Wstęp W pięćdziesištš rocznicę zakończenia II wojny wiatowej Zakład Historii Powszechnej XIX i XX wieku Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zorganizował dwudniowš konferencję naukowš powięconš analizie genezy wojny oraz jej przebiegu i skutków. Przy czym nie chodziło tu o bezporednie, dorane skutki lecz o długofalowe zmiany w gospodarce, stosunkach społecznych, polityce i mntalnoci społeczeństw jakie nastšpiły w czasie pięćdziesięciu lat od zakończenia wojny. Państwa, którejak Niemcy i Ja.ponia, leżały miwczas w gruzach i znajdowały się na dnie upokorzenia podniosły się z ruin i ponownie zajęły czołowe miejsce wród narodów wiata. Bardzo poważnie zmieniła się mntalnoć ich mieszkańców. Państwa zwycięskie, jak op. Zwišzek Radziecki., nie potrafiły wyzyskać zwycięstwa i leżš dzi na dnie upokorzenia i poniżenia. ZSRR rozpadł się a powstałe najego gruzach państwa sukcesyjne nie odgrywajš dzi większej roli w wiecie ani pod względem ekonomicznym ani politycznym. Coraz większš rolę spełniajš natomiast obszary do tej pory uzależnione i kolonialne jak op. Chiny, Korea, Indie. wiat gwałtownie się nienia. W jakim kierunku aniony te idš? Jakš rolę odgrywa w nich wycig pracy, a jakš rywalizacja zbrojeniowa i ponowne przygotowanie się do ewentualnej wojny? Czy wojna ponownie zagraża ludzkoci? Jakš rolę spełniajš dzi w wiecie ideologie agresywne i nacjona- listyczne? Oto pytania jakie cisnš się na usta w toku dyskusji rozwijanych z okazji obchodów 50-lecia z.kończenia najkrwawszej wojny w dziejach ludzkoci. Jakie dowiadczenia wycišgnęły narody wiata z tego okropnego i tragicznego dowiadczenia? Na te i inne pytania próbujš odpowiedzieć autorzy prezen- towanych tu wystšpień konferencyjnych. Niestety nie udało się zebrać wszystkich wygłoszonych referatów. W to miejsce pozyskano natomiast kilka referatów wygłoszonych przy innych okazjach. Ponieważ znakomicie uzupeł- niajš one nasze materiały, za zgodš ich autorów, włšczono je do niniejszego tomu. Poznań, padziernik 1995 r. Antoni Czubiński
jagaw7