Farmakologia przewodu pokarmowego.pdf

Farmakologia przewodu pokarmowego.

· Choroba refluksowa przełyku- GERD- zarzucanie treści żołądka do przełyku z powodu

niesprawnego mechanizmu zamykania dolnego zwieracza przełyku.

· Refluks fizjologiczny- refluks występujący u osób zdrowych po pewnych posiłkach.

· Choroba refluksowa- często występujący refluks z dolegliwościami.

Częstość występowania:

- 5- 10% ludności ma objawy choroby refluksowej

- u 20- 30% populacji stwierdza się refluks zapalny przełyku

Etiologia:

- najczęściej przyczyną jest zaburzenie mechanizmu zamykania dolnego zwieracza przełyku

niewyjaśnionego pochodzenia

- przyczyna wtórna- ciąża, stan po operacji, leczenie achalazji, zwężenie odźwiernika przepuklina

rozworu przełykowego, twardzina etc.

Klinika:

- zgaga i piekące bóle za mostkiem, szczególnie w pozycji leżącej i po posiłku

- uczucie ucisku za mostkiem

- puste odbijania

- trudności w połykaniu

- zwracanie resztek pokarmu

- bóle i pieczenie w nadbrzuszu

- posmak soli lub mydła w ustach po obijaniu

Leczenie:

· zachowawcze

- normalizacja masy ciała

- małe skąpo tłuszczowe posiłki

- unikanie jedzenia późnym wieczorem

- nie należy kłaść się bezpośrednio po posiłku

- spać w łóżku wyżej podniesionym od strony głowy

Leki:

1. Leki zobojętniające sok żołądkowy

2. Leki chroniące błonę śluzową

3. Leki blokujące receptory H2

4. Inhibitor pompy protonowej- są lekami najbardziej skutecznymi

5. Leki prokinetyczne

Leczenie przez 6 miesięcy. W przypadku nawrotu dolegliwości po zaprzestaniu leczenia, należy

rozważyć jego kontynuację wieloletnią lub leczenie operacyjne

Leki zobojętniające sok żołądkowy:

- tlenki i sole metali (glinu, sodu, magnezu, wapnia, bizmutu)

- neutralizacja pokarmu pobudza wydzielanie HCl- uwaga wtórna hipersekrecja (nie neutralizować

powyżej pH 4,5)

- ponadto sprzyja zakażeniom przewodu pokarmowego i dróg moczowych oraz sprzyja wytrącaniu

kamieni fosforanowych- uwaga chorzy z niewydolnością nerek

Związki magnezu:

- węglan magnezu (Additiva, Megnesium, Magnez)

- chlorek magnezu (Slow Mag)

- cytrynian magnezu (Magnesol)

- mleczan magnezu (Biomag, Magnezytki)

- trikrzemian magnezu (Magnosil)

Preparaty glinu:

zasadowy węglan glinu (Alugastrin, Gastrinal)

fosforan glinu (Gelatum Aluminii Phosphorici)

węglan glinu (Kompensan)

1 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

Związki wapnia:

- węglan wapnia

- laktoglukonian wapnia

- chlorek wapnia

- fosforan wapnia

Połączenia i związki kompleksowe glinu, wapnia i magnezu:

- Alumag

- Maaloź

- Gastal

- Magaldrat (Malugastrin)

Leki chroniące błonę śluzową:

· sakralfat: sól glinowa siarczanu sacharozy

- nie działa neutralizująco, wytwarza lepką warstwę ochronną na wrzodzie, tworzy barierę dla HCl,

pepsyny i kwasów żółciowych

- stosuje się minimum 4 tygodnie

- preparaty: Venter, Ancrusal

- działania niepożądane: zaparcia, suchość jamy ustnej, nudności

- przeciwwskazania: w niewydolności nerek (akumulacja glinu)

- dawkowanie: 4 x dziennie (3 x 1- 2 h po posiłku, 1 tabl przed snem)

· analogi prostaglandyn: Mizoprostol, preparat Cytotec

- ochrona błony śluzowej i hamowanie sekrecji soku żołądkowego i kwasów żółciowych; nie

zwiększa wydzielania gastryny

- szczególnie korzystne w profilaktyce, leczeniu wrzodów, które zostały wywołane przez NLPZ

- teratogenny

- działania niepożądane: biegunka, bóle brzucha, nadmierne krwawienie miesiączkowe

IPP:

- hamują wydzielanie jonu wodorowego z komórek okładzinowych do światła żołądka

- Omeprazol, Pantoprazol, Lanzoprazol

- leki te hamują wydzielanie kwasu solnego w stopniu zależnym od dawki. Możliwe jest całkowite

zahamowanie produkcji HCl poprzez zahamowanie H+K+ATP- azy. Wiązanie omeprazolu z ATP-

azą jest nieodwracalne i sekrecję kwasu solnego może przywrócić dopiero naturalna regeneracja

komórek okładzinowych.

Preparaty:

- omeprazol: Bioprazol, Gasec. Losec, Omar, Omeprazol, Ortanol, Polprazol, Prazol, Uled

- pantoprazol: Controloc 20mg, 40 mg

- lanzoprazol: Lanzul, Lanzul S

Działania niepożądane:

- zaburzenia żołądkowo- jelitowe

- zawroty i bóle głowy

- wahania nastroju

- sporadycznie podwyższenie prób wątrobowych, zmiany w obrazi krwi, wysypka skórna

- zupełne zahamowanie wydzielania HCl powoduje hipergastremię i przerost komórek

chromochłonnych (rozwój rakowiaka u szczurów)

H2- blokery:

przeciętnie stosowane dawki zmniejszają wydzielanie HCl o połowę

blokują działanie histaminy na komórki okładzinowe żołądka

ponieważ w nocy wytwarzanego jest ponad 60% kwasu solnego leki te podaje się 1 x dziennie

wieczorem

cymetydyna, ranitydyna, famotydyna

cymetydyna i ranitydyna mogą zwiększać stężenie alkoholu we krwi poprzez zahamowanie

dehydrogenazy alkoholowej

przeciwwskazania: u dzieci, kobiet w ciąży, kobiet karmiących

2 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

Preparaty:

- ranitydyna: Histac, Ramic, Ranigast, Riflux

- famotydyna: Famidyna, Famogast, Ulfamid

- cymetydyna: Altramet, Cimetidinum

Działania niepożądane:

- bóle głowy

- wysypki skórne

- biegunki, zakażenia bakteryjne, drożdżakowe

- ginekomastria

- zaburzenia potencji

· ranitydyna (Ranigast, Riflux) działają silniej od cymetydyn

· famotydyna ,a długi okres kumulacji

Cymetydyna działania niepożądane:

- szereg niebezpieczeństw po 55 rż. z upośledzeniem czynności wątroby i nerek

- zaburzenia świadomości

- bełkotliwa mowa

- omamy

- stany majaczeniowe

- śpiączka

działanie czynnych enzymów mikrosomalnych wątroby powoduje wzrost stężenia teofiliny, fecytoiny,

luminalu, l. antyarytmicznych

Leki prokinetyczne:

- poprzez poprawę motoryki przyśpieszają opróżnianie żołądka

Preparaty:

- cyzapryd (Coordinax, Gasprid)

- metaklopramid (Metaclopramidium)- działa ponadto przeciwwymiotnie, poprawia apetyt

Choroba wrzodowa:

żołądka XII- cy

-częściej starsi - częściej młodzi

-K= M - M: K= 4 : 1

-bóle wkrótce po jedzeniu - bóle w nocy lub przed jedzeniem

-częste wymioty, utrata m. c. - rzadko wymioty; stabilna m. c.

-u osób poniżej 40 rż. Wrzody XII- cy - typowa okresowa tendencja do nawrotów

występują 4 x częściej - po posiłku pacjent odczuwa ulgę

-endoskopia w celu rozpoznania i - endoskopia w celu rozpoznania

i powtórna

- najczęściej na opuszce XII- cy, krzywizna mała

żołądka

Patogeneza:

- choroba wrzodowa jest następstwem zaburzenia równowagi pomiędzy czynnikami

wrzodotwórczymi a mechanizmami obronnymi błony śluzowej

Czynniki wrzodotwórcze = czynniki agresji:

- kwas solny pepsyna kwasy żółciowe

- zaburzenia perystaltyki

- dym tytoniowy

- alkohol

- stres

- leki NLPZ, GKS, Rezerpina

- zakażenia przewodu pokarmowego H. pylori

Czynnik obrony:

śluz

dwuwęglany

prostaglandyny

prawidłowy przepływ krwi w ścianie przewodu pokarmowego

3 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

- prawidłowa odnowa nabłonka przewodu pokarmowego

Powikłania:

· ostre (krwawienie, perforacja, penetracja)

· późne

Leczenie:

· eradykacja

· terapia trój lekowa:

- IPP+ 2 z 3 antybiotyków (klazytromycyna, amoksycylina, metronidazol)

- czas leczenia 7 dni

- w Polsce oporność metronidazolu, możliwość oporność na klaromycynę- nie jest zalecane leczenie

tym zestawem

- w przypadkach nieskutecznego leczenia- kuracja poczwórna: dajemy cytrynian potasowo-

bizmutowy (Ventrisol), nie powtarzamy wcześniej podawanych antybiotyków

- najwcześniej po 4 tygodniach od zakończenia leczenia należy wykonać test oddechowy z

mocznikiem

Schematy leczenia: (rano i wieczorem przez 7 dni)

I- Controloc 40 + Amoksycylina 1000 mg + Klazytromycyna 500 mg

II- Controloc 40 + Metronidzalo 500 mg + Klazytromycyna 500 mg (rzadko stosowany)

III- Controloc + Amoksycylina + Metronidazol

- leki zobojętniające, blokery H2, IPP

- leki osłaniające: sakralfat

- zmniejszenie narażenia lub usunięcie czynników zaostrzających: palenie tytoniu, stosowanie NLPZ,

unikanie stresu

- wskazania do zabiegu operacyjnego:

- trudne do zatamowania krwawienie

- zwężenie odźwiernika

- perforacja

- zespół Zollingera- Ellisona (gastrinoma)

Leki rozkurczające mięśnie gładkie:

1. parasympatykomimetyczne- porażające zakończenia nerwów parasympatycznych

· Atropina

· Preparaty galenowe atropiny

- Tinctura belladonnae

- Extractum belladonnum siccum

· leki syntetyczne

- Scopola

- Spasmophen

2. Bezpośrednio rozkurczające mięśnie gładkie

· papaweryna (No- Spa)

· drotaweryna

Wskazania:

- kolka wątrobowa, nerkowa, jelitowa

- stany spastyczne narządów jamy brzusznej

- zaparcia spastyczne

- skurcze przełyku

- bolesne miesiączkowanie

Leki rozkurczające mięśnie gładkie:

- Metoklopramid

- Cyzapryd

Metaklopramid:

pochodna prokainamidu

blokuje ośrodkowe receptory dopaminergiczne

uczula obwodowe receptory M na acetylocholinę

4 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

- działa przeciwwymiotnie przez hamowanie strefy chemoreceptorów pnia mózgu

- wpływ na jelita:

- zwiększa napięcie dolnego zwieracza przełyku

- zwiększa kurczliwość przełyku, części odźwiernikowej żołądka i jelita cienkiego

- rozkurcza odźwiernik

Zastosowanie:

- zaburzenia czynności ruchowej przewodu pokarmowego

- niewydolność wpustu

- przepuklina rozworu przełykowego

- refluks żołądkowo- przełykowy

- zapalenie błony śluzowej żołądka

- choroba wrzodowa

- zaburzenia perystaltyki po operacjach na jamie brzusznej

· nudności, wymioty, zgaga, zaparcia

Cyzapryd:

- Coordimax, Gasprid

- pobudza perystaltykę przewodu pokarmowego poprzez stymulację receptora 5HT4, co powoduje:

- wzrost uwalniania Ach za splotów śródściennych

- wzrost napięcia dolnego zwieracza przełyku

- zahamowanie zarzucania treści pokarmowej z żołądka do przełyku

- ułatwione opróżnianie żołądka i dwunastnicy

Leki wpływające na motorykę:

- Mebeweryna

- Duspatalin- lek o działaniu bezpośrednim i selektywnym na mięśnie gładki przewodu

pokarmowego

- Timebutine

- Debridat- reguluje motorykę przewodu pokarmowego- pobudza lub hamuje

- pobudza jako agonista receptora mi i delta

- hamuje jako agonista receptora kappa

Wskazania:

- zespół jelita drażliwego

- refluks żołądkowo- jelitowy

- niestrawność żołądkowa

Mebeweryna: Duspatalin 3 x 1 tabl, 20 min przed posiłkiem

Duspatalin retard 2 x 1 tabl

Trimebutine: Debridat 3 x 1-2 tabl

Leki znoszące nudności i wymioty albo zapobiegające:

1. Leki przeciwhistaminowe i cholinolityczne- hamujące ośrodek wymiotny

2. Neuroleptyki, pochodne fenotiazyny, tioksantenu lub butyrofenonu, hamują czynność receptorów

area postrema

3. Leki cholinolityczne oraz metaklopramid wpływają na ruchy perystaltyczne żołądka i jelit

4. Antagoniści receptorów serotoninowych typu trzeciego 5HT3

Ad1.

- działanie skuteczne w nudnościach i wymiotach spowodowanych chorobą lokomocyjną oraz

chorobami błędnika

- mechanizm działania: bloku receptory histaminowe H1 i receptory cholinergiczne

- łatwo się wchłaniają z przewodu pokarmowego

- po podaniu doustnym zaczynają działać w ciągu 15- 30 minut, max dziłąnia w ciągu 1- 2h,

utrzymuje się 3- 6 h.

- Preparaty: Aviomarin tabl 50 mg amp. 50 mg/ml

Ad2.

punkt uchwytu działania w chemoreceptorach pola końcowego

Prometazyna- Diphergan

5 Przygotowano: http://www.wojsk-lek.org

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: