Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania wsystko.docx

CHOROBY:  

Zakres podstawowych zagadnień:

·         Wady wrodzone, zespoły genetyczne i chromosomowe

·         Czynniki chorobotwórcze

·         Najczęstsze choroby w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym

Zdrowie- stan względnej równowagi w pracy wszystkich narządów ustroju ludzkiego, utrzymanie właściwych i korzystnych stosunków wzajemnych między organizmem ,a środowiskiem zewnętrznym oraz możliwość rozwoju osobowości ludzkiej w ramach społeczeństwa- WHO- 1946

Podział zdrowia:

·         zdrowie fizyczne- które dotyczy strony somatycznej(cielesnej)człowieka

·         zdrowie psychiczne –wiąże się z zachowaniem równowagi fizjologicznej układu nerwowego i sprawnym funkcjonowaniem psychiki ludzkiej

·         zdrowie społeczne – odnosi się do zdrowia zbiorowości ludzkiej, jak również utożsamiane jest ze zdolnością człowieka do indywidualnego rozwoju w grupie społecznej.

Choroba- każde odchylenie od zdrowia fizycznego, psychicznego. Obok chorób istnieją również wady, polegające na nieprawidłowościach budowy i funkcji narządów ustroju ludzkiego, w którym nastąpiło zakłócenie złożonych procesów fizykochemicznych i biologicznych. Stan choroby skłania człowieka do szukania pomocy i do działania naprawczego zmierzającego do przywrócenia zaburzonej równowagi ustrojowej.

Czynniki chorobotwórcze i deficyty środowiskowe:

Wszystkie czynniki chorobotwórcze przyczyniające się do powstania chorób w ustroju ludzkim zwykło się na fizyczne, chemiczne, biologiczne, społeczne

ü      Fizyczne: czynniki mechaniczne, powodujące urazy i nieszczęśliwe wypadki, oddziaływanie niekorzystnych właściwości powietrza i klimat, wody i gleby, różnego rodzaju promieniowanie słoneczne, zanieczyszczenia powietrza

ü      Chemiczne: substancje chemiczne w postaci ciał stałych, cieczy, par ,gazów i dymów toksycznych(chemizacja życia, uprzemysłowienie, wzrost zanieczyszczeń środowiska naturalnego)

ü      Biologiczne: bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty(małe robaki) przenikające ze świata zwierzęcego i roślinnego do ustroju ludzkiego(wścieklizna, włośnica, tasiemczyca), wszystkie choroby zakaźne np. odra, różyczka, ospa wietrzna, świnka

ü      Społeczne: bodźce negatywne pochodzące ze środowiska społecznego otaczającego dziecko(negatywne zachowania ludzkie, złe traktowanie dziecka, niezaspokajanie potrzeb emocjonalnych dziecka, które mogą doprowadzić do zaburzeń nerwicowych.

Ospa wietrzna – charakteryzuje się wysypką wielopostaciową na skórze, błonach śluzowych, pojawiająca się rzutami. Wirus ospy i półpaśca szerzy się drogą kropelkową i przez kontakt bezpośredni, rzadziej pośredni.

·         Źródło zakażenia: chory na ospę wietrzną lub półpasiec.

·         Podatność: przebycie ospy wietrznej powoduje trwałą odporność, powtórne zachorowania są rzadkie ,częściej występują w formie półpaśca. Okres wylęgania od 14-21 dni.

·         Przebieg choroby: osłabienie, bóle  mięśniowe, bóle głowy, gorączka, czasem drapanie w gardle i niewielki suchy kaszel, oraz charakterystyczna swędzące wysypka. Wykwity ospowe mogą pojawiać się także na wszystkich błonach śluzowych(jama ustna, gardło, narządy moczowo-płciowe).

·         Zakaźność: 2 dni przed wystąpieniem wysypki pęcherzykowej, aż do czasu przyschnięcia wszystkich wykwitów w strupki, jednak nie krócej niż 6 dni do ostatniego jej rzutu

·         Epidemiologia: najczęściej chorują dzieci w wieku 2-6 lat, u nich choroba przebiega zwykle łagodnie. Izolacje stosuje się przez cały okres choroby.

·         Zapobieganie: szczepionka

·         Leczenie: głownie objawowe, zależnie od objawów stosuje się leki przeciwgorączkowe, wzmacniające odporność, łagodzące dokuczliwość związaną z wysypką

Szkarlatyna( PŁONICA): choroba brudu, ostra choroba zakaźna, charakteryzująca się zapaleniem gardła i migdałków z towarzyszącą, punkcikową wysypką oraz wykwitami złuszczającymi w okresie zdrowienia

·         Etiologia: paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A wytwarzający toksynę erytrogenna

·         Źródło zakażenia :człowiek chory na płonicę lub anginę, ozdrowiciel, nosiciel paciorkowca; przenoszona drogą kropelkową; wrota zakażenio we: błony śluzowe gardła, uszkodzona skóra.

·         Podatność: niemowlęta rzadko, przebycie gwarantuje trwałą odporność

·         Przebieg: do wstępnych objawów zalicza się gorączkę, bóle brzucha, wymioty oraz ból gardła. Później pojawia się wysypka- drobnoplamista, czerwona, zlewająca się na tułowiu, w zgięciach łokciowych i podkolanowych. Najwyraźniejsza jest na piersiach, brzuch, pośladkach i w pachwinach. Na policzkach jest rumień a skóra wokół ust i nosa jest blada. Język najpierw obłożony białym nalotem potem ma wygląd malinowy. Po kilku dniach od ustąpienia wysypki występuje grubo płatowe łuszczenie się skóry( stóp i dłoni).Mogą również występować zaburzenia układu krążenia, zapalnie mięśnia sercowego, utrata przytomności.

·         Okres wylęgania: 2-5 dni

·         Powikłania: kłębkowe zapalenie nerek, zapalenie stawów, gorączka reumatyczna, zapalenie węzłów chłonnych bądź ucha środkowego

·         Zakaźność: duża. Występuje 3 dni przed pojawieniem się wysypki a ustępuje już po 24 godzinach leczenia właściwym antybiotykiem

·         Zapobieganie: izolacja chorych dzieci od zdrowych

·         Leczenie: antybiotyk, leki na gorączkę

Różyczka: zakaźna o łagodnym przebiegu, objawia się występowaniem na skórze różowawej , drobno plamistej z towarzyszącym powiększeniem węzłów chłonnych, głównie karkowych, za uszami

·         Okres  wylęgania: 14-21 dni

·         Etiologia : wirus różyczki

·         Zakażenie: drogą kropelkową

·         Podatność: przebycie powoduje trwałą odporność

·         Zakaźność: 7 dni przed wystąpieniem wysypki i do 4 dni po jej ujawnieniu.

·         Przebieg: gorączka, z czasem małe plamki zlewające się w jedną dając wrażenie czerwonej skóry, może pojawić się bladoróżowa wysypka, powiększenie węzłów chłonnych i ból przy ich dotykaniu, mogą występować bolące rany w jamie ustnej. W ciągu 2-3 dni wysypka znika i nie pozostawia śladów, może bardzo swędzieć.

·         Leczenie: objawowe, leki na obniżenie gorączki

·         Powikłania: różyczkowe zapalenie mózgu, plamica różyczkowa, różyczkowe zapalenie stawów, niebezpieczna dla kobiet w ciąży

·         Zapobieganie: szczepienie wszystkich dzieci w 13 miesiącu życia oraz obowiązkowe szczepienie dla dziewcząt w wieku 12 lat.

Świnka: (nagminne zapalenie przyusznic)- ostra, zakaźna, charakteryzuje się bolesnym obrzękiem zapalnym śliniarek, zwłaszcza przyusznych, rzadziej podżuchwowych i podjęzykowych.

·         Leczenie: objawowe

·         Powikłania: zapalenie opon mózgowych, zapalenie jąder, zapalenie trzustki, niedosłuch

Lambioza:  dość pospolita inwazja jelita cienkiego

Źródło zakażenia: droga kontaktowa, pokarmowa, szczególnie w środowiskach zamkniętych i w              przypadku zaniedbań higienicznych(zanieczyszczona woda, pokarmy, ubikacje)

Mononukleoza zakaźna- choroba pocałunków, przenosi się ją przez ślinę, rzadko dochodzi do zakażenia drogą kropelkową. Objawy: ból głowy, gorączka, bóle w klatce piersiowej, powiększone węzły chłonne szczególnie na szyi, powiększenie śledziony i wątroby, zapalenie gardła i migdałków.

Dysleksja, dysgrafia, dysortografia- specyficzne trudności w czytaniu, pisaniu, są spowodowane zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych i motorycznych, które występują u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Podłożem tych zaburzeń jest nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Poszczególne rodzaje tych trudności mogą występować w izolacji łączyć się ze sobą

Dysleksja- trudności w czytaniu lub czytaniu i pisaniu

Dysgrafia- trudności w opanowaniu kaligrafii(brzydkie, czasami wręcz nieczytelne pismo)

Dysortografia – trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (rażące i nagminne popełnianie błędów ortograficznych)

·         Epidemiologia: najczęściej chorują dzieci w wieku 2-6 lat, u nich choroba przebiega zwykle łagodnie. Izolacje stosuje się przez cały okres choroby.

·         Zapobieganie: szczepionka

·         Leczenie: głownie objawowe, zależnie od objawów stosuje się leki przeciwgorączkowe, wzmacniające odporność, łagodzące dokuczliwość związaną z wysypką

Szkarlatyna( PŁONICA): choroba brudu, ostra choroba zakaźna, charakteryzująca się zapaleniem gardła i migdałków z towarzyszącą, punkcikową wysypką oraz wykwitami złuszczającymi w okresie zdrowienia

·         Etiologia: paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A wytwarzający toksynę erytrogenna

·         Źródło zakażenia :człowiek chory na płonicę lub anginę, ozdrowiciel, nosiciel paciorkowca; przenoszona drogą kropelkową; wrota zakażeniowe: błony śluzowe gardła, uszkodzona skóra.

·         Podatność: niemowlęta rzadko, przebycie gwarantuje trwałą odporność

·         Przebieg: do wstępnych objawów zalicza się gorączkę, bóle brzucha, wymioty oraz ból gardła. Później pojawia się wysypka- drobnoplamista, czerwona, zlewająca się na tułowiu, w zgięciach łokciowych i podkolanowych. Najwyraźniejsza jest na piersiach, brzuch, pośladkach i w pachwinach. Na policzkach jest rumień a skóra wokół ust i nosa jest blada. Język najpierw obłożony białym nalotem potem ma wygląd malinowy. Po kilku dniach od ustąpienia wysypki występuje grubo płatowe łuszczenie się skóry( stóp i dłoni).Mogą również występować zaburzenia układu krążenia, zapalnie mięśnia sercowego, utrata przytomności.

·         Okres wylęgania: 2-5 dni

·         Powikłania: kłębkowe zapalenie nerek, zapalenie stawów, gorączka reumatyczna, zapalenie węzłów chłonnych bądź ucha środkowego

·         Zakaźność: duża. Występuje 3 dni przed pojawieniem się wysypki a ustępuje już po 24 godzinach leczenia właściwym antybiotykiem

·         Zapobieganie: izolacja chorych dzieci od zdrowych

·         Leczenie: antybiotyk, leki na gorączkę

Różyczka: zakaźna o łagodnym przebiegu, objawia się występowaniem na skórze różowawej , drobno plamistej z towarzyszącym powiększeniem węzłów chłonnych, głównie karkowych, za uszami

·         Okres  wylęgania: 14-21 dni

·         Etiologia : wirus różyczki

·         Zakażenie: drogą kropelkową

·         Podatność: przebycie powoduje trwałą odporność

·         Zakaźność: 7 dni przed wystąpieniem wysypki i do 4 dni po jej ujawnieniu.

·         Przebieg: gorączka, z czasem małe plamki zlewające się w jedną dając wrażenie czerwonej skóry, może pojawić się bladoróżowa wysypka, powiększenie węzłów chłonnych i ból przy ich dotykaniu, mogą występować bolące rany w jamie ustnej. W ciągu 2-3 dni wysypka znika i nie pozostawia śladów, może bardzo swędzieć.

·         Leczenie: objawowe, leki na obniżenie gorączki

·         Powikłania: różyczkowe zapalenie mózgu, plamica różyczkowa, różyczkowe zapalenie stawów, niebezpieczna dla kobiet w ciąży

·         Zapobieganie: szczepienie wszystkich dzieci w 13 miesiącu życia oraz obowiązkowe szczepienie dla dziewcząt w wieku 12 lat.

Świnka: (nagminne zapalenie przyusznic)- ostra, zakaźna, charakteryzuje się bolesnym obrzękiem zapalnym ślinianek, zwłaszcza przyusznych, rzadziej podżuchwowych i podjęzykowych.

·         Leczenie: objawowe, leki przeciwgorączkowe

·         Etiologia: wywołana przez wirus świnki, rozszerza się droga kropelkową lub przez ślinę, która może znajdować się na pożywieniu lub przedmiotach

·         Okres wylęgania: 2-3 tygodnie

·         Okres zakażalności: zaczyna się 2-4 dni przed wystąpieniem objawów i trwa 7-9 dni po ustąpieniu

·         Przebieg: bardzo często nie występują żadne objawy choroby i zakażenie wykrywa się przez wykrycie przeciwciał we krwi. Najczęstsze objawy: złe samopoczucie, gorączka, bóle głowy, bóle mięśni, obrzęk ślinianek przyusznych, aseptyczne zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych o zazwyczaj typowym i łagodnym przebiegu. Obrzęk ślinianek powoduje ból przy otwieraniu ust i gryzieniu. Skóra nabrzmiała jest blada, lekko błyszcząca, napięta.

·         Powikłania: zapalenie opon mózgowych, zapalenie jąder, zapalenie trzustki, niedosłuch

·         Zapobieganie: szczepienie

Lamblioza:  dość pospolita inwazja jelita cienkiego

·         Źródło zakażenia: droga kontaktowa, pokarmowa, szczególnie w środowiskach zamkniętych i w              przypadku zaniedbań higienicznych(zanieczyszczona woda, pokarmy, ubikacje)

·         Okres wylęgania: 6-15 dni

·         Przebieg: najczęściej bezobjawowo. Objawy ostrego zakażenia występują po 1-3 tygodni, są niejednoznaczne i zależne od wieku, stanu wydolności układu odpornościowego oraz od rodzaju szczepu lamblii. U dzieci zwykle występuje wodnista biegunka. Powoduje zaburzenia w trawieniu tłuszczów i węglowodanów co łącznie z niedoborem witamin i utratą białka w czasie biegunki prowadzi do niedożywienia i upośledzenia rozwoju fizycznego.

·         Leczenie:  lek trnidazd...