2007.04_Kopiowanie płyt DVD-Video_[Video].pdf

(1494 KB) Pobierz
439135851 UNPDF
praktyka
kopiowanie DVD-VIDEO
płyt DVD-Video
Piotr Wolny
Tematyka kopiowania płyt DVD-Video budzi spore emocje ze względu na bardzopoważny problem,
jakim jest często spotykane nielegalne rozpowszechnianie materiałów chronionych prawem autorskim.
Jako zwolennik Linuksa oczywiście opowiadam się przeciwko tzw. piractwu we wszelkiej postaci.
Niechęć do piractwa nie oznacza jednak konieczności rezygnacji z jakiegokolwiek kopiowania
płyt DVD – w większości krajów dozwolone jest wykonanie kopii własnych płyt na własny użytek.
na problemy, które nie występują przy kopio-
waniu zwykłych płyt. Pierwszym są oczywi-
ście rozmaite zabezpieczenia przed kopiowa-
niem czy nawet odtwarzaniem. Choć są one uzasadnia-
ne walką z piractwem, to tak na prawdę uderzają wy-
łącznie w tych konsumentów, którzy byli uczciwi i za-
kupili oryginalną płytę. Tak zwani piraci komputerowi,
którzy sprzedają nielegalne kopie, zawsze znajdą spo-
sób obejścia wszelkich zabezpieczeń, dla nich opłacal-
ne będzie nawet wykonanie masteringu płyty od nowa.
Zaś osoby ściągające nielegalnie ilmy z sieci p2p , gdzie
dziś umieszcza się w całości nawet dwuwarstwowe dys-
ki DVD, często nie mają pojęcia o istnieniu zabezpieczeń
oryginalnych płyt.
Pod Linuksem możliwe jest skopiowanie ogromnej
większości płyt z rozmaitymi zabezpieczeniami, jeśli sko-
rzystamy z programów freeware napisanych dla systemu
MS Windows , które mogą zadziałać na naszym systemie
dzięki emulatorowi WINE. O tym, jak to wykonać, napi-
szę pod koniec artykułu. Najpierw zajmiemy się jednak
narzędziami do kopiowania zwykłych płyt oraz umożli-
wiającymi konwersję materiału video z DVD9 na DVD5,
czyli z płyt dwuwarstwowych na jednowarstwowe. Ta-
kie programy są już bowiem dostępne w Linuksie od
dawna.
Kopiowanie niezabezpieczonych płyt
Przy prostym kopiowaniu płyt DVD trudno napotkać
w Linuksie problemy. Chyba, że komuś kłopot sprawi wy-
bór najodpowiedniejszego programu spośród wielu do-
stępnych.
Najpopularniejszą aplikacją do kopiowania płyt
jest K3b dostępny w podstawowych pakietach niemal
wszystkich popularnych dystrybucji. Program ten ma
najbardziej zaawansowane możliwości tworzenia róż-
nych płyt DVD i CD. Aby utworzyć przy jego pomocy pro-
stą kopię płyty, klikamy oczywiście na Narzędzia –> Ko-
piuj DVD .
K3b pisano z myślą o pracy w KDE, za to w środowi-
sku GNOME popularne stały się dwie aplikacje. Pierwszą
jest nieco podobny do K3b , bardzo dopracowany Gnome-
Baker , drugą zaś Brasero , dawniej znane jako Bonire . Ma
ono może nieco mniejsze możliwości i – przynajmniej
52
maj 2007
Kopiowanie
P rzy kopiowaniu płyt DVD-Video napotykamy
439135851.014.png 439135851.015.png 439135851.016.png
 
praktyka
kopiowanie DVD-VIDEO
Urządzenie /dev/dvd
Wiele programów wciąż domyślnie zakła-
da, że w naszym systemie utworzono do-
wiązanie symboliczne /dev/dvd wskazu-
jące na właściwe urządzenie nagrywar-
ki. Aby utworzyć na stałe takie dowiąza-
nie, musimy zmodyikować konigurację
Udev , czyli w praktyce dopisać jedną linię
do któregoś pliku w /etc/udev/rules.d/ .
Jeśli w tym katalogu mamy plik 60-sym-
links.rules (albo podobny), to wybieramy
właśnie ten plik. Jeśli nie, najlepiej wy-
brać któryś plik ze środka listy. A linia, któ-
rą dopisujemy może wyglądać następu-
jąco:
Rysunek 1. Najpopularniejszy program do kopiowania płyt w Linuksie – K3b
KERNEL=="hdc", SYMLINK="cdwriter
dvd nagrywarka"
u mnie – częściej sprawia problemy, z dru-
giej jednak strony jest prostsze w obsłudze
i najbardziej przyjazne początkującym użyt-
kownikom. Po części jest tak dzięki pewnym
analogiom do komercyjnego programu Nero
Express z MS Windows .
Poza wcześniej wymienionymi w Li-
nuksie znajdziemy wiele innych progra-
mów wykonujących podobne funkcje. Gdy
potrzebujemy narzędzia obsługującego
wyłącznie płyty CD, warto zwrócić uwa-
gę na programy Arson (KDE) oraz Xfburn
niewielki program napisany z myślą o śro-
dowisku Xfce . Są bardzo proste w obsłu-
dze, nie wymagają więc dodatkowych opi-
sów.
Warto wiedzieć za to, że w Linuksie mo-
żemy łatwo skopiować płytę CD czy DVD
z linii komend, tworząc jej obraz na twar-
dym dysku. Wystarczy do tego obecne za-
wsze w systemie polecenie dd . Jeśli np. na-
sza nagrywarka to /dev/dvd, a nazwa ob-
razu, który tworzymy /var/tmp/obraz.img ,
wpisujemy następujące polecenie: dd if=/
dev/dvd of=/var/tmp/obraz.img . Sposób
ten nie jest może najwygodniejszy, nie ma-
my nawet żadnego wskaźnika postępu, jed-
nak możemy utworzyć kopię niezabezpie-
czonej płyty w każdej dystrybucji nawet
bez środowiska graicznego.
Piszę o linii komend również dlatego,
że istnieje inna wersja programu dd o na-
zwie ddrescue (lub czasami gddrescue ),
która bardzo przydaje się przy problemach
odczytu z nośnika CD czy DVD. Potrai ona
w inteligentny a zarazem stosunkowo szyb-
ki sposób analizować dyski z uszkodzony-
mi fragmentami, odzyskując z nich, ile się
da. Jej szerszy opis zamieszczony był już
w Linux+ (artykuł o odzyskiwaniu danych
w L+ z sierpnia 2006 r.), tym razem podam
więc tylko przykładowe użycie: ddrescue
/dev/dvd /var/tmp/obraz.img /var/tmp/
obraz.log .
Jeśli mamy do czynienia z sytuacją, gdy
chcemy odczytać dane z dysku, ale nie chce-
my podejmować prób odzyskiwania danych
z uszkodzonych sektorów, wystarczy w op-
cjach kopiowania dysku w K3b zaznaczyć
„Ignorowanie błędów odczytu”. Dodatko-
wo, by jeszcze przyspieszyć pracę napędu,
który bardzo spowalnia odczyt przy natra-
ieniu na błąd nośnika, możemy efektywnie
wyłączyć jego funkcję read ahead przy pomo-
cy wydanego z konta root'a polecenia, np.
hdparm -a 0 /dev/hdc . Zamiast przykłado-
wej hdc musimy podać lokalizację naszego
napędu.
Osobny zestaw programów linuksowych
stanowią aplikacje do tzw. ripowania płyt
DVD, czyli konwertowania zawartego na nich
materiału video do plików avi czy mpeg . Ich
kompleksowy opis przekroczyłby ramy tego
artykułu, wspomnę więc tylko, że moim zda-
W tym przykładzie nasza nagrywarka to
/dev/hdc i zostaną do niej utworzone aż
trzy dowiązania symboliczne – /dev/cd-
writer/, /dev/dvd oraz /dev/nagrywarka .
Bardzo ważne jest podanie najpierw
dwóch znaków '=' (przy dopasowywaniu),
a następnie jednego '=', gdy następuje
przypisanie.
niem najlepszymi spośród nich są napisany
w Perlu DVD::RIP ( http://www.exit1.org/dvdrip/ )
oraz AcidRip ( http://untrepid.com/acidrip/ ). Oby-
dwa programy mają podobne możliwości, je-
śli chodzi o kodowanie do avi, jednak AcidRip
koniecznie wymaga zainstalowanego w syste-
mie Mencoder'a, zaś DVD::RIP potrai korzy-
stać z innych narzędzi czy bibliotek. Jeśli chce-
my stworzyć wysokiej jakości plik mpeg , zde-
cydowanie polecam DVD::RIP .
DVD9–>DVD5
Większość sprzedawanych płyt DVD z ilma-
mi to nośniki dwuwarstwowe DVD9. Chcąc
Rysunek 2. Bardzo prosty w obsłudze program Brasero
www.lpmagazine.org
53
439135851.001.png 439135851.002.png 439135851.003.png 439135851.004.png
 
praktyka
kopiowanie DVD-VIDEO
Libdvdcss
Rysunek 3. Gnomebaker jest odpowiednikiem K3b opartym na bibliotekach GNOME
Wiele płyt DVD-Video posiada tzw. blo-
kadę regionalną (ang. Content Scram-
ble System – CSS), czyli w praktyce ich
zawartość jest po prostu zaszyfrowana.
Ściąganie tej blokady w celu odtworze-
nia, konwersji czy utworzenia niezaszy-
frowanej kopii jest możliwe przy pomo-
cy wszystkich popularnych programów
w Linuksie, jeśli tylko w naszym syste-
mie została zainstalowana biblioteka lib-
dvdcss . W wielu krajach, w tym zwłasz-
cza w USA, jej rozpowszechnianie jest
nielegalne (choć nie jest też szczegól-
nie ścigane), dlatego nie znajdziemy jej
w żadnej popularnej dystrybucji. Bez naj-
mniejszego problemu możemy jednak
ściągnąć potrzebne nam pakiety z inter-
netu.
Podstawowy adres, gdzie powinny
być pakiety rpm i deb z zawsze najnowszą
wersją to http://download.videolan.org/
pub/libdvdcss/ . Gotowe pakiety dla dys-
trybucji Debian i Ubuntu są również pod
adresem http://www.debian-unoficial.org/ ,
zaś użytkownicy Fedory mogą udać się
na http://freshrpms.net/packages/. Pakie-
ty dla Mandrivy jak zawsze najłatwiej zna-
leźć za pośrednictwem http://easyurpmi.
zarb.org/ .
zrobić ich wierną kopię, powinniśmy oczy-
wiście kupić dość drogą płytę dwuwarstwo-
wą. Alternatywnie możemy posłużyć się
programem, który zmniejszy rozmiar ma-
teriału o blisko połowę. Zmniejszenie ilości
danych odbywa się na ogół najpierw kosz-
tem dodatkowych materiałów, które uzna-
jemy za niepotrzebne (menu płyty, ścieżki
dźwiękowe, napisy, dodatki, itp), następnie
zaś kosztem ponownej kwantyzacji (ang.
requantization ) strumienia mpeg video , co
w dużym uproszczeniu można określić jego
szybką ponowną kompresją przy gorszych
parametrach.
W Linuksie przez dłuższy okres pro-
ces ten możliwy był wyłącznie przy uży-
ciu narzędzi z linii komend ( tcextract , tcre-
quant , mplex ), co było dość żmudne i nieła-
twe, z drugiej strony jednak bardzo kształ-
cące. Do dzisiaj większość programów da-
lej opisywanych wymaga zainstalowanych
w systemie pakietów transcode , mjpegto-
ols , dvdauthor . bo właśnie w nich zawarte
są narzędzia wykorzystywane przy kon-
wersji. Przydaje się także MPlayer bądź Xi-
ne do podglądu płyt i obrazów DVD oraz
mkisofs/growisofs do tworzenia obrazów
płyt.
Pierwszym programem, który ułatwiał
zadanie konwersji DVD9=>DVD5 był dzia-
łający również z linii komend Lxdvdrip
( http://developer.berlios.de/projects/lxdvdrip/ ).
Jest on wciąż dość popularny i warto go wy-
próbować. Po jego instalacji należy rozpo-
cząć od przeczytania i dokonania modyika-
cji pliku /etc/lxdvdrip.conf . Jeśli nasza dystry-
bucja zawiera wersję tego pliku z niemiecki-
mi opisami, możemy przejść na stronę do-
mową programu i ściągnąć plik ze źródłami,
w którym znajdziemy wersję lxdvdrip.conf
z opisami po angielsku. Program ten posia-
da dosyć bogate możliwości jak np. kopio-
wanie jednej płyty DVD9 na dwie DVD5. Je-
go obsługa sprowadza się do uruchomienia
w konsoli lxdvdrip i odpowiedzi na szereg py-
tań. Poważną wadą jest brak możliwości za-
Dlaczego DVD5 i DVD9?
chowania oryginalnego menu DVD na ko-
piach.
Programem, który również nie potrai
zachować menu DVD, ale jest za to bardzo
prosty i wygodny w obsłudze jest Shrink-
ta ( http://shrinkta.sourceforge.net/ ). Działa on
już w środowisku graicznym, a jego ob-
sługa sprowadza się do kliknięcia na Read
w celu odczytania struktury dysku, a na-
stępnie wyboru interesujących nas mate-
riałów, które mają znaleźć się na okrojonej
kopii.
Program umożliwia również nagrywa-
nie na dyskach DVD9 oraz wybranie tylko
części tzw. „rozdziałów” z płyty źródłowej
– możemy więc rozdzielić jedną płytę na
dwie. Nagrany na dysk obraz można wypa-
lić bezpośrednio z Shrinkty albo użyć w tym
celu innego programu, np. K3b .
Kolejnym podobnym programem jest, a
właściwie prawdopodobnie będzie w przy-
szłości, Dvd95 ( http://dvd95.sourceforge.net/ ).
W tym momencie jednak posiada on GUI
wyłącznie w języku francuskim, co skutecz-
nie powstrzymało mnie przed jego przete-
stowaniem.
Jednowarstwowe płyty DVD+ mieszczą
dokładnie 4 700 372 992 bajtów (DVD –
o 6 946 816 bajtów więcej) i są pow-
szechnie opisywane jako 4.7GB. Po za-
okrągleniu tej liczby otrzymujemy 5, stąd
właśnie DVD5. Analogicznie z nośnika-
mi dwu warstwowymi (DVD+ mieści
8,547,991,552 bajtów, zaś DVD- 8,543,
666,176), po zaokrągleniu mamy 9GB,
więc i DVD9.
Musimy jednak pamiętać, że pojem-
ność tych nośników wyrażona w kompu-
terowych gigabajtach (GiG, czyli 1024*
1024*1024 albo 2^30) będzie inna. Wy-
nosi ona bowiem nieco ponad 4.3GiB
dla nośników jednowarstwowych i ponad
7.9GB dla dwuwarstwowych. W zasa-
dzie takie właśnie jednostki są stosowa-
ne dla nośników, jednak najwyraźniej ze
względów marketingowych zdecydowa-
no się zapomnieć, że kilobajt to 1024
bajty.
54
maj 2007
439135851.005.png 439135851.006.png
 
praktyka
kopiowanie DVD-VIDEO
Rysunek 4. Program Shrinkta jest bardzo prosty,
ale funkcjonalny
maite coraz to nowe zabezpieczenia. Jak
wspomniałem we wstępie, trudno poważ-
nie traktować zapewnienia o ich skuteczno-
ści w walce z prawdziwym piractwem czy
nielegalną wymianą danych. Ich wprowa-
dzanie jest jednak jednym z kroków na dro-
dze do większej kontroli użytkowników,
która wyraźnie pozostaje marzeniem wielu
producentów. Istnieje coraz większa pre-
sja na wprowadzanie i legalizację rozmai-
tych Digital Rights Management, których ce-
lem jest ograniczenie możliwości nie tylko
kopiowania, ale także często zapoznawa-
nia się z danym utworem, np. na wyłącz-
nie danym sprzęcie albo ograniczoną ilość
razy.
Sytuacja prawna systemów zabezpie-
czeń płyt DVD jest w efekcie bardzo róż-
na w poszczególnych krajach w tym nawet
wewnątrz Unii Europejskiej. W większości
z nich jednak dozwolone jest wykonanie
dla własnych potrzeb kopii bezpieczeństwa
płyty DVD. Tak więc obchodzenie zabez-
pieczeń w celu skorzystania ze swoich praw
nie jest zabronione. W Polsce jak dotąd brak
jest jednoznacznych przepisów, które od-
nosiłyby się do ilmów, jednakże w przy-
padku programów komputerowych, które
również są utworami w świetle prawa, wy-
konanie kopii bezpieczeństwa jest dozwo-
lone.
Stosowane na płytach DVD metody
utrudnień ich kopiowania są bardzo mocno
urozmaicone i obejmują wiele technik – od
celowo uszkadzanych fragmentów nośni-
ka poprzez błędy w strukturze menu po or-
ganizację danych. Ich rzeczywista skutecz-
ność z założenia nie może być wysoka, bo
przecież każda płyta musi dać się odtwo-
rzyć w zwykłych urządzeniach...
Nie wdając się w szczegóły odnośnie
konkretnych rodzajów zabezpieczeń, przy-
jmijmy po prostu, że zdecydowana więk-
szość z nich da się obejść przy pomocy kilku
darmowych ( freeware ) programów dla MS
Windows . Mam konkretnie na myśli progra-
my DVD Shrink w wersji 3.2, DVD Decryp-
ter w wersji 3.5.4.0 (programów tych naj-
lepiej szukać przy pomocy wyszukiwarek
internetowych, ewentualnie pod adresem
http://www.riphelp.com/downloads/dvd.html )
oraz najważniejszy RipIt4Me ( http://www.
ripit4me.org/ ). Używana przeze mnie wersja
to 1.6.9.0. W Linuksie możemy uruchomić
wszystkie te programy przy pomocy emu-
latora WINE, dostępnego w każdej dystry-
bucji. Wystarczy w konsoli tekstowej na-
zwę programu ze środowiska MS Windows
poprzedzać poleceniem wine , np. wine
setup.exe .
Rozpoczynamy więc od instalacji pakie-
tów z samym WINE. Następnie uruchamia-
my program winecfg , gdzie musimy skonigu-
rować odpowiednio nasz emulator. Przede
wszystkim Windows Version musi być usta-
wione na Windows NT 4.0 , natomiast na za-
kładce Drivers musi być nasz napęd CD. Jeśli
go tam nie ma, możemy skorzystać z funk-
cji autodetect.
Następnie ściągamy z któregoś z inter-
netowych serwisów oferujących pliki DLL
np. http://www.dll-download.net/ pliki mfc42.
dll i msvcp60.dll, umieszczając je w lokaliza-
cji, którą programy uruchamiane z WINE wi-
K9Copy
Możliwość zachowania oryginalnych me-
nu na płytach DVD okazała się ostatecznie
bardzo ważna dla wielu użytkowników, któ-
rzy apelowali do programistów o stworze-
nie czegoś w rodzaju znanego z MS Win-
dows programu DVD Shrink . Pierwszym
programem, który dał taką możliwość
jest K9Copy ( http://k9copy.sourceforge.net/ ).
W momencie pisania tego artykułu nie by-
ło go w większości dystrybucji, jednak na
jego stronie domowej można znaleźć go-
towe pakiety dla najpopularniejszych od-
mian Linuksa. Program możemy też oczy-
wiście skompilować ze źródeł przy pomo-
cy tradycyjnych poleceń ./conigure; ma-
ke; make install. Jeśli nie podamy do-
datkowego argumentu do ./conigure , zo-
stanie on zainstalowany w /usr/local/kde/
bin .
Jego obsługa jest bardzo prosta i wy-
godna – po włożeniu płyty rozpoczynamy
od kliknięcia na ikonkę „otwórz” i mo-
żemy łatwo zaznaczać poszczególne ele-
menty do skopiowania, a przy pomocy me-
nu po prawej stronie szybko wybierzemy
choćby wszystkie napisy czy ścieżki dźwię-
kowe w tym samym języku. Poza stworze-
niem obrazu płyty możliwe jest także prze-
konwertowanie materiału do pliku avi .
Program posiada jeszcze pewne niedocią-
gnięcia, jednak swoją główną funkcję kon-
wersji DVD9 na DVD5 wykonuje pewnie
pod warunkiem, że płyta nie jest zabez-
pieczona. Na pewno więc wart jest polece-
nia.
Nośniki z zabezpieczeniami
Mimo bezprecedensowego niepowodzenia,
jakim okazało się wprowadzenie blokady
regionalnej płyt DVD (tzw. CSS – Content
Scramble System ), niektóre wytwórnie wciąż
starają się utrudnić życie legalnym nabyw-
com ich produktów, wprowadzając roz-
Rysunek 6. Program K9Copy pozwala nam zachować menu DVD i daje pełną kontrolę nad kopiowanym
materiałem
www.lpmagazine.org
55
439135851.007.png 439135851.008.png 439135851.009.png 439135851.010.png
 
praktyka
kopiowanie DVD-VIDEO
O autorze
Autor hobbistycznie i zawodowo zajmuje
się Linuksem mniej więcej od czasów jądra
2.0.20. Obecnie pracuje w organizacji spo-
łecznej. Poza Linuksem fascynuje go rock
progresywny.
Kontakt z autorem:
linux@software.com.pl
open in DVD Shrink. W tym ostatnim wybiera-
my pożądane elementy i tworzymy obraz pły-
ty iso. Bezpieczniej będzie ją nagrać, korzysta-
jąc z tradycyjnych linuksowych programów.
Rysunek 7. Windowsowy zestaw programów do kopiowania zabezpieczonych płyt doskonale działa pod
Linuksem dzięki emulatorowi WINE
Podsumowanie
Kopiowanie zabezpieczonych płyt to jedna
z bardzo niewielu czynności, które wymagają
dziś użycia w Linuksie jakiegoś oprogramowa-
nia dla MS Windows. Jednak w przypadku Ri-
pIt4Me sam autor dba o to, by program dobrze
działał z WINE, istnieje też specjalne forum li-
nuksowych użytkowników tego programu.
Przyszły rozwój całego oprogramowania
do kopiowania i modyikacji płyt DVD zależy
mimo to przede wszystkim od tego, jak osta-
tecznie uregulowane zostaną kwestie praw-
ne. Oczywiście nikt nie domaga się zezwole-
nia na kopiowanie i sprzedawanie albo roz-
dawanie cudzej własności pod postacią praw
autorskich do utworu, jakim jest ilm, muzyka
czy program. Nie oznacza to jednak, że legalny
nabywca ma być pozbawiany prawa do swo-
bodnego dysponowania płytą, którą zakupił,
odtwarzania jej dowolną ilość razy na dowol-
nym sprzęcie i zabezpieczania jej przed znisz-
czeniem poprzez wykonywanie kopii bezpie-
czeństwa. Te kwestie są obecnie przedmiotem
dyskusji w legislaturach wielu krajów, istnieje
jednak ogromny lobbing wytwórni płytowych,
chcących pozbawić użytkownika prawa do ja-
kiejkolwiek kopii zakupionego utworu. Przy-
szłość pokaże, która opcja – konsumencka czy
producencka – odniesie zwycięstwo.
dzą jako c:\windows\system32 . Domyślnie bę-
dzie to podkatalog wine/drive_c/windows/system-
32 w naszym katalogu domowym. W kolejnym
kroku instalujemy przy pomocy WINE pro-
gramy DVD Shrink , DVD Decrypter oraz RipIt-
4Me – przy tym ostatnim korzystamy z wersji
z instalatorem, który zainstaluje również apli-
kację FixVTS .
Teraz wystarczy już uruchomić wszystkie
poszczególne programy, by sprawdzić, czy wi-
dzą one nasz napęd CD. W DVD Shrink klika-
my dodatkowo na Edit– > Preview– > Select Di-
rectX video renderer– > Built-in Software Renderer .
Na końcu zamykamy wszystkie progra-
my, na „wszelki wypadek” wpisujemy polece-
nie wineserver –k , wkładamy płytę DVD, mon-
tujemy ją w systemie i możemy już uruchomić
program RipIt4Me poleceniem np. wine "c:
\program iles\ripit4me\ripit4me.exe" .
Obsługa tego programu jest dość prosta
– najlepiej polegać na jego sugestiach i propo-
nowanej kolejności działań. Po analizie płyty
RipIt4Me sam uruchomi DVD Decrypter z od-
powiednimi parametrami, pozwalając unik-
nąć błędnych bloków i pułapek w menu. Wy-
magane jest tylko jednorazowe kliknięcie na
ikonkę, które rozpocznie kopiowanie płyty
na dysk przez DVD Decrypter . Po zakończeniu
pracy przez ten program ponownie w RipI-
t4Me klikamy na Run FixVTS i ostatecznie na
W Internecie
• Omówienie aspektów prawnych wyko-
nywania kopii zapasowych w prawie
Unii Europejskiej i w prawie polskim
http://www.prawnik.net.pl/pwi/
kopiazapasowa.htm
• Forum użytkowników m.in. Ripit4me
http://forum.digital-digest.com/
• Program K9Copy
http://k9copy.sourceforge.net/
Rysunek 8. Forum użytkowników m.in. Ripit4me
56
maj 2007
439135851.011.png 439135851.012.png 439135851.013.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin