[300][346]Panie i panowie, | zebrali�my si� dzi� tutaj [350][398]aby op�akiwa� strat� | czego� drogiego dla nas. [420][478]Jeste�my tutaj dzisiaj, by powiedzie� | do widzenia do specjalnego przyjaciela, [480][508]aby powiedzie� do widzenia dla pomys�u. [510][548]Kto� m�g�by powiedzie�, �e | by� dzi� tutaj zebranym, [550][603]�e op�akiwa� strat� samochodu | jest p�j�ciem za daleko. [640][681]KTO ZABI� ELEKTRYCZNY SAMOCH�D? [780][843]W 1996 elektryczne samochody pojawi�y si� | na drogach ca�ej Kalifornii. [860][878]By�y ciche i szybkie, [880][918]nie wytwarza�y spalin | i porusza�y si� bez benzyny. [920][986]Dziesi�� lat p�niej, te futurystyczne | samochody prawie ca�kowicie znikn�y. [1000][1008]Co si� sta�o? [1010][1065]Dlaczego powinni�my tropi� | ducha elektrycznego samochodu? [1090][1128]To nie by� pierwszy raz | kiedy elektryczny samoch�d zosta� zabity. [1130][1158]sto lat temu, |na drogach by�o wi�cej pojazd�w elektrycznych [1160][1188]ni� samochod�w spalinowych. [1190][1228]Dla wielu ludzi elektryczne | samochody by�y samochodami z wyboru. [1230][1278]By�y ciche i spokojne, | i mog�y by� �adowne w domu. [1280][1348]samochody spalinowe dla por�wnania wymaga�y | kr�cenia korb� i produkowa�y spaliny. [1350][1388]Jestem tak stara �e pami�tam elektryczne samochody, [1390][1408]od samego pocz�tku. [1410][1448]mia�am wtedy oko�o sze�ciu lat, | gdy jecha�am wys�ucha� symfonii [1450][1478]w tym ukochanym ma�ym |elektrycznym samochodzie. [1480][1528]By�y bardzo ciche i mia�y | okna wykonane ze szk�a. [1530][1578]To by�o prawie jak | siedzie� wewn�trz ogromnej lampy. [1580][1598]Co si� sta�o? [1600][1638]Dlaczego samoch�d spalinowy wygra� | z elektrycznym samochodem? [1640][1668]Jak XX wiek nabra� szybko�ci, [1670][1698]elektryczny samoch�d zgubi� p�d. [1700][1738]Automatyczny rozrusznik, ta�szy | olej i produkcja masowa [1740][1768]da�y przewag� samochodowi benzynowemu. [1770][1808]Do 1920 silnik spalinowy | wygra� wy�cig [1810][1828]o panowanie na drogach. [1830][1874]I nadszed� wiek nowoczesnej motoryzacji. [1960][1988]z setek milion�w | samochod�w zbudowanych w XX wieku, [1990][2028]prawie �aden nie by� elektryczny. [2030][2058]By�y szykowne. | By�y szybkie. [2060][2098]I dawa�y Amerykanom otwart� drog�. [2100][2166]Ale jak z czasem poszli�my dalej, | ich wada numer jeden sta�a si� oczywista. [2180][2203]Smog. [2290][2318]Kalifornia ma najgorsz� | jako�� powietrza w kraju. [2320][2364]I ma to wp�yw na nasze najwi�ksze skupiska zamieszkania. [2365][2392]W mojej dzielnicy, mamy to, co si� | nazywa "czarn� chmur� �mierci" [2392][2438]to wisi nad strefami port�w | i obszarami otaczaj�cymi porty. [2440][2478]Widzimy tego przera�aj�ce skutki: [2480][2534]wsp�czynniki astmy, wsp�czynniki raka, | nieprawid�owy rozw�j p�uc u dzieci, [2536][2562]szczeg�lnie u tych, kt�re nie by�y | dopuszczone do zabaw na zewn�trz [2564][2588]W 1989, badana odkry�y [2590][2638]�e jedna z czterech os�b w wieku | od 15 do 25 lat w Los Angeles [2640][2688]mia�a powa�ne uszkodzenie p�uc | i chroniczn� chorob� oddechow�. [2690][2748]W 1990, by�o 41 alarm�w I stopnia| podniesionych z powodu smogu. [2750][2768]Oboj�tnie jakim rodzajem samochodu je�dzimy, [2770][2798]ka�dy galon (3,785 litra) paliwa, kt�ry spalamy, [2800][2838]emituje 19 funt�w (8,5 Kg) | dwutlenku w�gla w powietrze. [2840][2878]im wi�cej paliwa spalamy, | tym wi�cej CO2, kt�rego wytwarzamy. [2880][2928]Je�eli czego� nie zrobisz z | tym CO2, je�eli nie ograniczysz technicznie jego emisji [2930][2948]to trafi prosto do atmosfery [2950][2993]a CO2 jest gazem globalnego ocieplenia. [3010][3048]Wierz�, ze problemy z | globalnym ociepleniem b�d� daleko wi�ksze [3050][3078]ni� problemy spo�ecznego bezpiecze�stwa [3080][3098]albo nawet problemy zwi�zane z terroryzmem. [3100][3138]Mamy odpowiednik nuklearnej bomby zegarowej [3140][3168]w naszych r�kach, | z powodu globalnego ocieplenia. [3170][3208]Je�eli choroba p�uc spowodowana zanieczyszczeniem | powietrza jest niewa�na, [3210][3238]je�eli wszystkie te rzeczy si� nie licz�, | b�dziemy w niez�ych tarapatach. [3240][3258]Mamy kryzys zdrowia spo�ecznego. [3260][3298]i dlatego musimy mie� motywacj� | i musimy mie� alternatywy. [3300][3328]Przedsi�biorstwa samochodowe eksperymentowa�y | z alternatywami przez rok, [3330][3378]ale �adnej z nich nie uda�o si� | wydosta� poza obszar test�w. [3380][3428]Pami�tam, �e gdy by�em przewodnicz�cym w | radzie Tennessee Valley Authority, [3430][3468]promowali�my elektryczny | samoch�d w p�nych latach 70'tych. [3470][3505]Nawet zaplanowa�em wy�cig [3510][3538]od Gatlinburg w stanie Tennessee | do Nashville [3540][3568]pomi�dzy Paulem Newmanem | a Robertem Redfordem. [3570][3618]Wszystko uda�o si� rozkr�ci� | po czym u�wiadomi�em sobie, �e zdobyli�my nawet og�lnokrajowy rozg�os [3620][3658]ale w salonach wystawowych |nie by�o �adnych elektrycznych samochod�w [3660][3708]Potrzeba by�o innego rodzaju wy�cigu, aby | zrobi� z samochodu elektrycznego, samoch�d przysz�o�ci. [3710][3768]Sunraycer by� pojazdem nap�dzanym s�o�cem, | kt�ry zosta� skonstruowany tutaj, w AeroVironment, [3770][3798]w celu wygrywania wy�cigu. [3800][3838]W 1987, GM odnios�o zwyci�stwo | w �wiatowym Wy�cigu S�onecznym w Australii [3840][3888]jedynym w swoim rodzaju s�onecznie nap�dzanym |poje�dzie elektrycznym nazwanym Sunraycer. [3890][3928]Zach�cony jego sukcesem, | prezes General Motors Roger Smith [3930][3988]poleci� temu samemu zespo�owi projektant�w, | by zbudowali prototyp elektrycznego samochodu codziennego u�ytku [3990][4018]Je�eli mieli�my p�j�� pe�n� par� | do przodu z elektrycznymi samochodami [4020][4058]elektronika musia�a by� wystarczaj�co dobra | by koncepcja by�a wykonalna, [4060][4088]i w�a�nie w tym momencie |pojawi�a si� praca Alana Cocconi. [4090][4128]Zbudowa�e� prototyp | dla tego w twoim gara�u? [4130][4148]Tak. M�j gara� | nie jest przeci�tnym gara�em, [4150][4188]to ca�kiem spora sk�adnica maszynowa i elektroniczne | laboratorium. Ale zgadza si�, zbudowa�em to tu. [4190][4228]To jest jak trzy kana�owy wzmacniacz stereo. | To dostarcza w�a�ciwych wielko�ci fal [4230][4268]w w�a�ciwej cz�sto�ci, by sterowa� silnikiem | we wszystkich rodzajach warunk�w jezdnych. [4270][4298]wi�c to jest 100 000 Watowy wzmacniacz stereo. [4300][4338]Alan przem�g� system zasilaj�cy | by m�c stworzy� samoch�d elektryczny [4340][4394]zupe�nie innych od tych, kt�re by�y | stosowne wcze�niej. [4410][4454]Oni trzymali ten samoch�d w sekrecie, | du�o lepiej ni� jakikolwiek inny sekret w Detroit [4455][4482]poniewa� to zosta�o ca�kowicie | skonstruowane tutaj w Kalifornii [4482][4508]wi�c to naprawd� by�o du�ym zaskoczeniem | kiedy ujawniono go [4510][4528]na wystawie samochod�w w Los Angeles. [4530][4558]To b�dzie naprawd� wielki krok | naprz�d dla zwyk�ych ludzi [4560][4598]doje�d�aj�cych do pracy, | i z pracy [4600][4628]je�eli nie musisz je�dzi� wi�cej | ni� 120 mil na dzie�. (ok. 192 km) [4630][4648]Innym �artem jaki robili�my sobie [4650][4688]to nazywania pojazdu Uderzeniem (Impact) [4690][4738]To robi�o du�e wra�enie, to by�o bardzo zaawansowane techniczne | i by�o interesuj�cym za�o�eniem [4740][4778]�e mamy swego rodzaju Corwett� | samoch�d typu elektrycznego, [4780][4828]dwudrzwiowy, g�adka stylizacja i | mo�emy zrobi� z tego niez�y biznes. [4830][4848]To by�o interesuj�ce. [4850][4868]Kierownik programu zadzwoni� do mnie i powiedzia�: [4870][4908]"Czy chcia�by� by� w��czony | do program elektrycznego pojazdu?" [4910][4928]"�wietnie. Co | mia�bym tam robi�?" [4930][4963]A on mi odpowiedzia�: "Po prostu zbuduj popyt na | elektryczny samoch�d na ca�ym �wiecie." [4964][4979]Powiedzia�em: "Czy masz jakie� instrukcje?" [4980][5008]On wzi�� czysty kawa�ek papieru, | popchn� go do przodu do mnie i powiedzia�: [5010][5058]"�adnych instrukcji. Sam to wymy�lisz" I w | ten spos�b do��czy�em do programu. [5060][5108]To nabra�o du�ego zainteresowania | w przemy�le, [5110][5128]ale zrobi�o co� jeszcze. [5130][5168]przyku�o uwag� Kalifornijskiej Komisji Zasob�w Powietrza. | "California Air Resources Board" [5170][5198]Kalifornijska Komisja Zasob�w Powietrza, [5200][5218]znana pod skr�tem CARB, [5220][5268]dostrzeg�a w elektrycznym samochodzie | szans�, aby rozwi�za� inny problem. [5270][5288]Skoro General Motors ju� og�osi� [5290][5328]�e b�dzie | produkowa� elektryczne pojazdy [5330][5358]zanim nawet opracowali�my ustaw�, [5360][5408]technologia elektrycznych pojazd�w | sta�a si� bardzo [5410][5428]obiecuj�c� technologi� [5430][5458]Wiedz�c, �e nowoczesny samoch�d | elektryczny jest mo�liwy, [5460][5498]W�adze Kalifornii podj�y si� �mia�ego | i bezprecedensowego kroku. [5500][5538]Wyda�y ustaw� o Zerowej Emisji Spalin. [5540][5548]Ustawa by�a prosta. [5550][5598]Je�eli producenci samochod�w chcieli | kontynuowa� sprzeda� samochod�w w Kalifornii, [5600][5638]cz�� z tych samochod�w musi by� | pojazdami bezspalinowymi. [5640][5658]Poprzeczka zosta�a ustawiona wysoko. [5660][5688]Powiedzieli: 2% w 1998, 5% w 2001 [5690][5708]i 10% w 2003. [5710][5748]Dla przedsi�biorstw samochodowych | by�y tylko dwie opcje; [5750][5778]przestrzega� prawa albo walczy� z nim. [5780][5823]Ostatecznie, zrobili obie rzeczy naraz. [5970][6008]Elektryczny samoch�d jest tutaj [6020][6048]EV1 od General Motors. [6050][6078]Prototyp o nazwie "Impact" przekszta�ci� si� w EV1, [6080][6108]pierwszy, nowoczesny samoch�d elektryczny masowej produkcji [6110][6148]od g��wnego przedsi�biorstwa samochodowego w USA. [6150][6198]GM wybra� dzia� marki Saturn, aby rozpocz�� sprzeda� | w Kalifornii i Arizonie. [6200][6228]Kupi�am mojego pierwszego Saturna | kiedy mia�am 17 lat, a oni powiedzieli; [6230][6244]"Czy chcesz tutaj pracowa�?" [6246][6268]OK pomy�la�am - to b�dzie dobra praca na czas college'u, [6270][6288]To dobre zaj�cie na czas studi�w [6290][6318]To doprowadzi�o do tego, �e kocham | samochody bardziej ni� to co...
bluecheese