Warszawa 1.09.2010 r.
mgr inż. Andrzej Boczkowski
Stowarzyszenie Elektryków Polskich
Sekcja Instalacji i Urządzeń Elektrycznych
Ochrona odgromowa budynków
Budynki należy chronić przed skutkami wyładowań piorunowych zgodnie z wymaganiami zawartymi w następujących przepisach technicznych:
- Polskich Normach PN-EN 62305 „Ochrona odgromowa”, PN-IEC 60364-4-443 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona przed przepięciami atmosferycznymi lub łączeniowymi” oraz PN-IEC 60364-5-534 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Urządzenia do ochrony przed przepięciami.
- Warunkach Technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
- Warunkach technicznych użytkowania budynków mieszkalnych.
W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 75 z 2002r., poz. 690; Dz. U. nr 33 z 2003r., poz. 270; Dz. U. nr 109 z 2004r., poz. 1156; Dz. U. nr 201 z 2008r., poz. 1238; Dz. U. nr 228 z 2008r., poz. 1514; Dz. U. nr 56 z 2009r., poz. 461) stwierdzono, że:
- budynek należy wyposażyć w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych. Obowiązek ten odnosi się do budynków wyszczególnionych w Polskiej Normie dotyczącej ochrony odgromowej obiektów budowlanych (§ 53 ust. 2),- instalacja piorunochronna, o której mowa w § 53 ust. 2, powinna być wykonana zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczących ochrony odgromowej obiektów budowlanych (§ 184 ust. 3).
1. Uszkodzenia piorunoweOddziałujące na obiekt pioruny mogą powodować uszkodzenie samego obiektu oraz zagrożenie znajdujących się w nim osób i zawartości włącznie z uszkodzeniami wewnętrznych systemów. Uszkodzenia i awarie mogą również rozszerzać się na otoczenie obiektu oraz lokalne środowisko. Zasięg tego rozszerzenia zależy od właściwości obiektu i wyładowania piorunowego.Główne właściwości obiektów ze względu na skutki oddziaływania piorunowego dotyczą:- materiałów konstrukcyjnych,- funkcji,- użytkowników i zawartości,- przyłączonych linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych oraz rurociągów,- istniejących lub przewidywanych środków ochrony,- zasięgu rozprzestrzeniania zagrożenia.W tablicy nr 1 przedstawiono skutki oddziaływania pioruna na różne typy obiektów.
Obiekty
Typ obiektu wg funkcji i/lub zawartości
Skutki oddziaływania pioruna
Dom mieszkalny
Przebicie instalacji elektrycznych, pożar i zniszczenie materiału.
Uszkodzenie ograniczone zwykle do obiektów narażonych na uderzenie lub na przepływ prądu pioruna.
Awaria zainstalowanych urządzeń elektrycznych ielektronicznych oraz systemów (np. odbiorniki TV,komputery, modemy, telefony, itp.)
Budynek gospodarstwa rolnego
Główne ryzyko pożaru i niebezpiecznych napięćkrokowych oraz szkód materialnych..
Wtórne ryzyko związane z utratą zasilania elektrycznego i zagrożeniem życia inwentarza w wyniku braku działania elektrycznych urządzeń wentylacji, dostawy pożywienia itp.
Teatr; hotel; szkoła; magazyn; teren sportowy
Uszkodzenie instalacji elektrycznej (np. elektrycznego oświetlenia), możliwe spowodowanie paniki.
Awaria automatycznej sygnalizacji pożarowej, powodująca opóźnienie działania technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego
Bank; towarzystwo ubezpieczeniowe, handlowe itp.
Jak wyżej i dodatkowo problemy wynikające z przerwy w komunikacji oraz awarii komputerów i utraty danych
Szpital; dom opieki; więzienie
Jak wyżej i dodatkowo problemy z ludźmi szczególnej troski i trudności niesienia pomocy ludziom unieruchomionym.
Przemysł
Dodatkowe skutki zależne od zawartości fabryk, mające zasięg od drugorzędnych do nietolerowanych uszkodzeń i strat produkcyjnych
Muzea i miejsca archeologiczne; kościoły
Utrata bezcennej spuścizny kulturowej
Telekomunikacja;instalacje energetyczne
Niedopuszczalna utrata usług publicznych
Fabryka sztucznych ogni i amunicji
Konsekwencje pożaru i eksplozji instalacji i jej otoczenia
Instalacje chemiczne; rafinerie;instalacje nuklearne; laboratoria i instalacje biochemiczne
Pożar i niesprawność instalacji ze szkodliwym oddziaływaniem na lokalne i globalne środowisko
matarto2661