ASERTYWNOSC
Materialy do samodzielnego treningu
opracowanie: Zuzanna Kepinska
AAASSSSEEEERRRRTTTTYYYYWWWWNNNNOOOOSSSSC CCC
Zuzanna Kepinska mini kurs doskonalenia „Asertywnosc” cz.1 str. 1
TRENDY uczenie w XXI wieku Internetowy magazyn CODN nr 3/7/2006
Spis tresci
Czesc 1
Co to jest asertywnosc?
Widokówki z asertywnosci
Czesc 2
Przewodnik po obszarach asertywnosci
Komentarz 1 Asertywnogram
Komentarz 2 Asertywnosc czy arogancja?
Komentarz 3 Cwiczenia
Streszczenie
Asertywnosc to pewien sposób funkcjonowania:
Wazne slowa kluczowe: pewnosc siebie (autentyczna), poczucie wlasnej wartosci i
godnosci, szacunek dla siebie i innych, realizacja wlasnych potrzeb i praw bez
naruszania godnosci innych, szczerosc, swoboda i aktywne rozumienie tego, co sie
dzieje (swiadomosc wlasnych i ew. cudzych emocji). Elegancja dzialania.
Dwie nieasertywne postawy:
Uleglosc – przyznanie innym wiekszych praw
Dominacja – przyznanie sobie wiekszych praw
Na scenie zycia funkcjonujemy w bardzo wielu rolach, niektóre odgrywamy jako
Aktorzy Wybitni – czujemy sie tak jak wyzej, jestesmy zadowoleni, w dobrych
relacjach, jest prawie tak, ze lepiej byc nie moze... Niektóre sa odgrywane przez
Aktorów Slabych. I to oni potrzebuja pomocy!
Chyba, ze slabe funkcjonowanie (tj. nieasertywne odgrywanie roli) nie jest dla nas
przykre, dotkliwe, nie wywoluje eksplozji negatywnych emocji, które przenosimy do
innych Przedstawien (Sztuk) naszego zycia.
I tej sztuki nie rujnuje.
Poznajemy nasze Slabsze Role i obszary niskiej asertywnosci!
Mozemy z tym stanem rzeczy pozostac... lub cos zmienic.
Zmiana jednego nawyku trwa okolo 14 dni (cwiczona!)
Nowe, lepsze zachowania mozna cwiczyc w bezpiecznej sytuacji warsztatowej, w
wyobrazni, przed lustrem lub w konkretnych sytuacjach zyciowych.
Najlepiej w tej kolejnosci.
Zuzanna Kepinska mini kurs doskonalenia „Asertywnosc” cz.1 str. 2
Czesc 1 Co to jest asertywnosc?
Slowo to przyszlo do nas z jezyka angielskiego, gdzie znaczy „stanowczy, nie
znoszacy sprzeciwu” (Wielki Slownik Angielsko-Polski Jana Stanislawskiego z
1966 roku). Potocznie w jezyku angielskim uzywane jest w znaczeniu „pewnosc
siebie”. I w takim znaczeniu uzywane jest takze w jezyku polskim,
a wiec osoba asertywna to osoba pewna siebie z adekwatnym poczuciem
wlasnej wartosci.
Inaczej realizujaca wlasny program zyciowy w oparciu o swoje potrzeby
w odpowiedniej zgodzie z potrzebami innych.
Proponuje taka oto psychologiczno-geograficzna metafore:
asertywnosc to styl podrózowania przez zycie z duza
swiadomoscia
wlasnego kierunku, wlasnego celu, wlasnych potrzeb.
Niezbednikiem dla takiego podrózowania jest dobra mapa swych potrzeb
i rozeznanych mozliwosci (wiem czego chce, co moge)
oraz wartosci (co jest dla mnie wazne).
Potrzebny jest takze wewnetrzny kompas
(który mnie informuje, czy zblizam sie do swego celu, czy oddalam, czy w ogóle
dryfuje w nieznanym kierunku).
Na poczatek zbadajmy z czym kojarzy Ci sie asertywnosc - podkresl te zdania,
które wedlug Ciebie opisuja stany zwiazane z zachowaniami asertywnymi:
1) umiejetnosc mówienia NIE (nie chce, nie teraz, nie w ten sposób...)
2) umiejetnosc mówienia TAK (wyrazanie swych potrzeb i prósb: tak wlasnie
tego chce, tak - pomóz mi...)
3) poczucie wlasnej wartosci (jestem O.K.)
4) szacunek dla samego siebie i szacunek dla innych
5) pewnosc siebie
6) skutecznosc zachowania
7) umiejetnosc respektowania swoich praw (w domu, sklepie, w pracy, w
taksówce)
8) umiejetnosc przyjmowania krytyki i pochwal (bez leku, stresu, bez poczucia
winy)
9) umiejetnosc wyrazania uczuc i opinii (wobec przelozonych i podwladnych, w
zyciu osobistym).
A jak jest dobra odpowiedz?
Oczywiscie - wszystkie te zdania opisuja zachowania asertywne!
Zuzanna Kepinska mini kurs doskonalenia „Asertywnosc” cz.1 str. 3
Asertywnosc... to umiejetnosc spokojnego
bez skrepowanie, tremy, wstydu, zazenowania, unikania, zwodzenia,
fantazjowania, odraczania w czasie, leku, przerazenia itd.
1. mówienia o sobie dobrze
2. mówienia o swoich wadach
3. przyznawanie sie do bledów i przepraszania
4. wyrazania uczuc jakie zywimy do innych
5. wyrazania czasowych stanów emocjonalnych jakie zywimy do innych
6. proszenia o cos co chcemy lub nam sie nalezy
7. odmawiania czegos komus
8. przyjmowania komplementów
9. przyjmowania krytyki i negatywnych ocen
10. konczenia trudnych spraw, rozmów
11. reagowania na trudne sprawy innych
Na ulicy Zosie zaczepia uliczny sprzedawca „darmowych” kart wstepu do
teatru. Trzymajac ja za lokiec, przedstawia swietlane korzysci plynace z
posiadania takiej karty i jednoczesnie umiejetnie opisuje straty jakie poniesie
kiedy jej nie zakupi (bo w koncu chodzi tu przeciez o wydanie pieniedzy). Zosi
nie jest potrzebna ta karta, w dodatku nieco sie spieszy na spotkanie.
Kilkakrotnie mówi „dziekuje”, ale nie dosc stanowczo, aby natret dal jej spokój.
W srodku czuje rosnace podirytowanie i bezradnosc. Nie wie jak z tego
wybrnac.
W glowie kotluja jej sie mysli „Niech on sie ode mnie odczepi. Dlaczego zawsze
to mnie spotyka? Nie mam juz sily tego sluchac..”, ale slucha dalej z zyczliwym
usmiechem, bo obawia sie urazic tego ...
krisbiss