Niektórzy lekarze uważają, że rehabilitacja w POChP jest równie ważna jak stosowanie leków.
Rehabilitacja ma na celu -zmniejszenie objawów choroby,- poprawę jakości życia oraz poprawę sprawności i kondycji fizycznej oraz- przystosowanie do nowej sytuacji życiowej.
Wszyscy chorzy na POChP niezależnie od zaawansowania choroby odnoszą korzyści z ćwiczeń fizycznych, zarówno ze względu na polepszenie tolerancji wysiłku, jak i zmniejszenie duszności i zmęczenia. Działania rehabilitacyjne obejmują trening fizyczny, odpowiednie odżywianie, psychoterapię i inne.
Rehabilitacja ruchowa i trening mięśniowy
Najefektywniejszym rodzajem rehabilitacji jest odpowiednio dostosowany trening ogólnousprawniający i wzmacniający mięśnie lokomocyjne oraz oddechowe.
Zaleca się trening o różnym stopniu obciążenia: od spacerów, poprzez chodzenie po schodach, aż po pływanie i jazdę na rowerze (zwykłym czy stacjonarnym w domu).
Rodzaje ćwiczeń fizycznych są różne i powinny być dostosowane do stopnia zaawansowania choroby i sprawności pacjenta. Jeszcze raz powtarzamy - powinny one dotyczyć wszystkich chorych na POChP, bez względu na stadium zaawansowania choroby. Oczywiście należy je dostosowywać do możliwości wysiłkowych pacjenta.
Chorych w łagodnym, a nawet umiarkowanym stadium choroby, trzeba zachęcać do kontynuowania pracy zawodowej, jeżeli nie wymaga ona wykonywania ciężkich prac fizycznych lub do zmiany pracy na lżejszą.
Chorych w średnim i ciężkim stadium choroby także należy zachęcać do wykonywania wysiłków polegających na wykonywaniu prostych czynności domowych. Zakres i intensywność tych czynności powinna być uzależniona od stopnia zaawansowania choroby i nasilenia niewydolności oddychania. Duszność wysiłkowa często może towarzyszyć Ci nawet przy prostych zajęciach domowych. Niepokoi to wielu chorych skłaniając ich do rezygnacji z wszelkiej formy aktywności fizycznej. Musisz być świadomy, że przejściowe nasilenie duszności związane z wysiłkiem nie jest niebezpieczne. Nie rezygnuj ze zwykłych zajęć i zainteresowań.
W umiarkowanej i ciężkiej postaci choroby chorzy powinni stosować także trening na ruchomej bieżni lub na rowerze stacjonarnym. Poza ogólną poprawą kondycji uzyskuje się również poprawę sprawności mięśni oddechowych.
U chorych z bardzo ciężką postacią choroby najbardziej odpowiednią formą rehabilitacji ruchowej jest marsz. Bardzo istotna jest jednak intensywność tego marszu. Chory powinien chodzić w tempie powodującym umiarkowaną duszność (a więc nie powszechnie znany "spacerek").
Aby osiągnąć korzyści, jakie daje rehabilitacja ruchowa, należy pamiętać o kilku zasadach:
- Trening powinien być wykonywany najlepiej codziennie, a na pewno nie rzadziej niż trzy razy w tygodniu - Wysiłek powinien trwać co najmniej 30 minut dziennie. Chorzy z bardzo ciężką postacią choroby powinni zaczynać od krótszych wysiłków. - Czas trwania, liczba powtórzeń i intensywność ćwiczeń powinny być stopniowo zwiększane w miarę poprawy wydolności fizycznej chorego. - Trening wykonywany w plenerze powinien być wykonywany przy ładnej i bezwietrznej pogodzie. - Program, jaki zaplanujesz, powinien być kontynuowany, ponieważ jego korzystne efekty znikną wkrótce po zaprzestaniu treningu. - Chorzy z niewydolnością oddychania w czasie treningu powinni oddychać tlenem o nieco większym przepływie niż zwykle.
Ćwiczenia oddechoweUzupełnieniem treningu ruchowego są ćwiczenia oddechowe. Są one łatwe do realizacji i mogą być wykonywane nawet w łóżku chorego. Z tego powodu w sposób szczególny zalecane są u chorych w okresie zaostrzeń choroby oraz u chorych w terminalnym stadium niewydolności oddychania. Celem tych ćwiczeń jest nauczenie pacjenta, jak należy zachować się w czasie napadu duszności.
Nauka oddychania przeponą. Połóż się na łóżku i rozluźnij mięśnie. Połóż na brzuchu książkę (lub inny przedmiot podobnej wagi), a następnie wciągnij powietrze do płuc tak, aby książka uniosła się do góry. Potem zrób wydech tak, aby brzuch wraz z książką zapadł się. Oddychaj tak powoli, 12-14 razy na minutę. Powtarzaj te ćwiczenia przez 15 minut, kilka razy dziennie, przed posiłkami. Spróbuj tak samo oddychać podczas siedzenia, a później podczas chodzenia.
Oddychanie przez zwężone usta. Już wcześniej zwróciliśmy uwagę, że bardzo istotny jest sposób oddychania. Chorzy z dominującą rozedmą powinni oddychać przez zwężone usta. Metoda polega na nabieraniu powietrza przez nos (przy zamkniętych ustach) i na wolnym jego wydychaniu przez usta zwężone jak do gwizdania.Ważne jest, aby wydech był długi tak, aby całe powietrze wciągnięte do płuc podczas wdechu zostało usunięte w czasie wydechu.
Nauka pozycji stabilizującej barki. Jest to pozycja, która często (szczególnie w czasie napadu duszności) może pomóc w oddychaniu. Należy wówczas usiąść z lekkim pochyleniem się do przodu i oprzeć się wyprostowanymi rękami na udach. Można także przyjąć pozycję stojącą i następnie oprzeć się o brzeg stołu czy innego mebla. Stabilizuje to obręcz barkową i umożliwia udział w oddychaniu dodatkowych mięśni oddechowych.
Trening mięśni wdechowych. Można również zastosować trening wspomnianych mięśni za pomocą odpowiednich oporników wdechowych (tzn. aparatów, które w specjalny sposób utrudniają wykonywanie wydechu) albo wdmuchiwać powietrze w słomkę zanurzoną w butelce wody. Ma to za zadanie zwiększać siłę i wytrzymałość tych mięśni.
Drenaż ułożeniowy Są to ćwiczenia mające na celu oczyszczenie oskrzeli z zalegającej w nich wydzieliny. Powinni wykonywać je tylko Ci chorzy (głównie pacjenci z przewlekłym zapaleniem oskrzeli), którzy odkrztuszają duże ilości plwociny. O tym powinien zadecydować lekarz. Ćwiczenie polega na przyjmowaniu pozycji leżącej w pochyleniu w ten sposób, aby głowa była znacznie poniżej poziomu kolan. W tej pozycji pacjent pozostaje przez dłuższy czas leżąc spokojnie, a następnie po pionizacji zaczyna odkrztuszać plwocinę
pinka19851