PODSTAWY PRAWNE OCENY.doc

1

Ocena stanu bezpieczeństwa
i higieny pracy w zakładzie

1. Podstawy prawne dokonywania oceny stanu bhp w zakładzie.

Potrzeba dokonywania okresowej (co najmniej raz w roku) analizy i oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie wynika z:

— art. 207 Kodeksu pracy, w którym to artykule pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny, a w związku z tym powinien organizować pracę
w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz zapewnić przestrzeganie przepisów i zasad bhp, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie i kontrolować ich wykonywanie,

— art. 236 Kodeksu pracy – nakłada na pracodawcę obowiązek przyczyn wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie czynników tej analizy stosowania właściwych środków zapobiegawczych,

— rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704, z późn. zm.), które nakłada na służbę bhp obowiązek sporządzania co najmniej raz w roku okresowej analizy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie. § 2 ust 1 pkt. 3 tego rozporządzenia, zawierający propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu poprawę warunków i bezpieczeństwa pracy oraz zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników.

Obowiązek ten dotyczy:

— etatowej służby bhp lub inspektora (specjalisty) bhp w przypadku jednoosobowej obsady tej służby,

— pracownika, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp,

— specjalisty spoza zakładu, któremu zlecono wykonywanie zadań służby bhp,

— pracodawcy wykonującemu zadania służby bhp w rozumieniu wymogów
art. 327 11 Kodeksu pracy,

— rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (J.t.: Dz. U.
z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.), które w § 40 ust. 1 nakłada na pracodawcę obowiązek systematycznych kontroli stanu bhp ze szczególnym uwzględnieniem organizacji czasu pracy, stanu technicznego maszyn i urządzeń technicznych oraz ustalania sposobu usuwania nieprawidłowości.

Jednym ze skutecznych instrumentów sprostania tym obowiązkom jest okresowe dokonywania analiz stanu bhp w zakładzie uwzględniających całokształt zagadnień mających wpływ na warunki i bezpieczeństwo pracy w zakładzie.

2. Dokumenty niezbędne do oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena stanu bezpieczeństwa powinna być opracowana w oparciu o:

— dokumentację technologiczną,

— dokumentację techniczną maszyn i innych urządzeń technicznych,

— wyniki badań procesów technologicznych w aspekcie ich szkodliwości dla zdrowia pracowników,

— ocenę ryzyka zawodowego,

— protokoły pomiarów czynników szkodliwych i niebezpiecznych dla zdrowia,

— protokoły kontroli warunków pracy dokonywanych przez służby wewnętrzne oraz zewnętrzne organa nadzoru nad warunkami pracy,

— akta osobowe pracowników w zakresie informacji dotyczących kwalifikacji pracowników, szkoleń, badań lekarskich itp.

— dokumentację z wypadków przy pracy oraz podejrzeń o choroby zawodowe
i chorób zawodowych,

— analizę wypadkowości,

— programy poprawy warunków pracy.

3. Tematyka oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

1.       Budynki, drogi, pomieszczenia pracy.

2.       Wyposażenie pomieszczeń pracy.

3.       Procesy pracy, organizacja tych procesów i stanowisk pracy.

4.       Czynniki niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia występujące w procesie pracy.

5.       Zagrożenia.

6.       Wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie.

7.       Załoga.

8.       Realizacja zarządzeń, decyzji, nakazów, poleceń, zaleceń organów nadzoru nad warunkami pracy.

9.       Realizacja zarządzeń pracodawcy w dziedzinie bhp.

10.    Realizacja programu poprawy warunków pracy.

11.    Analiza wypadkowości.

12.    Wnioski dotyczące poprawy istniejącego stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.

4. Sposób wykonywania oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie.

Dobrym sposobem wykonywania oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oprócz części opisowej pomocny jest system listy kontrolnej, czyli pytań kontrolnych do każdego
z tematów. W przypadku negatywnych odpowiedzi na poszczególne pytania tematyka pytania część opisowa powinna być rozszerzona o dokładne wyjaśnienie istniejącego stanu – co jest przyczyną takiego stanu, kto przyczynił się do istniejącego stanu i co należy wykonać, aby doprowadzić do poprawy istniejącego stanu i w jakim okresie.

Podajemy niżej przykładową listę kontrolną pytań do poszczególnych tematów.

4.1. Przykładowa lista kontrolna.