„ . ” kropka
Stosować:
· Na końcu zdania oznajmującego:
o Pójdę do lasu – marzył Jaś.
o Pójdę do lasu! – marzył Jaś.
· Przy cyfrach porządkowych zapisanych cyframi arabskimi
o 7. Festiwal ale: VII Festiwal
· Kropkujemy, jeśli są same cyfry arabskie:
o 02.03.2011 ale: 7 VI 2011
· Skróty, jeśli ostatnia litera nie jest ostatnią literą wyrazu:
o Godz.
o Nie ma dr.; pod kierunkiem dr. /dra
· Liczby rzymskie, które wprowadzają wyliczenia:
o X. …..; XI. ……
· Jeśli zdanie kończy się na skrót kropkowany stawia się 2 kropki (ale nie budować takich zdań – niepoprawne stylistycznie!!!)
· Podanie godziny bez określenia „godz.” To kropka po liczbie:
o Spotkamy się o 12. z nim ale: spotkamy się o godz. 12 z nim
· Numeracja stron:
o s. 7
Nie stosować:
· w tytułach jednozdaniowych:
o bajka o kocie i złotej myszce
· w skrótach, jeśli skrót kończy się na ostatnią literę wyrazu
o mgr, dr. Ale patrz zastosowanie kropki
· jeśli w zdaniu określającym godzinę występuje określenie godz.
o Spotkamy się o godz. 12 z nim.
· Jeśli w dacie występują cyfry mieszane
o 02 V 2019
„ , ” przecinek
· Jeżeli „jak” wprowadza czasownik:
o Widziałem, jak szedł
· Jeżeli „jak” wprowadza wyliczenie:
o W szufladzie znajdują się różne szpargały, jak piórko, kwiatki, wiosna, sosna
· Przy wyliczeniach jednorodnych:
o Mirek poszedł, zobaczył wiewiórkę, kupił orzeszki, rzucił.
· Jeżeli występuje zdanie wtrącone (przed i po wtrąceniu):
o Widziałem, stojąc pod oknem, jak tańczy z miotłą.
· Przed spójnikami:
o że; lub; albo; ale; więc; czyli; iż; zatem; toteż; dlatego
· oddziela zdanie od imiesłowowego równoważnika zdania:
o jedząc, grał – rozbudowane imiesłowowe równoważniki również
ü Jeżeli przed imiesłowem występuje „że” to przecinek przesuwa się przed spójnik:
§ Widziałam, że chodząc po lesie, zrywa chronione kwiaty.
· spójniki paralelne: (przecinek przed drugim)
o zarówno…, jak; nie tylko…, lecz; jeśli…, to; im…, tym; tym bardziej…, że; o tyle…, o ile; chociaż…, to jednak; tak…, jak;
· przy wtrąceniach, zwłaszcza wołaczowych i po wykrzykniku:
o pani Jolu, proszę podać mi kawę
o ruszmyż, przyjacielu jeżozwierzu, nasze ogony…
· przed dopowiedzeniami:
o Do sali wszedł nowy uczeń, mały i przestraszony.
· Przed i po wyrazach nazywającymi postawę mówiącego wobec opisywanego zjawiska:
o Rzeczywiście; istotnie; niestety; prawdopodobnie; oczywiście; na pewno; bez wątpienia
ü Przyjdę, prawdopodobnie, dopiero jutro
· wyrażenia zapowiadające typu:
o innymi słowy; inaczej mówiąc; a mianowicie;
· przytoczenie myśli bez użycia cudzysłowu:
o oczami duszy, myślał człowiek, widzę wieżę ale: oczami duszy – myślał człowiek – widzę wieżę.
· Po wyliczeniach
o Po 1, będę…; po 2, będę (zamiast przecinka może być kropka jeśli chcemy wyeksponować kolejność; lub myślnik)
· między niejednorodnymi określeniami (np. 2 różne części mowy lub zdania):
o spotkajmy się jutro koło pomnika
okol. czasu okol. miejsca
o kup różowe musujące wino
przymiotnik imiesłów
· zasadniczo przed spójnikami:
o i; oraz; lub; czy; ani; ni; tudzież; bądź
ü ale: jeżeli pojawi się minimum 2 razy i wprowadza tę samą strukturę to przed drugim i kolejnym przecinek
§ Zeszłam do sklepu(a) i zobaczyłam batonik(a), i kupiłam go(a), i zjadłam(a) = (a) i (a), i (a), i (a) ale: zeszłam do sklepu(a) i zobaczyłam (a) batonik (b) i lizaka (b) i kupiłam go(a) i zjadłam go(a), i było mi głupio(a) = (a) i (a)(b) i (b) i (a) i (a), i (a)
ü Kiedy spójnik poprzedza zdanie wtrącone zamknięte przecinkiem
§ Myślę, że masz dużo racji, i dlatego nie będę z tobą dyskutował
· Między związkami składniowymi:
o Podmiot + orzeczenie; podmiot + przydawka; podmiot + dopełnienie; orzeczenie + okolicznik
· Mechanicznie przed „że”:
o Nie przychodził, chyba że musiał – jeśli „że” jest poprzedzone przysłówkiem lub partykułą: chyba że; mimo że; tylko że; zwłaszcza że; właściwie że – przecinek jest przed całością
· Jeżeli „jak” wprowadza proste porównanie
o Była piękna jak wiosna
· Jeżeli „jak” wprowadza rozbudowane porównanie, ale dalej chodzi o przymiotnik:
o Była piękna jak zachwycająca swą różnorodnością sosna
„ ; ” średnik
· Oddzielania członów równorzędnych pod względem logicznym i składniowym (analogiczne struktury logiczne: wtrącenia, formy składniowe)
o Ryby-najeżki kłuły trąby mamutów; żółwie obijały się o ich nogi; żaby zaś ogłuszał swym rechotem
· Po zdaniu głównym, do którego chce się dorzucić jakieś krótkie dopowiedzenie (dopowiedzenie może funkcjonować jako odrębna konstrukcja)
· W wyliczeniu, kiedy wyliczenie jest częścią rozbudowaną lub zawiera czasownik:
do tej kategorii należą:
o ………;
o ……….;
o ………. (.)
ü ale: jeśli wyliczenie jest krótkie i bez czasownika to stosuje się przecinek
· w krótkich wyliczeniach ciągłych, niemyślnikowanych, jeśli wcześniej występuje przecinek, bo inaczej jest nieczytelne
„ : ” dwukropek
· Wprowadzając cytat cudzy lub własny
· Przed wyliczeniem myślnikowanym albo musi być 3 lub więcej elementów
· W formie:
o J. Kowalski: „tytuł” (tytuł wtedy nie kursywą)
· Wydzielenie części zdania zawierającej skutek, uzasadnienie, wyjaśnienie, sprostowanie lub uściślenie tego o czym była mowa w pierwszej części zdania przed dwukropkiem:
o Michał był człowiekiem tolerancyjnym: pozwalał żonie na skoki w bok.
· Wymiennie z przecinkiem po zapowiedziach w postaci wyrażeń:
o Jednym słowem; innymi słowy; inaczej mówiąc; a mianowicie.
· Wyniki sportowe:
o Wynik meczu 4:2
„-” myślnik
w interpunkcji myślnik jest większy i z dwóch stron otoczony spacją; w ortografii łącznik jest mniejszy i bez spacji.
· Sygnalizuje dialog na początku wiersza
· Po wtrąceniach w tekstach dialogowych:
o Wtrącenia odautorskie:
ü „Ja wiem – powiedział miś – gdzie jest miodek”
o Wtrącenia komentujące w cytacie:
ü „Autorytet – jak pisze Markiewicz – jest ważny w realizmie”
· Referowanie, parafraza:
o „Wiedza – jak wynika z badań Koksa – jest potęgą”
· Cytat myśli:
o Oczami duszy – myślał architekt – widzę wieżę”
· Przy wyliczeniach jeśli są 3 lub wecuj wyliczeń od nowego wiersza
· Definiowanie i wyjaśnianie:
o Reklama – to krótki tekst….
o Reklama – krótki tekst
· Przy wprowadzeniach uogólnień:
o Wstań późno, wypij kawkę, zjedz śniadanko, olej studia – oto czego Ci trzeba.
· Jeśli w pierwszej części zdania jest wyliczenie elementów lub czynności a następnie chcemy wprowadzić człon syntetyzujący, myślnikowi towarzysz wyraz/y uogólniające:
o Anna nosiła w torebce zapomniany widelec, przewód do mp3, skasowany bilet, gaz łzawiący – była to istna skarbnica darów wszelakich.
· Jeżeli w tekście jest za dużo myślników i to już razi w oczy to wtrącenie wrzucić w nawias – zasada niepisana
· Jeś...
hakerek91