Sprzęt wspinaczkowy.pdf

Sprzęt Wspinaczkowy

• Przyrządy asekuracyjne i zjazdowe

• Przyrządy zaciskowe

• Uprzęże

• Karabinki

• Inny Sprzęt

Przyrządy asekuracyjne i zjazdowe

Jest ich bardzo wiele, jednak najczęściej stosowanymi przyrządami w skałach są Ósemki (8), płytki Stichta oraz Kubek.

Jeżeli chodzi o dane techniczne opisane będą poniżej. Ósemka jest z reguły tańsza od płytki, lecz ma tendencje do

skręcania liny, co jest nie wygodne podczas asekuracji. Płytka moim zdaniem posiada taki minus, że trzeba pamiętać o

podpięciu w uprząż również krótkiego rapsznurka. Kubek lub płytka Stichta może zwiększyć miękkość lotu prawie o 20

cm.

Oprócz tych przyrządzików można jeszcze wyróżnić np. rolki, shunta, gri-gri i inne. Bardziej zaawansowane technicznie,

jednak zdecydowanie droższe. Nie można jednoznacznie określić, który z nich jest lepszy. Wybór zależy głównie od

preferencji.

Jednak w każdym przypadku należy pamiętać, że należy używać tylko ATESTOWANEGO sprzętu wspinaczkowego. Od

niego może zależeć Twoje życie.

Ósemka - wymyślona została jako przyrząd zjazdowy i jako taki lepiej ją traktować. Używanie ósemki do

asekuracji jest bardzo niewskazane. Ma ona zbyt małe siły hamowania oraz bardzo skręca linę. Ósemka

sprawdza się jednak w przypadku, gdy nasza lina jest bardzo sztywna (np. oblodzona lub statyczna).

Przepchnięcie takiej liny przez kubek często graniczy z cudem. Kwadratowy kształt ósemki Petzla

zmniejsza skręcanie liny. Można ją stosować na linach pojedynczych lub podwójnych, o średnicy 8 do 13

mm. Metodą godną polecenia jest sposób wpinania i transportu ósemki. Po prostu wpinamy ją za duże

ucho do karabinka transportowego. Zakładając zjazd - przekładamy linę przez duże ucho i wypinając

karabinek z dużego ucha wpinamy od razu w ucho małe. Przy zakończeniu zjazdu wypinamy karabinek z

małego ucha i wpinamy od razu do dużego i przyrząd dalej jest pod kontrolą - po prostu trudniej go

zgubić.

Pirana - jest przyrządem zjazdowym do canyoningu, przeznaczonym do lin pojedynczych i podwójnych.

Można go wpinać w linę na 3 sposoby różniące się siłą hamowania. Wybór zależy od ciężaru

• Liny

użytkownika, średnicy liny i rodzaju terenu. 2 punkty dodatkowego hamowania pozwalają na regulację szybkości

podczas trwania zjazdu oraz na założenie skutecznej i bezpiecznej blokady. Karabinek łączący przyrząd z uprzężą

utrzymywany jest zawsze w optymalnej pozycji, blokowany specjalną gumową wkładką. Stosować karabinki zakręcane

typu HMS. Pirana może być używana do asekuracji prowadzącego. Przeznaczona do używania na linach 8 – 13 mm. 90 g

Płytaka Stichta i Kubek asekuracyjny

Są to najpopularniejsze przyrządy używane do asekuracji i zjazdów w

skałach i górach. Przyrządy te działają na podobnej zasadzie. Różnią się

tylko budową. Płytka Stichta wyposażona jest w sprężynę, która

zapobiega klinowaniu liny w przyrządzie. Do karabinka płytkę

doczepiamy za pomocą sznureczka. Patent ten jest trochę niewygodny, bo

sznurek lubi zaplątać się utrudniając przesuw liny w przyrządzie. Z

punktu widzenia funkcjonalności kubek jest znacznie wygodniejszy.

Płytki występują ze sprężyną lub bez. Sprężyna powoduje, że lina nie zakleszcza płytki na karabinku w razie

gwałtownego udaru lub szarpnięcia, pomaga bardziej miękko prowadzić linę w przyrządzie. Wadą płytek jest generalnie

duży kąt przegięcia liny w przyrządzie, co powoduje znaczne naprężenia krawędziowe w linie

Kubek posiada jedną niedogodność. A właściwie dwie. Przepychanie mokrej liny przez wnętrze kubka wyrabia nam

cierpliwość i siłę w palcach. Trudne do uniknięcia szarpanie w czasie zjazdu wystawia na próbę nasze punkty z których

założyliśmy zjazd. Poważnie mówiąc, początkującym dość trudno uzyskać płynne podawanie liny w czasie zjazdu.

Reverso - Przyrząd asekuracyjno - zjazdowy jest połączeniem płytki przewodnickiej

(tzw. kaloryfera) oraz zwykłego kubka. Ten bardzo uniwersalny przyrząd pozwala

na asekurację z uprzęży na stanowisku oddolnym, jak też komfortowe ubezpieczanie

z punktu centralnego na stanowisku odgórnym (zastępuje asekurację z półwyblinki).

Przyrząd hamuje wtedy samoczynnie, co bardzo wpływa na komfort asekuracji.

Pozwala na łatwe wybieranie i wydawanie luzu - lina nie blokuje się i nie stawia

oporu. Inne zastosowania: zjazdy, wychodzenie po linie (jako piersiowy przyrząd

zaciskowy). Stosuje się na podwójnych linach dynamicznych 8 - 9 mm albo

pojedynczych linach dynamicznych 10 - 11 mm.

więcej o reverso

Gri-Gri - Przyrząd asekuracyjno-zjazdowy, blokujący się automatycznie. W przypadku

odpadnięcia wspinacza przyrząd blokuje się automatycznie. Aby opuścić partnera "na

wędce" należy odblokować linę poprzez odciągnięcie plastikowej rączki. Prędkość

opuszczania reguluje się przez wolniejsze lub szybsze wydawanie liny. Gri - gri ma

jednak swoje wady. Po pierwsze łatwo się pomylić przy wpinaniu liny w przyrząd (złe

wpięcie powoduje, że przyrząd w ogóle nie pracuje). Po drugie, hamuje on niemal

zupełnie statycznie. Asekuracja dynamiczna przy użyciu gri-gri jest praktycznie

niemożliwa, co może stwarzać potencjalne niebezpieczeństwo szczególnie podczas

wspinaczek na własnej protekcji. Dodatkowo wagę, cenę i to że pracuje tylko na

pojedyńczej linie. Gri-gri nie jest zalecane dla osób początkujących, może z wyjątkiem asekuracji na wędkę na sztucznej

ścianie lub pracujący na robotach wysokościowych.

Tandem - podwójny bloczek o okładkach nieruchomych i

łożyskach samosmarujących. Dzięki umieszczeniu obu rolek w

jednej płaszczyźnie ma lepszą stabilność Jest idealny do tyrolek

(wersja czerwona). Przystosowany do lin o maksymalnej

średnicy 13mm. 190 g. Również występuje jako bloczek o

rolkach ze stali nierdzewnej, wersja żółta. Przeznaczony do

tyrolek na linach stalowych.

Rolka - Przyrząd zjazdowy. Szybkość zjazdu reguluje się ręką, podobnie jak w Stopie, natomiast zablokowanie wymaga

oplecenia go liną. Aby wykonać zjazd, wystarczy trzymać linę jedną ręką, bez potrzeby obsługiwania przyrządu drugą

ręką. Jest to istotne zwłaszcza w wąskich studniach. Przeznaczony do lin pojedynczych o średnicy 9 do 12 mm. 240 g

Bloczek Fixe - nieruchome układy i łożyskach samosmarujących. Idealnie współpracuje z owalnymi

karabinkami i niektórymi przyrządami zaciskowymi. Stosowany powszechnie w układach do

wyciągania jako bloczek kierunkowy, a także na tyrolkach. Przystosowany do lin o maksymalnej

średnicy 13mm. 90 g.

Do góry

Przyrządy zaciskowe

Shunt - Przyrząd zaciskowy do autoasekuracji. Zwykle umieszczany nad

przyrządem zjazdowym, do zjazdów na podwójnej linie, by zapobiec jej skręcaniu, wpinany jest

pod ósemkę. Puszczony blokuje się samoczynnie, w dół zsuwa się trzymany lekko za obudowę

(nie za język!). Stosowany na linie pojedynczej (10 -11) mm lub podwójnej (8 - 11mm).

Basic - Lekki, wielofunkcyjny przyrząd zaciskowy. Stosowany jest w

układach do wyciągania, do napinania tyrolek, do autoasekuracji podczas

wspinaczki, do wychodzenia po linie jako przyrząd kostkowy, piersiowy

lub zamiast Poignee.

Używany na linie pojedynczej 8 - 13 mm.

Ascension (Pałanieta) - Przyrząd zaciskowy. Wersja dla praworęcznych, kolor

niebieski. Ergonomiczny kształt uchwytu zapewnia wygodne oparcie dla ręki i

umożliwia obciążanie przyrządu zgodnie z kierunkiem przebiegu liny. Dla podniesienia komfortu i

uzyskania dobrej izolacji termicznej uchwyt pokryty jest warstwą elastomeru.

Do stosowania na linach pojedynczych 8 - 13 mm.

Croll - Piersiowy przyrząd zaciskowy. Odpowiedni kształt dolnego otworu oraz

wygięcie obudowy zapewnia dobre przyleganie do ciała. Górny otwór

przeznaczony jest do założenia szeleczek. Wygodę wpinania osiągnięto

dzięki zmodyfikowaniu bezpiecznika - bardziej ergonomiczny uchwyt na

kciuk i palec wskazujący.

Używa się na linie pojedynczej 8 - 13 mm.

Tibloc

- Niewielki, awaryjny przyrząd zaciskowy. Używa się go: w charakterze

bloczka -blokady w systemach do wyciągania, do asekuracji, do wychodzenia po linie. Stosowany na

linach pojedynczych 8 - 11 mm.

Do góry

Uprzęże

Budowa Uprzęży

1 - klamry bezpieczeństwa

2 – szpejarka (uszka transportowe plastikowe lub linkowe)

3 - pas biodrowy

4 - pasy udowe

5 - łącznik uprzęży (łącząca pas biodrowy z pasami udowymi)

Istnieją trzy podstawowe rodzaje uprzęży: uprząż biodrowa, uprząż

piersiowa i uprząż kompletna. Każdy z tych rodzajów ma swoją historię, zakresy zastosowań oraz wady i zalety.

Uprząże biodrowe - Obecnie jest to najbardziej popularny rodzaj uprzęży wspinaczkowej. Stosowana jest przede wszystkim

podczas wspinaczki na sztucznej ścianie i w skałkach, a także w górach (bez ciężkiego plecaka). Uprzęże biodrowe

bywają z grubsza dzielone na uprzęże skałkowe i górskie. Uprząż skałkowa jest lżejsza, posiada zazwyczaj tylko jedną

klamrę w pasie biodrowym i nie ma regulowanych pasów udowych.

Uprzęże górskie posiadają najczęściej dwie klamry w pasie biodrowym oraz regulowane pasy udowe. Taka konstrukcja

zdecydowanie ułatwia odpowiednie dopasowanie uprzęży w zależności od ilości warstw ubrania, jakie ma na sobie

wspinacz - ma to istotne znaczenie zwłaszcza w zimie, kiedy tych warstw jest więcej. Oprócz tego w uprzężach górskich

istotne znaczenie ma komfort wiszenia, jaki zapewnia (bądź nie) uprząż. Istotny wpływ na to ma zarówno większa

szerokość pasa biodrowego, jak i odpowiednie wyprofilowanie pasów udowych. Każdy, kto wisiał na stanowisku 2-3

godziny lub dłużej potrafi docenić zalety szerszego pasa biodrowego. Jeśli oprócz tego klamry na pasach udowych

pozwalają na całkowite ich rozpięcie, to ma to niebagatelne znaczenie podczas załatwiania czynności fizjologicznych

