Przedrostki i przyrostki.doc

przedrostki

ab-, ad-, com-, con-, de-, dis-, ex-, e-, im-, in-, ob-, per-, pre-, pro-, re-, sub-

przyrostki

-tract, -pel, -fer, -vert, -cur, -duce, -sume, -tain, -mit, -press, -nounce, -pound, -plete, -voke, -pose, -scribe, -sist, -tend, -claim, -sent, -volve

-tract

subtract, contract, distract, retract

-pel

repel, expel, impel, compel

-fer

transfer, refer, defer

-vert

invert, subvert, convert

-cur

occur, incur

-duce

induce, produce

-sume

assume, presume, consume

-tain

pertain, contain, detain, obtain, retain

-mit

submit, admit, vomit, commit

-press

depress, impress, suppress, express, compress, repress

-nounce

announce, pronounce, denounce

-pound

compound, expound, impound

-plete

complete

-voke

evoke, revoke, invoke, provoke

-pose

impose, suppose, depose, expose, compose, propose

-scribe

transcribe, inscribe, prescribe, describe, ascribe

-sist

insist, persist, consist, resist

-tend

pretend, attend, intend

-claim

reclaim, proclaim, declaim

-sent

resent, absent, present, consent

-volve

involve, revolve, evolve

a-, anti-, counter-, de-, dis-, il-, ill-, im-, in-, ir-, mal-, mis-, non-, un-

a- nie

amoral amoralny
asexual aseksualny

anti- przeciwko

anti-ageing przeciwko starzeniu
anti-drug antynarkotyczny
anti-nuclear antynuklearny
anti-social antyspołeczny

counter- kontra

counterpoint kontrapunkt
counter-argument kontrargument
counterbalance przeciwwaga
counter-intelligence kontrwywiad

de- przeciwna czynność

defrost rozmrozić
demobilise zdemobilizować
dehumanise odczłowieczyć
dehydrate odwodnić
deforest wylesiać
depopulate wyludnić

dis- przeciwieństwo

disadvantage niekorzyść
discourage zniechęcić
dishonest nieuczciwy
disapproval brak poparcia
disappear zniknąć

il- nie- (przed słowami zaczynającymi się na L)

illegal nielegalny
illogical nielogiczny
illegible nieczytelny

im- nie- (przed słowami zaczynającymi się na P/M/B)

impossible niemożliwy
improbable nieprawdopodobny
immature niedojrzały
immortal nieśmiertelny

in- nie-

incomplete niekompletny
incredible niewiarygodny
inaccurate niewłaściwy
insane niepoczytalny, szalony

ir- nie- (przed słowami zaczynającymi się na R)

irregular nieregularny
irresponsible nieodpowiedzialny
irrational nieracjonalny

mal- złe, niepoprawne, wadliwe

malfunction awaria, wadliwe działanie
maltreatment złe traktowanie

ill- źle

ill-advised źle doradzony
ill-conceived nieprzemyślany
ill-mannered źle wychowany
ill-fated niefortunny, feralny
ill-tempered zniecierpliwiony
ill-prepared źle przygotowany

mis- błędne

misunderstand błędnie zrozumieć
misunderstanding nieporozumienie
misconception błędne wyobrażenie
misuse błędne użycie
misfortune nieszczęście

non- przeciwieństwo

nonsense bezsens
bzdura
non-smoker niepalący
non-existence nieistnienie
non-fat beztłuszczowy

un- przeciwieństwo

unhappy nieszczęśliwy
unfriendly nieprzyjazny
unspoken niewypowiedziany
uninteresting nieinteresujący
unfamiliar nieznany
unnoticed niezauważony
unemployed niepracujący

-less bez-

fruitless bezowocny
powerless bezsilny
careless beztroski
helpless bezsilny, bezradny
hopeless beznadziejny
penniless bez grosza

co-, re-, ex-, inter-, bi-, pre-, semi-, post-, mono-, multi-, trans-, super-, pro-, sub-, uni-

co- wspólne

co-pilot drugi pilot
co-operation kooperacja
co-education wspólna edukacja

re- ponownie

rewrite przepisz
reread przeczytaj ponownie
repaint przemaluj

ex- były

ex-president były prezydent
ex-husband były mąż

inter- między

intercontinental międzykontynentalny
international międzynarodowy

bi- dwu, bi-

bilingual dwujęzyczny
bisexual biseksualny
bicycle rower (dwa kółka ;-)

pre- przed, wcześniejszy

prehistoric prehistoryczny
premature niedojrzały
preliminary wstępny

semi- pół

semicircle półkole
semicentenary półwiecze
semiliterate półanalfabeta

post- po

post-war powojenny
postgraduate podyplomowy

mono- jedno-

monosyllabic jednosylabowy
monotone jednostajny
monogamy monogamia

multi- wiele

multi-millionaire multimilioner
multiple choice wielokrotny wybór

trans- trans-
poprzez

transatlantic transatlantyk
transplant transplantacja
translation tłumaczenie

super- ponad-, nad-

super-natural nadnaturalny
supersonic ponaddźwiękowy

pro- pro-, popierający

pro-liberal proliberalny
pro-Islamic proislamski

sub- pod-

submarine podwodny
subterranean podziemny
subconscious podświadomy

uni- jeden, jednorodny, jednostronny

uniform mundur = ujednolicone ubranie
unique unikatowy = jedyny w swoim rodzaju
unilateral jednostronny

under-, over-, -worthy, -ful, -some, -proof

under- niewystarczająco

understatement niedopowiedzenie
understaffed niewystarczająco obsadzony
underpaid niewystarczająco opłacany
underused niewykorzystany
underdone niedopieczony

over- zanadto, za dużo

overpaid przepłacany
overstatement przesada
overused nadużywany
overdone przesmażony, przepieczony