14. gulati.pdf

Beata Gulati, Sunil Gulati

Lektorat jħzyka angielskiego dla niesþyszĢcych

Bardzo sió cieszó, ñe znalazçam sió na konferencji w tak znakomitym

gronie i w tak pióknym miejscu, jakim jest Wyñsza Szkoça Humanistyczno-

Ekonomiczna w æodzi. Mam przyjemnoëí prezentowaí uczelnió, ktÜra pierwsza

w Polsce otworzyça oficjalnie swe progi dla osÜb niepeçnosprawnych. Pierwsza

studentka, ktÜra zostaça przyjóta na Akademió Podlaské, Sylwia Wojciechowska,

to wçaënie osoba niesçyszéca. Po ukoõczeniu studiÜw podjóça ona pracó naukowé

na uczelni, a w bieñécym roku (2007) uzyskaça tytuç doktora nauk ëcisçych

z wyrÜñnieniem w zakresie chemii.

I tak od ponad 18 lat ksztaçcimy osoby niepeçnosprawne w systemie

integracyjnym. Moñemy pochwalií sió systemowé organizacjé dziaçaõ na rzecz

wyrÜwnywania szans edukacyjnych juñ prawie 300 studentÜw ze specjalnymi

potrzebami edukacyjnymi. Studenci z dysfunkcjé narzédu sçuchu stanowié bardzo

liczné grupó 101 osÜb. WërÜd nich 71,78% to osoby ze znacznym, 17,18%

z umiarkowanym, a 4,4% z lekkim stopniem niepeçnosprawnoëci. Natomiast

bioréc pod uwagó sposÜb komunikowania sió moñna wyrÜñnií wërÜd nich dwie

odmiennie funkcjonujéce grupy. Pierwszé stanowié studenci niedosçyszécy

niedosçyszécy

niesçyszécy, dla ktÜrych pierwszym józykiem jest polski józyk

migowy. Józyk polski z reguçy jest im dostópny w piëmie, natomiast ich mowa

moñe byí na tyle niewyraïna, ñe osoby sçyszéce majé trudnoëci w rozumieniu ich

wypowiedzi sçownych 1 . Studenci niedosçyszécy przewañnie nie potrzebujé tçuma-

czy józyka migowego, podczas gdy osoby z drugiej grupy bez zapewnienia im

takiej pomocy miaçyby trudnoëci z peçnym uczestnictwem w zajóciach. Studenci

1 B. Szczepankowski, Poradnik dla nauczycieli akademickich, Siedlce 2006.

niedosçyszécy

posçugujécy sió mowé dïwiókowé, jednak majécy trudnoëci z jej odbiorem.

Drugé studenci niesçyszécy

niesçyszécy

B. Gulati, S. Gulati, Lektorat józyka angielskiego dla niesçyszécych

poczétkowo wybierali kierunki pedagogiczne, jak pedagogika ze specjalnoëcié

opiekuõczo-wychowawczé, plastyké, historió. Obecnie majé odwagó studiowaí

na kierunkach zgodnie z zainteresowaniami, nie sugerujéc sió juñ tylko

kierunkiem, na ktÜrym jest wiócej kolegÜw niesçyszécych. Studiujé zatem

na informatyce, zootechnice, marketingu i zarzédzaniu oraz matematyce.

i Rehabilitacji OsÜb Niepeçno-

sprawnych, ktÜrego jestem dyrektorem. Czujó sió zobowiézana do przedstawienia

chociañ w skrÜtowej formie caçoëci naszych oddziaçywaõ na rzecz studentÜw

z dysfunkcjé narzédu sçuchu i dopiero wtedy umiejscowienia lektoratu józyka

angielskiego w tej strukturze.

Obejmujemy naszymi dziaçaniami trzy okresy umownie zwane: PRE

i R

PRE-

STUDENT

docieramy z naszé oferté do szkÜç, ksztaçcécych osoby niesçyszéce lub

niedosçyszéce na poziomie matury. Czósto caçe klasy maturalne ze swoimi

wychowawcami przyjeñdñajé na organizowane przez nas Drzwi Otwarte

STUDENT i POST

POST-STUDENT

STUDENT. W pierwszym okresie PRE

PRE-STUDENT

STUDENT

Drzwi Otwarte.

