Kazimierz Bukowski
KATECHEZY: CZY WARTO BYĆ CHRZEŚCIJANINEM?
CZYM JEST BIBLIA?
„Święta Tradycja i Pismo Święte stanowią jeden święty depozyt słowa Bożego”, w którym — jak w zwierciadle — Kościół pielgrzymujący kontempluje Boga, źródło wszystkich swoich bogactw (Katechizm Kościoła Katolickiego — KKK 97).
Niezwykła księga
Biblia, inaczej Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, stanowi zbiór ksiąg religijnych judaizmu i chrześcijaństwa.
Przetłumaczona jest na około 1300 języków i narzeczy. Dlatego jest najbardziej znaną i wydawaną księgą świata — już od trzech tysięcy lat. Dlaczego zajmuje ona tak poczesne miejsce w dziejach i kulturze ludzkości? W przekonaniu żydów i chrześcijan Biblia jest księgą objawioną przez Boga samego. Zawiera treści religijne i zasady moralne istotne dla każdego człowieka. Ten fakt przyciąga czytelników Biblii.
Biblijne księgi powstawały w rozległym przeciągu czasu: od XIII wieku przed Chr. Do I wieku po Chr. 73 księgi biblijne mają wielu autorów. Autorzy biblijni posługiwali się różnymi formami wypowiedzi, różnymi rodzajami i gatunkami literackimi.
Niektóre księgi i fragmenty Biblii — to arcydzieła literatury światowej.
Nazwy
Biblia (grec. biblos=książka, biblia=książki), albo inaczej Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (Przymierza), jest to zbiór ksiąg religijnych judaizmu i chrześcijaństwa. Testament (łac. testamentum=przymierze) oznacza w Biblii układ, na mocy którego Bóg zobowiązuje się, pod pewnymi warunkami, obdarzyć szczególnymi dobrami tych, którzy stają się Jego ludem. Stary Testament zawiera dzieje przymierza Boga z ludźmi zawartego z Noem, Abrahamem, Mojżeszem i Dawidem. Nowy Testament nie unieważnia Starego Przymierza, lecz je ostatecznie wypełnia: życiem i działalnością Jezusa Chrystusa, Boga i Człowieka.
Kanon katolicki, czyli wykaz ksiąg Pisma Świętego, został ostatecznie ustalony na soborze trydenckim w XVI wieku. Obejmuje 46 ksiąg Starego i 27 Nowego Testamentu. Wszystkie księgi Starego i Nowego Testamentu można podzielić na trzy grupy: historyczne, dydaktyczne i prorocze.
Kanon żydowski i protestancki Biblii nie obejmuje niektórych ksiąg Starego Testamentu (deuterokanonicznych czyli wtórnie kanonicznych). Księgami deuterokanonicznymi są te księgi, co do których natchnienia przez Boga istniały w pierwotnym Kościele wątpliwości. Do katolickiego kanonu zostały one włączone nieco później. Należą do nich w Starym Przymierzu: księgi Tobiasza, Judyty, Barucha, Mądrości, Syracydesa, Pierwsza i Druga Machabejska oraz greckie dodatki do Księgi Daniela i Estery. Kościoły protestanckie przyjmują przeto tylko hebrajski kanon Starego Testamentu (39 ksiąg), dzieląc go za przykładem żydów na trzy części: Tora (prawo), Nebiim (prorocy) i Ketubim (pisma).
Trzeba pamiętać, że wyznawcy judaizmu nie uznają w ogóle Pisma Świętego Nowego Testamentu, a w tym również Ewangelii. Dla wszystkich chrześcijan, a nie tylko katolików — należy to mocno podkreślić — Nowe Przymierze z Ewangeliami na czele są wypełnieniem obietnic Starego Testamentu. I dlatego stanowią integralną część Biblii. NT powstał w drugiej połowie I wieku po Chr.
Na czym polega biblijne natchnienie?
Nie można być poetą i pisarzem bez odrobiny talentu, popartego rzetelną pracą. Szczególnie wielkie utwory literackie, np. Dziadów część III, noszą znamiona poetyckiego geniuszu.
Zarówno żydzi jak i chrześcijanie uważają Biblię za zbiór ksiąg natchnionych przez Boga. Co to oznacza?
Znawcy literatury słusznie podnoszą, że wiele ksiąg i tekstów biblijnych należy do arcydzieł literatury wszystkich czasów. Wystarczy wspomnieć Księgę Psalmów, Koheleta, Hioba, Pieśń nad pieśniami, hymn św. Pawła o miłości (1 Kor 13) lub ewangeliczne przypowieści. Autorzy tych owych biblijnych tekstów — nie ulega wątpliwości — byli świetnymi poetami. Ale nie wszystkie teksty biblijne należą do wybitnych dzieł literackich. A jednak cała Biblia powstała pod natchnieniem Ducha Świętego. Widać przeto, że czym innym jest natchnienie poetyckie, a czym innymi biblijne.
Przez natchnienie biblijne Kościół katolicki rozumie bezpośredni, pozytywny i nadprzyrodzony wpływ Boga na umysł i wolę piszącego, dzięki czemu powstająca księga jest dziełem dwóch autorów: Boga i pisarza biblijnego.
Czy biblijne natchnienie należy utożsamiać z dyktatem, jak to przedstawił na obrazie Rembrandt anioła szeptającego św. Mateuszowi treść jego ewangelii? Wpływ Boga na rozum nie polega na dyktacie, lecz na oświeceniu, dzięki któremu pisarz mógł należycie pojąć wszystko to, co miał przedstawić w sprawach wiary i zasad moralności. Wpływ Boga na wolę był poruszeniem, które skłania autora biblijnego do pisania, ale nie znosi jego osobistej wolności. Autorzy biblijni korzystali z własnych uzdolnień i sił, gdy przekazywali na piśmie — własnym stylem i językiem — sprawy wiary i moralności objawione im przez Boga.
Języki biblijne
Biblię napisano w dwóch językach: hebrajskim i greckim. Starożytny hebrajski był językiem sakralnym, pisanym. Jednakże chcąc zapewnić zebranym w synagodze lepsze zrozumienie tekstów starotestamentalnych czytanych podczas zgromadzeń liturgiczny, posługiwano się parafrazami, czyli omówieniami aramejskimi. W czasach Jezusa powszechnie używano w Palestynie, i to już od stuleci, języka aramejskiego.
Stary Testament powstał w języku hebrajskim, z wyjątkiem niektórych ksiąg tzw. deuterokanonicznych, to jest nieco później zaliczonych w poczet kanonu Pisma Św., a powstałych:
a. bądź w hebrajskim czy też aramejskim (np. Księgi Barucha, Estery, Pierwsza Machabejska, Tobiasza, Judyty), które później przełożono na język grecki. Tu należy także zaliczyć Księgę Ezdrasza, nie należącą do ksiąg biblijnych, lecz do apokryfów;
b. bądź w hebrajskim czy też greckim (Księga Syracydesa).
Natomiast wszystkie księgi Nowego Testamentu powstały w języku greckim.
Septuaginta (grec. septuaginta=70) — to nazwa pierwszego przekładu Starego Testamentu z języka hebrajskiego na grecki z lat 250-150 przed Chr, dokonanego, według legendy, przez siedemdziesięciu tłumaczy, czy ściślej siedemdziesięciu dwóch.
Wulgata (łac. vulgatus=pospolity, przyst...
anmaria53