Jaspers-Wprowadzenie_do_filozofii.pdf

(1238 KB) Pobierz
731310796 UNPDF
731310796.001.png
KARL JASPERS ^
Wprowadzenie
do filozofii
Dwanaście odczytów radiowych
Przełożyła
Anna Wołkowicz
Siedmioróg
Tytuł oryginału niemieckiego-
Einfuhrung in die Philosophie
Na okładce:
fragment obrazu Rafaela
Szkoła ateńska, Muzeum Watykańskie
Tłumaczka składa podziękowanie
dr. Stanisławowi Tyrowiczowi i Dorocie Lachowskiej
za pomoc w redagowaniu przekładu
CZYM JEST FILOZOFIA?
fś" Biblioteka
li Główna B)
Czym jest filozofia i jaką ma wartość, to sprawa sporna. Już to oczekuje
się od niej nadzwyczajnych odkryć, już to lekceważy jako myślenie bez­
przedmiotowe. Jedni respektują w filozofii doniosły trud niezwykłych ludzi,
inni nią gardzą jako zbędną spekulacją marzycieli. Uważa się ją za coś, co
obchodzi każdego i co w swej istocie powinno być proste i zrozumiałe, albo
też za sprawę tak trudną, że uprawianie jej wydaje się beznadziejne.
W samej rzeczy to, co występuje pod mianem filozofii, dostarcza przykła­
dów na poparcie tak skrajnych ocen.
Dla wyznawcy nauki najgorsze jest to, że filozofia nie dochodzi do
jakichś powszechnie wiążących wyników, które można by poznać, a tym
samym posiąść. Podczas gdy nauki szczegółowe zdobyły w swoich dzie­
dzinach wiedzę nieodparcie pewną i powszechnie uznawaną, filozofia
celu tego nie osiągnęła — choć trudziła się nad tym przez tysiąclecia.
Nie da się zaprzeczyć: brak w filozofii jednomyślności co do ostatecznych
wyników poznania. To, co dla nieodpartych racji zostaje uznane przez
wszystkich, przeradza się tym samym w wiedzę naukową — przestaje
być filozofią i odnosi się tylko do jakiegoś szczególnego obszaru tego, co po­
znawalne.
Myślenie filozoficzne nie jest też, w przeciwieństwie do nauk, procesem
o charakterze postępu. Z pewnością zaszliśmy dziś o wiele dalej niż grecki
lekarz Hipokrates. Natomiast nie możemy chyba powiedzieć, że zaszliśmy
dalej niż Platon. Wniknęliśmy tylko głębiej w materię wiedzy naukowej,
którą Platon się posługiwał. W samym zaś filozofowaniu może wcale mu nie
dorównujemy.
3 U 8 4 6
) Copyright by R. Rper and Co. Verlag, Munchen 1953
© Copyright for the Polish edition by Siedmioróg
ISBN 83-7162-755-6
Wydawnictwo Siedmioróg
ul. Świątnicka 7, 52-018 Wrocław
Księgarnia wysyłkowa Wydawnictwa Siedmioróg
Wrocław 200O
Tytuł oryginału niemieckiego:
Einfuhrung in die Philosophie
Na okładce:
fragment obrazu Rafaela
Szkoła ateńska, Muzeum Watykańskie
Tłumaczka składa podziękowanie
dr. Stanisławowi Tyrowiczowi i Dorocie Lachowskiej
za pomoc w redagowaniu przekładu
314 846
©Copyright by R. Piperand Co. Verlag, Munchen 1953
© Copyright for the Polish edition by Siedmioróg
ISBN 83-7162-755-6
Wydawnictwo Siedmioróg
ul. Świątnicka 7, 52-018 Wrocław
Księgarnia wysyłkowa Wydawnictwa Siedmioróg
Wrocław 2000
731310796.002.png 731310796.003.png 731310796.004.png
CZYM JEST FILOZOFIA?
Czym jest filozofia i jaką ma wartość, to sprawa sporna. Już to oczekuje
się od niej nadzwyczajnych odkryć, już to lekceważy jako myślenie bez­
przedmiotowe. Jedni respektują w filozofii doniosły trud niezwykłych ludzi,
inni nią gardzą jako zbędną spekulacją marzycieli. Uważa się ją za coś, co
obchodzi każdego i co w swej istocie powinno być proste i zrozumiałe, albo
też za sprawę tak trudną, że uprawianie jej wydaje się beznadziejne.
W samej rzeczy to, co występuje pod mianem filozofii, dostarcza przykła­
dów na poparcie tak skrajnych ocen.
Dla wyznawcy nauki najgorsze jest to, że filozofia nie dochodzi do
jakichś powszechnie wiążących wyników, które można by poznać, a tym
samym posiąść. Podczas gdy nauki szczegółowe zdobyły w swoich dzie­
dzinach wiedzę nieodparcie pewną i powszechnie uznawaną, filozofia
celu tego nie osiągnęła — choć trudziła się nad tym przez tysiąclecia
Nie da się zaprzeczyć: brak w filozofii jednomyślności co do ostatecznycr
wyników poznania. To, co dla nieodpartych racji zostaje uznane prze;
wszystkich, przeradza się tym samym w wiedzę naukową — przestaj*
być filozofią i odnosi się tylko do jakiegoś szczególnego obszaru tego, co po
znawalne.
Myślenie filozoficzne nie jest też, w przeciwieństwie do nauk, procesen
o charakterze postępu. Z pewnością zaszliśmy dziś o wiele dalej niż grecl 1
lekarz Hipokrates. Natomiast nie możemy chyba powiedzieć, że zaszliśrn
dalej niż Platon. Wniknęliśmy tylko głębiej w materię wiedzy naukowe
którą Platon się posługiwał. W samym zaś filozofowaniu może wcale mu ni
dorównujemy.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin