ADMINISTRACJA:
§ organizacja składająca się z różnych jednostek organizacyjnych skupionych wokół organów administracji tworzących układ organizacyjny mający realizować zadania państwowe (rządowe) lub publiczne. Pojęcie publiczne jest szersze od pojęcia państwowe. Publiczne zawiera w sobie państwowe i samorządowe.
§ działalność polegająca na wykorzystywaniu zadań z zakresu administracji
PRAWO ADMINISTRACYJNE – to zespół norm regulujących organizacje i funkcjonowanie administracji publicznej oraz zachowanie się osób fizycznych i innych podmiotów w zakresie nieuregulowanym przez przepisy należące do innych gałęzi prawa. PA obejmuje trzy części:
Prawo ustrojowe – reguluje organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego (Konstytucja, ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym oraz o administracji rządowej w województwie i inne)
Prawo materialne – reguluje wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji publicznej i podmiotów znajdujących się na zewnątrz administracji. Do organów znajdujących się w zewnętrznej sferze działania administracji zalicza się: obywateli, organizacje społeczne oraz jednostki państwowe i niepaństwowe nie podporządkowane organizacyjnie.
Prawo proceduralne (formalne, procesowe) – reguluje tok czynności podejmowanych przez organy w celu realizacji norm prawa materialnego. To prawo dotyczy min:
§ sądownictwa administracyjnego
§ ogólnego postępowania administracyjnego
§ postępowania egzekucyjnego w administracji
§ postępowania podatkowego
§ karno-administracyjne (prawo o wykroczeniach)
§ postępowanie w sprawach porządkowych i dyscyplinarnych
§ postępowanie w sprawach skarg i wniosków
Podstawa prawna: k.p.a., ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawa – ordynacja podatkowa (PA str.31).
NIE MA CZĘŚCI OGÓLNEJ W PRAWIE ADMINISTRACYJNYM
ŹRÓDŁO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO – to forma w której powstają i są ogłaszane normy prawne. ŹPA utożsamiane jest z aktem normatywnym, zawierającym obowiązujące normy prawa.
CECHY ŹRÓDEŁ PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:
§ jest ich wiele i są różnorodne w sensie składników gatunkowych
§ nie są skodyfikowane z wyjątkiem procedury administracyjnej
§ większość pochodzi od samej administracji
§ są zhierarchizowane tj. akt niższego rzędu nie może być sprzeczny z aktem wyższego rzędu
§ znane jest prawo lokalne to znaczy ograniczone do terytorialnie określonej części kraju (prawo miejscowe)
ŹRÓDŁEM PRAWA FORMALNIE NIE SĄ ORZECZENIA SN i NSA, choć przy zastosowaniu wykładni zbieżnej z wykładnią sądową w podobnych lub analogicznych sprawach mają zastosowanie kluczowe. Nieco inaczej wygląda sprawa, gdy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ma postać aktu normatywnego i zostało opublikowane w DzU.
SPRAWY REGULOWANE WYŁĄCZNIE PRZEZ KONSTYTUCJĘ:
§ podstawowe zasady ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa
§ struktura aparatu państwowego i kompetencje jego organów
§ podstawowe zasady i formy działania naczelnych, centralnych i lokalnych organów państwa i innych podmiotów
§ zasady kontroli administracji publicznej
§ prawa wolności i podstawowe obowiązki obywateli
USTAWA KONSTYTUCYJNA – pod względem mocy równa jest konstytucji, uchwalana jest w trybie konstytucyjnym (nowelizacja konstytucji). UK może wejść w miejsce dotychczasowej konstytucji albo regulować niektóre zagadnienia odmiennie lub uzupełniać postanowienia konstytucji. UK z reguły obowiązuje pewien czas.
USTAWY – jest hierarchicznie bezpośrednio za konstytucją. SPRAWY REGULOWANE WYŁĄCZNIE PRZEZ USTAWĘ (materia ustawowa):
§ zmiany konstytucji
§ prawo wyborcze
§ budżet
§ zasady organizacji i tryb pracy Rady Ministrów
§ zakres działania oraz tryb powoływania i odwoływania wojewodów
§ określenie innych niż gminy jednostek samorządu
§ źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego
§ zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego
§ zasady zrzeszania się jednostek samorządu terytorialnego
§ zasady i tryb zawierania umów międzynarodowych
§ nakładanie obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków
§ zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania przez władze publicznej informacji o obywatelach
Ustawa może regulować wszystkie zagadnienia, których konstytucja nie powierzyła innym organom państwa, albo nie przewiduje dla ich regulacji innej formy.