CKiRON kwestionariusze, poznajemy

ich potrzeby edukacyjne i predyspozycje. Bezpoëredni kontakt pozwala

na ustalenie komunikacyjnych zdolnoëci studenta oraz stwierdzenia, czy wymaga

on pomocy logopedy, tçumacza józyka migowego itp. Dla nowoprzyjótych osÜb

organizujemy Dni Adaptacyjne

CKiRON

Dni Adaptacyjne. Podczas przeprowadzanych na tych dniach

wywiadÜw ze studentami tworzymy specjalne raporty indywidualne, ustalamy

zalecenia edukacyjne przekazywane nastópnie wykçadowcom. Prowadzimy

zajócia socjoterapeutyczne, warsztaty psychologiczne majéce na celu zmniej-

szenie problemÜw adaptacyjnych i planowanie wçasnego rozwoju.

Kolejny etap STUDENT

Dni Adaptacyjne

STUDENT to oczywiëcie czas najszerszych naszych

oddziaçywaõ, majécych na celu zapewnienie dostópu do edukacji. Wedçug nas

dostóp do edukacji to dostosowanie w ëwiecie fizycznym, dostóp do wiedzy

i fachowych serwisÜw. Zapewniamy studentom moñliwoëí korzystania

i przeszkolenia w zakresie obsçugi urzédzeõ FM

STUDENT

urzédzeõ FM. Posiadamy pótle indukcyjne

pótle indukcyjne

130

W Akademii Podlaskiej jest najwióksze skupisko osÜb niesçyszécych

ksztaçcécych sió na poziomie szkoçy wyñszej w Polsce i w porÜwnywalnych

uczelniach europejskich. Codzienny kontakt ze studentami to ciégça weryfikacja

ich potrzeb i ustalania odpowiednich serwisÜw. Koordynacjé tych dziaçaõ

w uczelni zajmuje sió Centrum Ksztaçcenia i R

PRE

STUDENT

STUDENT, STUDENT

STUDENT

POST

STUDENT

PRE

Drzwi Otwarte

Kandydaci wypeçniajé opracowane przez CKiRON

urzédzeõ FM

B. Gulati, S. Gulati, Lektorat józyka angielskiego dla niesçyszécych

urzédzenia alarmowe w salach dydaktycznych. Podczas niektÜrych zajóí istnieje

moñliwoëí odpowiedniego ustawienia stoçÜw, aby osoby niesçyszéce widziaçy,

co pozostali studenci i wykçadowcy mÜwié.

Jeëli chodzi o dostóp do wiedzy to najczóëciej wybierané formé wsparcia

jest udziaç tçumaczy józyka migowego w zajóciach. W ramach programu

Pitagoras, ze ërodkÜw PFRON, zatrudniamy obecnie juñ pióciu tçumaczy józyka

tçumaczy józyka

migowego. Zapewniamy naszym studentom bezpçatne usçugi ksero. W pracowni

logopedycznej, kierowanej przez doktor Alinó Maciejewské, prowadzone sé

zajócia z lektoratu józyka polskiego

indywidualna terapia logopedyczna.

Podczas tych zajóí studenci zdobywajé wiedzó o józyku i umiejótnoëí

poprawnego posçugiwania sió nim w rÜñnych sytuacjach spoçecznych, co wpçywa

na efektywnoëí ich studiowania oraz jakoëí kontaktÜw spoçecznych.

W tym obszarze pojawia sió moñliwoëí uczestniczenia w lektoracie

indywidualna terapia logopedyczna

lektoracie

historii edukacji

w tym zakresie. Do 2001 roku studenci z uszkodzonym sçuchem uwañani byli

za niezdolnych do uczenia sió józykÜw obcych. Byli po prostu zwalniani z tych

zajóí. W roku 2001 Ministerstwo Edukacji w Polsce wprowadziço ustawó, ktÜra

przyznaça prawo studentom niesçyszécym i niedosçyszécym do nauki józykÜw

obcych. W païdzierniku 2004 rozpoczóçam prowadzenie zajóí z angielskiego

jako józyka obcego dla naszych studentÜw.

Przedstawió teraz charakterystykó grupy,

historii

charakterystykó grupy, czyli z jakimi osobami pracujó.

Sé to studenci z rÜñnych kierunkÜw (pedagogiki ze specjalnoëcié opiekuõczo-

wychowawczé, z terapié, plastyké, resocjalizacjé; marketingu i zarzédzania;

historii; matematyki i innych). Sé podzieleni zgodnie ze stopniem zaawansowania

na dwie grupy beginners

charakterystykó grupy,

elementary. NiektÜrzy z nich mieli angielski w szkole,

inni nie, niektÜrzy zdawali maturó przewañnie na poziomie podstawowym.

NiektÜre osoby spódziçy jakië czas za granicé i znajé angielski na tyle, ñeby

sió komunikowaí w codziennych sytuacjach. NiektÜrzy z nich znajé polski józyk

migowy, niektÜrzy nawet ASL lub BSL, podczas gdy niektÜrzy ñadnego. Wielkoëí

grupy nie przekracza 12 studentÜw, zajócia trwajé 90 minut tygodniowo.

W zajóciach uczestniczy tçumacz józyka migowego

beginners i elementary

elementary

tçumacz józyka migowego, ktÜry stosuje daktylografió

w celu zaprezentowania wçaëciwej wymowy oraz przekazuje inne wañne

informacje za pomocé józyka migowego. Wskazane jest, aby tçumacz znaç józyk

tçumacz józyka migowego

131

i urzédzenia alarmowe

urzédzenia alarmowe

migowego

zajócia z lektoratu józyka polskiego, a takñe indywidualna terapia logopedyczna

zajócia z lektoratu józyka polskiego

józyka angielskiego. W tym momencie warto jest siógnéí do historii

józyka angielskiego

beginners

B. Gulati, S. Gulati, Lektorat józyka angielskiego dla niesçyszécych

nauczyciela wspomagajécego (STEP I). W szkolnictwie integracyjnym (szkoça

podstawowa, gimnazjum, szkoçy ponadgimnazjalne) tego typu rozwiézania sé

praktykowane, jednak na poziomie szkoçy wyñszej nie znalazçy dotéd prawnego

potwierdzenia. Nauczyciel wspierajécy pracowaç na zasadach wolontariatu,

pomagaç w wyrÜwnywaniu poziomu wiedzy studentÜw. Podczas gdy jedno z nas

wprowadzaço materiaç, druga osoba zwracaça sió ku sçabszym studentom

i pomagaça im w nadgonieniu materiaçu. Dzióki uczestnictwu drugiego

nauczyciela moñna byço poçoñyí nacisk na indywidualne podejëcie do poszcze-

gÜlnych studentÜw. Byç to czas wielkich przygotowaõ materiaçÜw poglédowych,

handout-Üw, flashcards, transparent copies itp. celem obrazowania tego, co ma

byí przekazane oraz zapewnienia odpowiedniej iloëci íwiczeõ i powtÜrzeõ.

Przed testem sprawdzajécym spotkaliëmy sió z kañdym studentem oddzielnie

celem sprawdzenia, jakie sé jego braki, na co trzeba zwrÜcií uwagó, aby mÜgł

napisaí sprawdzian koõcowy. Praca ramió w ramió z drugim lektorem wymaga

elastycznoëci i wspÜçpracy, jest inspirujéca i potrzebna. Obecnie, ze wzglódu

na nakładajéce sió plany zajóí, rola Sunila Gulati przyjóça charakter doradczy

i superwizyjny.

2 D. Janakova, Methodology Guide to Learning and Teaching English for Deaf, Hard-of-Hearing

and Vision Impaired Students and Their Teachers, Praga 2004.

132

angielski przynajmniej na poziomie ëredniozaawansowanym oraz aby nauczy-

ciele józykÜw obcych znali podstawy józyka migowego 2 .

W ksztaçceniu józykowym naszych studentÜw wyrÜñniçam kilka krokÜw,

elementÜw ewolucji programu. êwiadczy to o wielkim wyzwaniu, jakim jest

organizacja lektoratu józyka obcego. êwiadczy to takñe o moim poszukiwaniu

rozwiézaõ, modyfikowaniu ich, ulepszaniu, wprowadzaniu zmian, nowoëci,

staçym monitorowaniu, ewaluacji, ktÜra, mam nadziejó, przyczyni sió do ustalenia

dobrej jakoëci nauczania i efektywnoëci w postaci twÜrczego wykorzystania

józyka przez studentÜw w przyszçoëci.

Ten pierwszy krok (kiedy liczebnoëí grup byça nawet 2025 osobowa tak,

jak w analogicznych grupach na lektoracie) to wspÜçpraca z Sunilem Gulati

(moim móñem), nauczycielem józyka angielskiego, metodykiem, czçowiekiem,

ktÜry caçé edukacjó odbyç w józyku angielskim, czyli moñna powiedzieí, ñe na co

dzieõ funkcjonuje jak Native Speaker. Uczestniczyç on w zajóciach na zasadach

nauczyciela wspomagajécego (STEP I)

B. Gulati, S. Gulati, Lektorat józyka angielskiego dla niesçyszécych

Kolejnym krokiem byço zastosowanie na zajóciach Tablic

Tablicy Interaktywnej

y Interaktywnej

(STEP II). Aby skorzystaí z tego urzédzenia materiaçy do zajóí muszé byí

zeskanowane, nastópnie zapisane na urzédzeniu USB, a potem wyëwietlone

na Tablicy, ktÜra jest podçéczona do komputera i rzutnika multimedialnego.

Jednoczeënie korzystajéc z paska narzódzi tablicy interaktywnej moñna otwieraí

strony internetowe, pracowaí on-line, uruchamiaí klawiaturó ekranowé,

zachowywaí, zatrzymywaí obrazki, strony itp. Wielké zaleté tego urzédzenia jest

rÜwnieñ to, ñe starte z tablicy informacje zapisane sé w pamióci komputera, mogé

byí nastópnie wydrukowane i przekazane studentom. Studenci monitorujé,

co dzieje sió na ekranie. Literowanie jest bezpoërednim odniesieniem do sçowa

pisanego, za pomocé daktylografii nauczyciel przekazuje wymowó nowo

wprowadzanych sçÜw. Sçowa kluczowe znane w PJM mogé byí porÜwnywane

w BSL i ASL.

Widzéc jak wielkie znaczenie miaç dla studentÜw kontakt z Native

Speakerem postanowiçam zajócia z wykorzystaniem tablicy interaktywnej

urozmaicií zapraszaniem goëci mÜwiécych po angielsku. Trzeci krok zatem

to wprowadzenie na zajócia Native Speakers

III). Mieliëmy goëci z Indii

i Kamerunu. Studenci mogli poznaí geografió, kulturó, obyczaje krajÜw

przedstawianych. Podczas spotkania o Indiach oglédali film o pierwszej szkole

dla gçuchych w tym kraju. Polecam nauczycielom zapraszanie Native Speakers

na zajócia celem uatrakcyjnienia ich i wzbogacania rÜwnieñ swojego warsztatu.

Najwañniejszé sprawé w kontakcie Non-Native z Native Speakers jest to,

aby ze sobé nie walczyí, a sió wzajemnie uzupeçniaí, dzielií doëwiadczeniami,

strategiami, uczyí sió od siebie nawzajem, a co najwañniejsze uczyí sió z relacji

zwrotnych, ktÜre dajé nam studenci. Wypowiedzi studentÜw ëwiadczé

o ich zadowoleniu z tej formy zajóí. Oto fragmenty kilku nich:

Wiele razy podchodziçem do nauki józyka angielskiego, ale pierwszy raz

byçy one wypeçnione dodatkowymi elementami takimi, jak spotkania z osobami

z innych paõstw.

Zaciekawiço mnie jak osoby wyglédajé, sposÜb ubioru, zainteresowaço

mnie na tyle, ñe nabraçem ochoty wyjazdu do tychñe krajÜw. Bo Indie

od dzieciõstwa mnie ciekawiçy, ze wzglódu na walory przyrody, najwyñsze gÜry

ëwiata Himalaje. Oczywiëcie zobaczyí na wçasne oczy sposÜb bycia ludzi.

Tak samo opowiadanie o Kamerunie przez Herve wnuka suçtana. Zreszté lubió

Native Speakers (STEP

(STEP III)

133

Tablic

(STEP II)

Native Speakers

(STEP

III)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: