Tymianek pospolity - Thymus vulgaris (Labiatae).
Opis.
Krzewinka dorastająca do 30 cm wys.; łodygi podnoszące się, rozgałęzione, w dole drewniejące, owłosione (szare włoski); liście drobne, prawie siedzące, jajowate, pokryte szarymi włoskami; ulistnienie równoległe; kwiaty drobne, fioletowe lub różowe, rzadziej białe czy różowo-liliowe; kwiatostan główkowaty; owoc - rozłupka. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Tymianek pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Dla celów farmaceutycznych i leczniczych uprawiany.
Surowiec.
Surowcem ,jest ziele - Herba Thymi (FP I,II,III,IV i V), które zbiera się w trakcie kwitnięcia rośliny po czym suszy w temp. do 40 C. W aptekach i w sklepach zielarskich nożna nabyć ziele (opak. 50 g), syropek tymiankowy – Sirupus Thymi compositus - 125 ml) i ekstrakt tymiankowy - Extractum Thymi.
Skład chemiczny.
Ziele tymianku zawiera olejek eteryczny - ok. 0,7-2% (składniki: tymol, cyneol, pinen, borneol, linalol, cymol), garbniki do 10%, kwasy (chlorogenowy, ursolowy, kawowy, oleaginowy), flawony (luteolinę, apigeninę, gorycze, saponiny.
Działanie.
Przetwory tymiankowe działają głównie wykrztuśnie, przeciwkaszlowo, bakteriobójczo, lekko znieczulająco, żółciopędnie, napotnie, słabo przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie, przeciwropnie, przeciwgrzybiczo, przeciwwirusowo, przeciwrobaczo, przeciwświądowo, rozkurczowo i uspokajająco. Pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego.
Wskazania:
stany zapalne i zakażeniowe układu oddechowego, kaszel, przeziębienie, choroby zakaźne, pyłkowica, astma, koklusz, gruźlica, schorzenia skórne i włosów, niestrawność, nudności, wymioty, biegunka, stany zapalne i zakażeniowe przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, pęcherzyka, wątroby i trzustki, bóle brzucha l wątroby, skurcze żołądka i jelit, zapalenie przydatków, upławy, stany zapalne pochwy i warg sromowych, gorączka, wyczerpanie nerwowe (+ inne zioła, np. glistnik), zaburzenia trawienia, stany zapalne i zakażeniowe układu moczowego, kamica moczowa i żółciowa, niemiły zapach z ust.
Zewnętrznie (płukanki, nasiadówki, przemywanie, pędzlowanie nalewką lub ekstraktem, okłady): opryszczki, owrzodzenia, grzybice, nadżerki, ropnie, pryszcze, liszaje, liszajce, oparzenia, odparzenia, wypryski, rany ropiejące, rumień, pleśniawki, zajady, potówki, łupież tłusty, łojotok, trądziki, liczne wągry.
Napar: 2 łyżki ziela zalać 1-2 szkl. wrzącej wody lub gorącego mleka; odstawić na 20 minut; przecedzić. Napar mleczny osłodzić miodem. Pić 4-6 razy dz. po 100-150 mi; niemowlęta ważące 3-4 kg - 1 łyżeczka, 5-6 kg - 7 ml, 7-3 kg - 2 łyżeczki, 3-4 razy dz.; dzieci ważące 9-10 kg - 14 ml, 15-20 kg - 21-28 ml, 25-30'kg - 35-42 ml, 35-40 kg - 50-57 ml, 45-50 kg - 64-71 ml, 4-6 razy dz.
Nalewka tymiankowa - Tinctura Thymi: pół szkl. ziela zalać 300 ml wódki lub wina; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 4-6 razy dz. po pół- 1 łyżeczce.
Alkoholmel Thymi: do 100 ml nalewki lub ekstraktu tymiankowego wlać 100 ml miodu, wymieszać. Zażywać 4-6 razy dz. po 2 łyżeczki; dzieci -1-2 łyżeczki płynu kilka razy dz.
Ekstrakt tymiankowy - Extractum Thymi: pół szkl. ziela zalać 200 ml wódki; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać 4-6 razy dz. po pół łyżeczki.
Olej tymiankowy - Oleum Thymi: pół szkl. ziela zalać 200 ml oleju słonecznikowego lub sojowego, albo oliwy; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżce przy schorzeniach pęcherzyka, dróg żółciowych, wątroby i zaparciach połączonych ze wzdęciami. Stosować do wcierań w całe ciało przy przeziębieniu, zmarznięciu, nieżycie układu oddechowego, chorobach zakaźnych, wyczerpaniu nerwowym, pyłkowicy, mięśnio-, stawo- i nerwobólach oraz przy zmęczeniu i osłabieniu. Dobrze jest zastosować jednoczesny masaż, po czym udać się do ciepłego łóżka.
jadwiga3211