1. Zapoznanie uczniów z życiem i twórczością Ryszarda Wagnera.
2. Wskazanie najwybitniejszych dzieł Ryszarda Wagnera, uwzględniając gatunki muzyczne uprawiane przez kompozytora.
3. Wyjaśnienie roli Ryszarda Wagnera w kształtowaniu się kultury muzycznej.
4. Wyjaśnienie estetycznej koncepcji dzieła sztuki w ujęciu Ryszarda Wagnera.
5. Wskazanie nowej obsady wykonawczej stosowanej przez Ryszarda Wagnera.
Uczeń potrafi:
1. Omówić życie i twórczość Ryszarda Wagnera
2. Przedstawić najważniejsze gatunki uprawiane przez kompozytora.
3. Wyjaśnić rolę Ryszarda Wagnera w kształtowaniu się kultury muzycznej.
4. Wyjaśnić estetyczną koncepcję dzieła sztuki w ujęciu kompozytora.
5. Omówić zastosowanie przez Ryszarda Wagnera nowej obsady muzycznej.
6. Wskazać tytuł słuchanego utworu.
Metoda opisu z elementami pogadanki. Praca z podręcznikiem. Percepcja muzyczna.
1. Wacław Panek, Świat muzyki.
2. Stanowisko do odtwarzania płyt.
3. Nagranie utworów Ryszarda Wagnera:- wybrane fragmenty opery Tristan i Izolda- wybrane fragmenty opery Złoto Renu.
4. Karta pracy ucznia.
1. Sprawdzenie obecności.
2. Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie z trzech ostatnich lekcji jednej osoby.
3. Wspólne zaśpiewanie przy akompaniamencie pianina lub gitary ostatnio poznanej piosenki
4. Podanie tematu do zeszytu.
(10 min)
Metodą opisu, zapoznanie uczniów z życiem Ryszarda Wagnera. Wskazanie pozycji kompozytora w kontekście historii muzyki oraz wpływu Ryszarda Wagnera na kompozytorów późniejszych epok. Przedstawienie roli Wagnera w kształtowaniu się kultury muzycznej.
Zapisanie notatki:
· Notatka:
Ryszard Wagner urodził się 22 maja 1813 roku w Lipsku, zmarł 13 lutego 1883 r. w Wenecji. Niemiecki kompozytor okresu romantyzmu. Początkowo myślał o karierze literackiej, pilnie studiując - zwłaszcza dzieła dawnej literatury niemieckiej, zawierające wątki mityczne i legendarne. Pierwsze dzieła muzyczne nie zyskały większego uznania (opery Boginki, Zakaz miłości wg Miarki za miarkę Szekspira). Od roku 1836 był dyrektorem teatru w Królewcu, a po jego bankructwie w roku 1837, został dyrektorem teatru w Rydze. Liczne długi zmusiły go do ucieczki za granicę przed wierzycielami - od roku 1839 przebywał w Paryżu, gdzie cierpiał nędzę. Zbliżył się tam do najwybitniejszych kompozytorów swoich czasów: G. Meyerbeera, Berlioza, a zwłaszcza Liszta, z którym się zaprzyjaźnił. Ukończył wówczas operę według własnego libretta Latający Holender, którą wystawiono w Dreźnie wraz z inną operą - Rienzi; obydwie przyniosły Wagnerowi spory sukces i w 1843 roku mianowano go dyrygentem opery królewskiej w Dreźnie.
3. Metodą pracy z książką, uczniowie wskazują gatunki muzyczne, które uprawiał kompozytor. Zapisują notatkę:
Twórczość:
Dramaty muzyczne i opery:
· Wesele
· Boginki
· Zakaz Miłości
· Latający Holender
· Tannhäuser
· Lohengrin
· Tristan i Izolda
· Śpiewacy Norymberscy
· Tetralogia Pierścień Nibelunga
o Złoto Renu
o Walkiria
o Zygrfyd
o Zmierzch Bogów
Wagner napisał również Symfonia C-dur, muzykę fortepianową, pieśni, wyciągi fortepianowe, uwertury, utwory na chór i orkiestrę.
4. Słuchamy i percepujemy wybrane fragmenty opery Złoto Renu. Wskazanie cech brzmieniowych charakterystycznych dla utworu. Omówienie stylistyki twórczości Wagnera oraz podstawowych elementów neoromantyzmu w postawie kompozytora i jego twórczości.
- Wagner jest uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela niemieckiego neoromantyzmu.
- Jego dzieła realizują koncepcję syntetycznego dzieła sztuki, w którym w całość sceniczną stapiają się: muzyka, tekst, pomysły scenograficzne, stworzone przez jednego artystę.
- Ze źródeł literackich wprowadził Wagner do swoich utworów sposób traktowania motywów (Leitmotive), przekształcanych w taki sposób, by stanowiły zasadnicze oparcie dla materiału melodycznego i rytmicznego całej opery.
- Pracując nad poszerzeniem możliwości brzmieniowych orkiestry, wprowadzał do obsady rzadko stosowane instrumenty (tzw. tuby wagnerowskie).
- Z mistrzostwem posługiwał się zarówno polifonią, jak i homofonią; zmierzał do wyciągnięcia ostatecznych konsekwencji z systemu dur-moll, rozbudowywał chromatykę, stosując niespotykane współbrzmienia i połączenia akordowe (słynny "akord tristanowski" pojawiający się w Tristanie i Izoldzie).
- Inspiracji tematycznych szukał w dawnej literaturze niemieckiej, w mitach germańskich i celtyckich, eksponując zarówno rolę wybitnej jednostki (Holender tułacz) uwikłanej w sprzeczności losu i konieczności historycznych, jak i witalne możliwości tkwiące w zbiorowości (Śpiewacy norymberscy).
- Istotną rolę w wagnerowskiej koncepcji ludzkiego losu pełni element tragiczny, pojmowany zgodnie z poglądami Nietzschego: jako zmaganie się podłości i wzniosłości, słabości i siły, wybitności i prostactwa. Na poglądy filozoficzne Wagnera oddziaływali także J.-J. Rousseau, J. G. Herder, A. Comte, L. Feuerbach, A. Schopenhauer (zwłaszcza w pojmowaniu śmierci).
(30 min)
Słuchanie fragmentów opery Tristan i Izolda.
(5 min)
2. Janusz Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia.
Najważniejsze zagadnienia związane z życiem i twórczością Ryszarda Wagnera.
kandr