Języki Obce w Szkole nr. 2005-06.pdf
(
10517 KB
)
Pobierz
Języki obce w szkole
hiszpañski
ïaciñski
niemiecki
polski
rosyjski
wïoski
Nr 6/2005
grudzieñ
Rok XLIX 6 (253)
ISSN 0446-7965
Spis tre
Ă
ci
Od Redakcji
................................................. 3
Wioletta Piegzik
– Ocenianie osiÈgniÚÊ
uczniowskich na lekcjach jÚzyków obcych ..... 75
Agnieszka Paw
ï
owska
– Oblicza bïÚdu
jÚzykowego .................................................. 84
Dariusz Witkowski
–
Recast
jako technika
poprawy bïÚdów – czy to dziaïa? .................. 88
Z PRAC INSTYTUTÓW
Waldemar Martyniuk
– Dostosowywanie
egzaminów z jÚzyków obcych do standardów
Europejskiego systemu opisu ksztaïcenia
jÚzykowego
........................................................ 91
Pawe
ï
Poszytek
–
Europejski system opisu ksztaï-
cenia jÚzykowego
– ocenianie i testowanie spraw-
noĂci jÚzykowych .......................................... 94
Lucyna Grabowska
– Sprawdzian i egzaminy
z jÚzyka polskiego jako jÚzyka ojczystego ..... 100
Barbara Czarnecka-Cicha, Beata Trzci
ñ
ska
– Egzamin maturalny z jÚzyka obcego a
Europej-
ski system opisu ksztaïcenia jÚzykowego
.......... 105
J
}
ZYK I KULTURA
Jerzy Axer
– Jak trudno jest oceniaÊ
w humanistyce ............................................... 5
Marcin Mizak
– Filozofia i ocenianie:
Platon, Arystoteles, Wittgenstein
i nauczyciel jÚzyka obcego .............................. 8
Izabela Bawej
– Szukaj ěródeï bïÚdów,
nim zaczniesz oceniaÊ ................................... 12
PODSTAWY GLOTTODYDAKTYKI
Gra
ĝ
yna Czetwerty
ñ
ska
– Konstruktywizm
a ocenianie ksztaïtujÈce................................. 16
Gra
ĝ
yna Czetwerty
ñ
ska
– Informacja zwrotna,
czyli dialog ucznia z nauczycielem ................. 20
Pawe
ï
Poszytek
– Historia testowania biegïoĂci
jÚzykowej a teorie uczenia siÚ jÚzyków
i metod nauczania ........................................ 23
Pawe
ï
Poszytek
– Cechy testów ................... 29
Miros
ï
aw Pawlak
– Jak oceniaÊ gramatykÚ? . 34
Hanna Komorowska
– Testowanie jÚzykowych
osiÈgniÚÊ uczniów – trudnoĂci i zagroĝenia..... 41
METODYKA
Ma
ï
gorzata Pamu
ï
a
–
Europejskie portfolio
jÚzykowe dla przedszkolaków
jako instrument
kontroli i oceny oraz stymulacji rozwoju jÚzyko-
wego dziecka................................................ 52
Dorota Sikora-Banasik
– WspierajÈce rozwój
ucznia – kontrola i ocenianie we wczesnoszkol-
nym nauczaniu jÚzyków obcych .................... 56
Magdalena Szpotowicz
– Ocenianie ksztaïtujÈ-
ce w nauczaniu dzieci w klasach I-III.............. 60
Gra
ĝ
yna Czetwerty
ñ
ska
– W drodze do portu
– planuj, ĝeby dobrze oceniaÊ, oceniaj,
ĝeby dobrze planowaÊ .................................. 65
Gra
ĝ
yna Czetwerty
ñ
ska
– Stawianie pytañ
– zajÚcie dla umysïu, które zmienia umysï
