Jonathan Carroll Oko w oko nied�wiedziowi To by�o tak. William Linde nigdy nie mia� pieni�dzy. Do czasu, kiedy sko�czy� trzydzie�ci lat, stale pragn�� wszystkiego, lecz niczego nie mia�. Na przyk�ad srebrnych samochod�w, kt�re tr�bi� na ciebie w nocy, przemykaj�c autostrad�; ich po�yskuj�ce zielonym blaskiem tablice rozdzielcze �wiec� w mroku niczym odleg�e, tajemnicze miasta. Tego w�a�nie chcia�: srebrnych samochod�w. Albo kobiet, wysiadaj�cych z limuzyn, wychodz�cych z ekskluzywnych sklep�w, wkraczaj�cych z mroku lotnisk w jaskrawe �wiat�o dnia z oczami skrytymi za szk�ami ciemnych okular�w. Tego w�a�nie pragn��: kobiet w ciemnych okularach... Oczywi�cie, nie tylko, ale chwytacie ju�, o co chodzi. Linde ci�ko pracowa�, nic to jednak nie dawa�o. Po�wi�ca� pracy ca�y sw�j czas, ale jego zarobki wystarcza�y akurat na pokrycie rachunk�w i tyle. Kiedy jeste� biedny, oddajesz si� marzeniom, bo uwa�asz, �e kosztowne drobiazgi uprzyjemniaj� �ycie. Tak bywa istotnie, lecz nawet dla bogaczy "przyjemno�ci" maj� pewne ograniczenia. Co w tym nowego? Linde naiwnie dostrzega� jedynie poz�ot� �wiata modelek z pierwszych stron pism, klasycznych walizek z okuciami z prawdziwego mosi�dzu i nierzeczywistego fioletu poro�ni�tych lawend� wzg�rz na po�udniu Francji. Mia� kiedy� dziewczyn� - zapomnia�em, jak si� nazywa�a - kt�ra udzieli�a mu cennej wskaz�wki: je�li nie masz pieni�dzy, obserwuj uwa�nie, co Oni robi� ze swoj� fors� tak, �eby� wiedzia�, jak si� zachowa�, kiedy w ko�cu sam zdob�dziesz maj�tek. Linde by� pewien, �e kiedy� dojdzie do tego. Nie mia� w tej materii najmniejszych w�tpliwo�ci. Oni chadzali do muze�w. Pos�ugiwali si� pewnymi wyra�eniami i zwrotami. Mieli w�osy przyci�te w specyficzny spos�b. Twierdzili, �e czytaj� Szekspira. Linde sporz�dzi� trzystronicowy spis. Odsy�ali jedzenie do kuchni. Parkowali samochody pod najdziwniejszymi k�tami, nie przejmuj�c si� tym, �e mog� sprawi� komu� k�opot. Sko�czywszy, u�wiadomi� sobie z rado�ci�, �e bez problemu mo�e przej�� przynajmniej cz�� ich nawyk�w. Je�li zaoszcz�dzi, sta� go b�dzie na odpowiedniego fryzjera. Dzie�a wszystkie Szekspira kosztuj� grosze, podobnie jak bilety do muzeum. Ka�dy mo�e nauczy� si� odpowiednich wyra�e�. Wielu z nich przechodzi�o tak�e w swym �yciu okres, kiedy udawali, �e musz� z trudem walczy� o przetrwanie, st�paj�c twardo po ziemi zamiast kilka cali nad ni�. Mimo swych pieni�dzy ubierali si� w szorstkie sztruksy i flanelowe koszule. D�insowe sp�dnice. M�czy�ni zapuszczali trzydniowy zarost i chadzali na galowe premiery bez krawat�w. Ich kobiety nosi�y grube bawe�niane suknie i plastykow� bi�uteri�. Bogacze naprawd� s� inni, czasem jednak udaj�, �e tak nie jest. Na szcz�cie dla Lindego, to by� w�a�nie jeden z tych okres�w. Kiedy znalaz� ju� sobie nowe hobby, szybko si� uczy�. Gdy tylko mia� troch� wolnego czasu, czyta� "Kr�la Lira". Wyku� nawet na pami�� par� fragment�w na wypadek, gdyby kt�rego� dnia poddano go pr�bie. M�g�by wtedy udowodni�, �e zna si� na tym! Ale gdzie wi�ksza dokucza choroba Tam mniejszej prawie si� nie czuje. Zadr�ysz Wobec nied�wiedzia i uciekniesz przed nim; Ale je�eli uciekaj�c trafisz Na zba�wanione morze: wtedy ch�tnie Popatrzysz oko w oko nied�wiedziowi. * Nauczy� si� rozpoznawa� ich gatunki perfum, wiedzia�, gdzie robi� zakupy, jakie zamawiaj� omlety. Jego "zba�wanionym morzem" pozostawa�a bieda i szalona, �mierciono�na rzeczywisto��. Je�li udawanie zamo�no�ci by�o rozpaczliwym fa�szem, dziecinnym rozp�aszczaniem nosa o niewidoczn� szyb�, to Linde w ka�dej chwili got�w by� popatrze� oko w oko temu szczeg�lnemu nied�wiedziowi. A oto czar tej historii: Linde wygra� na loterii. Kupi� los za pi�� dolar�w i trafi� dwadzie�cia milion�w. Dwadzie�cia milion�w dolar�w! Gdyby� chcia� pozby� si� takiej sumy w ci�gu roku, musia�by� wydawa� prawie pi��dziesi�t pi�� tysi�cy dziennie. Albo te� m�g�by� kupi� sobie odrzutowiec, luksusow� kamienic�, sp�aci� d�ug niewielkiego afryka�skiego czy mo�e karaibskiego pa�stewka. Linde zani�s� swoje pieni�dze do czarodzieja. - Co by pan zrobi�, gdybym ofiarowa� panu t� sum�? Czarodziej by� s�dziwy i m�dry. Kiedy� sam stworzy� sobie maj�tek, ale wynik�y z tego wy��cznie k�opoty. - Nie chc� twoich pieni�dzy. Czego w�a�ciwie pragniesz? Masz wszystko, o czym zawsze marzy�e�. Id�, kup sobie porsche. Na lotnisku czekaj� na ciebie kobiety w ciemnych okularach. Przele� si� Concordem! - Mag spojrza� w oczy Lindego i ujrza�, �e istotnie, jego go�� ma wszystko, czego pragn��. Tyle �e rzeczywisto�� przera�a�a go. - Chc� wr�ci� do czas�w, kiedy by�em m�ody i biedny, ale tym razem z fors� w kieszeni. Potrafisz to zrobi�? - Jasne, ale to nic nie da. Nie czyta�e� Uspienskiego? Napisa� o tym ca�� ksi��k�. B�dziesz si� inaczej zachowywa�, ale pozostaniesz tym samym cz�owiekiem, wi�c w sumie niewiele zdo�asz zmieni�. Ale to ca�kiem nieg�upi pomys�. Je�li wymy�lisz co� naprawd� dobrego, zrobi� to dla ciebie - za darmo. Linde spojrza� na niego podejrzliwie. - Jakie zazwyczaj ustalasz honorarium? - Wszystko zale�y od �ycze� klienta. To, o czym przed chwil� wspomnia�e�, kosztuje zwykle oko�o tysi�ca dolar�w. - Dlaczego akurat tyle? - Gdybym za��da� mniej, by�oby to podejrzane. Przy wi�kszej sumie wypad�bym z rynku. - Masz jakie� propozycje? - C�, na pierwszy rzut oka odnosz� wra�enie, �e po�wi�ci�e� mn�stwo czasu na studiowaniu tego, jak zachowuj� si� bogaci. Zupe�nie jak kto�, kto pragn�c zosta� aktorem �ledzi aktor�w odgrywaj�cych aktor�w. Ale facet taki jak Marlon Brando nie gra - on po prostu jest Marlonem Brando, wspania�ym artyst�. Chwytasz? Bogacze nie wiedz�, jak powinni si� zachowywa� - oni po prostu s� sob�. A ty chcesz si� dowiedzie�, jakie to uczucie. Linde poczu� nag�� ulg�. - W�a�nie! Czy mo�esz sprawi�, �ebym to odkry�? - Przykro mi. To nie moja specjalno��. Masz ju� kup� pieni�dzy. Jak si� czujesz? Linde spu�ci� wzrok. - Jakby mi si� nie nale�a�y. Jakby ca�y ten maj�tek by� w�asno�ci� kogo� innego, a ja znalaz�em go jedynie w papierowej torbie na �awce w parku. - Potrz�sn�� g�ow�. - Mam wra�enie, �e powinienem go odda�. Czarodziej, kt�rego nazwisko brzmia�o Venasque, klepn�� go po kolanie. - Chwileczk�! W�a�nie przysz�a mi do g�owy pewna my�l. - Wsta�, gestem nakazuj�c Lindemu, aby pozosta� na miejscu i wyszed� z pokoju. Po chwili wr�ci�, nios�c w r�kach sk�rzan� kurtk�. - Za�� to, prosz�. Linde zerwa� si� z krzes�a i zarzuci� na siebie podane okrycie. Kurtka przypomina�a stroje pilot�w bombowc�w z czas�w drugiej wojny �wiatowej. Mia�a futrzany ko�nierz, by�a porysowana i postrz�piona. W chwil� p�niej zacz�a porasta� w�osiem. Ca�y proces wygl�da� jak przyspieszony film przyrodniczy, ukazuj�cy rozwijaj�cy si� kwiat. Zauwa�ywszy, co si� dzieje, Linde zerwa� z siebie kurtk� i cisn�� j� w przeciwleg�y k�t pokoju. Venasque podni�s� j� bez s�owa. - Co to by�o, do diab�a? - Kurtka Cnoty. Je�li po za�o�eniu zaczyna pokrywa� si� futrem, to znaczy, �e pozosta�a w tobie jeszcze cz�stka prawo�ci. Je�eli nie - zd��y�a ju� obumrze�. W g��bi duszy wci�� jeste� dobrym cz�owiekiem. Zagubionym, lecz dobrym. Dwudziestokrotnym prawym milionerem. Co teraz z tym poczniesz? Dla Lindego odpowied� na to pytanie okaza�a si� r�wnie trudna, jak decyzja, co zrobi� z niespodziewan� fortun�. Venasque, kt�ry stara� si� nie udziela� ludziom wskaz�wek na ich drodze do nieba, po�a�owa� go. Widzia� jak na d�oni, �e pomieszanie jego klienta bierze si� z dobrego charakteru. Linde tak wiele czasu po�wi�ci� rozmy�laniom nad �yciem bogaczy, �e nie mia� poj�cia, kim jest naprawd� - potencjalnym �wi�tym. �wiadom tego, Venasque nadwer�y� nieco swe zasady i postanowi� pchn�� go lekko we w�a�ciwym kierunku. - Zauwa�y�e� mo�e, �e nigdy nie masz w kieszeni dok�adnie tylu pi�ni�dzy, na ile liczy�e�? Kiedy zagl�dasz do portfela, okazuje si�, �e zamiast spodziewanych dziesi�ciu tkwi w nim trzyna�cie dolc�w? Albo osiem? Gdzie podziewaj� si� tamte pieni�dze, o kt�rych my�la�e�, �e je masz? Zastanawia�e� si� nad tym? - Nie. - Twarz Lindego zdradza�a tylko zdziwienie - ani �ladu nag�ego b�ysku w oku, objawienia, wznosz�cego si� z g��bi jestestwa a� do m�zgu. Nic. Venasque potrz�sn�� g�ow�. Mo�e ten go�� nigdy nie zostanie �wi�tym. Po prostu bogatym durniem. To w�a�nie dzieje si�, kiedy przez d�u�szy czas dysponujesz maj�tkiem: wszelkie zagubienie (i cnotliwe pytania) w pewnym momencie znika bez �ladu. Nurzaj�c si� w forsie stajesz si� wygodnickim t�pakiem. Po co zastanawia� si�. "Dlaczego akurat ja?" albo "O co w tym wszystkim chodzi", skoro masz pe�ne kieszenie? I na tym w�a�nie polega�a genialno�� ich planu. Coraz wi�cej ludzi do��cza do grona bogaczy, coraz mniej zastanawia si� nad znaczeniem tego faktu. To jednak Linde b�dzie musia� odkry� samodzielnie. W ko�cu Venasquemu si� to uda�o. - Pos�uchaj mnie uwa�nie, Linde. Gdzie podziewaj� si� wszystkie dodatkowe pieni�dze? My�lisz, �e je wydajesz? Albo mo�e gin� gdzie� w pomroce dziej�w? Pomy�l nad tym - z pocz�tku naprawd� mia�e� dziesi�� dolar�w. Fakt, �e po sprawdzeniu okazuje si�, i� jest ich teraz osiem albo trzyna�cie, wi��e si� z czym� zupe�nie innym. Wracaj do domu i zastan�w si� nad tym. Koniec dyskusji. Linde siedzia� w swym mieszkaniu, bardziej zagubiony ni� kiedykolwiek przedtem. Wiedzia�, �e Venasque to autentyczny czarodziej - magia i intuicja tryska�y z niego niczym z fajerwerku na Czwartego Lipca. Przemawia�, pos�uguj�c si� zagadkami i aluzjami. By� skromny i pokorny. Co zatem pr�bowa� mu powiedzie�? W dniach, kt�re nast�pi�y, nieub�agalnie przybli�aj�cych ostateczny moment, kiedy jego fortuna znajdzie si� bezpiecznie w bankowym sejfie i jego �ycie zamieni si� w piek�o, Linde bez przerwy sp...
ZuzkaPOGRZEBACZ