Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
Łańcuchy logistyczne w przedsiębiorstwie
Wstęp
1. Logistyka zaopatrzenia
2. Logistyka produkcji
2.1. System KANBAN
2.2. System Just in Time
3. logistyka dystrybucji
Podsumowanie
Wykaz literatury
WSTĘP
Logistyka należy obecnie do najbardziej dynamicznie rozwijających się nauk zarządzania w USA, Japonii i Europie Zachodniej.
Szybkość zmian zachodzących w otoczeniu wymusza na przedsiębiorstwach ciągłe dostosowywanie się, której alternatywą jest przegrywanie na coraz bardziej konkurencyjnym rynku.
Dziś już nie wystarczy tanio wytwarzać produkty o wysokiej jakości, trzeba także zwracać uwagę na obsługę klienta oraz przepływ produktów i informacji w łańcuchu logistycznym, wykraczającym poza wewnątrzzakładowy system produkcyjny. Gdy firma traci swoją zdolność przystosowawczą, wtedy jej działalność staje się nierentowna, a ona sama skazana jest na upadek[1]. Ta zmieniająca się perspektywa wymusza na przedsiębiorstwach coraz elastyczniejsze podejście do systemów sterowania produkcją, by uzyskać przewagę konkurencyjną.
Obok podstawowych wskaźników logistycznych przedsiębiorstwo musi rozważyć aspekt czasu w warunkach rosnącego nacisku na szybką odpowiedź na zapotrzebowanie klienta. Ma to swoje implikacje na szczeblu operacyjnym oraz strategii przedsiębiorstwa, i wymaga skoordynowania działań w łańcuchu logistycznym: od dostawców surowców, przez producentów i dystrybutorów, do detalicznych punktów sprzedaży.
Pomysł łańcuchów logistycznych opiera się na spostrzeżeniu, że poszczególne działy gospodarek są połączone. Obecnie nie ma takiej firmy na świecie, która sama wytwarzałoby swój produkt, nie korzystając przy tym z zewnętrznych dostawców lub poddostawców. Stąd de facto w dzisiejszej gospodarce mamy do czynienia ze skomplikowaną siecią zależności. Sieć tę więc można przedstawić także w postaci łańcuchów logistycznych, które obrazują powstawanie i drogę danego produktu do ostatecznego klienta (konsumenta). Błędem jest mówienie o konkurencyjności przedsiębiorstwa w oderwaniu od łańcucha logistycznego, w którym ono funkcjonuje, bowiem najlepiej opisuje całą tę sytuację pojęcie konkurencyjności danego łańcucha logistycznego. można powiedzieć, że oczywiście bycie w tym, a nie innym łańcuchu logistycznym dla danego przedsiębiorstwa nie jest w wielu wypadkach koniecznością, ponieważ można go zmienić, natomiast bycie w jakimkolwiek łańcuchu logistycznym jest koniecznością, od której uciec się nie da. Stąd prowadząc firmę, możemy wybrać dwie strategie: albo doskonalimy swój dotychczasowy łańcuch logistyczny lub dotychczasowe łańcuchy logistyczne, zacieśniając współpracę z należącymi do niego lub do nich firmami, albo zmieniamy na inny łańcuch lub grupę łańcuchów, które są bardziej konkurencyjne.
1. LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Łańcuch dostaw (inaczej łańcuch zaopatrzenia) - integrująca filozofia przyjęta w celu zarządzania globalnym przepływem w kanale dystrybucji od dostawcy do ostatecznego klienta[2].
Zaopatrzenie – to surowce, materiały, części, zespoły, podzespoły, środki techniczne, wyposażenie, sprzęt, maszyny, urządzenia produkcyjne, środki żywności, ochrony zdrowia, materiały budowlane itp. – albo w innym układzie – to dobra konsumpcyjne i inwestycyjne.
Zaopatrywanie – to całokształt rozwiązań systemowych dotyczących zaspokajania potrzeb materialnych w sferach produkcji, usług i konsumpcji. Te rozwiązania obejmują wszystkie przedsięwzięcia związane z efektywnym ustalaniem potrzeb, zamawianiem, negocjowaniem cen oraz zawieraniem umów, odbiorem, przewozem, konserwacją, przechowywaniem, przemieszczaniem wewnątrz danego systemu, gromadzeniem koniecznych zapasów, ewidencją, zużyciem, ochroną, oceną i kontrolą itd.[3].
Głównym zadaniem logistyki zaopatrzenia jest zapewnienie przedsiębiorstwu sprawnego zasilanie we wszystkie materiały niezbędne do prowadzenia ciągłej i rytmicznej działalności gospodarczej. Misja logistyki zaopatrzenia jest więc maksymalne zabezpieczenie wszelkich potrzeb materiałowych przedsiębiorstwa po minimalnych kosztach logistycznych realizacji rynkowych dostaw zaopatrzeniowych[4].
Chodzi o zabezpieczenie czasowo-przestrzennej dostępności tzw. materiałów bezpośrednio produkcyjnych, tj. surowców, materiałów konstrukcyjnych, produktów i półfabrykatów, a także części zamiennych, podzespołów itd., utrzymujących przedsiębiorstwo w stanie gotowości produkcyjnej. Materiały i środki bezpośrednio produkcyjne określane są ogólnym pojęciem „materiałów”. Z tego powodu logistyka procesów zaopatrzeniowych jest często nazywana logistyką materiałową.
LOGISTYKA
Zaspokojenie Logistyczne
MAX potrzeb koszty MIN
materiałowych dostaw
ZAOPATRZENIA
Źródło: K. Ficoń Procesy …Ibid. s.259
Rys. 1. Misja logistyki zaopatrzenia
Materiały mogą być pozyskiwane z dwóch zasadniczych źródeł:
- zamawiane bezpośrednio u producenta,
- nabywane na rynku zaopatrzeniowym.
W wyniku realizacji procesów zaopatrzeniowych materiały przepływają od dostawców wewnętrznych i zewnętrznych, działających na rynku materiałowym do magazynów zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa. Organizacja i realizacja fizycznego przepływu materiałów zaopatrzeniowych od dostawców do magazynów zaopatrzeniowych stanowi istotę logistyki materiałowej przedsiębiorstwa.
W sferze logistyki zaopatrzenia przedsiębiorstwa, w całokształcie procesów zaopatrzeniowych, wyodrębnia się trzy główne fazy przepływów materiałowych:
- dopływ (najczęściej transport) materiałów zaopatrzeniowych i kooperacyjnych do przedsiębiorstwa,
- odbiór i składowanie tych materiałów magazynach zaopatrzeniowych i związane z tym czynności manipulacyjne i magazynowe,
- organizację przepływu materiałów z magazynów zaopatrzeniowych do pierwszego stanowiska roboczego w procesie produkcyjnym.
Fizycznie, w zakres klasycznej logistyki materiałowej nie wchodzi bezpośrednie zaopatrywanie linii produkcyjnych, co ma miejsce w przypadku nowoczesnych technologii logistycznych opartych na zasadzie dostaw bezpośrednich, dokładnie na czas, w systemie Just in Time.
Logistyce zaopatrzenia przypisuje się trzy główne funkcje dotyczące zagwarantowania
- wymaganej kompletności i jakości dostaw
- ustalonej terminowości i rytmiczności dostaw
- określonej niezawodności i sprawności łańcucha dostaw.
Potrzeby rynku (konsumentów zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych) są zaspokajane przez wszystkie systemy logistyki: produkcji, usług, dystrybucji, zagospodarowania surowców wtórnych, zwróconych towarów i opakowań wielokrotnego obrotu, eksploatacji i inne. Spośród tych systemów logistyki szczególną rolę odgrywa logistyka zaopatrywania. Jest to spowodowane tym, że przed nią stawiane są bardzo wysokie wymagania, które powinna bezwzględnie spełnić w praktyce gospodarczej. Chodzi o to, że logistyka zaopatrywania winna zapewnić efektywny przepływ strumieni zasilania rzeczowego na całej długości łańcucha logistycznego (od surowców do towarów dostarczanych konsumentom)[5].
Niezwykle złożone i bardzo odpowiedzialne zadania logistyki zaopatrzenia realizują specjalistyczne służby zaopatrzenia, które funkcjonują w sposób mniej lub bardziej formalny praktycznie w każdym przedsiębiorstwie. Współcześnie duże znaczenie przywiązuje się do takiej organizacji dostaw, która minimalizuje poziom zapasów materiałowych, co oznacza konieczność precyzyjnego planowania dostaw w ściśle określonych terminach i w określonych ilościach[6].
Wszystkie instrumenty (narzędzia) sfery regulacji łańcucha logistyki zaopatrywania, stosownie do przypisanych im funkcji, wywierają zasadniczy wpływ na efektywny przepływ strumieni zasilania. Dotyczy to takich parametrów zaopatrzenia, jak: ilość, jakość, cena, koszty, czas przepływu, częstotliwość dostaw itd.
Szczególna rolę odgrywa funkcja utrzymania równowagi z otoczeniem, zwłaszcza badanie, a przynajmniej gruntowne rozpoznanie kształtowania się warunków i rozwijających się trendów w otoczeniu zewnętrznym systemu na wejściu i wyjściu z niego określonych dóbr. Chodzi tu o ustalenie słabych i mocnych punktów kontrahentów logistyki zaopatrywania, tj. dostawców i odbiorców oraz ich pozycji na rynku[7].
Aby optymalnie rozwiązać główny problem logistyki zaopatrzenia sformułowany za pomocą czterech pytań: co?, ile?, gdzie?, kiedy? należy szczegółowo zbadać następujące zadania:
- określenie asortymentu i ilości zamawianych materiałów,
- wybór dostawców i źródeł zaopatrzenia,
- określenie terminu i wielkości dostaw,
- ustalenie warunków składania i realizacji zamówień,
- negocjowanie warunków finansowych i technicznych zakupu,
- wybór formy transportu i zasad rozliczania,
- określenie zasad reklamacji, zwrotów i odsprzedaży,
- ustalenie warunków funkcjonowania składów zaopatrzeniowych,
- uwzględnienie fluktuacji i zakłóceń zaopatrzenia.
Co kupić? Ile kupić? Gdzie kupić? Kiedy kupić?
Co kupić? Ile kupić?
PROBLEMY
DECYZYJNE
Kiedy kupić? Gdzie kupić?
Źródło: K. Ficoń Procesy …op. cit., s.265
Rys. 2 Główne problemy decyzyjne dotyczące logistyki zaopatrzenia.
2. LOGISTYKA PRODUKCJI
Produkcja to działalność rozłożona w czasie, polegająca na przetwarzaniu czynników produkcji na dobra potrzebne do spożycia i inwestycji. Zużycie czynników produkcji w określonych ilościach i w danym czasie zaangażowanych w procesie produkcji, nazywa się nakładami[8].
Logistykę produkcji można definiować jako:
1. podsystem systemu logistyki, który realizuje określone przez niego zadania;
2. dyscyplina wiedzy, która poprzez badania, właściwą politykę, realizację funkcji logistycznych, formułowane zasady, instrumenty realizacji, regulacji oraz właściwe logistyce rozwiązania systemowe zapewnia racjonalną produkcję[9].
Logistyka produkcji zajmuje się planowaniem, organizowaniem i kontrolowaniem przepływu surowców, materiałów, części i elementów kooperacyjnych podczas procesu produkcyjnego, począwszy od składów zaopatrzeniowych, poprzez pośrednie magazyny wydziałowe, gniazdowe, stanowiskowe, aż do końcowych magazynów wyrobów gotowych i zbytu. Logistyka produkcji nie zajmuje się technologią procesów produkcyjnych, a jedynie sprawną organizacją całego systemu produkcyjnego wraz z jego najbliższym otoczeniem magazynowo – transportowym. Tradycyjnie, organizacja i funkcjonowanie przedsiębiorstw produkcyjnych pozostaje w gestii ekonomiki przedsiębiorstw.
Podobnie jak w pozostałych fazach logistyki przedsiębiorstwa, także w logistyce produkcji występują:
- fizyczne procesy przepływu i magazynowania
- strumienie informacyjne sterujące tymi przepływami
Przepływy fizyczne w sferze logistyki produkcji obejmują:
- transport wewnętrzny surowców, materiałów, półfabrykatów, części zamiennych, wyrobów gotowych,
- towarzyszące produkcji technologiczne czynności manipulacyjne,
- tworzenie i utrzymywanie różnorodnych zapasów technologicznych oraz zapasów produkcji w toku
W zbiorze procesów informacyjnych występują wszystkie elementy cyklu kierowania obejmujące planowanie, organizowanie i sterowanie oraz kontrolowanie przepływów fizycznych na poszczególnych etapach procesu technologicznego.
Naczelnym kryterium funkcjonowania logistyki produkcji jest zagwarantowanie ciągłości i odpowiedniej intensywności produkcji pod względem przepływów materiałowych, według wymagań obowiązującej techn...
adamo1977