pytajÈcego i pytanego................................... 68
Maciej Nietrzebka
– Co to jest plan wynikowy
i czemu ma sïuĝyÊ? ....................................... 72
EGZAMINY
Beata Trzci
ñ
ska
– Matura – pierwszy
obowiÈzkowy egzamin z jÚzyka obcego
w polskim systemie oĂwiaty ....................... 110
Renata Skonka-Wysocka
– Egzamin z jÚzyka
obcego w programie IB .............................. 113
Ewa Paduch
– Brytyjskie certyfikaty jÚzykowe ..... 117
Marek Herda
– Dlaczego warto zdawaÊ egza-
miny jÚzykowe Trinity College London......... 120
Ola Augustyniak
– Amerykañskie testy standar-
dowe – TOEFL, SAT, GRE, GMAT.................. 123
Ewa Kalinowska
– Francuskie dyplomy
jÚzykowe ................................................... 125
Abel Murcia Soriano
– Hiszpañskie certyfikaty
jÚzykowe ................................................... 127
Piotr Rochowski
– Egzaminy z jÚzyka
niemieckiego i ich klasyfikacja .................... 128
Danuta Szcz
Ú
sna
– Egzaminy certyfikatowe
z jÚzyka polskiego jako obcego ................... 134
Krystyna Kancewicz-Soko
ï
owska
– Egzaminy
z jÚzyka rosyjskiego .................................... 135
1
•
angielski
francuski
El
ĝ
bieta Jamrozik
– Wïoskie egzaminy certyfi-
kacyjne – CILS, CELI, CIC............................. 136
PRZEDSZKOLE, SZKO
A PODSTAWOWA,
GIMNAZJUM
Aneta Porczyk
– Ocena nabytych umiejÚtnoĂci
u dzieci w wieku 2-6 lat podczas zajÚÊ jÚzyka
francuskiego .............................................. 139
Joanna
¥
rodkowska
– Jak oceniaÊ znajomoĂÊ
jÚzyka niemieckiego w przedszkolach i klasach
zerowych? ................................................. 141
Katarzyna Morzy
ñ
ska
– Jak oceniam moich
uczniów .................................................... 144
Jolanta Wilga
– By lepiej oceniaÊ – kryteria
oceniania osiÈgniÚÊ uczniów i sposób ich
prezentowania ........................................... 147
Marlena Rowi
ñ
ska
– Ocena a styl poznawczy
ucznia ....................................................... 155
Dorota Lipiecka
– Samooocena na lekcjach
jÚzyka francuskiego u dzieci w wieku
gimnazjalnym ................................................ 157
Zofia Bekalarek
– Oceniam swój program
autorski – Czy jego wprowadzenie przyniosïo
spodziewane efekty? .................................. 161
Z DO
¥
WIADCZE
NAUCZYCIELI
Janusz Le
Ă
niak
– Ocena kompetencji
jÚzykowej uczniów rozpoczynajÈcych naukÚ
w szkole Ăredniej ....................................... 164
El
ĝ
bieta My
Ă
licka
– Ocenianie ksztaïtujÈce
w zreformowanym szkolnictwie .................. 166
Karolina Horak
– „
Dlaczego znowu tylko trója?
”
– opinie uczniów na temat „belfrowskich”
sposobów oceniania .................................. 168
Janusz Le
Ă
niak
– Ocena wedïug kryteriów?
Tak, ale… ................................................... 169
El
ĝ
bieta Gesing
– Przedmiotowy system
oceniania z jÚzyków obcych ....................... 171
Anna P
ï
awecka
– Historia jednego „kapownika” .179
El
ĝ
bieta Gesing
– Ocenianie wiedzy
i umiejÚtnoĂci uczniów za pomocÈ testów.... 182
Ma
ï
gorzata Luba
ñ
ska
– Samoocena
w nauczaniu jÚzyka ïaciñskiego. NarzÚdzie:
portfolio..................................................... 188
Magdalena Kaleta-Kuzi
ñ
ska
– EUROPASS
– trudna samoocena .................................. 193
Grzegorz Zi
Ú
tala
– Ocenianie na zajÚciach
z rosyjskiego jÚzyka biznesu ....................... 194
Karolina Horak
– Ocenianie inaczej – czyli jak
uczniowie postrzegajÈ nauczycieli i ich pracÚ .. 200
w klasie IV szkoïy podstawowej .................. 208
Anna Mucha, Anna Flak-Ró
ĝ
yc, Anna Pa
ï
ys,
Ma
ï
gorzata Lehmann
– Test wielostopniowy
z jÚzyka niemieckiego ................................ 209
Ma
ï
gorzata Dzi
Ú
gielewska-Kozak
– Test
kwalifikacyjny dla licealnych klas II
dwujÚzycznych .......................................... 219
Romuald Hassa
– Pisemny egzamin
maturalny z chemii nauczanej w jÚzyku
angielskim dla uczniów szkóï i oddziaïów
dwujÚzycznych .......................................... 222
KONKURSY
Zofia Bekalarek
– What do you know about
the United Kingdom of Great Britain and
Northern Ireland? ...................................... 227
CZYTELNICY PISZ
k
Rados
ï
aw Kucharczyk
– Ocenianie wypowiedzi
ustnej na lekcji jÚzyka obcego ..................... 230
Ma
ï
gorzata Wiatr-Kmieciak
– Ocenianie
gestem ....................................................... 235
Darius Langhoff
– Ocenianie maturalnych prac
pisemnych – próba ujednolicenia ............... 237
Barbara Wierzbicka-Drozdowicz
–
Porównanie matur dwujÚzycznych w Liceum
im. S. Sempoïowskiej w Warszawie ............. 241
Ewa Grodecka, Danuta Kozakowska
–
Ocenianie nauczycielskiego trudu,
czyli o hospitacji ......................................... 244
Janusz Le
Ă
niak
– Refleksje na temat oceniania
nauczyciela jÚzyka obcego na podstawie
wyników maturalnych uczniów .................. 247
Magdalena Lipi
ñ
ska-Derlikowska
– ZarzÈdzanie
ocenÈ pracy nauczycieli jÚzyków obcych ......... 248
Ewa Rysi
ñ
ska
– Ocena nie moĝe byÊ
obiektywna? .............................................. 250
SPRAWOZDANIA
Monika Grabowska
– Ewaluacja w dydaktyce
jÚzyka francuskiego – sprawozdanie
z seminarium magisterskiego ...................... 253
Konrad Leszczy
ñ
ski
– Szkolenia dla
egzaminatorów z jÚzyków obcych ................... 261
Ma
ï
gorzata Pomianowska
– Szkolenia
dla kandydatów na ekspertów komisji
egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych ............ 264
RECENZJE
Gra
ĝ
yna Czetwerty
ñ
ska
– To siÚ sprawdziïo! ... 266
Hanna Komorowska
– Seria wydawnicza
Testing in Polish and Slovene – TiPS –
............ 267
Artur Dariusz Kubacki
– Prüfungsdidaktik . 271
SPIS TRE
¥
CI ROCZNIKA
........................... 274
MATERIA
Y PRAKTYCZNE
Marcin Mizak
– Uczeñ-ewaluator .............. 202
Jaros
ï
aw Sarza
ï
a
– Test do podrÚcznika
Friends 1
2
Od Redakcji
Szanowni Pa
ñ
stwo
Tworzenie kaĝdego numeru ma swoje historie. Moĝna by je wïaĂciwie spisywaÊ i po jakimĂ
czasie do nich wracaÊ. Zawsze sÈ to bowiem miïe historie – dotyczÈ kontaktów z autorami, osobistych,
telefonicznych, mailowych. Ta, byïa szczególnie krótka i intensywna – trwaïa zaledwie miesiÈc.
O tematyce tego numeru poinformowaliĂmy naszych Czytelników w numerze 1/2005. Przy-
pominaliĂmy w kolejnych numerach – bezskutecznie – do poïowy listopada mieliĂmy zaledwie kilka
artykuïów. Juĝ zaczynaliĂmy siÚ zastanawiaÊ, jak rozdzieliÊ sobie pracÚ, by zapeïniÊ strony czaso-
pisma, gdy lawina ruszyïa. Jeden artykuï przychodziï po drugim. A jeĂli nie artykuï, to zapowiedě
–
juĝ piszÚ, daj mi
(albo
proszÚ mi daÊ jeszcze dzieñ, dwa, juĝ koñczÚ...
I zazwyczaj przeprosiny ...
to
ten nawaï pracy, ten rok jest straszny, za duĝo pracy...
Powstaï w koñcu ten numer – waĝny – nawet dla nas, bo wiele artykuïów zmusiïo nas do
gïÚbszej refleksji.
To numer, który jasno mówi:
ocenia siÚ po to, ĝeby lepiej uczyÊ.
Ocenianie jest chyba najtrudniejszym elementem procesu nauczania. Ma w sobie ogromnÈ
moc – moĝe wspomóc motywacjÚ do nauki i moĝe jÈ caïkowicie zniszczyÊ. Efekty pracy w uczeniu siÚ
jÚzyków zaleĝÈ od wielu czynników – nie tylko od wkïadu samej pracy. Chyba wszyscy o tym wiemy,
bo kaĝdy z nas uczyï siÚ lub uczy jÚzyków i kaĝdy z nas najlepiej wie, z jakim efektem. Efekty kaĝdego
z nas byïy teĝ oceniane – mniej lub bardziej sprawiedliwie, bardziej lub mniej obiektywnie, zachÚciïy
lub zniechÚciïy nas do dalszej nauki.
Pokazujemy w tym numerze moc oceniania. Udowadniamy, ĝe jest ono integralnÈ czeĂ-
ciÈ procesu nauczania – jest zwiÈzane z planowaniem, okreĂlaniem celów, dobieraniem metod
i technik nauczania, nawiÈzywaniem dialogu z uczniem, przekazywaniem mu informacji zwrotnych
i wyciÈganiem wniosków – przez obie strony – nauczyciela i ucznia. Nauczyciela, co ma zmieniÊ
w swoim sposobie nauczania, by pomóc uczniowi w opanowaniu materiaïu, ucznia, jak siÚ uczyÊ
inaczej, by siÚ nauczyÊ.
We wïaĂciwym ocenianiu widzimy moĝliwoĂÊ poprawy jakoĂci nauczania i rozwiÈzanie wielu
problemów wychowawczych, z którymi nie radzi sobie wspóïczesna szkoïa.
Dotychczas byïo tak, ĝe nauczyciel realizowaï jakÈĂ lekcjÚ, ktorÈ sobie wczeĂniej zaplanowaï,
potemÊwiczyï ten materiaï z uczniami, a jak juĝ siÚ go trochÚ nazbieraïo, robiï klasówkÚ, którÈ teraz
nazywa siÚ zazwyczaj testem, choÊ czÚsto z testem nie ma ona wiele wspólnego. Sprawdzaï, wystawiaï
oceny, dalej uczyï, wystawiaï oceny z nastÚpnych klasówek, dodawaï do nich oceny za wypowiedzi
ustne, aktywnoĂÊ, czasem za zeszyt, za jakieĂ dodatkowe prace – wyciÈgaï z nich ĂredniÈ i to byïa
ocena okresowa lub koñcowa. Uczelnie wyĝsze majÈ nieco innÈ terminologiÚ: kolokwia, zaliczenia,
egzaminy, ale cel jest ten sam – oceniÊ nabytÈ wiedzÚ i umiejÚtnoĂci ucznia/ studenta.
I nagle okazaïo siÚ, ĝe to nie wystarczy. Prawie w kaĝdym pañstwie dzieci, mïodzieĝ i doroĂli
uczniowie/studenci zaczÚli sprawiaÊ kïopoty. Bez wzglÚdu na to, czy jest to rezultat ciÈgïej rywali-
zacji, zabiegów, by byÊ najlepszym (co nie zawsze znaczy najmÈdrzejszym), czy teĝ dïugich godzin
pracy rodziców, zabiegania, braku czasu na kontakty z dzieÊmi, pracy na kilku etatach, ciagïej
konkurencyjnoĂci, wymogu ciÈgïego podnoszenia swoich kwalifikacji (czy teĝ zbierania zaĂwiad-
czeñ o udziale w kursach), przy jednoczesnym codziennym stresie i braku pewnoĂci, ĝe ta praca,
którÈ mamy dzisiaj bÚdzie jutro i niepokojów, dlaczego nasze mïode dobrze wyksztaïcone dzieci
nie majÈ pracy – jest to nie tylko nasza codziennoĂÊ, ale i nasz wspóïczesny Ăwiat, w którym jakoĂ
siÚ trzeba odnaleěÊ.
3
Powstaï nurt w nauczaniu, do którego wïaĂciwie wiÚkszoĂÊ z nas doszïa intuicyjnie, ale pew-
nie trzeba byïo aĝ raportu OECD
1)
, by doceniÊ jego waĝnoĂÊ. Konstruktywizm i w nim ocenianie
ksztaïtujÈce - w nim znajdziemy nie tylko ocenÚ nauczyciela, ale i ocenÚ innych uczniów z klasy
i naszÈ samoocenÚ. Znajdziemy teĝ wskazówki do dalszej pracy – co zmieniÊ, jakie dobraÊ tech-
niki, jakie Êwiczenia wykonywaÊ czeĂciej, jak nauczyÊ siÚ dostrzegaÊ swoje mocne strony i na nich
budowaÊ motywacjÚ i wiarÚ, ĝe warto siÚ uczyÊ. Nauczyciel konstruktywista z ïatwoĂciÈ wyksztaïci
w uczniach postawÚ do uczenia siÚ przez caïe ĝycie. CzÚsto teĝ sprawi, ĝe uczenie siÚ bÚdzie dla
nich przyjemnoĂciÈ.
Lepiej teĝ przygotuje do sprawdzianów, testów i egzaminów. Wyksztaïci bowiem Ăwiadomych
swoich moĝliwoĂci, odpowiedzialnych uczniów, którzy doĂÊ szybko zrozumiejÈ,ĝe nikt nie przekaĝe
im wiedzy. MuszÈ jÈ sami opanowaÊ. MuszÈ teĝ sami nabyÊ umiejÚtnoĂci jej wykorzystywania.
W tym numerze znajdziemy wiele praktycznych wskazówek, jak usprawniÊ ocenianie, by
rzeczywiĂcie pomogïo uczniowi. Poznamy wiele przykïadów oceniania, jakie stosuje siÚ w naszych
szkoïach. Poznamy rozterki i niepokoje zwiÈzane z ocenianiem, które sÈ pewnie nieobce kaĝde-
mu nauczycielowi. Zdamy sobie sprawÚ, ĝe wïaĂciwie kaĝdemu, nawet bardzo doĂwiadczonemu
nauczycielowi, ocenianie sprawia trudnoĂÊ i na pewno zastanowimy siÚ nad swoim sposobem
oceniania. A skïonienie do refleksji byïo naszym gïównym celem, który, mamy nadziejÚ, udaïo
nam siÚ osiagnÈÊ.
W imieniu Zespo
ï
u Redakcyjnego
Maria Gorzelak
1)
Praca zbiorowa (2005),
Formative assessment: improving learning in secondary classroom
, OECD.
4
J
}
ZYK I KULTURA
Jerzy Axer
1)
Warszawa
Jak trudno jest ocenia
Ê
w humanistyce
2)
Ocenianie to jedna z najbardziej przy-
krych sytuacji w uprawianiu nauczycielskiego
zawodu. Wszyscy wiemy, ĝe jest to zawód skraj-
nie niebezpieczny i jeden z najtrudniejszych.
Zasadnicze zagroĝenia i kïopoty sÈ dwojakiej
natury: psychologicznej i spoïecznej. PozostajÈ
jednak ciasno splecione i trudne do oddzielnego
rozpatrzenia.
Juĝ w samym wyborze zawodu tkwi
bardzo niebezpieczna pokusa. Kto zostaje na-
uczycielem, decyduje siÚ na to, iĝ przez ĝycie
nie bÚdzie wÚdrowaÊ wraz ze swoim pokole-
niem, ĝe na zawsze przyïÈczy siÚ do mïodych.
W dodatku nie bÚdÈ to ci sami mïodzi, lecz
ciÈgle zmieniajÈce siÚ roczniki wokóï coraz
starszego nauczyciela. Coraz wiÚksza róĝnica
wieku rekompensowana ma byÊ, przynajmniej
teoretycznie, rosnÈcym doĂwiadczeniem i auto-
rytetem. To musi prÚdzej czy póěniej prowadziÊ
do katastrofy. Wszyscy znamy objawy. Kilko-
ma kreskami moĝna naszkicowaÊ karykaturÚ
nauczyciela, który zgïupiaï od powtarzania
przez wiele sezonów tych samych myĂli i ha-
seï; dawno zapomniaï, ĝe moĝe siÚ myliÊ, bo
bezbronni sïuchacze nie odwaĝajÈ mu siÚ tego
przypomnieÊ. Infantylny i nieznajÈcyĂwiata, jak
PiotruĂ Pan egoistyczny i nieczuïy, coraz bardziej
budzi litoĂÊ a nie trwogÚ, pobïaĝliwy uĂmiech
a nie podziw. Schizofreniczna wieczna mïodoĂÊ.
To nie jest indywidualna choroba niektórych
z nas, to jest choroba zawodowa, której ěró-
dïem jest samo przyjÚcie roli, w której „starzy”
zawsze obsadzajÈ nauczyciela. WynajmujÈ go,
ĝeby mïodym i coraz mïodszym narzucaÊ swojÈ
wolÚ, swojÈ wizjÚĂwiata. Trzeba bardzo wielkiej
wiary w tradycjÚ i prawdziwej miïoĂci do tych,
którzy przyjdÈ po nas, ĝeby wypaĂÊ w tej roli
przyzwoicie.
Ale nawet duĝa koncentracja wiary
w tradycjÚ i ĝyczliwoĂci dla mïodych nie uchro-
niÈ przed innym niebezpieczeñstwem. Jego
ěródïem jest nadmierna wïadza. Poza wïadzÈ
rodzicielskÈ trudno o bardziej bezwzglÚdny
a zarazem intymny stosunek zaleĝnoĂci niĝ
ten, który wytwarza siÚ miÚdzy nauczycielem
i uczniem. Jak mówiï Lincoln, nie ma trudniej-
szej próby niĝ posiadanie wïadzy. To ona spra-
wia, ĝe ujawniajÈ siÚ najgorsze cechy naszych
charakterów. Nawet zatem jeĝeli potrafimy
w sobie stïumiÊ naturalny instynkt przerabiania
powierzonego sobie ucznia na wïasne podo-
bieñstwo (przecieĝ czÚsto tak postÚpujÈ takĝe
rodzice), jeĝeli zniesiemy tÚ dziwnÈ sytuacjÚ
czasowego wykradania cudzych dzieci i przykrÈ
ĂwiadomoĂÊ,ĝe trzeba je bÚdzie kiedyĂ zwróciÊ,
to i tak pozostaje bardzo szerokie pole do za-
spokajania swojej wïasnej próĝnoĂci i wïasnych
ambicji. Na te pokusy lekarstwem jest tylko
taka sytuacja, w której sam nauczyciel jest
z zewnÈtrz zagroĝony i przeĂladowany. Wtedy,
i moĝe jedynie wtedy, uczniowie nie doĂwiad-
czÈ jego pychy i despotyzmu. Ich wspólnota
1)
Prof. dr hab. Jerzy Axer jest dyrektorem OĂrodka Badañ nad TradycjÈ AntycznÈ Uniwersytetu Warszawskiego.
2)
Artykuï w wersji rozszerzonej ukazaï siÚ równieĝ w publikacji OĂrodka Badañ nad TradycjÈ AntycznÈ Uniwersytetu Warszawskiego
pod redakcjÈ dr Graĝyny Czetwertyñskiej:
Oceniaj, aby uczyÊ
(2005).
5
Plik z chomika:
aicluap
Inne pliki z tego folderu:
Języki Obce w Szkole nr. 2006-05.pdf
(3120 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-04.pdf
(3738 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-03.pdf
(2788 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-02.pdf
(2535 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-01.pdf
(3102 KB)
Inne foldery tego chomika:
-- ZŁOTE MYŚLI na każdy dzień
◄◄◄ JĘZYK WŁOSKI ►►►
Action Vocabulary
Colloquial Polish
December 2011- Music
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin