Temat:

Poznajemy rzekę w najbliższej okolicy

Dział programu:

Życie na Ziemi

Klasa:

IV szkoły podstawowej

Czas:

4 godziny lekcyjne

Cele ogólne:

uczeń:

·         poznaje ukształtowanie powierzchni w danej okolicy

·         poznaje rodzaje i nazwy własne wód w najbliższej okolicy;

·         nazywa bieg rzeki na badanym odcinku,

·         poznaje rośliny i zwierzęta wodne najbliższej rzeki;

·         poznaje właściwości fizyczne i chemiczne wody;

·         określa stopień czystości wody w rzece;

·         ocenia wpływ człowieka na stan wody w rzece,

·         zna zasady bezpiecznego zachowania się nad rzeką.

Cele operacyjne:

uczeń:

·         odszukuje i wskazuje na mapie badaną rzekę;

·         określa  na podstawie mapy i obserwacji bieg rzeki;

·         wymienia na podstawie obserwacji terenu i mapy rodzaje i nazwy własne wód występujących w  najbliższej okolicy;

·         rozpoznaje rośliny i zwierzęta wodne występujące w rzece na podstawie przewodników;

·         wykonuje proste rysunki schematyczne obserwowanych organizmów wodnych;

·         omawia właściwości fizyczne i chemiczne wody na podstawie wykonanych badań;

·         określa stopień czystości wody na podstawie obserwacji i prostych doświadczeń;

·         ocenia pozytywny i negatywny wpływ człowieka na stan wód;

·         dostrzega zależności pomiędzy działalnością człowieka, a czystością wód;

·         zauważa potrzebę oszczędzania wody oraz używania ekologicznych środków czystości,

·         wykonuje pomiary stosując do nich odpowiednie przyrządy,

·         opisuje wyniki obserwacji,

·         współpracuje w grupie,

·         przejawia postawę badawczą,

·         stosuje zasady bezpiecznego zachowania się nad rzeką.

Metody:

·         słowna - pogadanka;

·         obserwacyjna

·         badawcza

Strategie:

O, E

Forma nauczania:

Lekcja w terenie – 4 godziny lekcyjne; 3 tygodnie wcześniej grupa chętnych uczniów wraz z nauczycielem założyła w rzece pułapki wykonane na lekcjach techniki.

Forma organizacyjna:

Praca grupowa i zbiorowa oraz indywidualna

Środki dydaktyczne i materiały:

·         podręcznik,

·         karty pracy (załącznik nr 1,2 i 3),

·         przyrząd do pobierania próbek wody,

·         stoper,

·         kij do pomiaru głębokości,

·         termometr,

·         linka długości ok. 10 m,

·         jabłko lub patyk,

·         pułapka ze sztucznym podłożem,

·         nylonowa linka,

·         kawałek drutu,

·         pojemnik plastikowy,

·         metalowa lub plastikowa łyżka,

·         kotwiczka lub siatka do zbierania roślin,

·         arkusze pomocnicze do oznaczania roślin i zwierząt (atlasy i przewodniki),

·         słoiki szklane lub kubki po jogurcie (2 szt.),

·         butelka z nakrętką,

·         zestaw ekologiczny do badania chemicznego wody,

·         kompas,

·         lupa,

·         mapa najbliższej okolicy

L.P.

TREŚĆ

CZYNNOŚCI

NAUCZYCIELA

CZYNNOŚCI

UCZNIÓW

UWAGI

1.

Faza wprowadzająca

(w klasie)

1.      Nauczyciel wykonuje czynności organizacyjno-porządkowe.

2.      Zapoznaje uczniów z celami i formą pracy na lekcji.

3.      Zapisuje temat na tablicy.

4.      Dzieli klasę na trzy grupy.

5.      Rozdaje liderom grup koperty zawierające karty pracy oraz odpowiedni sprzęt.

ü      Uczniowie losują karteczki w trzech kolorach i tworzą grupy wg. wylosowanych barw.

2.

Faza realizacyjna

Zajęcia w klasie

Praca zbiorowa

1.      Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie podstawowych właściwości fizycznych wody.

2.      Powtarza z uczniami pojęcia: rzeka główna, dopływ, źródło, bieg górny, środkowy i dolny, ujście.

3.      Prosi o wskazanie na mapie miejsca zajęć terenowych.

4.      Prosi, aby na podstawie mapy uczniowie wykonali polecenia:

-          wskaż źródła badanej rzeki,

-          określ bieg rzeki na badanym terenie,

-          określ czy badana rzeka jest rzeką główną (jeśli tak to gdzie uchodzi), czy dopływem (jeśli tak to do jakiej rzeki uchodzi),

-          nazwij ewentualne dopływy badanej rzeki.

5.       Przypomina zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą.

ü      Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela.

Zajęcia w terenie

Praca w grupach

1.      Nauczyciel prosi grupy o zorientowanie mapy w terenie i przejście w wyznaczonym kierunku.

2.       Nadzoruje pracę grup w terenie wg. zagadnień:

·         informacje ogólne o twojej rzece (gr.I – karta pracy 1),

·         życie w twojej rzece (gr. II – karta pracy 2),

·         badanie składu chemicznego wody (gr. III – karta pracy 3)

ü      Uczniowie pracują w grupach zgodnie z instrukcją

ü      Zapisują wyniki badań i obserwacji na karcie pracy.

3

Faza podsumowująca

W klasie

1.      Nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie wyników pracy poszczególnych grup.

2.      Wyjaśnia znaczenie niektórych pomiarów (głównie badania chemicznego wody).

3.      Porównuje wyniki badań z obowiązującymi normami dla poszczególnych klas czystości wód.

4.      Ocenia pracę uczniów.

...