Badanie Uziemniaczy i Nowe Normy.pdf

Badanie uziemiaczy - Publikacja w ISE.pl

Strona 1 z 4

Badanie uziemiaczy

Publikacja w ISE.pl: 2003-11-28 09:52:49, WyĻwietleı: 3147

ńrdþo: Stanisþaw Kiszþo, ZDIE Biaþystok,

Badanie uziemiaczy w Ļwietle PN-EN-61230 na przykþadzie uziemiaczy

kulowych oraz TUKAN

Nowa norma europejska EN-61230 stanowi modyfikacjħ normy miħdzynarodowej IEC-1230

i zastħpuje dotychczas stosowanĢ PN-83/E-8508. Elektroenergetyczy sprzħt ochronny -

Uziemiacze przenoĻne. Nazwa nowej normy PN-EN-61230 jest nastħpujĢca:

"Prace pod napiħciem. PrzenoĻny sprzħt do uziemiania lub uziemiania i

zwierania". Norma zawiera definicje badaı typu, wyrobu, badaı wyrywkowych i

odbiorczych. Zawiera okreĻlenia i opisy zaciskw uziomowych, fazowych, przewodw

uziemiajĢcych i zwierajĢcych, elementw i drĢŇkw izolacyjnych. W stosunku do

poprzedniej normy, nowa norma europejska wprowadza kilka nowoĻci w zakresie i rodzaju

badaı. Do takich zaliczamy m.in. badanie zmħczeniowe przewodu z koıcwkami kablowymi

- jednoczesne zginanie i skrħcenie. Odbywa siħ to na specjalnym stanowisku badawczym,

gdzie badana prbka podlega odksztaþceniom w iloĻci 1000 cykli.

Badanie urzĢdzeı (uziemiaczy i zwieraczy) z przewodami miedzianymi na penetracjħ wilgoci

(nowoĻę) odbywa siħ przez zanurzenie na okres 45 min. w specjalnym roztworze siarczku

sodu. Wynik badania uznaje siħ za pozytywny, jeŇeli przewd nie ulegnie sczernieniu. W

nowej normie, przy badaniu przewodu z zaciskami na rozciĢganie, znacznie zwiħkszono (ok.

4-krotnie) wielkoĻę siþy rozciĢgajĢcej, ktra jest wyliczana ze wzorw 100 x A lub 80 x A,

gdzie A-przekrj przewodu w mm 2 . Badanie prĢdem zwarcia powinno odwzorowywaę

najwiħksze obciĢŇenia prĢdowe urzĢdzenia, na ktre bħdzie naraŇone w praktyce oraz

najmniej korzystne warunki przyþĢczenia. Norma nie podaje Ňadnych wielkoĻci pradw

zwarciowych I r . ObowiĢzkiem uŇytkownika jest obliczenie wielkoĻci tych prĢdw i podanie

na zamwieniu wyrobu. ObowiĢzkiem zamawiajĢcego jest rwnieŇ ustalenie czasu

znamionowego zwarcia t r oraz obliczenie oddziaþywania cieplnego przewodw wg caþki

Joule'a I r 2 x t r . W przeciwieıstwie do poprzedniej normy zrŇnicowane czasy zwarcia (od 3

s do 0,1 s) umoŇliwiajĢ inny dobr przekrojw przewodw do uziemiaczy. W starej normie

podany byt czas zwarcia - l s, co ograniczaþo warunki zastosowania uziemiacza.

Nowa norma podaje zasady przeprowadzania badaı i okreĻla w zaþĢcznikach zestawy i

ukþady podlegajĢce badaniom. OkreĻla konkretne dþugoĻci przewodw badanych i sposobw

ich rozmieszczenia podczas badania.

Znakowanie

Na uziemiaczach i zwieraczach powinny byę umieszczone nastħpujĢce informacje:

nazwa producenta lub znak fabryczny,

typ urzĢdzenia,

rok produkcji,

przekrj przewodw w mm2, materiaþ Cu, znak podwjnego trjkĢta (umieszczone

co l m na przewodach).

Znakowanie powinno byę czytelne, trwaþe i o wysokoĻci liter co najmniej 3 mm.

Instrukcje uŇytkowania

Instrukcje uŇytkowania powinny zawieraę nastħpujĢce informacje:

http://ise.pl/info/index.php?pid=221&print=1

04-11-25

Badanie uziemiaczy - Publikacja w ISE.pl

Strona 2 z 4

objaĻnienie oznaczeı,

wskazwki montaŇowe (zakþadanie, zaciskanie, wartoĻci momentw obrotowych przy

dokrħcaniu poþĢczeı),

ograniczenia w uŇytkowaniu,

kategoria temperaturowa (normalna, zimna, gorĢca),

konserwacje, naprawy, przeglĢdy,

warunki wycofania z eksploatacji.

Eksploatacja

Przed kaŇdym uŇyciem uziemiacz lub zwieracz naleŇy dokþadnie skontrolowaę (oglħdziny

przewodw, zþĢcz, zaciskw, sprawdzanie dziaþania zaciskw). Jakiekolwiek uszkodzenie

izolacji przewodu, pokazanie siħ goþego przewodu powinno byę uwaŇane za uszkodzenie

powaŇne. NaleŇy rozwaŇyę wycofanie sprzħtu z eksploatacji. Uziemiacze prawidþowo

eksploatowane gwarantujĢ dobry stan przewodw þĢczĢcych na okres okoþo 5 lat dla

urzĢdzeı przenoĻnych i okoþo 10 lat dla urzĢdzeı stacjonarnych. Po tym okresie zaleca siħ

przeprowadzenie kontroli niszczĢcej. Uziemiacz lub zwieracz, ktry zostaþ poddany dziaþaniu

prĢdu zwarciowego powinien zostaę wycofany z eksploatacji, chyba Ňe zostanie stwierdzone

przez badania, obliczenia, kontrolħ, iŇ oddziaþywanie prĢdu nie spowodowaþo negatywnych

skutkw mechanicznych i cieplnych. W razie wĢtpliwoĻci urzĢdzenie powinno byę wycofane

z eksploatacji.

"Tukan" i kulowe - nowa norma

Badania typu uziemiaczy przeprowadzono w Instytucie Energetyki w Laboratorium

WielkoprĢdowym. Raporty z badaı nr EWP/12/E/2001 i nr EWP/34/E72001 zawierajĢ opisy

obiektw badaı, dane techniczne, dokumentacjħ technicznĢ, uzgodniony zakres badaı,

przebieg prb i ich wyniki, wnioski, tablice wynikw, dokumentacjħ fotograficznĢ. Do

raportw z badaı sĢ doþĢczone instrukcje uŇytkowania, opracowane wg wytycznych nowej

normy. Na podstawie raportw zostaþy wydane atesty na uziemiacze kulowe nr 566 i

uziemiacze "Tukan" nr 577. Atesty zawierajĢ m.in. nastħpujĢce dane uziemiaczy: napiħcie

znamionowe sieci, prĢd jednosekundowy I r , czas zwarcia t r , caþkħ Joule'a, prĢd szczytowy i

dþugoĻci przewodw.

Uziemiacze typu kulowego znajdujĢ zastosowanie w rozdzielnicach, stacjach i tam, gdzie

wystħpujĢ pþaskie szyny, a szczeglnie w miejscach trudnodostħpnych. Przed

zastosowaniem uziemiacza wymagane jest zamontowanie (na staþe) trzpienia zakoıczonego

kulĢ. Uziemiacz umoŇliwia wtedy zaþoŇenie na trzpieı kulowy pod kaŇdym dowolnym kĢtem.

Stosowane sĢ rwnieŇ do uziemiania linii przewodw - zwodw znajdujĢcych siħ w ukþadzie

pionowym lub pod kĢtem. Przed zastosowaniem wymagane jest rwnieŇ zaþoŇenie (na

staþe) trzpienia kulowego ze specjalnĢ obejmĢ. Uzyskane wysokie parametry uziemiacza

kulowego, tj. prĢd zwarciowy jednosekundowy I r = 30,5 kA i wartoĻę

caþki Joule'a 900 kA 2s pozwalajĢ na wykorzystanie tych danych do wyliczenia wartoĻci

prĢdu zwarciowego przy innym czasie zwarcia. Przykþad takiego przeliczenia jest

przedstawiony poniŇej.

Przykþad

Uziemiacz o prĢdzie zwarciowym I r1 =13 kA i czasie zwarcia l s posiada wyliczonĢ wartoĻę

caþki Joule'a ze wzoru:

I r 2 = 13 2 x 1 = 169 kA 2

NaleŇy obliczyę prĢdy zwarcia I r , jakie uziemiacz ten moŇe przenieĻę przy rŇnych czasach

http://ise.pl/info/index.php?pid=221&print=1

04-11-25

Badanie uziemiaczy - Publikacja w ISE.pl

Strona 3 z 4

zwarcia t r = 3s; 2 s; 0,5s; 0,25s; 0,1s.

I r0,5 2 x 0.5 = 169 kA 2 s

I r0,5 2 = 169/0.5 kA 2

I r0,5 = 18.38 kA

PrĢdy zwarcia I r przy rŇnych czasach zwarcia t r , obliczone w ten sposb bħdĢ dla tego

uziemiacza wynosiþy odpowiednio, jak w tabeli l.

t r

1 s 3 s 2 s 0.5 s 0.25 s 0.1 s

I r

13 kA 7.5 kA

9.19

18.38

26 kA

41.11

Tabela 1

Bardzo dobre wyniki uzyskano podczas badaı uziemiaczy przenoĻnych do linii zakþadanych

z ziemi typu "Tukan l", "Tukan 2". Uziemiacze te mogĢ przewodzię prĢd zwarciowy l s od 9

kA do 16 kA na liniach niskiego napiħcia, Ļredniego napiħcia i liniach 110 kV. WartoĻci caþek

Joule'a wynoszĢ odpowiednio od 81 kA 2s do 256 kA 2s. SĢ to parametry dwukrotnie

przewyŇszajĢce inne urzĢdzenia tego typu, jak uziemiacze "Pelikan" czy "Nevers".

Opracowana instrukcja uŇytkowania zawiera:

dane techniczne, oglne zasady uŇytkowania, przygotowane uziemiacze do pracy,

sprawdzenie braku napiħcia, zakþadanie uziemiacza, przechowywanie i transport. PoniŇej

przedstawiamy fragment instrukcji, tj. czħĻę dotyczĢcĢ zakþadania uziemiacza.

Rysunek 1

http://ise.pl/info/index.php?pid=221&print=1

04-11-25

Badanie uziemiaczy - Publikacja w ISE.pl

Strona 4 z 4

Rysunek 2

Zakþadanie uziemiacza

1. Zamocowaę zaciski uziomowe do uziemienia sþupa linii lub sondy uziemiajĢcej.

2. Zamocowaę drugi koniec linki uziemiajĢcej z koıcwkĢ kablowĢ do drĢŇka

teleskopowego, za pomocĢ nakrħtki skrzydeþkowej (nakrħtkħ dokrħcię momentem

5Nm).

3. PoþĢczyę drĢŇek izolacyjny z drĢŇkiem teleskopowym (Rys. l).

4. PodnieĻę drĢŇek z zaciskiem do pozycji pionowej, zawiesię zacisk fazowy na

uziemianym przewodzie (Rys. 2).

5. OdþĢczyę drĢŇek izolacyjny od drĢŇka teleskopowego. W tym celu naleŇy obrcię

drĢŇek izolacyjny o 45 i wysunĢę go ze zþĢcza.

6. Powtrzyę czynnoĻci uziemiania kolejnych przewodw.

powrt do publikacji

http://ise.pl/info/index.php?pid=221&print=1

04-11-25

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: