu z odległości prawie 30 kilometrów. Ustecka latarnia morska wskazuje drogę marynarzom już od 108 lat. Według nie potwierdzonych przekazów, pierwszym usteckim morskim znakiem nawigacyjnym była wieża kościółka pw. Św. Mikołaja, który stał tuż przy porcie. Być może w nocy zapalano na niej pochodnie. Pierwsza latarnia z prawdziwego zdarzenia zabłysła w Ustce w 1871 roku. Aparaturę świetlną wciągano wówczas na maszt stacji pilotów. W 1892 roku powstała istniejąca do dziś budowla z czerwonej cegły z ośmiokątną wieżą. Podczas wojny nie doznała żadnych uszkodzeń. Ma 21,5 metra wysokości. PROMENADA NADMORSKA Nadmorski park spacerowy powstał w 1875 roku. Wówczas posadzono tu pierwsze ozdobne drzewa. Wkrótce potem przy promenadzie powstały ekskluzywne pensjonaty i restauracje. Damy w powłóczystych sukniach i dżentelmeni spacerowali przy muzyce kapeli zdrojowej. Atrakcją były bale z udziałem umundurowanych galowo oficerów cesarskiej marynarki wojennej z okrętów ćwiczących co roku nieopodal Ustki. Jednym z miłośników spacerów wzdłuż usteckiej plaży wschodniej był książę Otto von Bismarck. Stolik, przy którym zwykł jadać śniadania, stał na honorowym miejscu w jednej z restauracji na promenadzie aż do 1945 roku. USTECKIE ŁAZIENKI W Ustce już przed I wojną światową leczono choroby dróg oddechowych, reumatyzm, choroby układu krążenia, tarczycy, żołądka i choroby nerwowe. Tym celom służył zakład przyrodoleczniczy, czyli łazienki, zbudowane w 1912 roku. Gmach, który dziś tworzy najstarszą część łazienkowego kompleksu, zaprojektował architekt Dunkel z Sopotu. Stylowy budynek stanął w miejscu pierwszych usteckich łazienek parowych, pobudowanych w 1877 roku . Nawowy budynek połączony był specjalnym rurociągiem ze stacją pomp znajdującą się u nasady wschodniego mola. Stąd tłoczono do łazienek morską wodę, gdzie następnie podgrzewano ją do kąpieli leczniczych. W latach 30. serwowano w Ustce także kąpiele w błocie borowinowym, węglowe, tlenowe, a także masaże ręczne, okłady i kompresy. Zakład funkcjonuje do dziś. UMIERAJĄCY WOJOWNIK W Polsce tylko Ustka ma taki pomnik. Jego twórca, Józef Thorak, należy do najsłynniejszych rzeźbiarzy XX wieku. Niestety zaprzedał się Hitlerowi. Pomnik przedstawia nagiego wojownika, który padł pod śmiertelnym ciosem, lecz ponadludzkim wysiłkiem podnosi jeszcze tarczę. Odlew waży 200 kg. Upamiętnia 76 ustczan poległych w I wojnie światowej. Odsłonięto go 22.01.1922r. Na tarczy – pierwsze w dziejach wyobrażenie herbu. Herb symbolizuje 3 główne źródła utrzymania mieszkańców ówczesnej Ustki: żeglugę, rybołówstwo oraz kąpielisko. WILLA RED Okazała willa pochodząca z 1890 r. reprezentuje w całej okazałości styl wilhelmiański, który łączy cechy gotyku z późnym renesansem francuskim. Jest to budynek jednopiętrowy, ale wysokie podpiwniczenie oraz wysokie mieszkalne poddasze czynią z tej willi czterokondygnacyjny dostojny dom, szczególnie okazale prezentujący się od strony południowo – wschodniej. W przyległym ogrodzie znajduje się parterowy budynek dawnej stajni. ul. Żeromskiego 1 STARA USTKA gdzie można jeszcze odczuć klimat starej, portowej osady żeglarskiej? Nie na promenadzie, ani nawet w porcie, tylko tuż za nim, wśród maleńkich domków i wąskich uliczek starej Ustki. Biegną one dokładnie tak, jak setki lat temu. Przed pół tysiącem lat były drogami gruntowymi między rybackimi chatami z pruskiego muru. Z czasem ustczanie w miejsce chat pobudowali kamieniczki, lecz kształt uliczek nie zmienił się. Główną była ul. Marynarki Polskiej z zakrętami wymuszonymi przez rozlewiska rzeki Słupi. Od wschodu granice osady wytyczała uliczka Kosynierów. Poza nimi rozciągały się wiejskie nadrzeczne pastwiska, wydmy i lasy. Po zachodniej stronie portu były wówczas tylko magazyny i kilka gospodarstw rolnych. Najstarsze, zachowane do dziś budynki pochodzą z lat 30. XIX wieku. KLIF – PRZEKRÓJ PRZEZ TYSIĄCLECIA W klifie między Ustka i Orzechowem wyczytać można, że mniej więcej 10 tysięcy lat temu szemrały tu fale polodowcowego jeziora. Natknąć się można także na pnie drzew, które rosły w czasach pierwszych egipskich faraonów. Klif to wysoki, urwisty brzeg, ciągle podmywany przez sztormy. To przekrój przez historię tego skrawka ziemi od czasów ostatniego lodowca, którego grubość mogła dochodzić do 2 km. Zdaniem niektórych naukowców, morze w okolicach Ustki co kilkaset lat to cofa się, to zalewa przybrzeżne obszary, dokonując tzw. transgresji. Mniej więcej od 1880 znowu wdziera się w ląd. Szacuje się, że w tym czasie brzeg w okolicach Ustki cofnął się o kilkanaście do kilkudziesięciu metrów! (Wybrzeże między Ustką i Orzechowem). WILLA USTECKICH CARRINGTONÓW stylizowana na gotycki zamek willa przy ul. Westerplatte to jedyna pozostałość po bogatej rodzinie usteckich armatorów. Firma padła w latach 30., w czasach wielkiego kryzysu. Willa ma już 100 lat. Zwraca na siebie uwagę stylizowana wieżyczką, werandą i okazałym tarasem. Kiedyś na posesji był jeszcze ogród z trzema fontannami, stajnia i malownicza altanka. Zbudował ją Fryderyk Wilhelm Koepke. W latach 20. Arnold Koepke był wicekonsulem Królestwa Szwecji w Ustce i właścicielem kilku parowców oraz jednego żaglowca. Zmarł po krótkiej chorobie w 1931 roku. Zaraz po jego śmierci firma przeszła w ręce konkurencji. Po upadku firmy podupadła także willa. Przez kilka lat po II wojnie światowej mieściła się w niej radziecka komendantura portu. BUNKRY - SKAMIELINY ZIMNEJ WOJNY las i wydmy przy plaży zachodniej naszpikowane są wojskowymi fortyfikacjami. To żelbetonowe bunkry w kształcie grzybków dla karabinów maszynowych oraz ukrycia dla czołgów i armat. Świetnie zamaskowane, tworzyły powiązany, krzyżowy system ognia. Budowano je na początku lat pięćdziesiątych, w dobie zimnej wojny. Rozbudowę przerwano nagle w połowie lat 50. Bunkry i gotowe prefabrykaty do budowy kolejnych porosły krzaki. Przy plaży zachodniej na wydmie koło portu wciąż straszą cztery potężne żelbetonowe działobitnie dla dział nadbrzeżnych i schrony połączone podziemnym tunelem. PORT Pierwszy port, którego mola i pomosty były zbudowane z drewnianych skrzyń wypełnionych kamieniami, istniał w Ustce co najmniej od połowy XIV wieku. W czasie, gdy w Polsce panowali Łokietek i Kazimierz Wielki, kupcy ze Słupska postanowili zainwestować w Ustecką przystań, aby zarabiać na międzynarodowym handlu morskim. Obecny wygląd portu to efekt wielkiej inwestycji w latach 1899–1903. Przy zachodnim falochronie zachowały się jeszcze pozostałości starej „główki” z 1863 roku. Dzięki modernizacji, przed I wojną światową Ustka stała się największym portem handlowym między Gdańskiem i Szczecinem. III MOLO Krążą o nim legendy, że jest pozostałością po bazie niemieckich okrętów podwodnych. Tymczasem to relikt z czasów gigantycznej inwestycji hitlerowskiej, która miała uczynić z Ustki drugą Gdynię. Wielki falochron (1600 m dł.) miał osłonić szerokim łukiem port od zachodu. Między trzecim molem i obecnym portem miały powstać dwa wielkie baseny dla olbrzymich statków. Dzięki wielkiemu portowi w Ustce, czas podróży z Berlina do Królewca miał ulec skróceniu aż o 9 godzin. Budowę rozpoczęto wiosną 1938 roku, a przerwano 23.09.1939 r., zaraz po wybuchu II wojny światowej. Niedokończone molo od 60 lat jest niszczone przez morze.
bbzielinska