PROGRAM TERAPII PEDAGOGICZNEJ
opracowany przez nauczycielkę
Przedszkola Samorządowego Nr 7 w Białymstoku
Urszulę Gajdzińską-Kulesza
Białystok 2008
Wstęp
Pojęcie terapii jest wieloznaczne. Określamy tak sposób pracy z dziećmi mający na celu rozładowanie wewnętrznych konfliktów, frustracji i napięć o charakterze emocjonalnym.
Terapia pedagogiczna jako system działań wychowawczych skierowana jest na udzielenie pomocy dziecku. Tak, więc rozumienie dziecka, jego zachowań, pozwala na dobór określonej strategii pracy terapeutycznej.
Dysharmonie i zaburzenia rozwoju mają wyraźne tendencje do pogłębiania się w wypadkach, gdy nie podejmuje się działań terapeutycznych w zaburzonych zakresach. Dlatego też ważne jest wczesne wykrycie wszelkich odchyleń rozwojowych oraz zapewnienie odpowiedniej pomocy zmierzającej do wyrównania i korygowania tych zaburzeń, gdyż brak tych oddziaływań może stać się czynnikiem hamującym normalną aktywność dziecka lub prowadzić do nieprawidłowych i niepożądanych zachowań.
Obserwacja ma pomóc nauczycielce i rodzicom w lepszej organizacji procesu wychowania, wzmacniania i pomocy w trudnościach, jakie ma dziecko. Indywidualne i podmiotowe traktowanie wychowanków daje wiele możliwości harmonijnego rozwoju dzieci.
Zajęcia terapeutyczne w przedszkolu obejmują usprawnianie funkcji słuchowych, wzrokowych, ruchowych i ich właściwej koordynacji.
Terapia oparta jest na następujących zasadach:
• integracja,
• adekwatność,
• tempo dostosowane do dziecka,
• zasada „drobnych kroków”,
• systematyczność i intensywność działań,
• doprowadzenie rozpoczętej pracy do końca,
• wdrażanie do samokontroli,
• akceptacja, pogoda ducha,
• właściwe wzmacnianie, nagroda,
• eliminowanie frustracji (ocena za wkład pracy, nie za efekt),
• przestrzeganie jednolitego systemu oddziaływań w przedszkolu, w domu i podczas zajęć terapeutycznych.
Podstawową formą aktywności małego dziecka jest zabawa. Specyficzną rolę w prowadzeniu terapii pedagogicznej spełnia nawiązywanie do aktywności zabawowo-twórczej dzieci. Umiejętne kierowanie zabawami twórczymi pozwala dziecku na rozładowanie napięć emocjonalnych, znalezienie swojego miejsca w grupie, rozbudzenie zainteresowań i poznanie własnych możliwości. Stąd zabawa, szczególnie spontaniczna, ma walory terapeutyczne. Prowadzi ona do zaspokajania potrzeb i oczekiwań dzieci. Dlatego też uważana jest za jedną z podstawowych technik pracy terapeutycznej z dzieckiem w wieku przedszkolnym.
Ważnym elementem pracy terapeutycznej w przedszkolu jest także rozmowa indywidualna z dzieckiem. Nauczycielka spostrzegając bierność, apatię czy wewnętrzne zamknięcie się dziecka, próbuje w warunkach wzajemnego zaufania poznać przyczyny takiego zachowania się dziecka. To zaś pozwoli jej na zorganizowanie zabawy, w której dziecko odczułoby radość tworzenia czegoś nowego, a przede wszystkim zbliżyłoby go do grupy rówieśniczej.
Ważnym sposobem pracy terapeutycznej jest organizowanie zabaw lub inscenizacji na podstawie tekstu literackiego oraz aktywność plastyczna.
Zastosowanie zabawy zarówno w pracy dydaktycznej, jak i wychowawczej powoduje, że dziecko jest mniej skrępowane, staje się bardziej otwarte, ufne, chętnie uczestniczy w działaniach edukacyjnych, z łatwością i chęcią przyswaja przekazywaną mu wiedzę i umiejętności.
Powinnością nauczyciela jest natomiast stymulowanie, wspieranie i inicjowanie rozwoju potrzeb i oczekiwań dzieci związanych z poznawaniem świata, potrzebą aktywności oraz próbą urzeczywistnienia tych oczekiwań w aktywności zabawowej dzieci.
Podczas wykonywania wszystkich proponowanych ćwiczeń należy pamiętać o tym, aby:
• stopień trudności zadania dostosowany był do aktualnych możliwości dziecka,
• zakres podpowiedzi był dostosowany do aktualnych możliwości dziecka i zmniejszany w miarę jego rozwoju,
• w czasie jednego zajęcia wykonywać kilka ćwiczeń z różnych kategorii, które będą przeplatane ćwiczeniami relaksacyjnymi,
• powtarzać ćwiczenia tak długo, aż dziecko będzie potrafiło wykonać je prawidłowo i samodzielnie,
• stosować system nagród rzeczowych i społecznych (pochwały).
Cel i zadania
Nadrzędnym celem terapii jest wspomaganie rozwoju dziecka. Rozumiemy przez to usprawnianie funkcji psychomotorycznych, wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach, rozwijanie samodzielności, budowanie wiary we własne siły oraz korygowanie odchyleń od normy.
Zadania:
• stymulowanie rozwoju intelektualnego dziecka,
• integracja dziecka z grupą rówieśniczą,
• rozwijanie wyobraźni, myślenia, aktywności twórczej,
• kształtowanie umiejętności samodzielnego działania dziecka,
• budzenie wrażliwości estetycznej,
• rozwijanie umiejętności komunikowania się,
• kształtowanie umiejętności wyrażania przez dziecko własnych uczuć, przeżyć, spostrzeżeń.
Metody
Podczas pracy z dzieckiem zastosuję metody wspierające i stymulujące naturalny rozwój dziecka oraz angażujące wiele zmysłów: słuch, wzrok, dotyk. Będą to m.in. metody:
• ćwiczeń,
• zadań stawianych do wykonania,
• słowne, np.: zagadki, objaśnienia, rozmowa, opowiadanie,
• oglądowe, np.: pokaz, obserwacja,
• metody aktywizujące:
1. metoda Dobrego Startu M. Bogdanowicz,
2. metoda P. Dennisona – kinezjologia edukacyjna,
3. pedagogika zabawy,
4. techniki relaksacyjne.
USPRAWNIANIE FUNKCJI WZROKOWYCH
Cel ćwiczeń
Środki realizacji - rodzaje stosowanych ćwiczeń
Pomoce
Ćwiczenia usprawniające działania na materiale bezsłownym.
Wyrabiania całościowego i szybkiego rozpoznawania obrazków wzrokowych (rozwijanie pamięci wzrokowej).
Stopniowe przechodzenie od spostrzegania globalnego do analitycznego (układanie całości z części).
Ćwiczenie koncentracji uwagi.
Rozwijanie orientacji przestrzennej i spostrzegawczości.
Wyrabianie właściwych wyobrażeń przedmiotów.
Ćwiczenie pamięci wzrokowej, koordynacji wzrokowo - ruchowej i orientacji w kierunkach (lewa-prawa, góra-dół).
Ćwiczenia spostrzegawczości.
Ćwiczenia koordynacji ręka - oko.
Ćwiczenia logicznego myślenia.
Ćwiczenia orientujące w kierunkach.
Ćwiczenia pamięci wzrokowej.
Ćwiczenie pamięci wzrokowej (odnajdywanie różnic).
Utrwalenie nazw figur geometrycznych.
Ćwiczenia w analizie i syntezie.
Ćwiczenia w analizie spostrzegania.
Utrwalanie pojęcia zbiór.
Ćwiczenia w analizie i syntezie wzrokowej oraz koordynacji wzrokowo ruchowej.
Ćwiczenia koncentracji uwagi i pamięci wzrokowej.
Ćwiczenie pamięci bezpośredniej.
Ćwiczenie umiejętności spostrzegania figury na tle.
Wdrożenie do właściwej, celowej obserwacji.
Ćwiczenie koordynacji wzrokowo - ruchowej.
Ćwiczenia w zakresie spostrzegania, analizy i syntezy oraz wdrażanie do logicznego rozumowania.
I. Ćwiczenie spostrzegania na materiale konkretnym.
1. Rozpoznawanie treści obrazków ukazywanych:
· w dowolnym czasie,
· w krótkich ekspozycjach (zapamiętanie jak największej liczby przedmiotów znajdujących się na obrazku i wyliczenie ich zaraz po przerwie).
2. Dobieranie jednakowych obrazków:
· &#...
evi84