RATYFIKOWANE I OGŁOSZONE UMOWY MIĘDZYNARODOWE – Ratyfikacja dokonywana jest przez prezydenta RP za zgodą sejmu – jest to jednoznaczne z wyrażeniem zgody na przestrzeganie postanowień umowy. Zgoda Sejmu jest wymagana tylko wobec tych umów, które dotyczą:
§ pokoju, sojuszy, układów politycznych lub wojskowych
§ członkostwa RP w organizacjach międzynarodowych
§ wolności, praw, obowiązków obywateli określonych w konstytucji
§ znacznego obciążenia finansowego
§ spraw uregulowanych w konstytucji lub ustawie
Ratyfikowana umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przez ustawą.
ROZPORZĄDZENIE Z MOCĄ USTAWY – ma taką samą moc prawną jak ustawa zwykła, czyli nie może uchylać lub zmieniać obowiązujące ustawy, może natomiast zawieszać upoważnienie do wydania przepisów wykonawczych, wiąże w takim samym stopniu sądy co ustawy.
Od 97 roku takie rozporządzenie może wydać tylko prezydent RP na wniosek Rady Ministrów. W czasie stanu wojennego musi być następnie zatwierdzone przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.
ROZPORZĄDZENIA – mogą być wydawane na podstawie ustaw i w celu ich realizacji. Są aktem wykonawczym do ustaw, które uzupełniają, a nie zastępują. Regulują przede wszystkim prawa i obowiązki obywateli oraz innych podmiotów stojących na zewnątrz administracji oraz ważniejsze zagadnienia o charakterze organizacyjnym. Wydawanie Rozporządzeń wymaga delegacji ustawowej tj. szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie, które określa:
§ organ właściwy do wydania rozporządzenia
§ zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu
§ wytyczne dotyczące treści
Rozporządzenia mogą być wydawane przez:
§ prezydenta RP
§ Radę Ministrów
§ prezesa RM
§ ministrów kierujących działaniem administracji rządowej
§ przewodniczących komitetów określonych w ustawach (komitet badań naukowych, komitet
integracji europejskiej)
§ KRRiTv
W DzU PUBLIKUJE SIĘ:
§ konstytucję
§ ustawy konstytucyjne
§ ustawy zwykłe
§ rozporządzenia
§ ratyfikowane umowy międzynarodowe
W MONITORZE POLSKIM PUBLIKUJE SIĘ:
§ zarządzenia i postanowienia prezydenta RP
§ uchwały Rady Ministrów
§ inne zarządzenia (okólniki, instrukcje, obwieszczenia)
§ inne akty prawne mogą być ogłaszane o ile prawo tego wymaga
WOJEWÓDZKI DZIENNIK URZĘDOWY! NIE USTAW!
UCHWAŁA ZAWSZE POCHODZI OD ORGANU KOLEGIALNEGO
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO – to przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa wydane na podstawie upoważnienia ustawowego (delegacja ustawowa) przez uprawnione do tego organy. Do organów tych zaliczyć można: sejmik województwa, wojewoda, rada powiatu, rada gminy. Przepisem gminnym nie są indywidualne akty administracyjne skierowane do konkretnego adresata (decyzje administracyjne kwalifikowane).
Przykłady aktów prawa miejscowego:
§ przepisy wewnętrzne danej gminy dotyczące ustroju gminy i jej jednostek pomocniczych (dzielnica, sołectwo, osiedle) [przepisy gminne]
§ przepisy dotyczące organizacji urzędów i instytucji gminnych [przepisy gminne]
§ przepisy dotyczące zasad zarządu mieniem gminnym / powiatowym
§ przepisy dotyczące zasad i trybu korzystania z gminnych / powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej
§ przepisy porządkowe – mogą być wydawane w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących. Wydawane są jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego oraz dla zapewnienia spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
PODZIAŁ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:
§ administracja samorządowa – składa się z województwa samorządowego (samorządu regionalnego) powiatów i gmin (samorządu lokalnego)
§ administracja państwowa (rządowa) – składa się z Rady Ministrów (szczebel centralny), wojewody (szczebel regionalny). Na szczeblu lokalnym brak jest przedstawicieli administracji państwowej.
PRZEPISY PORZĄDKOWE – przedmiotem regulacji przepisów porządkowych mogą być zakazy lub nakazy określonego zachowania się związane z koniecznością ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo zapewnienia spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Dotyczy to tylko przypadków i zakresu, jakie nie zostały unormowane w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących. W przypadku powiatów przepisy porządkowe wydawane są tylko gdy przyczyny uzasadniające wydanie ich występuje na obszarze więcej niż jednej gminy.
Za ich naruszenie przewidywane są kary grzywny.
JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO:
[ organ stanowiący:
§ GMINA:
§ Rada Gminy (15-100osób)
§ POWIAT:
§ Rada Powiatu:
§ WOJEWÓDZTWO
§ Sejmik Województwa
[ organ wykonawczy:
§ Zarząd gminy
§ Zarząd Powiatu
§ WOJEWÓDZTWO:
§ Zarząd Województwa
...
asumi88