arteterapia - warsztaty plastycze - pomysły na zajęcia.doc

Mój skarbiec - wyobraźnia

Cele:
§ kreatywne myślenie,
§ kształcenie wyobraźni plastycznej,
§ produktywność i oryginalność.

Czas:
1 godzina

Materiały i narzędzia:
§ szablon z narzuconymi elementami,
§ cienkopis bądź ołówek,
§ kartka z bloku technicznego.

Spodziewane efekty:
§ potrafi stworzyć bryłę bądź zdarzenie z narzuconego elementu,
§ umie myśleć perspektywicznie,
§ umie wykorzystać potencjał swojej wyobraźni.

Etapy pracy:

1. Na tablicy należy zamieścić brystol z namalowanymi elementami o dość prostej konstrukcji. Brystol podzielony jest na cztery pola, w każdym polu znajduje się inny element, np.:

2. Każdy z uczestników otrzymuje kartkę z bloku technicznego oraz ołówek.
3. Podziel kartkę na cztery równe pola.
4. Nanieś na każde pole pokazane elementy. Mogą być dowolnej wielkości, ale z zachowaniem dokładnego kształtu.
5. Uwaga: teraz uruchom niezgłębione pokłady własnej wyobraźni i stwórz z tych elementów konkretne rzeczy ( przedmioty, postaci, miejsca, zdarzenia itp.).
6. Prezentacja prac, dyskusja, analiza.

Jest to doskonałe ćwiczenie na rozpoznanie możliwości twórczych uczestników.

Witraż w formie prostokąta

Cele:
§ kształtowanie wyobraźni i estetyki,
§ rozumienie i przeżywanie wartości wizualnych światła i barwy,
§ rozwijanie poczucia piękna i wrażliwości artystycznej.

Czas:
2 godziny

Materiały i narzędzia:
§ samoprzylepna folia transparentna,
§ kartka A4 z bloku,
§ nożyczki,
§ nożyk introligatorski,
§ szybka o gr. 2mm, o formacie A4.

Spodziewane efekty:
§ umie zastosować linię konturową, tzw. maswerk,
§ potrafi rozplanować pracę, na kartce,
§ potrafi precyzyjnie powycinać elementy,
§ potrafi stworzyć kompozycję z wykorzystaniem wielu barw.

Wprowadzenie:
Prezentacja witraży, rozmowa dot. zjawiska witrażu, mocy oddziaływania światła i koloru.
U szklarza należy zamówić szybki o formacie np. A4, z oszlifowanymi brzegami oraz z wywierconym otworkiem do zawieszenia. Samoprzylepna folia powinna być transparentna (jest dostępna w wielu kolorach). Do pokrycia linii łączeń należy użyć folii czarnej zwykłej – która nie przepuszcza światła.

Etapy pracy:
1. Przygotowanie szablonów z dowolnym motywem o formacie A4.
2. Odrysowanie szablonu na kartkę z bloku o formacie A4.
3. Rozcinanie każdego elementu szablonu.
4. Każdy element przykładamy na samoprzylepną folię transparentną, stosujemy wiele kolorów folii.
5. Odrysowujemy elementy i wycinamy w folii.
6. Wycięte kolorowe elementy składamy w całość.
7. Nanosimy na szybkę, odrywamy papier od folii, przyklejamy.
8. Miejsca łączeń należy zamaskować czarną folią zwykłą. Linie łączeń powinny być wycięte bardzo precyzyjnie, dopasowane do kompozycji.
9. Tą sama czarna folią należy z obu stron okleić brzegi szybki z obu stron. Utworzy to zamkniętą kompozycję i będzie bezpieczniejsze.
10. Wystawa prac na szybach okiennych, dyskusja.

Karty świąteczne

Cele:
§ poznanie szerokiej gamy papierów i kartonów (faktura, kolor),
§ poznanie podstawowych zasad łączenia kartonów i ich ozdobników,
§ uświadomienie ważności tworzenia i przesyłania kart świątecznych
§ kultywowanie tradycji świątecznych,
§ rozwijanie wartości kulturowych,
§ rozwijanie umiejętności praktycznych.

Czas:
2 godziny

Materiały i narzędzia:
§ kolorowe kartki i kartony,
§ guziki, koraliki, koronki, tasiemki oraz inne ozdoby pasmanteryjne,
§ taśma obustronnie klejąca,
§ linijka,
§ nożyk introligatorski,
§ pilśniowa podkładka.

Spodziewane efekty:

§ uczestnik potrafi ekonomicznie, oszczędnie korzystać z kartonu,
§ potrafi rozplanować pracę, na kartonie,
§ umie łączyć ze sobą poszczególne elementy i dekory,
§ potrafi tworzyć kompozycje z wykorzystaniem różnych surowców,
§ wie, co to jest gramatura kartonu.

Etapy pracy:
1. Przygotowanie projektu karty świątecznej.
2. Dopasowanie formatu karty do koperty.
3. Umiejętne dobranie kolorystyki.
4. Wycinanie kartoników (precyzyjne wykorzystanie nożyczek i nożyka introligatorskiego).
5. Ozdabianie – wykorzystywanie materiałów, którymi dysponujemy (malowanie motywów świątecznych, dekorowanie brokatowymi konturówkami, klejenie ozdób pasmanteryjnych).

Wskazówki:
§ użycie podkładki pilśniowej ma służyć do zabezpieczenia przed zniszczeniem blatu stolika, gdy będziemy cięli nożykiem introligatorskim,
§ użycie cyrkla pomoże łatwiej i precyzyjniej ustalić odległości,
§ do klejenia kartoników zamiast kleju bezpieczniej użyć taśmy obustronnie klejącej, zapobiegnie to marszczeniu się papieru, odbarwieniu czy zabrudzeniu 

Moje imię - Ozdobny szyld na drzwi

Cele:
§ wzmocnienie więzi emocjonalnej z własnym imieniem,
§ poznanie znaczenia własnego imienia,
§ pobudzanie do kreatywnego wykorzystywania dekorów i ich układów kompozycyjnych.

Czas:
1,5 godziny

Materiały i narzędzia:
§ księga imion,
§ kolorowe kartki,
§ pineski,
§ kartoniki,
§ guziki,
§ koronki,
§ sukna o różnej fakturze,
§ klej do tkanin,
§ taśma klejąca,
§ sklejka.

Spodziewane efekty:
§ umie stworzyć kompozycję literniczą z wybranych materiałów,
§ potrafi stworzyć oryginalny układ graficzny,
§ wie, co oznacza jego imię i czym charakteryzują się osoby noszące dane imię.

Wprowadzenie:
Przeczytanie z Księgi Imion znaczenia imion każdego z uczestników zajęć.

Etapy pracy:
1. Każdy z uczestników otrzymuje cienki podłużny kawałek sklejki, np. 20x8cm (taki, aby zmieściło się na nim imię własne).
2. Najlepiej, gdy sklejka ma przewiercone dwa otworki na górze po bokach, na ewentualny sznurek służący do zawieszenia.
3. Sklejkę okładamy suknem o jednolitym kolorze, ale o ciekawej fakturze np. w prążki lub z włoskiem. Można użyć zamiast sukna papieru ozdobnego do prezentów.
4. Brzegi sukna przytwierdzamy do sklejki pineskami. (Papier kleimy taśmą obustronnie klejącą).
5. Cienkopisem zapisujemy imię na suknie.
6. Na powstałych liniach układamy (w kolorze kontrastowym do sukna) uformowany sznurek.
7. Najlepiej sznurek formować w taki sposób, by przy tworzeniu imienia stanowił całość - bez cięcia.
8. Wiadomo, że taka potrzeba może zaistnieć, zatem najlepiej, by sznurek był wykonany ze sztucznego włosia. Wówczas w miejscu przecięcia przypalamy go zapalniczką, by się nie siepał.
9. Ułożony sznurek przyklejamy klejem do sukna.
10. Najlepiej, gdy klej jest w miejscach namalowanych cienkopisem.
11. Pracę możemy ozdobić ponadto guzikami, koronką itp.
12. Szyld wygląda efektownie, gdy z tego samego sznurka wykonamy zawieszkę, przyczepioną do otworków w sklejce.

Wskazówki:
Sznurek może być dowolnej grubości, należy jednak pamiętać, by dał się swobodnie formować. Ciekawe efekty możemy uzyskać stosując zamiast sznurka szeroką wstążkę. Może to być także sznurek z drucikiem w środku (łatwiej go uformować). 

Jesienny liść - Odbitka

Cele:
§ zapoznanie z prostą techniką odbitki z wykorzystaniem darów natury.

Czas:
1 godzina

Materiały i narzędzia:
§ farby tempery,
§ suche liście,
§ nożyki introligatorskie,
§ kolorowe kartony,
§ pędzelki,
§ kartki ksero.

Spodziewane efekty:
§ umie estetycznie wykonać odbitkę,
§ potrafi wykonać dowolną ilość odbitek.

Etapy pracy:
1. Suchy liść malujemy farbą temperą. Ważne jest by liść pokryć farbą od strony spodniej, z jego bardziej uwypuklonym unerwieniem.
2. Należy zwrócić uwagę, by farby nie kłaść za dużo, jej nadmiar należy zebrać pędzlem.
3. Kładziemy liść na czystym kartonie, stroną pomalowaną do góry.
4. Można liść od spodu przykleić klejem biurowym.
5. Na wierzch (na stronę pomalowaną) kładziemy kartkę ksero lub inną ozdobną, jednak powinna być dość cienka, nie może to być np. brystol, gdyż jest zbyt sztywny.
6. Lekko dociskamy kartkę do liścia.
7. Powoli odklejamy kartkę.
8. Otrzymaną odbitkę odkładamy do całkowitego wyschnięcia.
9. Ozdobny karton w wybranym kolorze składamy na pół do formatu wybranej koperty.
10. Nożykiem introligatorskim w stronie tytułowej karty wycinamy okienko w rozmiarze nieco większym aniżeli odbitka z liściem.
11. Po wycięciu okienka podkładamy odbitkę i przyklejamy taśmą obustronnie klejącą lub klejem biurowym do kartonika, tak by liść ładnie komponował się w okienku.
12. Stronę tytułową karty możemy dodatkowo udekorować ozdobną taśmą pasmanteryjną lub farbami, kredkami, rafią itp.

Praca ta może być efektowną kartą wręczoną z okazji Dnia Edukacji Narodowej. 

Maska karnawałowa z masy papierowej

Cele:
§ poznanie przepisu na masę papierową,
§ ukazanie możliwości plastycznych masy papierowej.

Czas:
3 godziny

Materiały i narzędzia:
§ woda,
§ papier toaletowy szary,
§ mąka do wyrobienia kleju.

Spodziewane efekty:
§ zna przepis na masę papierową i potrafi ją zrobić,
§ umie wykonać maskę z masy papierowej i odpowiednio ją ozdobić.

Etapy pracy:
1. Zapoznanie uczestników przepisem na wykonanie masy papierowej.
2. Uczestnicy nadmuchują balony do wielkości ludzkiej głowy.
3. Każdy ma za zadanie oblepić masą papierową balon na wielkość i szerokość maski.
4. Masa na balonach musi pozostać aż do wyschnięcia (2 dni).
5. Gdy dobrze wyschnie, uczestnik odczepia maskę od balonu i wycina kształt maski.
6. Kolorowanie masek farbami.

Przepis na masę papierową:
Do miedniczki wlać 1 litr wody.
W wodzie namoczyć rolkę (lub więcej) szarego papieru toaletowego. Rozdrabniamy namoczony papier rękoma lub mikserem (lepiej mikserem, jeśli nie chcemy mieć małych grudek).
Przelewamy na sitko.
Gdy woda przestanie kapać, ale papier nie będzie zbyt suchy, przenosimy masę z powrotem do miedniczki i wyrabiamy rękoma dodając około 4-6 łyżek kleju do tapet. Potem dodajemy około 2 szklanki sypkiej kredy oraz 2 szklanki mąki pszennej.
Gdy wyrobimy masę powinna ona odstawać, tzn. nie lepić się.
Niewykorzystaną masę można trzymać przez 2,3 dni w szczelnie zamkniętym pojemniku.

Mural - Ja jako zwierzę

Cele:
§ pełne i swobodne wyrażanie siebie,
§ pobudzanie kreatywności,
§ akceptacja siebie i innych,
§ stymulowanie kontaktów interpersonalnych,
§ pobudzanie osobistej ekspresji.

Czas:
1 godzina

Materiały i narzędzia:
§ duże kartony,
§ markery lub kredki świecowe.

Spodziewane efekty:
§ potrafi współpracować w grupie,
§ umie swobodnie wyrazić siebie i własne oczekiwania,
§ umie zaakceptować innych i dostosować się do wymagań grupy,
§ potrafi myśleć kreatywnie.

Wprowadzenie:
Mural (z hiszpańskiego mural oznacza ścienny) - nazwa pochodzenia hiszpańskiego oznaczająca w skrócie dzieło dekoracyjnego malarstwa ściennego. Malunki takie, w zależności od intencji twórcy, mogą mieć na celu impresję odbiorcy lub reklamowanie jakiegoś produktu. Murale można zdefiniować jako wielkoformatową grafikę na ścianach budynków. W Polsce w okresie PRL-u szczególnie upowszechniły się murale reklamujące przedsiębiorstwa i instytucje, które zasadniczo reklamy nie potrzebowały, ponieważ najczęściej byli to monopoliści na rynku. Niemalże w każdym mieście była gdzieś namalowana reklama PKO, PZU czy Totalizatora Sportowego.

Prezentowane ćwiczenia mają za zadanie stymulować kontakty interpersonalne i zwartość wewnętrzną grupy. Wzrasta wówczas zdolność do rozwiązywania problemów oraz poczucie własnej wartości członków grupy. Murale są niezagrażającą metodą wyrażania siebie i wejścia w towarzyski kontakt z innymi. Ćwiczenia mogą być prowadzone na wiele sposobów. Papier służący do murali można umieścić na ścianie, stole lub podłodze.

Etapy pracy:
1. Każdy z uczestników na wspólnym dużym kartonie, rysuje markerem siebie jako zwierzę.
2. Po skończonej pracy kolejno każdy omawia, dlaczego właśnie z takim zwierzęciem się identyfikuje. Jakie wspólne cechy mu towarzyszą, czy jest osobowością łagodną, czy raczej drapieżną.

Abstrakcja - Rysunek nitką

Cele:
§ poznanie plastycznych walorów techniki: spontaniczność i nieprzewidywalność efektów.

Czas:
1 godzina

Materiały i narzędzia:
§ tusz czarny,
§ nitka,
§ kartka ksero A3.

Spodziewane efekty:
§ za pomocą odpowiednich narzędzi potrafi stworzyć swobodną abstrakcję,
§ umie bawić się formą.

Wprowadzenie:
Abstrakcja – jest to taka realizacja dzieła, w której jest ono pozbawione wszelkich cech ilustracyjności, a artysta nie stara się naśladować natury. Autorzy stosują różne środki wyrazu, dzięki którym "coś przedstawiają". Sztuka abstrakcyjna jest nazywana sztuką niefiguratywną. Tym, co wyróżnia sztukę abstrakcyjną od nieabstrakcyjnej, jest brak rozpoznawalnych przedmiotów. Odpowiedź na to, co przedstawia abstrakcja, jest równie trudna, jak na każde pytanie o sens dzieła: w warstwie wizualnej przedstawia to, co widać jako linie, plamy

i punkty, które można opisać, zmierzyć i sfotografować - a w warstwie znaczeniowej może mieścić się wszystko. Zarówno emocje, koncepcje filozoficzne, zabawę formą, czy problem autora, o którym nie chce (nie może, nie potrafi) mówić wprost.

To ćwiczenie będzie przede wszystkim zabawą formą.

Etapy pracy:
1. Każdy z uczestników otrzymuje dwie białe kartki ksero w formacie A3, nitkę typu kordonek, czarną farbę typu tempera.
2. Nitkę malujemy lub moczymy w farbie, nie może być zbyt mokra.
3. Pomalowaną nitkę kładziemy na kartce ksero w nieregularne, fantazyjne zawijasy.
4. Na to kładziemy drugą kartkę ksero i lekko dociskamy.
5. Ułożoną pomiędzy kartkami nitkę przeciągamy i przesuwamy w dowolnych kierunkach.
6. Odklejamy górną kartkę z odbitym fantazyjnym rysunkiem przesuwanych linii nitki.

Możemy użyć dwóch lub więcej kawałków nici i pomalować różnymi kontrastującymi kolorami.

śmietnik - rysunek terapeutyczny

Cele:
§ prezentacja sposobu, w jaki wychowanek wchodzi w relacje z innymi,
§ autoprezentacja ukryta w rysunku,
§ twórcze poznanie siebie i innych,
§ kreatywne myślenie.

Czas: 30 minut

Materiały i narzędzia:
§ kartka papieru,
§ ołówek,
§ kolorowe kredki

Spodziewane efekty:
§ potrafi dostrzec wielkość bariery, jaką stawia innym w kontaktach interpersonalnych,
§ potrafi dostrzec swoje mocne i słabe strony,
§ umie nazwać uczucia towarzyszące powstawaniu pracy.

Przebieg zajęć:
Uczestnicy proszeni są o narysowanie ołówkiem pojemnika na śmieci oraz o zastanowienie się nad tym, jakich problemów chcieliby się pozbyć, i narysowanie ich. Omówienie może koncentrować się na poszczególnych problemach, jak również na umiejętnościach ich rozwiązywania. To ćwiczenie pomaga uczestnikom lepiej zmierzyć się z problemami i poznać mechanizmy umożliwiające radzenie sobie z nimi. Rysunek śmietnika może być wyrazem intensywności pragnienia, by pozbyć się samego siebie, bądź swoich problemów, np. rozmiar pojemnika, rozmieszczenie na kartce papieru, sposób jego narysowania (lekko naszkicowany bądź narysowany z naciskiem). Maleńki pojemnik może sygnalizować niechęć do rozstania się z pewnymi kwestiami, olbrzymi zaś może oznaczać, iż problem jest tak przytłaczający, że trzeba się go jak najszybciej pozbyć.

Emocje

Cele:
§ rozładowanie emocji, wyciszenie, zrelaksowanie,

Czas: 5 minut

Materiały i narzędzia:
§ Małe kolorowe baloniki,
§ pojemniki z ciastoliną

Spodziewane efekty:
§ poprzez przelanie emocji na przedmiot umie się odprężyć, rozładować, wyciszyć,
§ umie się skoncentrować na dalszej pracy.

Wprowadzenie:
Jest to prosta forma stworzenia narzędzia, które będzie pomagało uczestnikom w odstresowaniu.

Etapy pracy:
1. Każdy otrzymuje gumowy balonik i tzw. ciastolinę (ciastolina jest miększa od plasteliny).
2. Uczestnik ma za zadanie włożyć całą ciastolinę do środka balonika. Najprościej, formując małe kulki.
3. Gdy ciastolina jest już w środku, należy zawiązać balonik tak, by nie było w środku powietrza, by całe wnętrze balonika wypełniała ciastolina.
4. Każdy uczestnik może go teraz przez kilka chwil gnieść, międlić i dusić, by przelać w ten sposób cały dzienny bagaż zmartwień i trosk.

Takim narzędziem możemy się posługiwać przed rozpoczęciem każdych zajęć.

...