W bardzo wielu modelach uprzęży biodrowej należy przełożyć taśmę przez klamrę tam i z powrotem. Na klamrze pasa

biodrowego widnieje wówczas napis "danger". Po zapięciu uprzęży "z powrotem" napis nie może być widoczny a

końcówka taśmy wystająca z klamry powinna mieć długość przynajmniej 5 centymetrów.

Uprząż piersiową - Uprząż piersiową, czy też pas piersiowy, zaczęto stosować po "epoce wiązania się liną w pasie". Uprząż ta

zwiększała komfort w razie odpadnięcia, który jednakże nadal był niewystarczający podczas wolnego zwisu na linie.

Ponieważ uciskała ona mocno klatkę piersiową oraz tętnice pod pachami, nadal istniało niebezpieczeństwo uduszenia.

Obecnie uprząż piersiowa bywa stosowana niemalże wyłącznie w połączeniu z uprzężą biodrową np. podczas wspinaczki

z ciężkim plecakiem (zwłaszcza w zimie). W razie odpadnięcia kombinacja taka zapewnia większe bezpieczeństwo,

ponieważ punkt zaczepienia (przywiązania) liny znajduje się powyżej punktu ciężkości ciała wspinacza. W razie

odpadnięcia ciało wspinacza zostaje ustawione w pionie, a niezmuszone do tzw. "skłonu w tył", w wyniku, czego

najczęściej następuje uszkodzenie kręgosłupa.

Uprząż kompletna - Jest to niejako połączenie uprzęży biodrowej i piersiowej. Uprząż taka składa się z części biodrowej i

udowej. Redukuje ona niebezpieczeństwo odwrócenia wspinacza głową w dół w razie odpadnięcia, a także

wspomnianego "skłonu w tył". Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, które mogą zaistnieć podczas wspinaczki z ciężkim

plecakiem.

Uprzęże te nie są zbyt popularne zwłaszcza ze względu na fakt, że bardziej krępują ruchy oraz są mniej wygodne podczas

zakładania i zdejmowania ubrania. Zamiast tego większość wspinaczy chętniej używa kombinacji: uprząż biodrowa + pas

piersiowy. Uprząż kompletna polecana jest dla małych dzieci (mniej więcej do 10-11 roku życia).

Należy pamiętać, aby po każdym założeniu uprzęży dopasować ją do ciała, aby było nam w

niej wygodniej podczas wspinaczki.

Tu sprawa jest prostsza. Przy wyborze należy zwrócić uwagę na wykonanie (a co za tym

idzie wygodę), jakość wykonania (nie radzę kupować uprzęży niewiadomego pochodzenia)

i stan "techniczny" (czy szwy są w porządku, klamra nie ma śladów pęknięć, itp.).

Dobre i tanie uprzęże robi Lhotse (już od 90 zł) i Milo (grupa Singing Rock). Do czołowych

producentów należą Edelweiss, Mammut, Petzl i tym podobne. Kupuj tylko uprzęże

atestowane!

Do góry

Rodzaje Lin

W skałach spotkacie się z dwoma rodzajami lin: statycznymi (czyli statolami) i

dynamicznymi (dynamolami), półdynamiczne oraz liny pomocnicze (repsznurki).

STATYCZNE - służą do asekuracji "na wędkę", nie są zbyt rozciągliwe i jak sama nazwa wskazuje nie nadają się do chodzenia

"z dołem". Wykorzystywane również do kolejek amerykańskich (tyrolek), mostów linowych i zjazdów pionowych np. z

budynku. Liny statyczne posiadają małe wydłużenie użytkowe, tj. przyrost długości liny po obciążeniu jej przez

grotołaza. Wielkość ta wyrażana jest w procentach i wynosi odpowiednio: około 1,5% dla lin statycznych; 2,5-3,9 % dla

lin półdynamicznych i 6-8% dla lin dynamicznych

DYNAMICZNE - to liny stworzone do wspinania "po ringach i spitach". Pierwszym, więc wyborem będzie właśnie ten.

Dynamol zaś można wykorzystać na chodzenie zarówno z dolną jak i górną asekuracją. Na większość polskich skał

wystarcza lina 50-60m.

PÓŁDYNAMICZNE - posiadają znacznie mniejszą zdolność pochłaniania energii upadku, dlatego nie nadają się do asekuracji

dynamicznej. Ten rodzaj lin używany jest podczas penetracji jaskiń i z tego powodu liny półdynamiczne nazywane są

często speleologicznymi.

POMOCNICZE (repsznurki) - znajdują zastosowanie podczas transportu sprzętu oraz jako pętle do przyrządów wspinaczkowych.

Produkowane są jako linki wielobarwne o średnicy 3-8 mm i nie posiadają atestu UIAA.

Budowa Liny

Znaczna większość współczesnych lin alpinistycznych produkowana jest z włókien poliamidowych, popularnie zwanych

nylonowymi. Konstrukcyjnie składają się one z koszulki i rdzenia. Koszulka w linach speleologicznych zwykle ma kolor

biały, a w linach dynamicznych jest wielobarwna. Zasadniczym elementem liny jest rdzeń, który przenosi większość

obciążeń. Wykonany jest on z dziesiątek, tysiecy cieniutkich, poskręcanych w pasemka, a następnie sploty i linewki,

włókien nylonowych. Koszulka wykonana ze splecionych włókien, zabezpiecza rdzeń przed uszkodzeniami oraz przenosi

pewną część całkowitego obciążenia.

Obecnie stosuje się liny o średnicy 8-11 mm. Wytrzymałość statyczna, (czyli siła zrywająca linę) wynosi od 1800 do

3200 kg (Radecki 1998).

Parametry liny

● Liczba rwań (number of falls) - to parametr określający wytrzymałość dynamiczną liny. Im większa liczba rwań, tym

lina mocniejsza. Aby sznur uzyskał atest musi wytrzymać minimum 5 takich lotów manekina, które w praktyce się nie

zdarzają - test jest bardzo wyśrubowany. Liny mają ten parametr najczęściej powyżej 7 (często 11-12).

● Siła graniczna (impact force) - jest to siła działająca na wspinacza odpadającego od ściany w trakcie hamowania jego

lotu. Po doświadczeniach na skoczkach spadochronowych stwierdzono, że człowiek jest w stanie wytrzymać siłę o

wielkości 12 KN czyli 1200 kg pod warunkiem, że działa ona na rozciąganie kręgosłupa i jedynie przez ułamek sekundy.

Lepiej nie myśleć, co by się stało z człowiekiem, któremu postawiono by na głowie ciężar o wadze 1000 kg. Im mniejsza

będzie siła graniczna, tym delikatniejsze i bardziej miękkie będzie hamowanie naszego lotu. W zasadzie wszystkie liny

produkowane obecnie mają siłę poniżej 10 KN, ale różnice bywają spore.

● Poza tym podawane są również parametry użytkowe liny: średnica, waga, wydłużenie użytkowe, prześwit węzła

oczkowego i poślizg koszulki względem rdzenia.

● Reasumując: wybierając linę zwracamy uwagę na kombinację parametrów podawanych przez producenta i staramy się

aby była ona jak najkorzystniejsza. Nie musimy bać się o bezpieczeństwo - wszystkie liny atestowane (tj. posiadające

znak CE lub UIAA) są bezpieczne.

● Oprócz powyższych istnieje jeszcze kilka cech, które w sposób istotny będą decydować o wyborze. Są nimi: cena,

podatność na zużycie i wygoda użytkowania.

Przeznaczenie liny

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: