Nauka o polityce
Gry decyzyjne
Uczestniczymy w nich niezależnie od naszej woli; pozostaje pytanie: czy potrafimy podejmowac decyzje racjonalne,zgodne z naszymi interesami,czy tez nie; dotyczy to każdej sytuacji zyciowej; mamy do czynienia z teoria gier, która jest wykorzystywana do celow strategicznych; teoria gier może być traktowana jako jedna z podstawowych metod analizy, jako zbior matematycznych modeli rozwiązywania sytuacji, w których krzyżują się sprzeczne interesy decydentow; aby sytuacja miala charkter gry,uczestniczyc musza co najmniej 2 strony, może być ich wiecej; uczestnicy powinni mieć obiektywnie istniejące interesy, dobrze zdawac sobie sprawe z interesow wlasnych oraz cudzych;
Sprzeczność interesow – może być obiektywna albo subiektywna; obiektywna, wtedy kiedy może wygrac tylko 1 strona kosztem 2 strony; subiektywna, gdy przynajmniej obu stronom tak się zdaje;
Strategie – plan dzialania wybrany przez gracza; uczestnicy powinni znac strategie wlasna,jak i cudza; nieczesto się to zdarza; wyrozniamy 2 strategie postepowania: pokojowa i wojenna; pokojowa jest często okreslana jako kooperacyjna,altruistyczna,miekka,golebia,kobieca, wojenna jest okreslana jako konfliktowa,egoistyczna,rywalizacyjna,zdradziecka,twarda,jastrzebia,meska; przy pokojowej dazy się do uwzględnienia także cudzych interesow, przy wojennej – tylko wlasnych interesow; pokojowa zwykle jest funkcja zaufania do partnera, wojenna zaklada nieufność wobec partnera; gdy komus nie ufamy,chętniej przyjmujemy strategie w, gdy ufamy – strategia p;
Wyniki – konsekwencje gry; można je zapisywac w macierzy gry; macierz gry to zapis wynikow wszystkich możliwych strategii danej gry; jeżeli rozpoznamy macierz wynikow tej gry, możemy przyjąć najbardziej optymalna strategie, jeśli jej nie rozpoznamy to odbywa się albo losowanie albo bezwolne uleganie innym; rozpoznanie macierzy jest nieslychanie wazne;
Działanie – podejmowane sa równocześnie przez obie strony; istnieja również gry sekwencyjne, czyli takie, w których decyduje się po kolei, jak w szachach;
Zasady – zwykle sa scisle przestrzegane przez wszystkich uczestnikow,ale żeby moc skutecznie grac trzeba te zasady znac i stosowac; jeśli ich nie znamy to jesteśmy miesem armatnim J
Racjonalnosc – postepowanie zgodnie z wlasnymi, obiektywnie istniejącymi interesami, tak aby moc je zrealizowac; polega na poznaniu hierarchii swoich preferencji, co chcemy uzyskac i w jakiej kolejności; o racjonalności decyduje tez to, czy zna się preferencje innych graczy; kolejna rzecz swiadczaca o racjonalności to dazenie do maksymalizacji swoich celow, wtedy kiedy wiemy, ze pozostali uczestnicy chca tego samego; te zasady SA sensowne pod 1 warunkiem – w tej grze nie dazy się do wyeliminowania przeciwnika – jeśli się do tego dazy, to racjonalność polega na wyeliminowaniu również innych uczestnikow; w przypadku zachowan związanych z racjonalnością mamy do czynienia z „wzajemnie oczekiwana racjonalnością”, zakladamy, ze w grze, w ktorej uczestniczymy, wszyscy chca postępować racjonalnie; w rzeczywistości tak nie jest; wzajemnie oczekiwana racjonalność jest typowa dla stosunkow ekonomicznych [np. piekarz piecze dobry chleb, nie ze szczurem w srodku :P]; w stosunkach politycznych wystepuje ograniczona racjonalność, czyli taka, w ktorej my możemy spodziewac się pewnego typu decyzji i działań, zgodnych z przeważającym modelem hierarchii preferencji, a nie ze wszystkimi możliwymi preferencjami; ma charakter ograniczonej teleologii, a wiec ograniczonego zakresu celu; politycy i urzednicy daza do utrzymania swoich funkcji, maksymalizacji;
2 typ: zachowania racjonalne, ale technicznie bledne – dziala się racjonalnie, ale opiera się na blednych informacjach, blednej interpretacji sytuacji decyzyjnej;
3 typ – zachowanie nieracjonalne, a wiec najczęściej emocjonalne, podejmuje decyzje ze względu na swój stan emocjonalny, uprzedzenia czy bledne przeslanki
4 typ – zachowanie irracjonalne – oparte na nierealistycznych koncepcjach, dot. Zarówno środowiska, srodkow dzialania jak i celow
5 typ – zachowanie aracjonalne – polegaja na zachowaniach odmiennych logik; sa dwie strony, które działają wg zupełnie odmiennych logik myslenia
Motywy dzialania racjonalnego:
1. Dazenie do maksymalizacji wspolnej wygranej
2. Dazenie do maksymalizacji mojej wygranej
3. Dazenie do maksymalizacji mojej przewagi nad przeciwnikiem
W rzeczywistości zwykle nie ma 1 motywu, najczesciej wystepuje ich kilka, mamy do czynienia z rozmaitymi zestawami motywow; gry dzielimy na te o sumie zerowej i niezerowej; o sumie zerowej – albo zwycieswo, albo calkowita przegrana; niezerowej – niecałkowite zwycięstwo lub niecalkowita przegrana; wybory prezydenckie – suma zerowa; w grach o sumie niezerowej mamy do czynienia z (jakies 3 typy haha)
Wyrozniamy gry 2osobowe i wielosobowe,
wynik – suma zerowa i niezerowa
Ze względu na układ interesow stron, hierarchie preferencji mogą być identyczne, przeciwstawne albo mieszane
Rodzaje gier:
1. Odzwierciedlające pelen tok – gry o sumie zerowej, pelny konflikt hierarchii preferencji
2. Czesciowy konflikt hierarchii preferencji, gry niekooperacyjne, o sumie niezerowej, wspolpraca jest nieoplacalna, lepiej grac ostro
3. Gry opisujące slaba zgodność hierarchii preferencji – oplaca się wejsc na droge przetargu, rokowan
4. Gry o pelnej zgodności hierarchii preferencji, uczestnicy sa wrecz skazani na wspolprace, wrecz nie mogą uniknąć wygranej
5. Wieloosobowe, mogą mieć rozmaity charakter
Lowerarchy – sprawdz ?
Problem Pascala – bog istnieje, albo nie istnieje, Pascal wierzy,ablo nie wierzy – SA 4 możliwe konsekwencje tego stanu rzeczy;
1. Jeśli Pascal wierzy i bog istnieje, czeka go nagroda – niebo
2. Jeśli nie wierzy, a bog istnieje, czeka go kara – pieklo
3. Jeśli wierzy, a bog nie istnieje, czeka go pobozne zycie, bez wiekszych stresow
4. Jeśli nie wierzy, a boga nie ma, czeka bo bezbożne zycie
Jeżeli mamy do czynienia z grami decyzyjnymi 2osobowymi, to każdy z tych graczy ma do dyspozycji 2 strategie - pokojowa i wojenna. Możliwe wyplaty to:
1. nagroda, cos co uzyskuje się za wspolprace obu stron, (pp)
2. pokusa, a wiec chec jednostronnego zwycięstwa, (wp)
3. zagrozenie, np.,. na strategie p przeciwnik odpowie w, (pw)
4. kara, jeśli w strategii kooperacyjnej obaj gracze przyjma strategie wojenna (ww)
Rozne wyplaty w zależności od tego, w jaka gre gramy:
gra w wieznia – zamykamy 2 osobnikow, mowimy im: jeśli przyznasz się do winy i powiesz dokladnie co zrobil twój wspolnik, to szybko wyjdziesz z wiezienia – nie mowia, co stanie się z tym drugim; jeżeli mamy 2 graczy, siedzących w 2 roznych celach, niekontaktujacych się ze soba, to
1. jeśli oni nic nie powiedza, drzwi aresztu otworza się
2. jeśli obaj powiedza, jaki ten drugi był straszny, to posiedza w wiezieniu 10 lat
3. jeśli jeden przyjmie strategie w, a drugi p, to jeden dostanie 2 lata, a drugi 10 lat
jest to gra, w ktorej wygrywa się przyjmując strategie pokojowa, wystepuje jednak duze ryzyko – 2 strona może przyjąć strategie wojenna; 2/3 graczy wybiera dla siebie po 10 lat; obie strony nie przyjmuja strategii pokojowej z nast. powodow: poziom zaufania nie jest dostatecznie wysoki; namawianie do przyjecia strategii w jest jedna z metod śledczych
gra w kurczaka (chicken dilemma)
chicken w slangu angielskim to tchórz; sytuacja – dwa samochody tatusiow, rozpędzają się i jada kolo siebie
1 . samochody się zderzaja, obie strony strategia w
2. jedna strona zjedzie w bok – jest kurczakiem, ma niezbyt dobra opinie, druga strona to zwyciezca
3. obie zjada w bok, obie sa przegrane
Jeśli dazy się do zwycięstwa, można uzyskac nagrode, ale można wszystko stracic; klasyczny przykład chicken dilemma to konflikt w Zatoce Świn – Chruszczow stal się kurczakiem, ustapil, rozpoczął negocjacje;
Gra w jelenia, polowanie na jelenia
2 mysliwych umawia się na polowanie na jelenia, a po drodze wyskakuja zajace; upoluja jelenia jeśli zgodnie będą ze soba współpracowali i jeden z nich będzie miał na linii strzalu, ale pokusa jest silna, w koncu można przyjsc do domu bez jelenia – jak się ustrzeli zajaca, to jelenia już się nie zobaczy;
Harmonia
Wspolpraca przynosi największe rezultaty
Pat
Żadna ze stron nie może wygrac
Impas
Żadna ze stron nie może wykonac zadnego ruchu
Walka malzenska, plci
Maz chce na mecz, zona na koncert, jednak chca spędzić czas razem; nie da się tego rozstrzygnąć pozytywnie, nie jest to gra współpracy, lecz gra o dominacje;
Kamikadze
Strategia pokojowa dominuje nad kazda inna strategia, ale jeżeli zerwie się wspolprace i przyjmie się strategie wojenna, to uzyska się rezultaty gorsze; kamikadze polega na tym, ze przyjmując strategie wojenna, uzyskuje się najgorsze rezultaty; strategie wojenna przyjmuje się wtedy, kiedy blednie interpretuje się rodzaj gry, w jakiej się uczestniczy; obalenie rzadu Hanny Suchockiej doprowadzilo do katastrofy wszystkich tych, którzy chcieli upadku tego rzadu – klasyczny przykład kamikadze
Ludzie caly czas uczestnicza w grach; walczymy o pozycje w grupie- suma zerowa, o prace – suma niezerowa itp.
11 lutego, czwartek, 12.00, audytorium B – egzamin!!!!!!
umkc