LINKOZAMIDY
Klindamycyna Dalacin krem dopochwowy, gran. do przyg. syropu, inj., kaps., Klimicin kaps., Clindacne żel
- półsyntetyczna pochodna linkomycyny
- działanie: bakteriostatyczne
- mechanizm działania: blokowanie biosyntezy białka przez wiązanie z podjednostką 50S rybosomu
- spektrum przeciwbakteryjne - beztlenowce: pałeczki Gram-ujemne łącznie z Bacteroides fragilis, tlenowe ziarenkowce Gram-dodatnie: gronkowce, paciorkowce, w tym S. Pneumoniae, wykazuje także pewną aktywność wobec pierwotniaka Toxoplasma gondii oraz Pneumocystis carinii.
- dobrze się wchłania po podaniu p.o.,
- stosowany jest p.o., pozajelitowo oraz miejscowo
- dobrze przenika do narządów i tkanek, w tym do kości, nieco gorzej do wydzieliny drzewa oskrzelowego, słabo przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego, nawet w przypadku stanu zapalnego opon mózgowych; przenika do wnętrza komórek fagocytarnych, potęgując wewnątrzkomórkowe zabijanie drobnoustrojów
- Wskazania:
§ zakażenia układu wywołane przez bakterie beztlenowe, Streptococcus pneumoniae i inne paciorkowce oraz Staphylococcus aureus;
§ zakażenia skóry i tkanek miękkich wywołane przez Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus i beztlenowce,
§ ostre i przewlekłe zapalenie szpiku, zakażenia kości i stawów wywołane przez Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis i beztlenowce,
§ zakażenia wewnątrzbrzuszne, głównie wywołane przez beztlenowce, zakażenia w ginekologii wywołane przez beztlenowce,
§ zakażenia zębów i jamy ustnej wywołane przez beztlenowce,
§ miejscowo w leczeniu trądziku (Propionibacterium acnes).
§ w postaci kremu dopochwowego: bakteryjne zakażenie pochwy
- Przeciwwskazania: ostrożnie u chorych w podeszłym wieku, w ciężkiej niewydolności nerek i(lub) niewydolności wątroby, chorobach żołądka i jelit (zapalenie jelita grubego, także w wywiadzie), nie stosować u chorych otrzymujących leki znoszące przewodnictwo w płytce nerwowo-mięśniowej oraz u chorych z zaburzeniami przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (myasthenia, choroba Parkinsona)
- działanie niepożądane:
§ Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: metaliczny smak w ustach, bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka, rzekomobłoniaste zapalenie jelit, zapalenie jelita grubego wywołanym przez C. difficile.
§ Reakcje alergiczne
§ Zaburzenia układu krwiotwórczego:
§ Zaburzenia czynności wątroby
§ hamowanie kurczliwości mięśni i może przedłużać blokadę przewodnictwa nerwowo-mięśniowego wywołaną przez środki zwiotczające
CHLORAMFENIKOL
Chloramfenikol
Rp. Cusí Chloramphenicol maść do oczu, Detreomycyna maść 1 i 2 %
- Mechanizm działania: blokowanie biosyntezy białka przez wiązanie z podjednostką 50S rybosomu
- Działanie: bakteriostatyczne wobec gronkowców i pałeczek Gram-ujemnych z rodziny Enterobacteriaceae, natomiast bakteriobójcze wobec Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae oraz Neisseria meningitidis, ale nie wobec Streptococcus grupy B.
- Spektrum przeciwbakteryjne - bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne: beztlenowce
- dobrze przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego, tkanki mózgowej, płodu,
- miejscowo - w zakażeniach skóry, gałki ocznej, ucha.
- ze względu na ryzyko ciężkich działań niepożądanych ogólnie lek należy stosować wyjątkowo- jest antybiotykiem alternatywnym w leczeniu: zagrażających życiu zakażeń pałeczką Haemophilus influenzae (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych), ropni mózgu, zakażeń bakteriami beztlenowymi duru brzusznego, brucelozy, riketsjozy, tularemii.
- nie należy stosować u wcześniaków i noworodków (tylko w przypadkach zagrożenia życia, gdy nie ma możliwości zastosowania innego antybiotyku, nie stosować w ciąży
- Działanie niepożądane:
§ supresyjne działanie na szpik kostny zwykle związane jest z dużymi dawkami lub przedłużoną terapią
§ Niedokrwistość aplastyczna niezależna od dawki
§ zespół szarego dziecka (sinica, wymioty, obniżona temperatura ciała)
§ nadkażenia drożdżakami
§ zapalenie jamy ustnej i języka,
§ zapalenie nerwu wzrokowego,
§ zaburzenia oun
ANTYBIOTYKI PEPTYDOWE
Ze względu na znaczną toksyczność stosowane miejscowo
1. polimyksyny
polimyksyna B
bacytracyna + neomycyna + polimyksyna B Rp. Multibiotic maść, OTC Tribiotic maść
hydrokortyzon + oksytetracyklina + polimyksyna B Rp. Atecortin zaw. do oczu i uszu
polimyksyna E (kolistyna)
- działają bakteriobójczo na bakterie Gram -
- mechanizm działania: uszkodzenie błony cytoplazmatycznej
- stosowane miejscowo (polimyksyna B) lub pozajelitowo (kolistyna- zakażenia układu moczowego o etiologii Pseudomonas aeruginosa oporne na leczenie innymi antybiotykami, posocznica.)
- silnie nefro- i neurotoksyczne
2. Peptydy stosowane wyłącznie miejsacowo
Bacytracyna
bacytracyna + neomycyna Rp. Baneocin maść, Rp. Bivacyn puder w aerozolu
gramicydyna
fludrokortyzon + gramicydyna + neomycyna Rp. Dicortineff maść do oczu
- bakteriobójcze względem bakterii Gram +
- hamują syntezę ściany komórkowej (bacytracyna) lub uszkadzają błonę komórkową (gramicydyna)
- stosowane miejscowo w zakażeniach wywołanych gronkowcami i paciorkowcami
- silnie toksyczne
3. Antybiotyki glikopeptydowe
Wankomycyna LZ
- działa głównie na bakterie Gram-dodatnie
- w leczeniu rzekomobłoniastego zapalenia jelit, wywołanego przez C. difficile
alicjatechnikfarm