pozarowa_wentylacja_nadcisnieniowa_-_Zbigniew_Roman_Pizon.pdf

(333 KB) Pobierz

Artyk. 1 2007 kor.

Systemy i instalacje do bezdymowego utrzymywania dróg

ewakuacyjnych i ratunkowych.

POśAROWA WENTYLACJA NADCIŚNIENIOWA

W ostatnich latach ukazało się wiele publikacji i artykułów na temat systemów

wentylacji nadciśnieniowych. Niniejszy artykuł mógłby być jednym z wielu gdyby nie

fakt, Ŝe jest oparty na praktycznych doświadczeniach. Głównym zadaniem

systemów wentylacji nadciśnieniowej jest ochrona i ratowanie ludzkiego Ŝycia.

Proszę potraktować niniejsze rozwaŜania jako pomoc we właściwej interpretacji tego

stwierdzenia.

Drogi ewakuacyjne i ratunkowe nie są strefami budynku zagroŜonymi poŜarem

i tym samym powinny być chronione przed zadymieniem.

Architekci, projektanci i rzeczoznawcy opiniujący projekty budowlane, konfrontowani

są z tym stwierdzeniem praktycznie na co dzień. JuŜ na wstępie naleŜy niestety

stwierdzić iŜ polskie przepisy do 2005 roku nie zawieraly dokładnych wytycznych i

wskazań dla projektanta pomagajacych mu we właściwym projektowaniu systemów

zabezpieczających przed zadymianiem klatek schodowych bądź dróg

ewakuacyjnych.

W dniu dzisiejszym jesteśmy w stanie, w oparciu o wytyczne nowej normy PN-

EN12101-6, projektować systemy umoŜliwiające bezpieczną ewakuację osób z

obszarów zagroŜonych i jednocześnie skutecznie wspomagające prowadzenie akcji

ratowniczej przez jednostki straŜy poŜarnej. Norma ta nie cieszy sie jednak specjalną

popularnością wśród projektantow. Jest zbyt obszerna, zbyt teoretyczna i nie zawsze

udaje się dopasowanie jej wytycznych do potrzeb czy wymagań w projektowanym

objekcie.

To co powinno charakteryzować nową normę EN 12101-6, przyjętą zresztą juŜ

przez wiele krajow członkowskich Unii Europejskiej, jest jej przejrzystość,

praktyczność oraz efektywność. Do tych wniosków doszli juŜ członkowie grup

roboczych Europejskiego Komitetu Normalizacji. W chwili obecnej dyskutuje się nad

zmianami wytycznych z normy. Eksperci dochodzą do wniosku, iŜ nie technika

powinna być celem nadrzędnym. Celem nadrzędnym powinna być dobrze

przemyślana koncepcja ochrony przed zadymianiem dróg ewakuacyjnych. Dopiero w

oparciu o tę koncepcję powinniśmy zająć się dopasowaniem techniki. Przy tej okazji

nie naleŜy zapominać o moŜliwościach fizycznych systemów instalacji

nadciśnieniowych oraz o kosztach inwestycyjnych.

Jedno jest pewne:

Wszystkie wysiłki i działania związane z zabezpieczeniem dróg ewakuacji i ratunku

przed zadymieniem mają na celu zapewnienie bezpiecznej ewakuacji.

Zajmijmy się krótko polskimi przepisami i wytycznymi dotyczącymi ogólnego

traktowania projektów pod względem zabezpieczeń przeciwpoŜarowych. Jednym z

najwaŜniejszych jest:

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 r.,Nr75, poz.

690)

§207 Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób

zapewniający w razie poŜaru:

.....

2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku,

.....

4) moŜliwość ewakuacji ludzi, a takŜe uwzględniający bezpieczeństwo

ekip ratowniczych

§ 245.

W budynkach:

1) niskim (N), zawierającym strefę poŜarową ZL II,

2) średniowysokim (SW), zawierającym strefę poŜarową ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V,

3) niskim (N) i średniowysokim (SW), zawierającym strefę poŜarową PM o gęstości

obciąŜenia ogniowego powyŜej 500 MJ/m 2 lub pomieszczenie zagroŜone wybuchem,

naleŜy stosować klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposaŜone

w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub słuŜące do usuwania dymu.

§ 246.

2. Klatki schodowe i przedsionki przeciwpoŜarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w

budynku wysokim (W) dla strefy poŜarowej ZL II oraz w budynku wysokościowym (WW)

dla stref poŜarowych innych niŜ ZL IV, powinny być wyposaŜone w urządzenia zapobiegające

ich zadymieniu.

3. Klatki schodowe i przedsionki przeciwpoŜarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną

w budynku wysokim (W) dla strefy poŜarowej ZL I, ZL III, ZL V lub PM oraz w budynku

wysokościowym (WW) dla strefy poŜarowej ZL IV, powinny być wyposaŜone w urządzenia

zapobiegające zadymieniu lub samoczynne urządzenia oddymiające uruchamiane za

pomocą systemu wykrywania dymu.

(...)

5. W budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW) dopuszcza się wykonywanie klatek

schodowych, stanowiących drogę ewakuacyjną wyłącznie dla stref poŜarowych ZL IV,

bez przedsionków oddzielających je od poziomych dróg komunikacji ogólnej, jeŜeli:

1) kaŜde mieszkanie lub pomieszczenie jest oddzielone od poziomej drogi komunikacji

ogólnej drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej E I 30,

2) klatki schodowe są zamykane drzwiami dymoszczelnymi,

3) klatki schodowe są wyposaŜone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub w samoczynne

urządzenia oddymiające uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu

§ 247.

1. W budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW), w strefach poŜarowych innych

niŜ ZL IV, naleŜy zastosować rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed

zadymieniem poziomych dróg ewakuacyjnych.

2. W krytym ciągu pieszym (pasaŜu), do którego przylegają lokale handlowe i usługowe, oraz

w przekrytym dziedzińcu wewnętrznym, naleŜy zastosować rozwiązania techniczno-budowlane

zabezpieczające przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych.

§ 253.

1. W budynkach wysokościowych (WW) i wysokich (W) ZL I, ZL II, ZL III i ZL V, mających

kondygnację uŜytkową na wysokości powyŜej 25 m, przynajmniej jeden dźwig w kaŜdej strefie

poŜarowej powinien być przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych.

§ 255.

Szyb dźwigu dla ekip ratowniczych powinien być wyposaŜony w urządzenia zapobiegające

zadymieniu lub słuŜące do usuwania dymu.

W wybiórczo przedstawionych paragrafach opisane są praktycznie wszystkie rodzaje

obiektów, w których wymagane jest zastosowanie rozwiazań technicznych

zabezpieczających przed zadymianiem lub usuwaniem dymu z klatek schodowych

lub z dróg ewakuacyjnych.

Prawidłowe zabezpieczenie klatki schodowej jako niejednokrotnie jedynej drogi

ewakuacyjnej, powinno przede wszyskim polegać na zapobieganiu przedostawania

sie dymu do ich wnętrza. Rozwiązania techniczne polegające na usuwaniu dymu z

klatki schodowej albo np. z szybu dźwigu przeznaczonego dla ekip ratowniczych,

powodują zadymianie obszarów drogi ewakuacyjnej powyŜej kondygnacji objętej

poŜarem.

Wentylator

oddymiajacy

Przedsionek

Korytarz

Strefa zagrozona

pozarem

otwarte albo

zniszczone okno

NIEPRAWIDłOWO

Przykład oddymiania szybu dźwigu

przeznaczonego dla ekip ratowniczych.

Szyb na i powyŜej kondygnacji objętej

poŜarem jest zadymiony.

166159545.051.png

166159545.062.png

166159545.070.png

166159545.071.png

166159545.001.png

166159545.002.png

Klapa

nadcisnieniowa

Przedsionek

Korytarz

Strefa zagrozona

pozarem

otwarte albo

zniszczone okno

Wentylator

nawiewny

PRAWIDŁOWO

Przyklad utrzymywania bezdymowego

szybu dŜwigu przeznaczonego dla ekip

ratowniczych przy pomocy instalacji

nadciśnieniowej.

166159545.003.png

166159545.004.png

166159545.005.png

166159545.006.png

166159545.007.png

166159545.008.png

166159545.009.png

166159545.010.png

166159545.011.png

166159545.012.png

166159545.013.png

166159545.014.png

166159545.015.png

166159545.016.png

166159545.017.png

166159545.018.png

166159545.019.png

166159545.020.png

166159545.021.png

166159545.022.png

166159545.023.png

166159545.024.png

166159545.025.png

166159545.026.png

166159545.027.png

166159545.028.png

166159545.029.png

166159545.030.png

166159545.031.png

166159545.032.png

166159545.033.png

166159545.034.png

166159545.035.png

166159545.036.png

166159545.037.png

166159545.038.png

166159545.039.png

166159545.040.png

166159545.041.png

166159545.042.png

166159545.043.png

166159545.044.png

166159545.045.png

166159545.046.png

166159545.047.png

166159545.048.png

166159545.049.png

166159545.050.png

166159545.052.png

166159545.053.png

166159545.054.png

166159545.055.png

166159545.056.png

166159545.057.png

166159545.058.png

166159545.059.png

166159545.060.png

166159545.061.png

166159545.063.png

166159545.064.png

166159545.065.png

166159545.066.png

166159545.067.png

166159545.068.png

166159545.069.png

Innym przykładem moŜe być oddymianie klatki schodowej przy pomocy

samoczynnych urządzeń oddymiających np. świetlika dachowego. Takie

zabezpieczenia (stosowane od lat) są napewno skuteczne, ale tylko do momentu, w

którym nastąpi schłodzenie dymu i tym samym zahamowanie zjawiska ciągu

termicznego. Tego rodzaju systemy powodują zadymienie obszarów klatki schodowej

na i powyŜej kondygnacji objętej poŜarem. Zadymiona klatka schodowa przestaje być

bezpieczną drogą ewakuacyjną. JeŜeli weźmiemy pod uwagę fakt, iŜ właśnie ta

klatka schodowa jest jedyną drogą ucieczki z obszarów zagroŜonych (99%

obiektów), to musimy dojść do wniosku, Ŝe jedyną metodą umoŜliwiającą bezpieczną

ewakuację są rozwiązania techniczne zapobiegające zadymianiu dróg ewakuacji i

ratunku. Oznacza to, Ŝe naleŜy projektować takie systemy i instalacje, które juŜ w

pierwszej fazie powstania poŜaru przeciwdziałać będą skutecznie przedostawaniu się

dymu w kierunku drogi ewakuacji.

Jedną z najskuteczniejszych metod jest wytworzenie w klatce schodowej albo w

tunelu ewakuacyjnym kontrolowanego nadciśnienia. Nadciśnienie to musi być

wyŜsze od nadciśnienia panującego w pomieszczeniu objętym poŜarem na górnej

krawędzi drzwi dzielących obydwa obszary (>5 do 10Pa).

System powinien być tak zaprojektowany, aby siła przyłoŜona do klamki drzwi nie

przekraczała 100N, co odpowiada nadciśnieniu w granicach ok. 65Pa albo 10 kg na

klamce drzwi. Oznacza to, Ŝe prawidłowy dobór samozamykacza drzwiowego ma

kolosalne znaczenie jeŜeli chodzi o bezpieczne funkcjonowanie systemu.

Dopuszczalne maksymalne nadciśnienie w klatce schodowej lub drodze

ewakuacyjnej nie moŜe przekroczyć 50Pa.

NajwaŜniejsze praktyczne wskazania dotyczące analizy i projektowania

instalacji nadciśnieniowych do bezdymowego utrzymywania dróg ewakuacji i

ratunku:

1. Ustalenie ubytków powietrza na wszystkich zamkniętych drzwiach.

NaleŜy przy tym uwzględnić rodzaj drzwi (EI 30, lub EI30DS)

Wskazówka praktyczna:

Drzwi jednoskrzydłowe, otwierane do klatki schodowej

~220 m³/h

Drzwi dwuskrzydłowe

~650 m³/h

Drzwi windy

~1300 m³/h

Drzwi dymoszczelne, jednoskrzydłowe ok.2m²(DIN 18095)

<= 20 m³/h

2. Ustalenie ilości powietrza niezbędnego dla przepływu przez otwarte drzwi do

pomieszczenia o obniŜonym ciśnieniu, czyli wydatku powietrza który musi być

wyregulowany w czasie do 3s po otwarciu lub zamknięciu drzwi. Jaki to jest wydatek i

dlaczego właśnie taka wielkość?. Norma PN-EN12101-6 rozróŜnia prędkości

powietrza w zaleŜności od klasy systemu:

0,75m/s dla klasy systemu gdzie zakłada się tylko ewakuację

oraz

2m/s dla klas systemów gdzie przewiduje się ewakuację oraz jednoczesną akcję ekip

ratowniczych.

Wydatki te związane są z temperaturą na drzwiach pomieszczenia objętego

poŜarem. Przyrost prędkości powietrza w funkcji wzrostu temperatury obrazuje

poniŜszy wykres.

Drzwi jednoskrzydłowe, otwierane od klatki schodowej

~430 m³/h

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Wentylacja nadciśnieniowa-podrecznik ćwiczeń.pdf (1158 KB)
Wentylacja nadcisnieniowa-prezentacja.pdf (4949 KB)
Systemy_roznicowania_cisnien.pdf (38505 KB)
pozarowa_wentylacja_nadcisnieniowa_-_Zbigniew_Roman_Pizon.pdf (333 KB)
Poradnik Wentylacja pożarowa budynków wysokich i wysokościowych.pdf (10843 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin