Kodeks Wykroczeń 2010.pdf

INFOR

Page 1 of 24

Stan prawny na 3 lutego 2010 r.

Uwzględniono Dziennik Ustaw z 2010 r. nr 13 z dnia 29 stycznia 2010 r. oraz Monitor Polski z 2010 r. nr 5 z dnia 1 lutego

2010 r.

Dziennik Ustaw Rok 2007 Nr 109 poz. 756

wersja obowiązująca od 01.01.2010 do 07.06.2010

(Tekst opracowany przez INFOR)

USTAWA

z dnia 20 maja 1971 r.

Kodeks wykroczeń

(Dz.U. z 2007 r., Nr 109, poz. 756, zm.: Dz.U. z 2007 r., Nr 82, poz. 558; Dz.U. z 2008 r., Nr 141, poz. 888;

Dz.U. z 2009 r., Nr 190, poz. 1474)

CZĘŚĆ OGÓLNA

Rozdział I

Zasady odpowiedzialności

Art. 1. [Wykroczenie] [1] § 1. Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn

społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary

aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5 000 złotych lub nagany.

§ 2. Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeŜeli nie moŜna mu przypisać winy w

czasie czynu.

Art. 2. [Kolizja ustaw w czasie] § 1. JeŜeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niŜ w czasie

popełnienia wykroczenia, stosuje się ustawę nową, jednakŜe naleŜy stosować ustawę obowiązującą

poprzednio, jeŜeli jest względniejsza dla sprawcy.

§ 2. JeŜeli według nowej ustawy czyn objęty orzeczeniem nie jest juŜ zabroniony pod groźbą kary,

ukaranie uwaŜa się za niebyłe.

Art. 3. [Zasada terytorialności] § 1. Na zasadach określonych w niniejszej ustawie odpowiada ten, kto

popełnił wykroczenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak równieŜ na polskim statku wodnym lub

powietrznym.

§ 2. Odpowiedzialność za wykroczenie popełnione za granicą zachodzi tylko wtedy, gdy przepis

szczególny taką odpowiedzialność przewiduje.

Art. 4. [Czas i miejsce popełnienia wykroczenia] § 1. Wykroczenie uwaŜa się za popełnione w czasie,

w którym sprawca działał lub zaniechał działania, do którego był obowiązany.

§ 2. Wykroczenie uwaŜa się za popełnione w miejscu, gdzie sprawca działał lub zaniechał działania, do

którego był obowiązany, albo gdzie skutek nastąpił lub miał nastąpić.

Art. 5. [Stosunek psychiczny do popełnionego wykroczenia] Wykroczenie moŜna popełnić zarówno

umyślnie, jak i nieumyślnie, chyba Ŝe ustawa przewiduje odpowiedzialność tylko za wykroczenie umyślne.

Art. 6. [Umyślne i nieumyślne popełnienie wykroczenia] § 1. Wykroczenie umyślne zachodzi wtedy,

gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu zabronionego, to jest chce go popełnić albo przewidując

moŜliwość jego popełnienia na to się godzi.

§ 2. Wykroczenie nieumyślne zachodzi, jeŜeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia je

jednak na skutek niezachowania ostroŜności wymaganej w danych okolicznościach, mimo Ŝe moŜliwość

popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.

Art. 7. [Błąd co do bezprawności i błąd co do faktu] § 1. Nieświadomość tego, Ŝe czyn jest zagroŜony

karą, nie wyłącza odpowiedzialności, chyba Ŝe nieświadomość była usprawiedliwiona.

§ 2. Nie popełnia wykroczenia umyślnego, kto pozostaje w błędzie co do okoliczności stanowiącej

znamię czynu zabronionego.

Art. 8. [Wiek sprawcy] Na zasadach określonych w niniejszej ustawie odpowiada ten, kto popełnia czyn

zabroniony po ukończeniu lat 17.

Art. 9. [Zbieg przepisów ustawy] § 1. JeŜeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w

dwóch lub więcej przepisach ustawy, stosuje się przepis przewidujący najsurowszą karę, co nie stoi na

przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów.

§ 2. JeŜeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu za dwa lub więcej wykroczeń, wymierza się łącznie karę

w granicach zagroŜenia określonych w przepisie przewidującym najsurowszą karę, co nie stoi na

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2007.109.756):I...

2010-04-01

INFOR

Page 2 of 24

przeszkodzie orzeczeniu środków karnych na podstawie innych naruszonych przepisów.

Art. 10. [Zbieg wykroczenia z przestępstwem] § 1. JeŜeli czyn będący wykroczeniem wyczerpuje

zarazem znamiona przestępstwa, orzeka się za przestępstwo i za wykroczenie, z tym Ŝe jeŜeli orzeczono za

przestępstwo i za wykroczenie karę lub środek karny tego samego rodzaju, wykonuje się surowszą karę lub

środek karny. W razie uprzedniego wykonania łagodniejszej kary lub środka karnego zalicza się je na poczet

surowszych.

§ 2. Przy zaliczaniu kar przyjmuje się jeden dzień aresztu za równowaŜny jednemu dniowi pozbawienia

wolności, dwóm dniom ograniczenia wolności oraz grzywnie w kwocie od 20 do 150 złotych.

§ 3. Karę aresztu orzeczoną za wykroczenie uwaŜa się za karę tego samego rodzaju co kara

pozbawienia wolności orzeczona za przestępstwo.

§ 4. Zaliczeniu, o którym mowa w § 1, nie podlegają środki karne w postaci:

1) nawiązki, jeŜeli za wykroczenie i za przestępstwo orzeczono je na rzecz róŜnych podmiotów;

2) obowiązku naprawienia szkody, jeŜeli za wykroczenie i za przestępstwo orzeczono je w związku z

róŜnym rodzajem szkód.

Art. 11. [Odpowiedzialność za usiłowanie] § 1. Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia

czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie

następuje.

§ 2. Odpowiedzialność za usiłowanie zachodzi, gdy ustawa tak stanowi.

§ 3. Karę za usiłowanie wymierza się w granicach zagroŜenia przewidzianego dla danego wykroczenia.

§ 4. Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od czynu lub zapobiegł skutkowi

stanowiącemu znamię czynu zabronionego.

Art. 12. [Odpowiedzialność za podŜeganie] Odpowiada za podŜeganie, kto chcąc, aby inna osoba

dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego.

Art. 13. [Odpowiedzialność za pomocnictwo] Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna

osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności

dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo takŜe

ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego

swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.

Art. 14. [Zasada indywidualizacji winy] § 1. Odpowiedzialność za podŜeganie i pomocnictwo zachodzi

wtedy, gdy ustawa tak stanowi i tylko w razie dokonania przez sprawcę czynu zabronionego.

§ 2. KaŜdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej

umyślności lub nieumyślności, niezaleŜnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałających.

§ 3. Karę za podŜeganie lub za pomocnictwo wymierza się w granicach zagroŜenia przewidzianego dla

danego wykroczenia.

Art. 15. [Obrona konieczna] Nie popełnia wykroczenia, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni

bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.

Art. 16. [Stan wyŜszej konieczności] § 1. Nie popełnia wykroczenia, kto działa w celu uchylenia

bezpośredniego niebezpieczeństwa groŜącego dobru chronionemu prawem, jeŜeli niebezpieczeństwa nie

moŜna inaczej uniknąć, a dobro poświęcone nie przedstawia wartości oczywiście większej niŜ dobro

ratowane.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, gdy sprawca poświęca dobro, które ma szczególny obowiązek chronić

nawet z naraŜeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.

Art. 17. [Niepoczytalność sprawcy wykroczenia] § 1. Nie popełnia wykroczenia, kto, z powodu

choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w

czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.

§ 2. JeŜeli w czasie popełnienia wykroczenia zdolność rozpoznawania znaczenia czynu lub kierowania

postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, moŜna odstąpić od wymierzenia kary lub środka

karnego.

§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wykroczenia wprawił się w stan nietrzeźwości lub

odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.

Rozdział II

Kary, środki karne i zasady ich wymiaru

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2007.109.756):I...

2010-04-01

INFOR

Page 3 of 24

Art. 18. [Katalog kar] Karami są:

1) areszt;

2) ograniczenie wolności;

3) grzywna;

4) nagana.

Art. 19. [Areszt] Kara aresztu trwa najkrócej 5, najdłuŜej 30 dni; wymierza się ją w dniach.

Art. 20. [Ograniczenie wolności] § 1. Kara ograniczenia wolności trwa 1 miesiąc.

§ 2. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności ukarany:

1) nie moŜe bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu;

2) jest obowiązany do wykonywania pracy wskazanej przez sąd;

3) ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary.

Art. 21. [Obowiązkowa praca] § 1. Obowiązek określony w art. 20 § 2 pkt 2 polega na wykonywaniu

nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w odpowiednim zakładzie pracy, placówce słuŜby

zdrowia, opieki społecznej, organizacji lub instytucji niosącej pomoc charytatywną lub na rzecz społeczności

lokalnej w wymiarze od 20 do 40 godzin.

§ 2. W stosunku do osoby zatrudnionej organ orzekający, zamiast obowiązku określonego w § 1, moŜe

orzec potrącenie od 10 do 25 % wynagrodzenia za pracę na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny

wskazany przez organ orzekający; w okresie odbywania kary ukarany nie moŜe rozwiązać bez zgody sądu

stosunku pracy.

§ 3. Miejsce, czas, rodzaj lub sposób wykonywania obowiązku pracy, o którym mowa w § 1, określa sąd

po wysłuchaniu ukaranego.

Art. 22. [Obowiązki nakładane w związku z wymierzeniem kary ograniczenia wolności]

Wymierzając karę ograniczenia wolności, organ orzekający moŜe zobowiązać ukaranego do:

1) naprawienia w całości albo w części szkody wyrządzonej wykroczeniem;

2) przeproszenia pokrzywdzonego.

Art. 23. [Konsekwencje uchylania się od wymierzonej kary ograniczenia wolności] JeŜeli ukarany

uchyla się od wykonywania kary ograniczenia wolności, ulega ona zamianie na zastępczą karę grzywny, przy

czym miesiąc ograniczenia wolności przyjmuje się za równowaŜny grzywnie od 75 do 2 250 złotych, a jeŜeli

okoliczności wskazują na to, Ŝe egzekucja grzywny nie będzie skuteczna – na zastępczą karę aresztu, przy

czym miesiąc ograniczenia wolności odpowiada 15 dniom aresztu.

Art. 24. [Zasady wymiaru grzywny] § 1. Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 do 5 000 złotych,

chyba Ŝe ustawa stanowi inaczej.

§ 2. JeŜeli za wykroczenie popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wymierzono karę aresztu,

orzeka się obok tej kary równieŜ grzywnę, chyba Ŝe orzeczenie grzywny nie byłoby celowe.

§ 3. Wymierzając grzywnę, bierze się pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne,

stosunki majątkowe i moŜliwości zarobkowe.

Art. 25. [Zamiana grzywny na pracę społecznie uŜyteczną] § 1. JeŜeli egzekucja grzywny w kwocie

przekraczającej 500 złotych okaŜe się bezskuteczna, moŜna po wyraŜeniu zgody przez ukaranego zamienić

grzywnę na pracę społecznie uŜyteczną, określając jej rodzaj i czas trwania. Praca społecznie uŜyteczna trwa

najkrócej tydzień, najdłuŜej 2 miesiące. Przepisy art. 20 § 2 i art. 21 § 1 stosuje się odpowiednio.

§ 2. JeŜeli ukarany w warunkach określonych w § 1 nie wyrazi zgody na podjęcie pracy społecznie

uŜytecznej albo mimo wyraŜenia zgody jej nie wykonuje, moŜna orzec zastępczą karę aresztu, przyjmując

jeden dzień aresztu za równowaŜny grzywnie od 20 do 150 złotych; kara zastępcza nie moŜe przekroczyć 30

dni aresztu.

§ 3. Grzywnę niepodlegającą zamianie na zastępczą karę aresztu w myśl § 2 moŜna w szczególnie

uzasadnionych wypadkach umorzyć.

Art. 26. [Przesłanka zakazu wymierzenia kary aresztu lub zastępczej kary aresztu] Nie moŜna

wymierzyć kary aresztu lub zastępczej kary aresztu, jeŜeli warunki osobiste sprawcy uniemoŜliwiają odbycie

tej kary.

Art. 27. [Uwolnienie się od zastępczej kary aresztu] § 1. Od zastępczej kary aresztu sprawca moŜe

być uwolniony w kaŜdym czasie przez wpłacenie kwoty pienięŜnej przypadającej jeszcze do uiszczenia.

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2007.109.756):I...

2010-04-01

INFOR

Page 4 of 24

§ 2. JeŜeli grzywna została uiszczona w części, karę zastępczą zmniejsza się w sposób odpowiadający

stosunkowi kwoty zapłaconej do wysokości grzywny.

Art. 28. [Środki karne] § 1. Środkami karnymi są:

1) zakaz prowadzenia pojazdów;

2) przepadek przedmiotów;

3) nawiązka;

4) obowiązek naprawienia szkody;

5) podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób;

6) inne środki karne określone przez ustawę.

§ 2. Środki karne moŜna orzec, jeŜeli są one przewidziane w przepisie szczególnym, a orzeka się je,

jeŜeli przepis szczególny tak stanowi.

§ 3. Przepadek przedmiotów moŜna orzec, choćby zachodziła okoliczność wyłączająca ukaranie

sprawcy.

§ 4. Obowiązek naprawienia szkody orzeka się w sposób określony w przepisie szczególnym.

Art. 29. [Zakaz prowadzenia pojazdów] § 1. Zakaz prowadzenia pojazdów wymierza się w miesiącach

lub latach, na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

§ 2. Orzekając zakaz prowadzenia pojazdów określa się rodzaj pojazdu, którego zakaz dotyczy.

§ 3. Zakaz, o którym mowa w § 1, obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia. Orzekając zakaz

nakłada się obowiązek zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu, jeŜeli dokument ten nie

został zatrzymany. Do chwili wykonania tego obowiązku okres, na który orzeczono zakaz, nie biegnie.

§ 4. Na poczet zakazu prowadzenia pojazdów zalicza się okres zatrzymania prawa jazdy lub innego

dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu.

Art. 30. [Przepadek przedmiotów] § 1. Przepadek przedmiotów obejmuje narzędzia lub inne

przedmioty, które słuŜyły lub były przeznaczone do popełnienia wykroczenia, a jeŜeli przepis szczególny tak

stanowi – takŜe przedmioty pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z wykroczenia.

§ 2. Przepadek przedmiotów niebędących własnością sprawcy wykroczenia moŜna orzec tylko wtedy,

gdy przepis szczególny tak stanowi.

§ 3. Przepadek przedmiotów następuje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

§ 4. Przedmioty objęte przepadkiem przechodzą na własność Skarbu Państwa, chyba Ŝe ustawa stanowi

inaczej.

§ 5. Przepadku nie orzeka się, jeŜeli byłoby to niewspółmierne do wagi popełnionego wykroczenia,

chyba Ŝe chodzi o przedmiot pochodzący bezpośrednio z wykroczenia.

Art. 31. [Podanie orzeczenia o ukaraniu do publicznej wiadomości] § 1. Podanie orzeczenia o

ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób orzeka się wtedy, gdy moŜe to mieć znaczenie

wychowawcze.

§ 2. Kara określona w § 1 polega na ogłoszeniu orzeczenia w zakładzie pracy, w uczelni, w miejscu

zamieszkania ukaranego, w innym właściwym miejscu lub w inny stosowny sposób. Ogłoszenie moŜe

nastąpić na koszt ukaranego.

Art. 32. [Nawiązka] Nawiązkę orzeka się na rzecz pokrzywdzonego w wypadkach przewidzianych w

przepisach szczególnych.

Art. 33. [Zasady wymiaru kary] § 1. Organ orzekający wymierza karę według swojego uznania, w

granicach przewidzianych przez ustawę za dane wykroczenie, oceniając stopień społecznej szkodliwości

czynu i biorąc pod uwagę cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i

wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do ukaranego.

§ 2. Wymierzając karę, organ orzekający bierze pod uwagę w szczególności rodzaj i rozmiar szkody

wyrządzonej wykroczeniem, stopień winy, pobudki, sposób działania, stosunek do pokrzywdzonego, jak

równieŜ właściwości, warunki osobiste i majątkowe sprawcy, jego stosunki rodzinne, sposób Ŝycia przed

popełnieniem i zachowanie się po popełnieniu wykroczenia.

§ 3. Jako okoliczności łagodzące uwzględnia się w szczególności:

1) działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem cięŜkich warunków rodzinnych lub osobistych;

2) działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem silnego wzburzenia wywołanego krzywdzącym stosunkiem

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2007.109.756):I...

2010-04-01

INFOR

Page 5 of 24

do niego lub do innych osób;

3) działanie z pobudek zasługujących na uwzględnienie;

4) prowadzenie przez sprawcę nienagannego Ŝycia przed popełnieniem wykroczenia i wyróŜnianie się

spełnianiem obowiązków, zwłaszcza w zakresie pracy;

5) przyczynienie się lub staranie się sprawcy o przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw

swego czynu.

§ 4. Jako okoliczności obciąŜające uwzględnia się w szczególności:

1) (uchylony);

2) działanie sprawcy w celu osiągnięcia bezprawnej korzyści majątkowej;

3) działanie w sposób zasługujący na szczególne potępienie;

4) (uchylony);

5) uprzednie ukaranie sprawcy za podobne przestępstwo lub wykroczenie;

6) chuligański charakter wykroczenia;

7) [2] działanie pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub innej podobnie działającej

substancji lub środka;

8) popełnienie wykroczenia na szkodę osoby bezradnej lub osoby, której sprawca powinien okazać

szczególne względy;

9) popełnienie wykroczenia we współdziałaniu z małoletnim.

§ 5. Przepisy § 1–4 stosuje się odpowiednio do środków karnych.

Art. 34. [Zasada indywidualizacji kary] Okoliczności wpływające na wymiar kary i środka karnego

uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.

Art. 35. [Przesłanki orzeczenia kary aresztu przy zagroŜeniach alternatywnych] JeŜeli ustawa daje

moŜność wyboru między aresztem a inną karą, areszt moŜna orzec tylko wtedy, gdy czyn popełniono

umyślnie, a zarazem za orzeczeniem kary aresztu przemawia waga czynu lub okoliczności sprawy świadczą

o demoralizacji sprawcy albo sposób jego działania zasługuje na szczególne potępienie.

Art. 36. [Przesłanki orzeczenia nagany] § 1. Naganę moŜna orzec wtedy, gdy ze względu na charakter

i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy naleŜy przypuszczać, Ŝe zastosowanie tej

kary jest wystarczające do wdroŜenia go do poszanowania prawa i zasad współŜycia społecznego.

§ 2. Nie moŜna orzec nagany za wykroczenie o charakterze chuligańskim.

Art. 37. [Orzeczenie nawiązki] JeŜeli wykroczeniem o charakterze chuligańskim została wyrządzona

szkoda, moŜna orzec nawiązkę do wysokości 1 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego albo na rzecz

Polskiego Czerwonego KrzyŜa lub na inny cel społeczny wskazany przez organ orzekający.

Art. 37a. (uchylony).

Art. 38. [Recydywa] Ukaranemu co najmniej dwukrotnie za podobne wykroczenia umyślne, który w

ciągu dwóch lat od ostatniego ukarania popełnia ponownie podobne wykroczenie umyślne, moŜna wymierzyć

karę aresztu, choćby było zagroŜone karą łagodniejszą.

Art. 39. [Nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpienie od wymierzenia kary lub środka

karnego] § 1. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie moŜna – biorąc pod uwagę

charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy – zastosować nadzwyczajne

złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego.

§ 2. Nadzwyczajne złagodzenie polega na wymierzeniu kary poniŜej dolnej granicy ustawowego

zagroŜenia albo kary łagodniejszego rodzaju.

§ 3. (uchylony).

§ 4. W razie odstąpienia od wymierzenia kary moŜna zastosować do sprawcy środek oddziaływania

społecznego, mający na celu przywrócenie naruszonego porządku prawnego lub naprawienie wyrządzonej

krzywdy, polegający zwłaszcza na przeproszeniu pokrzywdzonego, uroczystym zapewnieniu niepopełniania

więcej takiego czynu albo zobowiązaniu sprawcy do przywrócenia stanu poprzedniego.

Rozdział III

Zastosowanie środków oddziaływania wychowawczego

Art. 40. (uchylony).

cdweb:/taweb-cgi/taweb.exe?x=d&o=l&v=IB&d=IB&s=IB (Dz.U.2007.109.756):I...

2010-04-01

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: