Pozytywizm zaczął się po upadku powstania listopadowego w 1864 (zachodzi też wcześnie w latach 40). Za twórcę ucho- dzi August Conte formułując pierwsze myśli pozytywistyczne: - socjalizm: skłonność do traktowania człowieka jako elementu społeczeństwa (dalej Bulcle). -scjentyzm:przekonanie i zaufanie do nauki, która może poznać społeczeństwo by można je zmienić na lepsze (dalej Hume). -detertynizm: założenie,że społeczeństwo podporządkowane jest prawom, których musi przestrzegać. -ewolucjonizm:prawo walki o byt, gdzie przeżyje najsilniejszy, a słaby zginie; Spencer przenosi to na społeczeństwo. -utylitaryzm:czyli użyteczność; pozytywne tylko to co użyteczne dla społeczeństwa, poza tym społ. ma pracować (dalej Mille). -tolerancja:akceptacja ludzi jakimi są, lecz nie trzeba tolerancji. -demokracja:do niej winniśmy dążyć, dla równych praw społ.; ma to zapewnić stabilność i chronić przed rewolucją. Inne: -praca organiczna: praca każdego na rzecz społ. bez szkody !!!; mieli wykonywać ją poeci /lekarze=znaleść chorobę, diagnoza, leczyć/ pisząc literaturę dydaktyczną. -praca u podstaw: chore i szkodzące organy /chłopów/ kształcić. -proza: pisano nią bo pozwalała nazywać rzeczy po imieniu, sto- sować potoczną mowę, być zrozumiałą i czytelną. -nowela: krótka; prozą; prości dohaterowie i akcja i morałem !!! -solidaryzm społeczny: wspólne interesy dla całego społecz. -tendencyjna: powieść z tezą udowadniającą coś, ma charakter dydaktyczny. Utwory: Adam Asnyk- romantyk za pozytywizmem "Do młodych"-wiersz;szacunek dla minionej epoki też miała +. "Daremne żale,..."-wiersz;akcepyuje nową epokę /can't back/ "Nad głębiami"-sonet;z przeszłości wunika przyszłość; stara live. "Limba"-limba =romantyk; świerki=młodzi pozytywiści. Maria Konopnicka-j.w. "Contra spem spero"wiersz; styl romantyczny /metafory i myśl mesjonistyczna/ wierzy w naród PL i wierzy w wygraną. "Wolny najmita"-wiersz;wytyka błąd w oddaniu chłopom ziemi, krórzy nie umieją nią gospodarzyć. "Rota"-przysięga wierności narodowi PL; romantyczny. "Po wrześni"wzywa do powstania jak powstanie uczniów; romat. "Obrazki więzienne"-nowela; bezprawie i ciemnota w więzieniu. "Milsierdzie gminy"-j.w.;pomoc ludziom, bez szkody dla nich. "Mędel Gdański"-j.w.;wołanie o tolerancję dla innych ludzi. Henryk Sienkiewicz "Szkice węglem"-brak wykształcenia chłopów=bezradność/chory/. "Lalka"-ukazana arystokracja /na śmierć/ i mieszczaństwo /przy- szła burżuazja/,lecz się boi ryzyka; chaotyczna budowa; rezlizm dojrzały i kryt. Miał mieć funkcję poznawczą /nie dydaktyczną/. "Potop"trzywądkowy;potępia zdrajców PL;prości bohaterzy;miała podnieść PL na duchu; powieść tendencyjna=mówiła o PL patrio- tach. Eliza Orzeszkowa "Nad Niemnem"-realizm tendencyjny bo budyje system wartości /tradycja praca patriotyzm/i narzuca go czytelnikowi /bohaterzy odrzucają je, bądź nie/;TEZA:praca miłość i patriotyzm jest po- żądany; powieść tendencyjna skierowana tylko do mieszczan
apd61