Ustrój polityczno-społeczny państw greckichOtóż Starożytna Grecja nigdy nie stanowiła jednolitego organizmupaństwowego. Wraz z intensywnym rozwojem miast, około VIII wieku p.n.e.wytworzyła się w Grecji instytucja zwana polis (mng. poleis). Termin tenpierwotnie oznaczał ufortyfikowaną część miasta.Polis, choć często tłumaczone jako miasto-państwo, w rzeczywistości byłato wspólnota ludzi niezależnie stanowiących o swoim losie. Bardzo ważnącechą polis była jej suwerenność. Poczucie wspólnoty wśród obywateli umacniał wspólny udział w ceremoniachkultowych, wyprawach wojennych i nade wszystko w bezpośrednimpodejmowaniu decyzji politycznych. Terytorialnie polis obejmowała częśćmiejską, ze świątyniami i agorą (rynkiem) oraz część wiejską, w którejmieszkała większa część obywateli. Około VIII wieku p.n.e. zaczęła stopniowo zanikać monarchia, zaś zamiastkróla władzę stopniowo zaczęły przejmować kolegialne rady. Pierwotniewładza w polis należała do aristoi (najlepszych), czyli tych, którzygromadzili w swych rękach największe areały ziemi. Aristoi zasiadali wradach, a rola zgromadzenia była bardzo ograniczona. Taki typ rządównazywamy arystokracją. Bardzo istotną formą życia społecznego aristoibyły tzw. sympozjony, czyli uczty, w szerokim rozumieniu tego słowa. Wczasie sympozjonów jedzono, pito wino, słuchano poezji i muzyki orazrozwijano kontakty towarzyskie. W sympozjonach nie brały udziału kobiety(poza tancerkami), gdyż kobiety w Grecji były odsunięte od życiaspołecznego. W takiej sytuacji u Greków (jak również Greczynek) mocnorozwinął się homoseksualizm. Wśród arystokracji było to nie tylkotolerowane, ale nawet pożądane zachowanie. Homoseksualizm wśród mężczyznuznawany był za najwyższą formę miłości, gdyż zachodził między partneramiz tego samego szczebla drabiny społecznej.Niemałe znaczenie w życiu społecznym Greków odgrywały muzyka, poezja,polowania i sport. Liczne miasta przy okazji świąt religijnychorganizowały cykliczne zawody sportowe ku czci bogów, tzw. igrzyska,spośród których najbardziej znanymi są notowane od 776 roku p. n. e.igrzyska olimpijskie, rozgrywane w Olimpii, ale również igrzyskapytyjskie w Delfach oraz igrzyska istmijskie na Istmie korynckim. Prócz arystokracji innym znanym w starożytnej Grecji systemem ustrojowymbyła tyrania. Tyranem nazywamy kogoś, kto uzurpuje, czyli przywłaszczasobie władzę, mimo, iż nie ma ku temu żadnych podstaw prawnych. O ilejednak dziś terminy tyrania i tyran są wyrazami o nacechowaniujednoznacznie negatywnym, o tyle w Grecji archaicznej tyrani częstokroćmieli silne poparcie społeczeństwa, zaś okresy tyranii niejednokrotniebyły czasem rozkwitu danej polis, (czego najlepszym przykładem jesttyrania Pizystratydów w Atenach).Pozostałe typy ustrojowe starożytnej Grecji omówię Ci w następnychlekcjach na przykładach dwóch największych i najlepiej poznanych poleis:oligarchicznej Sparty i demokratycznych Aten.
Klaryssas